Giáo án Sinh học 12 bài 43: Trao đổi vật chất trong hệ sinh thái

Giáo án sinh học 12 – Cơ bản
Tiết 49 - Bài 43:

TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI

I. Mục tiêu
- Nêu được khái niệm chuổi thức ăn và cho ví dụ minh hoạ.
- Nêu được khái niệm lưới thức ăn và cho ví dụ minh học.
- Phân biệt được các bậc dinh dưỡng.
- Nêu được khái niệm tháp sinh thái, phân biệt được các dạng tháp sinh thái
- Giáo dục học sinh lòng yêu thiên nhiên, biết bảo vệ môi trường sống, giáo dục học sinh tinh
thần đoàn kết
II. Phương tiện:
1. GV: GA, SGK ,SGV
III. Tiến trình bài dạy
1. Kiểm tra bài cũ:
- Thế nào là hệ sinh thái? Tại sao nói hệ sinh thái biểu hiện chức năng của một tổ chức sống?
- Hệ sinh thái tự nhiên và hệ sinh thái nhân tạo có gì giống nhau và khác nhau?
2. Nội dung bài mới:
(đvđ) Quần thể sinh vật là gì và có những mối quan hệ nào ?
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
Hoạt động 1
I- Trao đổi vật chất trong quần xã sinh vật:
Tiềm hiểu về trao đổi vật chất trong quần xã 1. Chuỗi thức ăn:
sinh vật
- Một chuỗi thức ăn gồm nhiều loài có quan
GV: nêu ví dụ và hình than chuỗi thức ăn
hệ dinh dưỡng với nhau và mỗi loài là một
Cỏ , Thỏ, Cáo , vi sinh vật
mắt xích của chuỗi.

Cỏ  Thỏ  Cáo  Vi sinh vật
- Trong một chuỗi thức ăn, một mắt xích vừa
có nguồn thức ăn là mắt xích phía trước,
mừa là nguồn thức ăn của mắt xích phía sau.
- Các mối quan hệ trong chuỗi thức ăn?
- Trong hệ sinh thái có hai loại chuỗi thức
ăn:
- Chuỗi thức ăn là gì?
+ Chuỗi thức ăn gồm các sinh vật tự dưỡng,
- Một chuỗi thức ăn đầy đủ cần có những thành sau đến là động vật ăn sinh vật tự dưỡng và
tiếp nữa là động vật ăn động vật.
phần nào?
+ Chuỗi thức ăn gồm các sinh vật phân giải
mùn bã hữu cơ, sau đến các loài động vật ăn
- Lấy ví dụ về chuỗi thức ăn ở ao, hồ?
sinh vật phân giải và tiếp nữa là các động vật
ăn động vật.
- Lưới thức ăn và chuỗi thức ăn có gì khác 2. Lưới thức ăn:
- Lưới thức ăn gồm nhiều chuỗi thức ăn có
nhau?
nhiều mắt xích chung.
- Quần xa sinh vật càng đa dạng về thành
- Lấy ví dụ về chuỗi thức ăn và lưới thức ăn?
- Nếu một mắt xích bị tiêu diệt thì sẽ ảnh hưởng phần loài thì lưới thức ăn trong quần xã càng
phức tạp.
như thế nào đến hệ sinh thái?
- Bậc dinh dưỡng là gì?
3. Bậc dinh dưỡng:
- Phân biệt các bậc dinh dưỡng có trong một - Tập hợp các loài sinh vật có cùng mức dinh

Giáo án sinh học 12 – Cơ bản
lưới thức ăn?

dưỡng hợp thành một bậc dinh dưỡng.
- Trong quần xã có nhiều bậc dinh dưỡng:
- Hiểu biêt về chuổi thức ăn và lưới thức ăn có ý + Bậc dinh dưỡng cấp 1(Sinh vật sản xuất)
nghĩa gì?
+ Bậc dinh dưỡng cấp 2(Sinh vật tiêu thụ
bậc 1)
- Bậc dinh dưỡng nào có sinh khối lớn nhất?
+ Bậc dinh dưỡng câp 3(Sinh vật tiêu thụ
HS : Nghiên cứu, trả lời
bậc 2)
GV : Kết luận, bổ sung
+ Bậc dinh dưỡng cấp cao nhất:
Hoạt động 2
Tiềm hiểu về tháp sinh thái
GV: Yêu cầu hs nghiên cứu SGK và trả lời các
câu hỏi sau
- Tháp sinh thái là gì?
- Phân biệt các loại tháp sinh thái?
- Nếu nói tháp sinh thái năng lượng là dạng
chuẩn thì kết luận đó đúng hay sai?
HS : Nghiên cứu, trả lời
GV : Kết luận, bổ sung

II- Tháp sinh thái:
- Để xem xét mức độ dinh dưỡng ở từng bậc
dinh dưỡng và toàn bộ quần xã, người ta xây

dựng các tháp sinh thái.
- Tháp sinh thái bao gồm nhiều hình chữ
nhật xếp chồng lên nhau, các hình chữ nhật
có chiều cao bằng nhau, còn chiều dài thì
khác nhau biểu thị độ lớn của mỗi bậc dinh
dưỡng.
- Có ba loại tháp sinh thái:
+ Tháp số lượng:
+ Tháp sinh khối:
+ Tháp năng lượng:

3. Cũng cố, hướng dẫn về nhà
Một hệ sinh thái nhiệt đới nhạn được năng lượng từ mặt trời 106 K.calo/m2/ngày. Chỉ có 5%
năng lượng đó được dùng cho quang hợp. Phần lớn năng lượng bị mất mát tới 79%. Sinh vật
tiêu thụ bậc 1 chỉ sử dụng 575K.calo, sinh vật têu thụ bậc 2 chỉ sử dụng 3,5% K.calo, sinh vật
tiêu thụ bậc 3 chỉ sử dụng được 52 K.calo. Hãy xác định
a. Sản lượng sinh vật toàn phần và sản lượng sinh vật thực tế ở thực vật