SKKN CHIẾC THUYỀN NGOẠI XA

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (961.14 KB, 34 trang )

NHỮNG SUY NGHĨ, CẢM NHẬN
KHI GIẢNG DẠY TÁC PHẨM CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYỄN MINH CHÂU

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG .....
TỔ : VĂN .............

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI

NHỮNG SUY NGHĨ, CẢM NHẬN
KHI GIẢNG DẠY TÁC PHẨM CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYỄN MINH CHÂU

Trang 1/34

NHỮNG SUY NGHĨ, CẢM NHẬN
KHI GIẢNG DẠY TÁC PHẨM CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYỄN MINH CHÂU

MỤC LỤC
A. Lí do chọn đề tài..............................................................................Trang 3
B. Nội dung..........................................................................................Trang 6
I.Cơ sở lí luận...............................................................................Trang 6
II. Cơ sở thực tiễn.........................................................................Trang 7
III. Những thuận lợi và khó khăn...............................................Trang 10
1. Thuận lợi........................................................................Trang 10
2. Khó khăn........................................................................Trang 10
3. Biện pháp khắc phục......................................................Trang 11
IV. Mục đích nghiên cứu và tư liệu tham khảo..........................Trang 12
V. Nội dung thực hiện đề tài ......................................................Trang 13
VI. Những suy nghĩ, cảm nhận về nhân vật...............................Trang 21

VII. Kết quả đạt được………………………………………….Trang 31
C. Kết luận..........................................................................................Trang 34

Trang 2/34

NHỮNG SUY NGHĨ, CẢM NHẬN
KHI GIẢNG DẠY TÁC PHẨM CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYỄN MINH CHÂU

A. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Sinh thời Bác Hồ kính yêu của chúng ta vẫn ngày đêm trăn trở “làm sao
cho đồng bào ta ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành”.
Nguyện vọng thiết tha ấy của Người đã được Đảng, Nhà nước và các cấp
chính quyền tích cực thực hiện. Các chương trình Vì người nghèo đang được sự
đồng thuận và ủng hộ rất lớn của các tầng lớp nhân dân. Các em học sinh có
hoàn cảnh khó khăn cũng như những người lao động nghèo đã được bàn tay
nhân ái của cộng đồng tiếp sức bằng các hoạt động thiết thực như chương trình
Đèn đom đóm, Vượt lên chính mình, Ngôi nhà mơ ước… của các đài truyền hình
Trung ương và địa phương; thậm chí có rất nhiều các tổ chức, cá nhân đã lặng le
đến với những người dân nghèo một cách hiệu quả nhất.
Tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu được đưa vào
giảng dạy trong chương trình Ngữ văn lớp 12 mới được ba năm. Thông thường
những tác phẩm đã được “cày xới” nhiều lần thì việc khai thác tìm hiểu tác
phẩm se hết sức thuận lợi vì giáo viên có thời gian nghiền ngẫm tác phẩm và cọ
xát với thực tế giảng dạy để xác định cho mình một hướng khai thác hiệu quả.
Còn với Chiếc thuyền ngoài xa, ba năm là khoảng thời gian quá ít ỏi, việc tiếp
nhận tác phẩm với tôi còn trong giai đoạn khám phá và thử nghiệm.
Tuy nhiên việc đổi mới phương pháp dạy và học văn theo hướng tích cực
đòi hỏi người giáo viên không ngừng tìm tòi suy ngẫm để định hướng bài giảng
làm sao đạt hiệu quả tốt nhất nhằm đáp ứng những yêu cầu thực tế. Vấn đề dạy

văn, học văn vẫn đang là đề tài nóng bỏng của dư luận xã hội. Hàng năm sau
mỗi kì thi tốt nghiệp THPT và ĐH-CĐ, ta lại bắt gặp những bài văn ngây ngô,
những câu văn cười ra nước mắt… Đó là một thực trạng đau lòng khiến những
nhà giáo, cụ thể là những giáo viên giảng dạy ngữ văn không khỏi xót xa.

Trang 3/34

NHỮNG SUY NGHĨ, CẢM NHẬN
KHI GIẢNG DẠY TÁC PHẨM CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYỄN MINH CHÂU

Câu chuyện mà nhà văn Nguyễn Minh Châu đề cập lại mở ra nhiều chiều
suy ngẫm và nhận thức, nào là mối quan hệ giữa nghệ thuật với cuộc sống, nào
là vấn đề dân số ở vùng sâu vùng xa, nào là nạn bạo hành nhức nhối trong các
gia đình hiện nay, nào là luật pháp khô cứng với thực tế cuộc sống muôn màu…
thế nhưng mỗi lần gấp trang sách lại, tôi cứ bị ám ảnh không chỉ bởi “đôi mắt
độc dữ” với “chiếc lưng rộng và cong như lưng một chiếc thuyền” (Chiếc
thuyền ngoài xa- Nguyễn Minh Châu, Ngữ văn 12 tập II, Nhà xuất bản giáo dục,
trang 71) của nhân vật người đàn ông, hay sự cam chịu nhẫn nhục với thái độ
thản nhiên đến mức khó hiểu của nhân vật người đàn bà mà tôi có cảm giác như
có ai đó từ từ bóp nghẹt tim mình trước những lời trần tình mộc mạc của người
phụ nữ ấy nơi Tòa án huyện trong khi ai cũng tin rằng cuộc đời chị chắc chắn
chẳng bao giờ có được một ngày vui, ấy mà:“ Có chứ…vui nhất là lúc ngồi nhìn
đàn con tôi chúng nó được ăn no” (Chiếc thuyền ngoài xa- Nguyễn Minh Châu,
Ngữ văn 12 tập II, Nhà xuất bản giáo dục, trang 76) để rồi ánh mắt chị sáng lên
khi nói câu đó thì ta lại cảm thấy mắt mình cay cay.
Bởi vậy tôi ước và tôi tin rằng những hoạt động Vì người nghèo của Đảng
và Nhà nước ta, những hoạt động từ thiện của các tổ chức, cá nhân đã soi rọi đến
mọi ngõ ngách của đời sống xã hội, đến với những gia đình ngư dân vùng biển
như gia đình người đàn bà hàng chài trong truyện.

