Các nhân tố ảnh hưởng đến sự thành công của hệ thống thôn tin kế toán

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.6 MB, 239 trang )

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯƠNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN PHƯỚC BẢO ẤN

CÁC NHÂN TÔ ANH HƯƠNG ĐẾN SƯ THÀNH
CÔNG CỦA HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN
TRONG DOANH NGHIỆP VIỆT NAM

LUẬN ÁN TIẾN SI KINH TẾ

THÀNH PHÔ HỒ CHÍ MINH- NĂM 2018

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯƠNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN PHƯỚC BẢO ẤN

CÁC NHÂN TÔ ANH HƯƠNG ĐẾN SƯ THÀNH
CÔNG CỦA HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN
TRONG DOANH NGHIỆP VIỆT NAM
CHUYÊN NGÀNH: KẾ TOÁN
MA SÔ: 9.34.03.01

LUẬN ÁN TIẾN SI KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS. TS. VO VĂN NHI

THÀNH PHÔ HỒ CHÍ MINH- NĂM 2018

i

CỘNG HOÀ XA HỘI CHU NGHIA VIỆT NAM
ĐỘC LẬP- TƯ DO- HẠNH PHÚC

LƠI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan luận án tiến sĩ kinh tế “Các nhân tô ảnh hưởng đến sư thành công của
hê thông thông tin kế toán trong doanh nghiệp Viêt Nam” là công trình nghiên cứu
của riêng tôi.
Các kết quả nghiên cứu trong luận án là trung thưc và chưa từng được công bô trong
bất kỳ công trình nào khác.

Nghiên cứu sinh

Nguyễn Phước Bảo Ấn

ii

LƠI CẢM ƠN
Luận án này đa hoàn thành với sư hướng dẫn, hỗ trợ và động viên của nhiều cá nhân
và tổ chức.
Trước tiên, tôi xin bày to lòng biết ơn sâu sắc đến PGS. TS. Vo Văn Nhị, người Thầy
hướng dẫn khoa học của tôi, người đa khuyến khích, hướng dẫn, động viên tôi trong
suôt nhưng năm tôi làm viêc ơ Khoa Kế toán cũng như trong suôt thời gian tôi thưc
hiên luận án. Sư hướng dẫn, động viên, chi bảo, đóng góp y kiến của Thầy đa giúp tôi
hoàn thành luận án này.
Tôi xin chân thành cảm ơn tập thể quy thầy cô trong khoa Kế toán, trong bộ môn Hê

thông thông tin Kế toán- quy đồng nghiêp của tôi đa luôn động viên, hỗ trợ, gánh vác
công viêc giúp tôi hoàn thành luận án.
Tôi trân trọng cảm ơn các PGS, TS thuộc Khoa Kế toán, cũng như quy thầy cô trong
trường Đại Học Kinh Tế TP. Hồ Chi Minh, đa tận tình giảng dạy tôi hoàn thành các
học phần trong chương trình đào tạo tiến sĩ của nhà trường. Kiến thức từ các học
phần này giúp tôi có được nhưng kiến thức cần thiết cho viêc hoàn thành luận án.
Để đến được ngày hôm nay, tôi vô cung biết ơn Cha Me tôi, người thầy đầu tiên,
người nuôi dưỡng, giáo dục và luôn hỗ trợ tôi; cảm ơn Em, người bạn đồng hành suôt
cuộc đời; cảm ơn Gia đình thương yêu của tôi- năng lượng của tôi.
Cảm ơn các bạn cưu sinh viên Khoa Kế toán đang công tác tại các doanh nghiệp đa
hỗ
trợ tôi trong quá trình khảo sát- thu thập dư liêu.
TP. Hồ Chi Minh
04/09/2018

3

MỤC LỤC
DANH

MỤC

BẢNG

BIỂU

..........................................................................................vii DANH MỤC HÌNH ẢNH
...........................................................................................viii

TÓM

TĂT......................................................................................................................

xi

PHẦN MƠ ĐẦU ............................................................................................................ 1
1. Ly do chọn đê tài ..................................................................................................... 1
2. Mục tiêu nghiên cứu, câu hỏi nghiên cứu................................................................ 4
3. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu ........................................................ 6
4. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................................... 8
5. Đóng góp mới của Luận án...................................................................................... 8
6. Kết cấu luận án ........................................................................................................ 9
CHƯƠNG 1: TÔNG QUAN NGHIÊN CỨU .............................................................. 11
1.1.

Giới thiệu ........................................................................................................ 11

1.2.

Nghiên cứu vê hệ thống thông tin kế toán và sư thành công của hệ thống thông

tin

......................................................................................................................... 11

1.2.1. Hệ thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp.............................................. 11
1.2.2. Sư thành công của Hệ thống thông tin ............................................................ 16
1.3.

Nghiên cứu vê sư thành công của Hệ thống thông tin kế toán tại Việt Nam . 18

1.4.

Khoảng trống nghiên cứu................................................................................ 20

1.4.1. Thiếu các nghiên cứu kiểm định các nhân tố ảnh hưởng đến sư thành công của
hệ thống thông tin...................................................................................................... 22
1.4.2. Thiếu các nghiên cứu vê các nhân tố ảnh hưởng đến sư thành công của hệ
thống thông tin kế toán
........................................................................................................ 23
1.4.3. Thiếu các nghiên cứu vê sư thành công của tổ chức hệ thống thông tin kế toán
tác động đến sư thành công của vận hành hệ thống thông tin kế toán ......................
23
1.4.4. Thiếu các nghiên cứu vê sư thành công của hệ thống thông tin kế toán trong
các doanh nghiệp Việt Nam ...................................................................................... 24
CHƯƠNG 2: CƠ SƠ LÝ THUYẾT............................................................................. 26
2.1.

Giới thiệu ........................................................................................................ 26

4

2.2.

Sư thành công của hệ thống thông tin và nhân tố ảnh hưởng đến sư thành công

của hệ thống thông tin ............................................................................................... 27
2.2.1. Sư thành công của hệ thống thông tin............................................................. 28

2.2.1.1.

Định nghĩa sư thành công của hệ thống thông tin.................................... 28

2.2.1.2.

Mô hình sư thành công của hệ thống thông tin ........................................ 31

2.2.2. Mô hình đo lường sư thành công của hệ thống thông tin ............................... 35
2.2.3. Nhân tố ảnh hưởng đến sư thành công của hệ thống thông tin....................... 36
2.2.3.1.
tin

Phân loại các thành phần tác động đến sư thành công của Hệ thống thông

37

2.2.3.2.