Nỗi ám ảnh ấy quá lớn, cộng thêm những trận bão lũ hàng năm tàn phá
mảnh đất miền Trung khiến tôi lại nhìn thấy những mâm cơm chỉ có “cây xương
rồng luộc chấm muối…” và “đôi bàn chân chữ bát” của người đàn ông ấy lại
lầm lũi đi về phía biển với “tấm lưng rộng và cong như lưng một chiếc
thuyền…” (Chiếc thuyền ngoài xa- Nguyễn Minh Châu, Ngữ văn 12 tập II , Nhà
xuất bản giáo dục, trang 75).
Khám phá, phát hiện vẻ đẹp phẩm chất – thứ “chất ngọc tâm hồn” bên
trong cái vẻ ngoài xù xì gai góc của các nhân vật trong tác phẩm, chúng tôi đã
đạt được một số hiệu quả nhất định khi giảng dạy Chiếc thuyền ngoài xa của
Nguyễn Minh Châu. Đó là lý do để tôi chọn tác phẩm này làm đề tài sáng kiến
Trang 4/34

NHỮNG SUY NGHĨ, CẢM NHẬN
KHI GIẢNG DẠY TÁC PHẨM CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYỄN MINH CHÂU

dù biết rằng chọn nó trong thời điểm này – lúc tác phẩm đến với thầy trò trong
nhà trường phổ thông mới được ba năm, tài liệu tham khảo chưa nhiều, vấn đề
bình luận đánh giá về nhân vật trong truyện hãy còn dè dặt- là việc làm vô cùng
liều lĩnh!

Bình minh trên biển

Trang 5/34

NHỮNG SUY NGHĨ, CẢM NHẬN
KHI GIẢNG DẠY TÁC PHẨM CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYỄN MINH CHÂU

B. NỘI DUNG

I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
“Văn học là nhân học”(M.Gor-ki). Văn là người. Tác phẩm văn học se như
thế nào nếu không có chút dây mơ rễ má gì với cuộc sống của con người? Hiệu
quả tiếp nhận của học sinh se ra sao khi tác phẩm ấy hoàn toàn xa lạ với các em?
Không phải đến bây giờ khi được quan điểm mĩ học Mác-xít soi rọi, chúng
ta mới nhận thấy điều này. Từ thời phong kiến, Nguyễn Trãi – một anh hùng dân
tộc, nhà tư tưởng, nhà thơ, nhà văn hóa lớn của nước ta thế kỉ XV đã bộc bạch
với vua Lê Thái Tông khi nhà vua cử ông định ra lễ nhạc cho triều đình mà theo
ông, cái “gốc của nhạc” chính là “làm sao cho muôn dân” tận nơi “trong thôn
cùng xóm vắng không có một tiếng hờn giận oán sầu”.
Đó cũng là cách xử thế của nhà thơ mù yêu nước xứ Đồng Nai thế kỉ XIX–
cụ Nguyễn Đình Chiểu.“Văn dĩ tải đạo”. “Đạo” ở đây trước hết là đạo lý, đạo
nghĩa của dân và vì dân. Sáng tác văn chương trước tiên cũng phải vì dân mà
“tải đạo”.

“ Chở bao nhiêu đạo thuyền không khẳm
Đâm mấy thằng gian bút chẳng tà”.

Nam Cao- nhà văn hiện thực xuất sắc của nền văn học Việt Nam hiện đại,
nhưng từ trước Cách mạng tháng Tám, trong truyện ngắn Trăng sáng ông đã
khẳng định: “ Nghệ thuật không cần phải là ánh trăng lừa dối, không nên là
ánh trăng lừa dối… nghệ thuật chỉ có thể là tiếng đau khổ kia thoát ra từ những
kiếp lầm than…”
Bàn về văn học, nhà thơ Cộng sản Tố Hữu tâm niệm: “Văn chương không
chỉ là chuyện văn chương mà thực chất là cuộc đời. Văn học sẽ chẳng là gì cả
nếu không vì cuộc đời mà có. Cuộc đời là nơi xuất phát cũng là nơi đi tới của
văn học”.

Trang 6/34

NHỮNG SUY NGHĨ, CẢM NHẬN
KHI GIẢNG DẠY TÁC PHẨM CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYỄN MINH CHÂU

Bởi thế quan niệm “Nghệ thuật vị nhân sinh” như sợi chỉ đỏ xuyên suốt
chiều dài lịch sử sáng tác của nền văn học dân tộc.
Trong công cuộc đổi mới văn học sau 1975, tác phẩm Chiếc thuyền ngoài
xa của nhà văn Nguyễn Minh Châu càng thấm đẫm trang đời.

II.CƠ SỞ THỰC TIỄN
Giảng dạy trong nhà trường phổ thông nói chung, môn Ngữ văn nói riêng,
nhiệm vụ của người thầy không chỉ truyền đạt kiến thức mà thông qua những tác
phẩm văn học còn dạy các em cách sống, cách làm người. Phải gắn việc giảng
dạy tác phẩm trong nhà trường với thực tế đời sống thì việc học văn không còn
là áp lực nặng nề với mớ giáo lý sách vở khô khan và chắc chắn se giảm bớt tình
trạng học sinh quay lưng lại với môn Văn như thực trạng những năm gần đây.
Đi tìm nguyên nhân vì sao học sinh chán học, sợ học môn Văn, nhất là với
học sinh cuối cấp, phải chăng do các ngành khoa học xã hội quá nghèo nàn,
tương lai ra trường sau khi học các trường cao đẳng, đại học khá bấp bênh vì ít
có cơ hội có việc làm và mức lương quá thấp, … chúng tôi nhận thấy đó cũng là
một nguyên nhân khách quan.
Để nâng cao chất lượng bộ môn, năm học 2009-2010 vừa qua, tổ chuyên
môn Văn - Nhạc - Họa của nhà trường khi sinh hoạt chuyên đề đã tiến hành
khảo sát tình hình, thử đánh giá vì sao hai năm học gần đây không có học sinh
giỏi môn Văn, vì sao phần lớn học sinh lơ là với môn Ngữ văn? 6/8 thầy cô cho
rằng do quan niệm thực dụng trên đây nên các em không mặn mà gì với bộ môn.
Đó là góc độ đánh giá của các nhà giáo, sợ thiếu khách quan, tôi đã thực hiện
một cuộc trắc nghiệm với ba lớp 12 gồm 115 học sinh, trong đó có một lớp Tự
nhiên (học chương trình Nâng cao các môn Toán, Lý, Hóa, Sinh) và hai lớp Cơ
bản, kết quả:

Trang 7/34

NHỮNG SUY NGHĨ, CẢM NHẬN
KHI GIẢNG DẠY TÁC PHẨM CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYỄN MINH CHÂU

Tổng số HS Rất thích

115

52/115

%

Thích

%

Sợ học

%

45,2

51/115

44,6

12/115

10,2

Có 52/115 học sinh rất thích học môn Văn nhưng thời gian đầu tư cho bộ
môn còn ít. 51/115 em thích học nhưng ngán đọc tác phẩm vì dài quá, 12/115
em sợ học vì các em cho rằng môn Văn các em cũng phải học bài như Sử, Địa.
Như vậy có đến 89% học trò còn yêu thích môn Văn thì đâu đến nỗi bi quan! Có
điều phải học như thế nào các em mới yêu thích thật sự là một bài toán khó. Các
em sợ thì có chứ không chán học môn này là do chương trình trong cấp học và
cả năm học còn khá nặng, đặc biệt là áp lực thi cử đỗ đạt khiến các em không có
thời gian đầu tư cho những môn học mà các em không chọn thi đại học. Rồi do
quan niệm còn lệch lạc (môn chính, môn phụ; môn tự nhiên, môn xã hội…) và
do tâm lý chọn nghề như đã nói trên đây nên các em còn chạy theo “phong
trào”. Nhiều em buổi sáng học chính khóa, buổi chiều ôn tập củng cố kiến thức,
buổi tối tìm đến các “lò” luyện thi đại học. Thời gian đâu để các em làm hàng tá
các bài tập Toán, Lý, Hóa, Sinh, Anh văn… nói chi đến chuyện học văn , đọc
văn! Với những thầy cô thường quan tâm quản lý chặt che việc soạn bài ở nhà
của học sinh, nhiều em thường kè kè cuốn cẩm nang Văn mẫu, Học tốt… hoặc
chép bài soạn của bạn để đối phó. Như vậy các em sợ học văn là có thật còn
chán thì chưa hẳn bởi qua thực tế giảng dạy, nhiều học sinh học ban KHTN,
chọn thi đại học khối A vẫn yêu thích môn văn và say mê trong các giờ học văn.
Tôi rất ấn tượng khi nghe kể về tiết dạy của một đồng nghiệp trẻ - thầy giáo
Trần Tuấn Anh- giáo viên dạy môn GDCD ở trường THCS Bạch Đằng, Quận 3,
TP Hồ Chí Minh. Đó là câu chuyện cảm động về cách dạy mới mẻ: “Giờ học
giáo dục công dân không có những lý thuyết khô cứng, xa xôi, thầy giảng trò
nghe những câu chuyện giản dị về tình thương của cha mẹ, về chuyện cơm ăn
áo mặc của người nghèo, cho học trò nghe bài nhạc có tiếng mẹ ru, tiếng trẻ
khóc… Và nhiều học trò đã khóc…”( Tuổi trẻ Online 25/10/2008).

Trang 8/34

NHỮNG SUY NGHĨ, CẢM NHẬN
KHI GIẢNG DẠY TÁC PHẨM CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYỄN MINH CHÂU

Giảng dạy văn học cũng thế, se rất thiếu sót nếu đến với một tác phẩm văn
chương mà câu chuyện trong tác phẩm vẫn im lìm ngủ yên trong trang sách mà
phải làm sao để nhân vật trong đó cựa quậy bước ra với cuộc đời; cũng gần gũi,
thân thuộc như hơi thở, như khí trời, như bản thân các em đã bắt gặp, đã nhìn
thấy đâu đó ngay trong cuộc sống của chính mình hay bà con cô bác xung
quanh. Bởi vậy tôi thường gắn việc giảng dạy tác phẩm văn học trong nhà
trường với thực tế đời sống vừa giúp học sinh tiếp nhận bài học một cách nhẹ
nhàng vừa khắc sâu được kiến thức để làm tốt bài văn nghị luận văn học, vừa bổ
sung những thông tin cần thiết qua những ví dụ thực tế gọi là phương pháp tích
hợp để giúp các em vận dụng kiến thức vào bài văn nghị luận xã hội.
Nhưng đối tượng chung của văn học là cuộc đời, trong đó con người luôn
giữ vị trí trung tâm. Do đó tác phẩm văn học se không còn là một mớ ngôn từ xa
lạ, những nhân vật trong tác phẩm không còn là những ông Tây ngọng nghịu
tiếng Việt mà là cha, là mẹ, là anh em bạn bè, là quê hương lam lũ nhọc nhằn....
Các nhân vật – cụ thể là hai vợ chồng gia đình ngư dân trong truyện ngắn Chiếc
thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu là những con người như thế. Và hiển
nhiên thông qua các nhân vật của mình, nhà văn muốn dõng dạc chứng minh
rằng: Văn học chẳng là gì cả nếu không vì cuộc đời mà có.

Trang 9/34

NHỮNG SUY NGHĨ, CẢM NHẬN
KHI GIẢNG DẠY TÁC PHẨM CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYỄN MINH CHÂU

III. NHỮNG THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN KHI THỰC
HIỆN ĐỀ TÀI
1.Thuận lợi
-Về khách quan: Được tham gia các đợt tập huấn chuyên môn cũng như tập
huấn thay sách giáo khoa do Sở, Bộ giáo dục tổ chức nên có điều kiện trao đổi
học hỏi kinh nghiệm, tôi hiểu rằng tài liệu hướng dẫn giáo viên hay chuẩn kiến
thức kĩ năng chỉ là những gợi ý có tính chất định hướng, còn bài giảng có thành
công hay không là do năng lực và phương pháp truyền thụ của chính giáo viên .
Được BGH nhà trường và đồng nghiệp trong tổ chuyên môn tích cực ủng
hộ việc đổi mới phương pháp dạy học.
-Về mặt chủ quan: Bản thân luôn trăn trở tìm tòi không chỉ để sắp xếp cấu
trúc bài giảng sao cho thật dễ hiểu, sao cho phù hợp với từng đối tượng học trò
của từng lớp mà còn luôn bị ám ảnh trước một chi tiết, một hình ảnh, một cụm
từ hay một hình tượng nghệ thuật.
Thường xuyên tham khảo, sưu tầm tài liệu trong sách báo, trên mạng
Internet phục vụ cho công tác giảng dạy.
2. Khó khăn
-Về khách quan: Xu hướng học sinh thi vào các ngành xã hội (khối C) rất
thấp (nguyên nhân đã nói ở trên) nên các em ít đầu tư thời gian thích đáng cho
bộ môn.
Trường đóng trên địa bàn nông thôn xa thư viện Tỉnh, không có nhà sách
nên việc sưu tầm tài liệu để tham khảo và tích lũy kiến thức rất hạn chế.
-Về chủ quan: tác phẩm mới được đưa vào chương trình nên việc nghiên
cứu tìm hiểu mới ở giai đoạn bước đầu.
Đối tượng là học sinh lớp 12 nhưng trình độ tiếp nhận kiến thức giữa các
lớp không đồng đều nên hướng khai thác bài giảng có thể áp dụng lớp này thì
thành công nhưng lớp khác lại thất bại. Ví dụ năm học 2007-2008 tôi dạy 3 lớp
12 trong đó một lớp thuộc ban khoa học Xã hội, một lớp thuộc ban Cơ bản, một
Trang 10/34