Biến độc lập tác động đến sư thành công của Hệ thống thông tin ........... 39

2.2.3.3.
công

Các nhân tố tác động đến các thành phần của hệ thống thông tin thành

41
2.3.

Mô hình chấp nhận công nghệ và sư thành công của hệ thống thông tin ....... 42

2.3.1. Tổng quan vê mô hình TAM .......................................................................... 42
2.3.2. Sư phát triển và các giới hạn của TAM .......................................................... 43
2.3.3. TAM và sư thành công của Hệ thống thông tin .............................................. 45
2.4.

Hệ thống thông tin kế toán và các nhân tố ảnh hưởng đến sư thành công của hệ

thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp ............................................................. 47
2.4.1. Hệ thống thông tin kế toán .............................................................................. 47
2.4.2. Các thành phần của Hệ thống thông tin kế toán ............................................. 49
2.4.3. Sư thành công của hệ thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp ................ 51
2.4.4. Nhân tố ảnh hưởng đến sư thành công của hệ thống thông tin kế toán .......... 52
2.4.4.1.

Nhận thức vê hệ thống thông tin kế toán và hành vi của người sư dụng hệ

thống thông tin kế toán.............................................................................................. 53
2.4.4.2.
2.5.

Tính chất người dùng, Tính chất dư án và Sư hô trợ của nhà quản ly ..... 54

Tổng hợp ly thuyết nên và các mô hình ly thuyết........................................... 57

2.5.1. Mô hình DeLone và McLean .......................................................................... 57
2.5.2. Ly thuyết chấp nhận và sư dụng công nghệ .................................................... 58
2.5.3. Tổng hợp các mô hình ly thuyết khác có liên quan đến nghiên cứu của Luận án
59
CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................................................... 64

5

3.1.

Giới thiệu ........................................................................................................ 64

3.2.

Phương pháp nghiên cứu ................................................................................ 65

3.2.1. Tổng quan vê chương trình nghiên cứu .......................................................... 65
3.2.2. Quy trình nghiên cứu ...................................................................................... 65
3.2.3. Nghiên cứu định tính....................................................................................... 68
3.2.3.1.

Quy trình và phương pháp nghiên cứu..................................................... 68

3.2.3.2.

Thiết kế mô hình ly thuyết ....................................................................... 69

3.2.3.3.

Thang đo các khái niệm nghiên cứu ........................................................ 76

3.2.4. Nghiên cứu định lượng ................................................................................... 89
3.2.4.1.

Quy trình nghiên cứu................................................................................ 89

3.2.4.2.

Dữ liệu và phương pháp thu thập dữ liệu................................................. 89

CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH KẾT QUA VÀ KIỂM ĐỊNH MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU
VÀ BÀN LUẬN KẾT QUA NGHIÊN CỨU .............................................................. 93
4.1.

Giới thiệu ........................................................................................................ 93

4.2.

Nghiên cứu sơ bộ đánh giá thang đo............................................................... 93

4.2.1. Mô hình cấu trúc và mô hình đo lường........................................................... 93
4.2.2. Kết quả thống kê mô tả ................................................................................... 96
4.2.3. Đánh giá độ tin cậy của thang đo .................................................................... 96
4.2.4. Đánh giá giá trị thang đo................................................................................. 99
4.2.5. Kết luận vê kết quả nghiên cứu sơ bộ ........................................................... 109
4.3.

Chương trình nghiên cứu chính thức ............................................................ 115

4.3.1. Mẫu nghiên cứu ............................................................................................ 115
4.3.2. Thủ tục nghiên cứu ....................................................................................... 116
4.3.3. Đánh giá mô hình đo lường .......................................................................... 117
4.3.3.1.

Mô hình đo lường chính thức ................................................................. 117

4.3.3.2.

Đánh giá thang đo .................................................................................. 117

4.3.3.3.

Kiểm định lệch do phương pháp ............................................................ 122

4.3.3.4.

Độ phù hợp của mô hình với dữ liệu...................................................... 123

4.3.4. Đánh giá mô hình đường dẫn........................................................................ 124
4.3.4.1.

Đánh giá vấn đê đa cộng tuyến trong mô hình cấu trúc......................... 124

4.3.4.2.

Đánh giá sư phù hợp và y nghĩa thống kê của các mối quan hệ ............ 127

6

4.3.4.3.

Đánh giá mức độ hệ số xác định R2 ....................................................... 137

4.3.4.4.

Đánh giá mức độ tác động của quy mô hệ số f2 ..................................... 138

4.3.4.5.

Đánh giá khả năng tiên đoán của hệ số Q2 ............................................. 139

4.3.4.6.

Đánh giá mức độ tác động của quy mô- hệ số q2 ................................... 141

4.3.4.7.

Tổng hợp kết quả phân tích dữ liệu........................................................ 141

4.4.

Kết quả và đóng góp của nghiên cứu ............................................................ 144

4.4.1. Kết quả mô hình đo lường ............................................................................ 144
4.4.2. Kết quả từ mô hình ly thuyết ........................................................................ 146
CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý ................................................................. 155
5.1.

Kết luận ......................................................................................................... 155

5.2.

Hàm y ly thuyết và hàm y quản trị................................................................ 156

5.2.1. Hàm y ly thuyết ............................................................................................. 156
5.2.2. Hàm y quản trị............................................................................................... 159
5.3.

Hạn chế của nghiên cứu và hướng nghiên cứu tiếp theo .............................. 161

5.3.1. Hạn chế của nghiên cứu ................................................................................ 161
5.3.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo.......................................................................... 163
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIA ĐA CÔNG BỐ
LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN .................................................................................. 165
TÀI LIỆU THAM KHAO .......................................................................................... 166
PHỤ LỤC ................................................................................................................... 194

vii

DANH MỤC BẢNG BIỂU
Trang
Bảng 2.1: Một số định nghĩa phổ biến vê sư thành công của hệ thống thông tin ........... 29
Bảng 2.2: Các thành phần tác động đến sư thành công của hệ thống thông tin ............. 38
Bảng 2.3: Các thành phần của hệ thống thông tin ......................................................... 49
Bảng 2.4: Các thành phần của hệ thống thông tin kế toán............................................. 50
Bảng 2.5: Tóm tắt các nhân tố ảnh hưởng đến sư thành công của hệ thống thông tin
kế toán ............................................................................................................................ 56
Bảng 3.1: Tổng hợp khái niệm nghiên cứu và thang đo ................................................. 86
Bảng 4.1: Thống kê mô tả nghiên cứu sơ bộ ................................................................. 96
Bảng 4.2: Độ tin cậy của thang đo .................................................................................. 97
Bảng 4.3: Đánh giá giá trị hội tụ ................................................................................... 100
Bảng 4.4: Tiêu chí HTMT ........................................................................................... 104