NHỮNG SUY NGHĨ, CẢM NHẬN
KHI GIẢNG DẠY TÁC PHẨM CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYỄN MINH CHÂU

lớp ban Tự nhiên. Lớp 12 Xã hội thì học chương trình Nâng cao, hai lớp còn lại
môn Văn đều học chương trình Cơ bản giống nhau nhưng học sinh lớp Cơ bản
thì quá yếu, còn học sinh lớp Tự nhiên khả năng tư duy và vận dụng tốt hơn. Do
đó chỉ có ba lớp phải có ba cách dạy khác nhau.
3. Biện pháp khắc phục:
Chỉ biết khắc phục việc tìm tòi tài liệu tham khảo bằng cách giới thiệu một
số trang web liên quan đến việc học văn, dạy văn như trang Ôn thi Ngữ văn TN
và ĐH-CĐ của thầy Phan Danh Hiếu ở Đồng Nai, trang TAILIEU.VN để bổ trợ
kiến thức các môn trong đó có môn Văn hay trang Diendankienthuc.net .v.v.

Trang 11/34

NHỮNG SUY NGHĨ, CẢM NHẬN
KHI GIẢNG DẠY TÁC PHẨM CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYỄN MINH CHÂU

IV.MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU VÀ TƯ LIỆU THAM KHẢO:
1. Mục đích nghiên cứu:
Đối tượng mà chúng tôi hướng đến là học sinh lớp 12- học sinh cuối cấp.
Ngữ văn là môn học không chỉ chuẩn bị kiến thức cho kì thi Tốt nghiệp THPT
mà còn thi vào các trường Đại học - Cao đẳng khối C,D…Bởi vậy với lương
tâm của một nhà giáo cộng với tình yêu thương đối với học trò và niềm đam mê
nghề nghiệp khiến chúng tôi không thể bằng lòng với những gì đã có, đã biết mà
cứ suy ngẫm tìm tòi cách này cách khác làm sao cung cấp kiến thức cho các em
không chỉ đầy đủ mà còn phải sâu sắc.
Đó cũng chính là mục đích nghiên cứu của chúng tôi đối với tất cả các bài

giảng nói chung cũng như bài giảng Chiếc thuyền ngoài xa trong chương trình.
2. Tư liệu tham khảo:
- Văn bản “Chiếc thuyền ngoài xa” (Trích, Ngữ văn 12 tập II, NXB Giáo
dục ,Năm 2008, trang 69)
-Ngữ văn 12 tập II, (Sách Giáo viên, NXB Giáo dục,Năm 2008, trang 63).
-Hướng dẫn thực hiện Chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Ngữ văn Lớp 12 (Vũ
Quốc Anh- Nguyễn Hải Châu-Nguyễn Khắc Đàm…, NXB Giáo dục Việt Nam,
Năm 2010)
-Dạy học theo chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Ngữ văn Lớp 12, (Phan Trọng
Luận chủ biên -NXB Đại học Sư phạm, năm 2010)
-Sưu tầm sách báo, tranh ảnh nói về nạn bạo hành gia đình.

Trang 12/34

NHỮNG SUY NGHĨ, CẢM NHẬN
KHI GIẢNG DẠY TÁC PHẨM CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYỄN MINH CHÂU

V. NỘI DUNG THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
Cần xác định rằng, đề tài này tôi không trình bày cách chuẩn bị bài
giảng như thế nào, nội dung phương pháp ra sao bởi các sáng kiến kinh nghiệm
ở những năm trước tôi đã đề cập đến vấn đề này rồi. Ở đây, tôi chỉ xin trình bày
những cảm nhận, phát hiện của bản thân về những đặc điểm phẩm chất của
nhân vật và khai thác theo chiều hướng này đã giúp học sinh hiểu sâu, nắm
chắc tác phẩm lại vừa góp phần làm nổi bật yêu cầu theo định hướng chuẩn kiến
thức kĩ năng . Đó là:
- Hiểu được quan niệm của nhà văn về mối quan hệ giữa cuộc đời và nghệ thuật,
về cách nhìn đời và nhìn người trong cuộc sống.
-Thấy được những nét đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm và bước đầu nhận diện
được một số đặc trưng cơ bản của văn xuôi Việt nam sau năm 1975.

Bài giảng thực hiện trong ba tiết, để tiện theo dõi, trước tiên tôi xin tóm tắt
cốt truyện và tóm tắt nội dung bài giảng như sau:

TÓM TẮT TRUYỆN
Phùng - nghệ sĩ nhiếp ảnh được trưởng phòng phân công đến một vùng ven
biển miền Trung chụp ảnh chuẩn bị cho bộ lịch năm sau. Sau nhiều ngày “phục
kích” anh đã thu được vào ống kính của mình một bức ảnh đẹp tuyệt vời: đó là
hình ảnh một chiếc thuyền ngoài xa đang rẽ làn sương sớm từ từ tiến thẳng vào
bờ. Đang ngây ngất trước “cảnh đắt trời cho” ấy thì khi chiếc thuyền đến gần,
người nghệ sĩ rất đỗi kinh ngạc chứng kiến một sự thật phũ phàng: trong đó là
một gia đình ngư dân nghèo khổ, người chồng vũ phu đánh vợ dã man, đứa con
bênh mẹ đã đánh lại bố…Những ngày tiếp theo, cảnh tượng ấy lại tiếp diễn…
Tại tòa án huyện, chánh án Đẩu- bạn Phùng đã mời người đàn bà đến để
giải quyết cho chị li hôn với người chồng độc ác. Nhưng tại đây, một lần nữa,