Bảng 4.5: Tiêu chí Fornell- Larcker ............................................................................. 104
Bảng 4.6: Hệ số tải nhân tố chéo ................................................................................. 105
Bảng 4.7: Độ tin cậy và giá trị hội tụ thang đo điều chỉnh .......................................... 108
Bảng 4.8: Tiêu chí HTMT thang đo điêu chỉnh ............................................................ 110
Bảng 4.9: Tiêu chí Fornell- Larcker thang đo sau điêu chỉnh ...................................... 111
Bảng 4.10: Hệ số tải nhân tố chéo thang đo sau điều chỉnh ......................................... 112
Bảng 4.11: Thống kê mô tả- nghiên cứu chính thức.................................................... 115
Bảng 4.12: Đánh giá độ tin cậy và giá trị hội tụ của thang đo ..................................... 119
Bảng 4.13: Hệ số Fornell- Larcker và hệ số HTMT .................................................... 121
Bảng 4.14: Tổng hợp kết quả tính toán chỉ số VIF ...................................................... 127
Bảng 4.15a- 4.15n: Đánh giá vai trò biến trung gian ........................................... 130 - 134
Bảng 4.16: Tác động tổng hợp ...................................................................................... 136
Bảng 4.17: Hệ số xác định và hệ số xác định hiệu chỉnh............................................. 137
Bảng 4.18: Hệ số tác động của quy mô ....................................................................... 140
Bảng 4.19: Hệ số tác động của quy mô khả năng dư báo liên quan ............................ 141
Bảng 4.20: Tổng hợp kết quả kiểm định các giả thuyết nghiên cứu............................ 143
Bảng 4.21: Tác động trưc tiếp, tác động gián tiếp và tác động tổng hợp ..................... 144
Bảng 4.22: Kết quả kiểm định các mô hình loại bỏ các thành phần chấp nhận và sư dụng công
nghệ .............................................................................................................................. 153

8

DANH MỤC HÌNH ANH
Trang
Hình 2.1: Mô hình thành công của hệ thống thông tin 2003- phiên bản cập nhật (DeLone &
McLean, 2016) ................................................................................................................ 32
Hình 2.2: Mô hình đo lường sư thành công của hệ thống thông tin doanh nghiệp (Gable và
cộng sư, 2003) ......................................................................................................................... 36
Hình 2.3: Mô hình hoá hệ thống thông tin kế toán ........................................................ 49

Hình 2.4: Mô hình Hệ thống thông tin thành công 1992 (DeLone & McLean, 1992) ... 58
Hình 2.5: Mô hình chấp nhận công nghệ TAM- Davis (1989)....................................... 59
Hình 2.6: Mô hình Myers và cộng sư (1997).................................................................. 60
Hình 2.7: Mô hình hệ thống thông tin thành công mở rộng của P. B. Seddon (1997) ... 61
Hình 2.8: Mô hình đo lường sư thành công của hệ thống thông tin doanh nghiệp (Gable và
cộng sư, 2003) ......................................................................................................................... 61
Hình 2.9: Mô hình các yếu tố ảnh hưởng đến sư thành công của hệ thống thông tin Stacie
Petter và cộng sư (2013)............................................................................................................
62
Hình 2.10: Mô hình tích hợp sư hài lòng và chấp nhận công nghệ của Wixom và Todd (2005)
........................................................................................................................................ 62
Hình 3.1: Quy trình nghiên cứu đê xuất – được điều chỉnh và kế thừa từ quy trình của Joseph
F Hair Jr. và cộng sư (2017) ........................................................................................... 68
Hình 3.2: Mô hình đo lường sư thành công của hệ thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp
Việt Nam ......................................................................................................................... 71
Hình 3.3: Mô hình ly thuyết giả thuyết nghiên cứu các nhân tố tác động đến sư thành công
của hệ thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp Việt Nam .............................................. 76
Hình 4.1: Mô hình cấu trúc tổng hợp .............................................................................. 93
Hình 4.2: Mô hình cấu trúc chi tiết ................................................................................. 94
Hình 4.3: Mô hình đo lường ........................................................................................... 95
Hình 4.4: Mô hình đo lường sư thành công của hệ thống thông tin kế toán điêu chỉnh 109
Hình 4.5: Mô hình cấu trúc chi tiết chính thức ............................................................. 114
Hình 4.6: Thủ tục nghiên cứu chính thức .................................................................... 116
Hình 4.7: Mô hình đo lường chi tiết ............................................................................. 118

9

Hình 4.8: Phân tích nhân tố đơn Harman’s .................................................................. 122
Hình 4.9: Mô hình kiểm định VIF1 ............................................................................. 125

Hình 4.10: Mô hình kiểm định VIF2 ........................................................................... 125
Hình 4.11: Mô hình kiểm định VIF3 ........................................................................... 126
Hình 4.12: Mô hình kiểm định VIF4 ........................................................................... 126
Hình 4.13: Kết quả tổng hợp kiểm định mô hình ly .................................................... 128
Hình 4.14: Quy trình đánh giá vai trò biến trung gian ................................................ 129
Hình 4.15: Kết quả boostrap 2000 lần, kiểm định t 2 đuôi đánh giá mức y nghĩa của các giả
thuyết nghiên cứu ở độ tin cậy 95% ............................................................................. 142
Hình 4.16: Mô hình 1 loại bỏ các thành phần của TAM .............................................. 152
Hình 4.17: Mô hình 2 loại bỏ các thành phần nhận thức .............................................. 152

1
0

DANH MỤC THUẬT NGỮ- TƯ VIẾT TĂT
AIS

: Accounting Information Systems/ Hệ thống thông tin kế toán

AVE

: Average Variance Extracted/ Phương sai trích bình quân

Cobit

: Control Objectives for Information and Related Technologies/ Mục tiêu kiểm
soát đối với thông tin và các công nghệ liên quan

D&M

: DeLone và McLean

ERP

: Enterprise Resource Planning/ Hệ thống quản ly nguồn lưc doanh nghiệp

HTTT

: Hệ thống thông tin

HTTTKT

: Hệ thống thông tin kế toán

HTMT

: Heterotrait- Monotrait ratio/ Chỉ số Heterotrait- Monotrait

ISSM

: Information System Success Model/ Mô hình thành công của hệ thống thông
tin

PU

: Perceived of Usefulness/ Nhận thức vê tính hữu ích

PEU

: Perceived Ease of Use/ Nhận thức vê tính dễ sư dụng

PLS-SEM

: Partial Least Squares Structural Equation Modeling/ Mô hình hoá cấu trúc
tuyến tính bình phương một phần be nhất

RMStheta

: Root Mean Square residual covariance

SRMR

: Standardized Root Mean square Residual

TAM

: Technology Acceptance Model/ Mô hình chấp nhận công nghệ

TPB

: Theory of Planned Behavior/ Ly thuyết hành vi theo kế hoạch

TRA

: Theory of Reasonable Action/ Ly thuyết hành động hợp ly

VIF

: Variance Inflation Factor - hệ số phóng đại phương sai

XBRL

: Extensible Business Reporting Language/ Ngôn ngữ đánh dấu báo cáo mở
rộng

1
1

TÓM TẮT
Nghiên cứu của luận án được tiến hành để xác định và đo lường tác động của các nhân
tố ảnh hưởng đến sư thành công của hệ thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp
Việt Nam. Nghiên cứu xây dựng mô hình ly thuyết thể hiện mối quan hệ giữa các nhân
tố và sư thành công của hệ thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp.
Quá trình thực hiện nghiên cứu thông qua việc trình bày tổng quan vê các nghiên cứu
đi trước trên thế giới và ở Việt Nam, xác định khoản trống nghiên cứu. Từ đó, dựa vào
các ly thuyết nên vê hệ thống thông tin và những nghiên cứu đi trước, mô hình ly
thuyết được xây dựng để kiểm định.
Mô hình ly thuyết và thang đo các khái niệm nghiên cứu được hình thành từ kết quả
nghiên cứu định tính thông qua việc phân tích, tổng hợp các bài báo, các tài liệu ly
thuyết. Nghiên cứu định lượng được thực hiện qua 2 giai đoạn: Nghiên cứu sơ bộ –
đánh giá thang đo - điều chỉnh mô hình đo lường và nghiên cứu chính thức đánh giá
mô hình cấu trúc SEM.
Phương pháp phân tích được sư dụng trong nghiên cứu của luận án là phương pháp
PLS- SEM, luận án sư dụng phần mềm Smart PLS 3.2.7 là công cụ phân tích dữ liệu
chủ yếu. Dữ liệu được thu thập thông qua bảng câu hỏi khảo sát trực tuyến và bảng
câu hỏi giấy, phương pháp chọn mẫu thuận tiện phi xác suất. Đơn vị phân tích là cá
nhân. Cơ mẫu trong nghiên cứu sơ bộ là 119, trong nghiên cứu chính thức là 405, đảm
bảo độ tin cậy của nghiên cứu. Kiểm định cho thấy thang đo đảm bảo độ tin cậy, đảm
bảo giá trị phân biệt, giá trị hội tụ, các vấn đê như đa cộng tuyến, lệch do phương pháp

là không đáng kể, mô hình phù hợp với dữ liệu thu thập được.
Kết quả phân tích cho thấy:
-

Sư thành công của hệ thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp là khái niệm
nghiên cứu đa hướng, bao gồm: chất lượng thông tin, chất lượng hệ thống, ảnh
hưởng người dùng. Kết quả này phù hợp với nghiên cứu đi trước.

-

Sư thành công của hệ thống thông tin kế toán chịu ảnh hưởng của các nhân tố:
Tính chất người dùng, tính chất dư án, và sư hô trợ của nhà quản ly. Các nhân
tố này ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đến sư thành công của hệ thống thông
tin kế toán trong doanh nghiệp.

xii

-

Chấp nhận và sư dụng công nghệ đóng vai trò truyền dẫn làm tăng tác động đến
sư thành công. Nhận thức vê tính hữu ích, nhận thức vê tính dễ sư dụng tác
động đến sư dụng hệ thống thông tin, từ đó tác động đến sư thành công của hệ
thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp. Nhận thức và sư dụng công nghệ
vừa đóng vai trò trung gian toàn phần, vừa đóng vai trò trung gian một phần
truyền dẫn tác động của các nhân tố tính chất người dùng, tính chất dư án, sư
hô trợ của nhà quản ly đến sư thành công của hệ thống thông tin kế toán trong
doanh nghiệp.

Kết quả kiểm định mô hình đo lường cho thấy thang đo các khái niệm nghiên cứu đều

có độ tin cậy cao và đạt được giá trị cần thiết. Nghiên cứu cũng cho thấy mô hình đo
lường sư thành công của hệ thống thông tin kế toán là mô hình đo lường phù hợp. Vê
tổng thể, mô hình đo lường trong nghiên cứu bao gồm 3 nhóm: (1) Sư thành công của
hệ thống thông tin kế toán – là kết quả; (2) các thành phần chấp nhận và sư dụng hệ
thống thông tin kế toán đóng vai trò truyên dẫn; và (3) các nhân tố tác động đến sư
thành công của hệ thống thông tin kế toán. Với thang đo đã được kiểm định là đủ điêu
kiện giá trị và có độ tin cậy, kết quả nghiên cứu có y nghĩa góp phần hình thành thang
đo cho các nghiên cứu vê hệ thống thông tin kế toán ở Việt Nam - khi mà những
nghiên cứu vê lĩnh vực này hiện còn đang rất hạn chế. Bên cạnh đó, thang đo được
xây dựng cho đơn vị phân tích là cá nhân, mặc dù am hiểu vê hệ thống thông tin kế
toán là có thể khác nhau, nhưng kết quả cho thấy độ tin cậy, giá trị phân biệt và giá trị
hội tụ cao, do đó có sư nhất quán cao trong vấn đê đo lường các khái niệm trong lĩnh
vực hệ thống thông tin và hệ thống thông tin kế toán ở Việt Nam và thế giới. Với kết
quả nghiên cứu trong Luận án, có thể vận dụng mô hình đo lường sư thành công của
hệ thống thông tin kế toán để trả lời như thế nào là hệ thống thông tin kế toán thành
công ở góc độ người kế toán. Qua kết quả nghiên cứu, các tác động trực tiếp và gián
tiếp đến sư thành công của hệ thống thông tin kế toán cho thấy tầm quan trọng của
nghiên cứu trong Luận án. Kết quả nghiên cứu của Luận án đóng góp vào ly thuyết
cho nghiên cứu vê hệ thống thông tin cũng như sư thành công của hệ thống thông tin;
đồng thời cung cấp các hàm y quản trị cho các nhà lãnh đạo doanh nghiệp nhằm có
được hệ thống thông tin kế toán thành công, góp phần tạo thành quả hoạt động cho
doanh nghiệp.