Trang 13/34

NHỮNG SUY NGHĨ, CẢM NHẬN
KHI GIẢNG DẠY TÁC PHẨM CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYỄN MINH CHÂU

Phùng và Đẩu đã hết sức ngạc nhiên vì người đàn bà kiên quyết không bo
chồng. Chị đã kể lại câu chuyện đời mình như một lời giải thích…
Tấm ảnh của Phùng đã được chọn vào bộ lịch năm ấy. Đó là một chiếc ảnh
đen trắng nhưng mỗi khi đứng trước tấm ảnh, người nghệ sĩ đều thấy hiện lên
màu hồng hồng của ánh sương mai và nếu nhìn thật kĩ bao giờ anh cũng thấy
hình ảnh người đàn bà nghèo khổ lam lũ ấy bước ra từ bức tranh …

Chiếc thuyền ngoài xa ( Hình minh họa)

Trang 14/34

NHỮNG SUY NGHĨ, CẢM NHẬN
KHI GIẢNG DẠY TÁC PHẨM CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYỄN MINH CHÂU

NỘI DUNG BÀI GIẢNG
Tiết 1
A. GIỚI THIỆU CHUNG:
I. Tác giả:
- Nguyễn Minh Châu (1930-1989), quê: Quỳnh Lưu, Nghệ An.
- Là nhà văn quân đội. Sau 1975, ông là một trong số các nhà văn đi đầu
trong công cuộc đổi mới văn học, là “ người mở đường tài năng và tinh anh”
( Nguyên Ngọc)
- Đặc điểm sáng tác sau 1975: in đậm chất tự sự- triết lí.
- Tác phẩm tiêu biểu: Dấu chân người lính (tiểu thuyết), Mảnh trăng cuối
rừng, Bức tranh, Co lau, Chiếc thuyền ngoài xa (truyện ngắn) …
II. Tác phẩm:
1. Xuất xư: Sáng tác 1983, in lần đầu trong tập truyện “Người
đàn bà trên chuyến tàu tốc hành” (1983), in lại trong tập “Chiếc thuyền ngoài
xa” (1987)
2. Tóm tắt truyện: (như trên)
3. Ý nghĩa nhan đê: Nhan đề “Chiếc thuyền ngoài xa” là một ẩn
dụ về mối quan hệ giữa cuộc đời và nghệ thuật. Nghệ thuật lung linh huyền ảomột vẻ đẹp toàn bích hiếm có như chiếc thuyền đang ở ngoài xa. Còn hiện thực
cuộc sống thì trần trụi khổ đau như khi chiếc thuyền đến gần (gia đình thuyền
chài nghèo khổ, đông đúc, người chồng vũ phu đánh vợ tàn ác…), những cảnh
tượng đó nếu nhìn từ xa se không thấy được. Do đó phải nhìn nhận đánh giá sự
vật ở nhiều góc độ: xa và gần, bên ngoài và thẳm sâu… đó chính là cách nhìn,
cách tiếp cận nghệ thuật chân chính.

Trang 15/34

NHỮNG SUY NGHĨ, CẢM NHẬN
KHI GIẢNG DẠY TÁC PHẨM CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYỄN MINH CHÂU

B. TÌM HIỂU TRUYỆN:
I. NỘI DUNG
1. Hai phát hiện của người nghệ sĩ và sự biến đổi nhận thưc
của Phùng và Đẩu:
- Phát hiện thứ nhất: Một cảnh đẹp tuyệt vời - “cảnh đắt trời cho”.
Đó là hình ảnh một chiếc thuyền ngoài xa đang re màn sương sớm tiến
thẳng vào bờ: “Mũi thuyền in một nét mơ hồ lòe nhòe vào bầu sương mù trắng
như sữa có pha đôi chút màu hồng hồng do ánh mặt trời chiếu vào”. Cảnh đẹp
được ví như “bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ”. Đúng là một vẻ
đẹp toàn bích, hiếm có.
Không chỉ “ngây ngất”, cảnh đẹp còn khiến cho người nghệ sĩ xúc động
đến mức “bối rối”, thấy tim mình “như có cái gì bóp thắt vào”. Chưa hết, cái
đẹp của nghệ thuật còn góp phần thanh lọc tâm hồn, làm cho tâm hồn con người
trở nên trong sáng, tinh khôi, thánh thiện. Phùng nhận ra rằng “bản thân cái đẹp
chính là đạo đức”.
- Pháthiện thứ hai: Một bức tranh cuộc đời - sự thật nghiệt ngã.
Đó là một cảnh tượng đau lòng. Từ trong chiếc thuyền ngư phủ đẹp như
mơ là một gã đàn ông to lớn dữ dằn đánh vợ một cách dã man. Ông ta đánh vợ
như đánh một con vật, dùng chiếc “thắt lưng của lính ngụy ngày xưa quật tới
tấp vào lưng người đàn bà”; đánh liên miên “Ba ngày một trận nhẹ, năm ngày
một trận nặng” thế mà chị vẫn nhẫn nhục, cam chịu “không hề kêu một tiếng,
không chống trả cũng không tìm cách chạy trốn”.
Đứa con trai vì thương mẹ đã đánh lại bố để rồi nhận hai cái bạt tai của bố
ngã dúi xuống cát.

Cảnh tượng trên đã khiến cho người nghệ sĩ kinh ngạc đến mức cứ “há
mồm ra mà nhìn”… Vì anh không thể ngờ đằng sau vẻ đẹp diệu kì của tạo hóa
lại là bi kịch oái ăm của cuộc đời. Đó là biểu hiện của cái xấu, cái ác, là những
hành động phi đạo đức.

Trang 16/34

NHỮNG SUY NGHĨ, CẢM NHẬN
KHI GIẢNG DẠY TÁC PHẨM CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYỄN MINH CHÂU

Phùng nhận thức được rằng không thể đánh giá sự việc một cách đơn giản,
bề ngoài.
Tóm lại, qua hai phát hiện của người nghệ sĩ, nhà văn muốn phát biểu rằng:
nghệ thuật không tách rời cuộc sống của con người. Ngay bên trong bức tranh
nghệ thuật đẹp tuyệt mỹ kia là hiện thực cuộc sống khổ đau! Phải đánh giá sự
vật hiện tượng bằng nhiều góc độ, không thể đánh giá sự việc một cách đơn
giản, xuôi chiều.