1

PHẦN MƠ ĐẦU
1. Ly do chọn đê tài
Từ khi công nghệ thông tin được phát triển từ những năm 50 của thế ky 20 cho đến
giai đoạn của cách mạng công nghiệp 4.0 hiện tại; sư phát triển của hệ thống thông tin

kế toán dưới ảnh hưởng của tiến bộ công nghệ thông tin cũng qua nhiêu giai đoạn:
ứng dụng công nghệ xư ly và lưu trữ dữ liệu, tư động hoá công tác kế toán, tư động
hoá công tác quản ly – mà trong đó hệ thống thông tin kế toán như là một thành phần;
và đến nay hệ thống thông tin kế toán là hệ thống tích hợp, chia se thông qua nền tảng
điện toán đám mây và dữ liệu lớn. Quá trình phát triển của hệ thống thông tin kế toán
trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay đặt ra vấn đê: như thế nào là hệ
thống thông tin kế toán thành công? Ứng dụng sư thành công của hệ thống thông tin
kế toán trong doanh nghiệp như thế nào? Hệ thống thông tin kế toán trong doanh
nghiệp thành công mang lại lợi ích gì cho kế toán, cho người sư dụng thông tin kế toán
hay cho chính bản thân doanh nghiệp? Việc nghiên cứu, tìm hiểu hệ thống thông tin kế
toán thành công tác động như thế nào đến việc nghiên cứu, giảng dạy hệ thống thông
tin kế toán?
Từ các câu hỏi trên, việc hình thành đê tài nghiên cứu của Luận án được xây dựng trên
cơ sở phân tích, tìm hiểu các nghiên cứu đi trước trong các hướng nghiên cứu bao gồm
các nghiên cứu vê tác động của công nghệ thông tin đối với hệ thống thông tin kế toán
doanh nghiệp, các nghiên cứu vê tính hiệu quả của hệ thống thông tin kế toán, các
nghiên cứu vê ảnh hưởng của hệ thống thông tin kế toán đến thành quả hoạt động của
doanh nghiệp, các nghiên cứu vê hệ thống quản trị nguồn lực doanh nghiệp ERP, và
các nghiên cứu vê tổ chức hệ thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp. Những
nghiên cứu này bao gồm nghiên cứu trong nước và quốc tế. Thông qua việc phân tích
nghiên cứu đi trước, giúp hình thành nên các luận điểm làm cơ sở cho ly do chọn đê tài
nghiên cứu của luận án.
Sư tác động của công nghệ thông tin đối với hệ thống thông tin kế toán doanh nghiệp
đã được nghiên cứu nhiêu trong thời gian qua, ví dụ nghiên cứu của Anders Rom vê
mối liên hệ giữa kế toán quản trị và hệ thống thông tin tích hợp (Anders Rom &
Rohde,
2007); nghiên cứu của Markus Granlund vê giao diện giữa kế toán và công nghệ thông
tin hiện đại (Granlund, 2009) và các nghiên cứu khác vê hệ thống quản trị nguồn lực

trong doanh nghiệp ERP. Những nghiên cứu này mở rộng các hướng ứng dụng công
nghệ thông tin trong công tác quản ly doanh nghiệp. Ngoài ra, các nghiên cứu liên
quan đến lĩnh vực quản ly và kiểm soát hệ thống kế toán trong doanh nghiệp trong
điêu kiện ứng dụng công nghệ thông tin và hình thành nên hệ thống ly thuyết vê
COBIT - Control Objectives for Information and Related Technologies (ISACA,
2012) cũng được phát triển và ứng dụng rộng rãi. Đồng thời nhằm đảm bảo tính hữu
hiệu và hiệu quả trong việc ứng dụng khai thác và cung cấp thông tin tài chính của các
doanh nghiệp trong điều kiện ứng dụng công nghệ thông tin, một hệ thống nghiên cứu
vê XBRL - eXtensible Business Reporting Language (ngôn ngữ báo cáo kinh doanh
mở rộng) cũng đang được phát triển và ứng dụng. Các nghiên cứu vê XBRL đi sâu vê
khía cạnh ứng dụng như phân tích khả năng nâng cao quản trị doanh nghiệp (Alles &
Piechocky, 2012), nghiên cứu vê các đê xuất ứng dụng XBRL trong việc nâng cao
chất lượng thông tin cho nhà đầu tư (Arnold, Bedard, Phillips, & Sutton, 2012). Như
vậy, trong điều kiện công nghệ thông tin phát triển nhanh chóng hiện nay, có rất nhiêu
hướng nghiên cứu Hệ thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp, và các hướng
nghiên cứu khác nhau này đêu thực sư cần thiết.
Các nghiên cứu quốc tế vê hệ thống thông tin kế toán trong thời gian gần đây đã
nghiên cứu vê các vấn đê như tính hiệu quả của hệ thống thông tin kế toán trong doanh
nghiệp (Sajady & Dastgir, 2008), nghiên cứu vê mối quan hệ giữa hệ thống thông tin
kế toán và quản trị tri thức (Sori, 2009b), nghiên cứu vê ảnh hưởng của hệ thống
thông tin kế toán quản trị trong việc tạo ra lợi nhuận (Roodposhti, Nikoomaram, &
Mahmoodi,
2012), nghiên cứu mối quan hệ giữa kế toán quản trị và hệ thống thông tin tích hợp
(Andres Rom & Rhode, 2007), hoặc nghiên cứu vê tính hữu ích của hệ thống thông tin
kế toán trong hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp (Soudani, May 2012). Tổ chức hệ
thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp cũng được nghiên cứu, bao gồm nghiên
cứu vê các trở ngại khi triển khai thực hiện hệ thống thông tin kế toán trong doanh
nghiệp (Mahdi & Abdoreza, Feb 2011), nghiên cứu của Marianne Bradford và Juan
Florin (Bradforda & Florin, 2003) vê vai trò của các nhân tố DOI (Diffusion of
Innovation – khuếch tán của đổi mới) đến sư thành công của quá trình triển khai hệ

thống quản ly các nguồn lực doanh nghiệp ERP hay nghiên cứu vê các nhân tố chủ
yếu ảnh hưởng

đến sư thành công của quá trình triển khai ERP trong doanh nghiệp (Hong & Kim,
2002).
Các nghiên cứu vê ERP hoặc vê hệ thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp khá đa
dạng và phong phú; và trên các góc độ khác nhau, cho thấy sư thành công của hệ thống
doanh nghiệp, hệ thống ERP hay hệ thống thông tin kế toán tác động tích cực đến
thành quả của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, các nghiên cứu vê tâm ly học hành vi cũng
cho thấy vai trò của cá nhân trong sư thành công của hoạt động hay của hệ thống
(Bano & Zowghi, 2015), do đó, khi nghiên cứu vê sư thành công của hệ thống thông
tin kế toán cần nghiên cứu vai trò của cá nhân và trên góc độ cá nhân.
Ơ Việt Nam, trong thời gian qua không có nhiêu nghiên cứu được công bố trên tạp chí
quốc tế vê hệ thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp. Các nghiên cứu vê vấn đê
này trong 5 năm trở lại đây tập trung trong các luận án tiến sĩ, luận án thạc sĩ và một số
đê tài nghiên cứu khác. Các nghiên cứu này cũng chủ yếu tập trung vào khía cạnh ứng
dụng công nghệ thông tin và đưa ra các giải pháp ứng dụng công nghệ thông tin trong
công tác kế toán của doanh nghiệp như y kiến của tác giả Trần Phước: “Luận án đưa ra
những giải pháp như giải pháp tổ chức sư dụng hiệu quả phần mềm kế toán, trong đó
nhấn mạnh đến công tác khảo sát để xây dựng hệ thống thông tin kế toán trong điêu
kiện ứng dụng công nghệ thông tin, đê xuất quy trình lựa chọn phần mềm kế toán
thích hợp với quy mô đặc điểm của doanh nghiệp; đưa ra phương pháp thiết kế bộ mã
hóa thông tin kế toán phục vụ cho kế toán tài chính và kế toán quản trị” (Trần Phước,
2007). Các nghiên cứu khác tập trung chủ yếu vào nghiên cứu ứng dụng tổ chức hệ
thống thông tin kế toán cho các loại hình doanh nghiệp khác nhau, chưa có nghiên cứu
nào để cập đến vấn đê sư thành công của tổ chức hệ thống thông tin kế toán trong các
doanh nghiệp Việt Nam chịu ảnh hưởng bởi các nhân tố nào và sư thành công này,
cũng như những nhân tố tác động này ở các doanh nghiệp Việt Nam có khác biệt gì so
với các nghiên cứu khác trên thế giới.

Các doanh nghiệp Việt Nam hoạt động trong nên kinh tế chuyển đổi, với những đặc
trưng nhất định trong công tác quản ly. Bên cạnh đó, việc ứng dụng công nghệ thông
tin trong công tác quản ly trong doanh nghiệp rất đa dạng và không đồng nhất. Tổ
chức hệ thống thông tin kế toán trong các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay chịu ảnh
hưởng

bởi nhiêu yếu tố như mức độ ứng dụng công nghệ thông tin, đặc điểm ngành nghê kinh
doanh, quy mô doanh nghiệp, hiểu biết và hành vi của các nhà quản ly trong vấn đê
ứng dụng công nghệ thông tin, … Do đó, sư thành công của tổ chức hệ thống thông
tin kế toán trong doanh nghiệp Việt Nam chịu tác động bởi nhiêu nhân tố khác nhau.
Những nhân tố này cần được nhận dạng, đo lường và đánh giá.
Tổng hợp từ qua trình phân tích trên, ly do chọn đê tài của luận án được xác định dựa
trên các luận điểm:
•

Sư thành công của hệ thống thông tin kế toán tác động tích cực đến thành quả
của doanh nghiệp, do đó cần thiết phải nghiên cứu vê sư thành công của hệ
thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp.

•

Sư đa dạng trong nghiên cứu vê sư thành công của hệ thống thông tin kế toán,
do đó việc tiếp tục nghiên cứu sư thành công của hệ thống thông tin kế toán sẽ
tiếp tục đóng góp cả vê ly thuyết và thực tiễn, cũng như tìm kiếm các hướng
nghiên cứu mới.

•

Vai trò của cá nhân trong sư thành công của hệ thống thông tin kế toán là quan

trọng, nên nghiên cứu vê sư thành công của hệ thống thông tin kế toán cần được
quan tâm hơn trên góc độ đơn vị phân tích cá nhân.

•

Sư thành công của hệ thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp chưa được đo
lường một cách đầy đủ, do đó cần thiết phải xây dựng mô hình đo lường sư
thành công của hệ thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp.

•

Các nhân tố ảnh hưởng đến sư thành công của hệ thống thông tin kế toán trong
doanh nghiệp cần thiết phải được nhận dạng, mô hình hóa và đo lường tác động
đến sư thành công của hệ thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp.

•

Không có nhiều nghiên cứu vê hệ thống thông tin kế toán và sư thành công của
hệ thống thông tin kế toán trong các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay, do đó,
việc lựa chọn đê tài nghiên cứu này ở Việt Nam là điêu cần thiết.

2. Mục tiêu nghiên cứu, câu hỏi nghiên cứu
Mục tiêu nghiên cứu: Từ các phân tích trên, vấn đê nghiên cứu được đặt ra của đê
tài là: Nghiên cứu sự tác động đến sự thành công của hệ thống thông tin kế toán
trong doanh nghiệp Việt Nam. Xây dựng và phát triển hệ thống thông tin kế toán
trong doanh nghiệp bao gồm quá trình tổ chức hệ thống thông tin kế toán và quá
trình vận hành -

sử dụng hệ thống. Do vậy, sư thành công của hệ thống thông tin kế toán trong doanh