Tiết 2
2. Câu chuyện của người đàn bà làng chài ở tòa án huyện:
a. Đó là một người đàn bà có hoàn cảnh tội nghiệp, đáng
thương:
- Ngoại hình xấu xí, thô kệch : “thân hình cao lớn”, “mặt rỗ”…chị
xuất hiện với “khuôn mặt mệt moi sau một đêm thức trắng kéo lưới, tái ngắt và
dường như đang buồn ngủ, lưng áo bạc phếch và rách rưới, nửa thân dưới ướt
sũng”.
- Số phận sớm bất hạnh: xấu, không ai lấy, có mang với một anh con
trai hàng chài rồi thành vợ chồng …
- Hoàn cảnh nghèo khổ, đông con “nhà nào cũng trên dưới chục đứa,

gặp khi biển động cả nhà chỉ biết “ăn cây xương rồng luộc chấm muối”. Đặc
biệt chị thường xuyên bị chồng đánh đập, hành hạ “Ba ngày một trận nhẹ,
năm ngày một trận nặng”, nhưng vẫn cam chịu nhẫn nhục, “không kêu lên,
không chống trả cũng không tìm cách chạy trốn” vì sợ con đói: “cần phải có
người đàn ông để chèo chống khi phong ba để cùng làm ăn nuôi nấng đặng một
sắp con…”, “đàn bà trên thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ không thể
sống cho mình như ở trên đất được”.
(* Thảo luận để tìm hiểu thái độ đánh giá, cách nhìn nhận của học sinh
trước một hiện tượng có tính thời sự đang gây nhức nhối dư luận xã hội hiện
nay: nạn bạo hành gia đình) .
Trang 17/34

NHỮNG SUY NGHĨ, CẢM NHẬN
KHI GIẢNG DẠY TÁC PHẨM CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYỄN MINH CHÂU

b. Đó là một người mẹ, người vợ có phẩm chất đáng quí:
(Đây là nội dung có tính khám phá, phát hiện thêm về nhân vật se được triển
khai ở phần sau)
- Thương con, sẵn sàng chịu đựng, hi sinh tất cả vì con nên chị cương
quyết không chịu li hôn với chồng :“Con lạy quí tòa, … đừng bắt con bo nó” .
- Vị tha, hiểu chồng, thấy được bản chất tốt đẹp vốn có của chồng, vốn
“hiền lành”, không bao giờ đánh vợ, không rượu chè, suốt đời cặm cụi lao động
cật lực nuôi con khiến cho “tấm lưng… cong như lưng một chiếc thuyền”, chị
còn nhận hết lỗi về mình một cách vô tư “giá tôi đẻ ít đi…cái lỗi chính là đám
đàn bà ở thuyền đẻ nhiều quá”
- Rất giàu tự trọng: Xấu hổ, nhục nhã khi biết người khách lạ chứng
kiến cảnh mình bị đánh; đau đớn trước phản ứng bản năng của đứa con trai…
Đánh giá nhân vật: Chị là nạn nhân của sự lạc hậu, đói nghèo. Chúng ta
không hoàn toàn đồng tình với thái độ nhẫn nhục cam chịu của chị, tuy nhiên

người phụ nữ ấy có nhiều phẩm chất tốt đẹp đáng trân trọng, hoàn cảnh đáng
cảm thông chia sẻ .
Câu chuyện trên đây chính là một tình huống bất ngờ nữa giúp nghệ sĩ
Phùng và đặc biệt là Đẩu - viên chánh án, vị Bao Công của phố huyện vùng biển
nhận thức được rằng lý thuyết trong sách vở (tức luật pháp) không phải áp dụng
phù hợp trong tất cả mọi hoàn cảnh. Lòng tốt rất cần thiết nhưng nếu vận dụng
không đúng chỗ nhiều khi lại mang đến bi kịch đau đớn hơn.

Tiết 3
3.Tấm ảnh được chọn cho bộ lịch “năm ấy”
- Đó là bức ảnh chiếc thuyền ngoài xa, một tấm ảnh đen trắng nhưng mỗi
khi ngắm bức ảnh, người nghệ sĩ đều thấy “hiện lên cái màu hồng hồng của ánh
sương mai” và nếu nhìn kĩ hơn bao giờ anh cũng thấy “ người đàn bà đang
bước ra khoi bức tranh”.
-Ý nghĩa tượng trưng:
Trang 18/34

NHỮNG SUY NGHĨ, CẢM NHẬN
KHI GIẢNG DẠY TÁC PHẨM CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYỄN MINH CHÂU

+ “Màu hồng hồng …” là chất thơ của cuộc sống , là vẻ đẹp lãng mạn
của cuộc đời, là biểu tượng của nghệ thuật.
+Hình ảnh “người đàn bà…” là hiện thân của những khốn khó lam lũ
đời thường. Nó là sự thật cuộc đời đằng sau bức tranh.
Tóm lại: Rõ ràng nghệ thuật và cuộc đời có mối quan hệ gắn bó chặt che
với nhau. Nghệ thuật chân chính không bao giờ rời xa cuộc đời. Người nghệ sĩ
chân chính không chỉ xúc động ngây ngất trước cái đẹp của nghệ thuật mà còn
luôn ám ảnh day dứt trước số phận của bao cuộc đời. Đó cũng là cách để người
nghệ sĩ có những tác phẩm vừa góp phần tô đẹp cuộc đời vừa góp phần chống

lại những bất công phi lí ở đời.
II. NGHỆ THUẬT:
1.Cách kể chuyện:
- Người kể là nhân vật “Tôi”, lại là một nhân vật trong truyện (Phùng - nghệ
sĩ nhiếp ảnh) kể lại những gì mình chứng kiến, khiến cho câu chuyện hết sức tự
nhiên, chân thật như cuộc đời làm cho những trang văn hóa thành những trang
đời sinh động.
- Giọng kể: thay đổi giọng điệu liên tục, tạo sức lôi cuốn. Khi kể về bạn
chiến đấu (Đẩu) thì giọng bỗ bã, dí dỏm, kể về mình với giọng tự trào, kể về
người đàn bà vừa thương cảm vừa triết lí…
2. Ngôn ngữ nhân vật: Phù hợp với đặc điểm tính cách của từng nhân
vật. Giọng người đàn ông nguyền rủa đay nghiến, giọng người đàn bà khi dịu
dàng xót xa (với con), khi đau đớn thấu trải le đời (với tòa)…
3. Nghệ thuật xây dựng tình huống truyện:
-Tình huống bên ngoài : Đó là hai tình huống bất ngờ diễn ra tại hai địa
điểm: Tại bờ biển và tại tòa án (bờ biển cảnh đẹp > < sự thật cuộc sống phũ
phàng; Tòa án giải quyết li hôn> < người đàn bà kiên quyết không bỏ chồng) có
ý nghĩa khám phá, phát hiện về mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc đời; giữa
pháp luật và cuộc sống.