nghiệp bao gồm hai nội dung chính: sự thành công của quá trình tổ chức hê thống
thông tin kế toán thể hiên qua sự chấp nhận sư dụng và tiếp tục sư dụng hệ thống; và
sự thành công của hê thông thông tin kế toán trong quá trình vận hành - sư dụng hê
thông thông qua kết quả, lợi ích hay cảm nhận vê chất lượng của hê thông. Sư thành
công của hệ thống thông tin kế toán có thể được nhìn nhận và phân tích ở cấp độ
doanh nghiệp - thông qua kết quả do hệ thống thông tin kế toán mang lại cho doanh
nghiệp; hoặc được nhìn nhận thông qua cấp độ cá nhân – được thể hiện qua tác động
đến cá nhân hay các cảm nhận của cá nhân vê hệ thống. Tuy nhiên, trong bất ky một
tổ chức nào, cá nhân là thành phần không thể tách rời và đóng vai trò quan trọng trong
quá trình hình thành, phát triển của tổ chức; đồng thời, cá nhân góp phần quyết định
đến sư thành công của hệ thống thông tin kế toán; do đó, vấn đê nghiên cứu của luận
án được đặt trong góc nhìn cá nhân. Để giải quyết vấn đê nghiên cứu, luận án xác
định mục tiêu nghiên cứu như sau:
Mục tiêu chung: Xác định các nhân tố và đo lường ảnh hưởng của các nhân tố tác
động
đến sư thành công của hệ thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp Việt Nam.
Mục tiêu cụ thể:
RO1: Xác định các nhân tố ảnh hưởng đến sư thành công của hệ thống thông tin kế
toán trong doanh nghiệp Việt Nam. Mục tiêu này giải quyết vấn đê sư thành công của
hệ thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp Việt Nam chịu ảnh hưởng bởi các nhân
tố nào, điêu gì quyết định hay ảnh hưởng đến sư thành công.
RO2: Xác định và đo lường các thành phần của hệ thống thông tin kế toán thành công
trong doanh nghiệp Việt Nam. Mục tiêu này giúp làm rõ các thành phần của một hệ
thống thông tin kế toán thành công, xây dựng mô hình đo lường sư thành công của hệ
thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp.
RO3: Đo lường tác động của các nhân tố đến sư thành công của hệ thống thông tin kế
toán trong doanh nghiệp Việt Nam. Mục tiêu này làm rõ vai trò, mức độ ảnh hưởng
của từng nhân tố đến sư thành công của hệ thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp.
Câu hỏi nghiên cứu:
Để có được hệ thống thông tin kế toán thành công, cần xác định và đo lường được các

nhân tố ảnh hưởng đến sư thành công của hệ thống thông tin kế toán. Các nhân tố này

có thể là tính chất tác vụ, tính chất dư án và cấu trúc tổ chức, tính chất của người dùng
và xã hội (Stacie Petter, DeLone, & McLean, 2013); bên cạnh đó, sư thành công của
quá trình triển khai hệ thống thông tin cũng có thể tác động đến sư thành công của hệ
thống thông tin; do đó, câu hỏi nghiên cứu thứ nhất là:
RQ1: Nhưng nhân tô nào tác động đến sư thành công của hê thông thông tin kế toán
trong các doanh nghiệp Viêt Nam?
Sư thành công của hệ thống thông tin đã được xác định và đo lường và ứng dụng với
rất nhiêu nghiên cứu ở nhiêu khía cạnh khác nhau, như đo lường thông qua hiệu quả
của hệ thống thông tin, đo lường thông qua chất lượng hay việc sư dụng hệ thống,
nhưng chưa có mô hình hoàn chỉnh đo lường sư thành công của hệ thống thông tin kế
toán. Hệ thống thông tin kế toán là hệ thống thông tin, tuy nhiên, đo lường sư thành
công của hệ thống thông tin và sư thành công của hệ thống trong tin kế toán trong
doanh nghiệp Việt Nam có thể có sư khác biệt, điêu này có thể dẫn đến sư khác biệt
trong mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến sư thành công của hệ thống thông tin kế
toán trong doanh nghiệp Việt Nam. Như vậy cần xác định và đo lường các thành phần
tạo nên sư thành công của hệ thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp Việt Nam.
Do đó, câu hỏi nghiên cứu thứ 2 là:
RQ2: Sư thành công của hê thông thông tin kế toán trong doanh nghiêp Viêt Nam bao
gồm các thành phần nào và được xác định, đo lường như thế nào?
Để đánh giá mức độ ảnh hưởng đến sư thành công của hệ thống thông tin kế toán trong
doanh nghiệp Việt Nam, môi nhân tố tác động đến sư thành công này cần được xác
định và đo lường mức độ ảnh hưởng. Do đó, câu hỏi nghiên cứu thứ 3 là:
RQ3: Sư thành công của hê thông thông tin kế toán trong doanh nghiệp Viêt Nam chịu
ảnh hưởng như thế nào từ các nhân tô có liên quan?
3. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của Luận án là các thành phần, các
môi quan hê và các tác động đến sư thành công của hê thông thông tin kế toán trong

doanh nghiêp Viêt Nam. Sư thành công của hệ thống thông tin kế toán trong doanh
nghiệp có thể đánh giá thông qua tác động đến doanh nghiệp như thành quả hoạt động,
lợi ích hay các tiêu chí khác; đồng thời cũng có thể được đánh giá thông qua góc độ cá
nhân. Môi cá nhân góp phần cho thành công của tổ chức, tuy nhiên, nhận định vê
thành công của

hệ thống thông tin theo góc độ cá nhân và tổ chức có thể khác biệt hay mâu thuẫn.
Chính vì vai trò quan trọng của cá nhân trong tổ chức, nên theo góc nhìn cá nhân; (1)
quan điểm vê sư thành công của hệ thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp, (2) các
thành phần tác động đến sư thành công, và (3) quan hệ tác động đến sư thành công của
hệ thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp cần được nghiên cứu. Vì vậy, khách thể
nghiên cứu là người sư dụng hệ thống thông tin kế toán (người thu thập, xư ly và cung
cấp thông tin kế toán – không phải người sư dụng kết quả do kế toán cung cấp), cụ thể,
nghiên cứu khảo sát nhân viên kế toán trong các doanh nghiệp đang ứng dụng công
nghệ thông tin trong công tác kế toán. Đơn vị phân tích là cá nhân.
Phạm vi nghiên cứu: Hệ thống thông tin kế toán là hệ thống thông tin nhưng có
những đặc thù riêng, đặc biệt là trong các doanh nghiệp Việt Nam, với đơn vị phân
tích cá nhân, nên đê tài giới hạn phạm vi nghiên cứu ở các nội dung sau: (1) Đê tài
nghiên cứu hệ thống thông tin kế toán, do đó tập trung khảo sát ở bộ phận kế toán
trong doanh nghiệp; (2) Đê tài khảo sát đối với doanh nghiệp Việt Nam, nơi mà hệ
thống kế toán đang trong tình trạng cần hoàn thiện và trên đà hội nhập với kế toán
quốc tế; (3) Đê tài chỉ khảo sát hệ thống thông tin kế toán trong môi trường ứng dụng
công nghệ thông tin, chưa đê cập đến tác động của các môi trường ứng dụng công
nghệ thông tin khác như điện toán đám mây, thương mại điện tử. Việc mở rộng phạm
vi nghiên cứu có thể được thực hiện trong các nghiên cứu tiếp theo. Thời gian thực
hiện nghiên cứu: từ 10/2102 đến 10/2016.
Với đơn vị phân tích là cá nhân, đối tượng khảo sát là kế toán viên tại các doanh
nghiệp, bao gồm nhân viên và cả trưởng bộ phận kế toán; phương pháp chọn mẫu
thuận tiện phi xác suất; phạm vi khảo sát các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Hồ