Trang 19/34

NHỮNG SUY NGHĨ, CẢM NHẬN
KHI GIẢNG DẠY TÁC PHẨM CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYỄN MINH CHÂU

-Tình huống bên trong: Đó là tình huống nhận thức của nghệ sĩ Phùng khi
chứng kiến hai cảnh tượng đối lập tại bờ biển và chánh án Đẩu trước thái độvà
câu chuyện của người đàn bà tại tòa án, từ đó đánh giá nhìn nhận sự vật hiện
tượng trong đời sống không thể đơn giản xuôi chiều.

III. CHỦ ĐỀ: Truyện thể hiện tình yêu tha thiết và sự cảm thông sâu sắc
trước những cảnh đời, những thân phận trớ trêu của con người và gửi gắm chiêm
nghiệm của nhà văn về nghệ thuật: Nghệ thuật chân chính phải luôn gắn với
cuộc đời; người nghệ sĩ không thể nhìn đời một cách giản đơn, cần phải nhìn
nhận cuộc sống và con người một cách đa diện, nhiều chiều.
IV.TỔNG KẾT:
Từ câu chuyện về một bức ảnh nghệ thuật và sự thật cuộc đời đằng sau bức
ảnh, truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” mang đến một bài học đúng đắn về
cách nhìn nhận cuộc sống và con người. Đó là một cái nhìn đa diện, nhiều chiều,
phát hiện ra bản chất thật sau vẻ đẹp bên ngoài của hiện tượng. Tác phẩm đã cho
thấy những đổi mới của văn học sau 1975: văn học đã trở về với những vấn đề
của đời sống nhân sinh, quan tâm nhiều hơn đến các đề tài đạo đức –thế sự.
Về nghệ thuật, cách khắc họa nhân vật, xây dựng tình huống truyện, sử
dụng ngôn ngữ rất linh hoạt, sáng tạo góp phần làm nổi bật chủ đề tư tưởng của
tác phẩm.

Trang 20/34

NHỮNG SUY NGHĨ, CẢM NHẬN
KHI GIẢNG DẠY TÁC PHẨM CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYỄN MINH CHÂU

VI. NHỮNG SUY NGHĨ, CẢM NHẬN…
Trên đây là nội dung chính của bài giảng. Vậy đâu là những điểm cần khám
phá phát hiện thêm? Như trong phần mở đầu, khi nêu lí do chọn đề tài, tôi luôn
bị ám ảnh bởi hai nhân vật vợ chồng ngư dân này. Thông thường, trước khi soạn
giảng, tôi thường tham khảo thêm một số sách báo, tài liệu hoặc bài viết liên
quan đến tác phẩm để định hướng phần nội dung kiến thức. Về nhân vật người
đàn bà, các nhận định đánh giá khá thống nhất. Riêng nhân vật người đàn ông,
có ý kiến nhận xét như sau :

“Nhân vật người chồng-kẻ vũ phu:
-Ngoại hình bộc lộ tính cách: “Tấm lưng rộng và cong như lưng một
chiếc thuyền. Mái tóc tổ quạ. Lão đi chân chữ bát, bước từng bước chắc chắn ,
hàng lông mày cháy nắng… hai con mắt đầy vẻ độc dữ, mặt đo gay…”
-Hành động hung ác: “hùng hổ”, “vừa đánh vừa thở hồng hộc, hai
hàm răng nghiến ken két…”
-Ngôn ngữ thô lỗ: Vừa xuất hiện đã gây ấn tượng bằng tiếng quát:
“ Cứ ngồi nguyên đấy động đậy tao giết cả mày bây giờ”
Người đàn ông là nạn nhân của đói nghèo lam lũ, đã trở thành kẻ độc ác,
hành hạ đánh đập thô bạo vợ con mình. Lão lầm lì đánh vợ như một thói quen để
giải tỏa tâm lí và nỗi khổ đời thường. Nhân vật người chồng trở thành điển hình
cho bạo lực gia đình, cần lên án”.
(Chuyên đề dạy học Ngữ văn 12 bài Chiếc thuyền ngoài xa của tác giả TS Lê
Thị Hường, trang 41).
Tôi rất tán thành với kiến đánh giá trên đây nhưng tôi vẫn băn khoăn, đặc
biệt là những chi tiết về ngoại hình: “Tấm lưng rộng và cong như lưng một chiếc
thuyền. Mái tóc tổ quạ. Lão đi chân chữ bát, bước từng bước chắc chắn , hàng
lông mày cháy nắng… hai con mắt đầy vẻ độc dữ, mặt đo gay…” không thể xem
tất cả các chi tiết này đều bộc lộ tính cách của một kẻ vũ phu!
Trang 21/34

NHỮNG SUY NGHĨ, CẢM NHẬN
KHI GIẢNG DẠY TÁC PHẨM CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYỄN MINH CHÂU

Tìm hiểu các sáng tác của Nguyễn Minh Châu sau năm 1975, hầu như các
nhân vật của ông đều thuộc loại nhân vật “tự thú” (Bức tranh, Co lau) hoặc
không đơn giản chỉ để người đọc chỉ có yêu hoặc chỉ có ghét, chỉ lên án hay chỉ
có bênh vực cảm thông mà trong bản thân mỗi nhân vật đều đem lại cho người
đọc những trạng thái cảm xúc trái ngược (Chiếc thuyền ngoài xa) … Có như thế

mới thể hiện đúng ý đồ sáng tạo của nhà văn: Không thể nhìn nhận đánh giá
cuộc sống và con người một cách giản đơn, sơ lược.
Tuy nhiên nếu kết cấu bài giảng khai thác theo hướng tìm hiểu phân tích
nhân vật, chúng ta se lần lượt tìm hiểu các nhân vật như nhân vật người đàn
ông, nhân vật người đàn bà, nhân vật thằng bé Phác, nhân vật nghệ sĩ nhiếp
ảnh Phùng…thì hướng này khó bao quát được chủ đề trong lúc quĩ thời gian
dành cho việc tìm hiểu một tác phẩm văn xuôi trong chương trình không hề dư
dả. Bởi vậy tôi lồng những khám phá phát hiện thêm vào mục 2b…Phẩm chất
nhân vật người đàn bà, để vừa phân tích vẻ đẹp phẩm chất của người phụ nữ
này, vừa khai thác chân dung nhân vật người chồng trong mối liên quan với
nhân vật người vợ, đồng thời mạnh dạn đưa ra những phát hiện đánh giá của
bản thân về nhân vật. Vẻ đẹp phẩm chất người đàn bà có ba điểm nổi bật:
+Thương con
+Hiểu chồng
+ Giàu tự trọng
Nét phẩm chất đáng quí trước tiên ở người phụ nữ này là phẩm chất gì?
-Thương con, sẵn sàng chịu đựng, hi sinh tất cả vì con:
Thương con, chị nhẫn nhục cam chịu những trận đòn roi của chồng vì
con:“Đàn bà ở thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ không thể sống cho
mình như ở trên đất được”.
Thương con, chị kiên quyết không chịu bỏ chồng vì sợ con đói “đám đàn
bà ở thuyền chúng tôi cần phải có người đàn ông để chèo chống khi phong ba,
để cùng làm ăn nuôi nấng đặng một sắp con nhà nào cũng trên dưới chục đứa”.
Tôi lưu ý đặc thù công việc của phụ nữ “ở thuyền”(vùng biển) khác với phụ nữ
Trang 22/34

NHỮNG SUY NGHĨ, CẢM NHẬN
KHI GIẢNG DẠY TÁC PHẨM CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYỄN MINH CHÂU

“trên đất” (đất liền). Ở miền biển, công việc chính là đánh cá ngoài khơi, phải
có sức khỏe và công việc này chỉ phù hợp với sức lực của đàn ông, trai tráng.
Còn phụ nữ chỉ làm nội trợ. Những năm sau giải phóng, ngư dân cũng vào hợp
tác xã nên hải sản nói chung đánh bắt về đều được nhà nước thu mua, đàn bà
không phải chạy chợ như bây giờ. Do đó họ chỉ việc sinh con rồi nuôi con. Quan
niệm lạc hậu “trời sinh voi, sinh co” cộng với tư tưởng sinh nhiều con (con trai)
không chỉ để “nối dõi tông đường” mà quan trọng là để có người đi biển đánh
cá nên nhà nào cũng nghèo khổ vì con đông. Đã thế kinh tế hoàn toàn lệ thuộc
vào người đàn ông. Người chồng, người cha là trụ cột kinh tế cho cả gia đình
đông đúc. Đó là lí do vì sao chị kiên quyết không chịu li hôn người chồng vũ
phu theo lời khuyên của chánh án Đẩu, vì sao chị nhẫn nhục cam chịu những
trận đòn dữ dội của chồng.
Thương con, chị còn “mặc cả” xin chồng “lên bờ rồi đánh”. Tôi hỏi một
em học sinh ở lớp 12C2 vì sao vậy? Em bảo: -Vì thuyền chật, đánh dưới thuyền
không chạy trốn đâu được sẽ bị rớt xuống biển!
Cả lớp cười ồ!
Tôi giật mình trước câu trả lời ngây ngô này nhưng cũng là kinh nghiệm để
tự dặn mình không nên chủ quan trước một vấn đề dù đơn giản nhất.
Tôi vẫn hỏi tiếp em đó:
-Sao lúc bị người chồng đánh trên bờ, chị cũng “không kêu lên, không
chống trả cũng không chạy trốn” kia mà!
-À, em biết rồi. Chị sợ các con nhìn thấy se học theo cái tính như bố.
Tôi khen: Đúng rồi và sửa lại : Chị sợ các con nhìn thấy se làm tổn thương
tâm hồn non nớt của chúng, sợ chúng nhiễm thói xấu cọc cằn vũ phu…Chị gửi
thằng Phác cho ông ngoại cũng vì le đó. Nó là thằng con chị yêu thương nhất
nhưng lại là đứa con giống tính bố nhất. Chị là người có suy nghĩ rất sâu sắc.
Chị lo xa, luôn nghĩ đến tương lai của các con sau này.
Và đáng quí biết bao, tưởng như trong cuộc sống liên miên những trận đòn
của người chồng vũ phu, chị chỉ thấy đau khổ buồn phiền, thế nhưng chị vẫn
Trang 23/34

NHỮNG SUY NGHĨ, CẢM NHẬN
KHI GIẢNG DẠY TÁC PHẨM CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYỄN MINH CHÂU

chắt chiu từng chút hạnh phúc nhỏ nhoi, vẫn ghi nhận công lao của chồng trong
niềm vui của chị: “Vui nhất là lúc ngồi nhìn đàn con tôi chúng nó được ăn no”.
Và “Cũng có lúc vợ chồng con cái vui vẻ bên nhau”…
Phẩm chất thứ hai là gì?
-Chị rất hiểu chồng:
Bị chồng đánh đập hành hạ dã man: “Ba ngày một trận nhẹ, năm ngày một
trận nặng”. Nói như chánh án Đẩu: “Cả nước không có một người chồng nào
như hắn”. Đánh vợ như một thói quen, như một cơn ghiền, cứ thấy “khổ quá là
đánh”, nhưng thử hỏi ở cái gia đình hàng chài này, nỗi khổ thì cứ triền miên hết
năm này qua năm khác, con cái thì cứ lũ lượt ra đời, có ngày nào giờ nào bớt
khổ đâu thì thử hỏi có lúc nào người đàn bà mới thôi bị hành hạ?
Bạo hành gia đình mà nạn nhân phần lớn là phụ nữ có le không còn là hiện
tượng cá biệt trong xã hội. Có nhiều nguyên nhân : Do kinh tế khó khăn; do
ghen tuông, ngoại tình; do rượu chè cờ bạc…Tôi cho các em xem hình ảnh và kể
một số câu chuyện đã từng gây phẫn nộ trong dư luận thời gian gần đây:

Hình ảnh phụ nữ bị bạo hành

Trang 24/34

NHỮNG SUY NGHĨ, CẢM NHẬN
KHI GIẢNG DẠY TÁC PHẨM CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYỄN MINH CHÂU

Đây là chị Đào Thị Hằng, 39 tuổi- Đường Phạm Thê Hiển, Phường 4,Quận 8,TP Hồ Chí Minhthường xuyên bị chồng hành hạ sau mỗi lần say rượu của chồng…

Khuôn mặt bị đánh đến biến dạng của chị sau một lần ông chồng say rượu.

Từ một người phụ nữ lành lặn, sau 15 năm chung sống, chị Cúc trở thành một người phụ nữ tật nguyền…
Chị Lê Thị Cúc( Sn1978) ở xã Đại An, H Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam. Người chồng ngang nhiên cặp bồ, đuổi
vợ con ra khỏi nhà , ngược đãi đánh đập hành hạ người vợ trở thành tàn phế, chị phải đi bán vé số bằng xe lăn
để kiếm sống và nuôi con.

Trang 25/34

SKKN CHIẾC THUYỀN NGOẠI XA

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về