Chí Minh. Các doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh nói chung có mức
độ và trình độ ứng dụng công nghệ thông tin trong kế toán cao hơn so với các doanh
nghiệp ở các địa phương khác, do đó trong nghiên cứu vê hệ thống thông tin kế toán
có tính đại diện . Các doanh nghiệp không phân biệt đặc điểm sở hữu vốn; hệ thống
thông tin kế toán sư dụng phần mềm kế toán hoặc trong môi trường ứng dụng hệ
thống quản ly nguồn lực doanh nghiệp ERP.

4. Phương pháp nghiên cứu
Đê tài dùng khung nghiên cứu thực chứng để thực hiện nghiên cứu, vì đây là mô hình
phù hợp cho việc xây dựng và kiểm định mô hình nghiên cứu đê xuất với dữ liệu thực
nghiệm. Với cách tiếp cận này, đê tài vận dụng phương pháp hôn hợp bao gồm cả
nghiên cứu định tính và nghiên cứu định lượng (Creswell, 2013). Trước tiên, đê tài
tổng kết các ly thuyết và các nghiên cứu có liên quan đến sư thành công của hệ thống
thông tin, các nhân tố ảnh hưởng đến sư thành công của hệ thống thông tin, ly thuyết
và các nghiên cứu vê sư chấp nhận công nghệ của người sư dụng và các ly thuyết, các
nghiên cứu vê hệ thống thông tin kế toán, từ đó kế thừa và đê xuất mô hình ly thuyết
với 11 giả thuyết nghiên cứu. Dữ liệu được thu thập từ các cá nhân là kế toán trong các
doanh nghiệp, sư dụng phương pháp phân tích PLS-SEM để đánh giá, điêu chỉnh mô
hình và kiểm định mô hình với dữ liệu điều tra thực nghiệm. Dữ liệu được phân tích
với phần mềm Smart PLS 3.2.7 (Christian M. Ringle, Wende, & Becker, 2015).
5. Đóng góp mới của Luận án
Trên góc độ ly thuyết, nghiên cứu của luận án góp phần làm rõ ly thuyết trong nghiên
cứu hệ thống thông tin kế toán nói chung và trong nghiên cứu vê hệ thống thông tin kế
toán trong doanh nghiệp tại một quốc gia có nên kinh tế chuyển đổi như Việt Nam vê
các vấn đê sau:
-

Xây dựng mô hình nhân tố tác động đến sư thành công của hệ thống thông tin
kế toán trong doanh nghiệp, trong đó, sư thành công của hệ thống thông tin kế

toán là một khái niệm nghiên cứu chứ không phải là một mô hình; các nhân tố
tác động đến sư thành công bao gồm các nhân tố vê dư án, vê con người, vê sư
hô trợ của nhà quản ly và các nhân tố vê nhận thức, hành vi của cá nhân.

-

Đóng góp ly thuyết vê đo lường và mô hình đo lường hệ thống thông tin kế toán
thành công, hệ thống thông tin kế toán thành công được đo lường thông qua
cảm nhận vê lợi ích cá nhân, chất lượng hệ thống và chất lượng thông tin kế
toán.

-

Đóng góp ly thuyết vê vai trò nhận thức và hành vi của người sư dụng hệ thống
thông tin kế toán trong sư thành công của hệ thống thông tin kế toán; bao gồm
các tác động trực tiếp đến sư thành công và vai trò truyên dẫn đến sư thành
công

-

Làm rõ vai trò và mối quan hệ, mức độ tác động của các biến độc lập ảnh
hưởng đến sư thành công của hệ thống thông tin, hệ thống thông tin kế toán như
Stacie Petter và cộng sư (2013) đã đê cập trong nghiên cứu của mình.

-

Đóng góp vê ly thuyết và cung cấp kết quả thực nghiệm nghiên cứu vê sư thành
công của hệ thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp và các nhân tố ảnh
hưởng đến sư thành công của hệ thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp với

đơn vị phân tích cá nhân – khi mà phần lớn các nghiên cứu liên quan đến
những nội dung này (nếu có) đều được thực hiện với đơn vị phân tích là tổ
chức.

-

Đóng góp ly thuyết theo hướng: nhận thức và hành vi tác động đến kết quả trong nghiên cứu hệ thống thông tin kế toán - khi kết hợp hai ly thuyết cơ bản
và phổ biến trong nghiên cứu Hệ thống thông tin: ly thuyết hệ thống thông tin
thành công theo mô hình DeLone và McLean (1992, 2003) và ly thuyết chấp
nhận và sư dụng công nghệ theo mô hình TAM của Davis (1989).

Vê đóng góp cho thực tiễn, một hệ thống thông tin kế toán thành công sẽ góp phần cho
hiệu suất hoạt động của doanh nghiệp (Elena, Raquel, & Clara, 2011); do đó, nghiên
cứu vê sư thành công của hệ thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp Việt Nam và
các nhân tố tác động đến sư thành công này giúp các nhà quản ly có các quyết định
quản trị phù hợp trong quá trình phát triển hệ thống thông tin kế toán nhằm xây dựng
hệ thống thông tin kế toán thành công, tăng cường công tác quản ly trong kế toán, góp
phần tăng cường thành quả hoạt động doanh nghiệp.
6. Kết cấu luận án
Ngoài phần mở đầu, Luận án được trình bày với cấu trúc như sau:
Chương 1, trình bày tổng quan vê luận án, xác định khoảng trống trong nghiên cứu,
tổng hợp các nghiên cứu đi trước có liên quan đến đê tài.
Chương 2 tổng kết các ly thuyết và các nghiên cứu trước đây liên quan đến đê tài. Bao
gồm các ly thuyết, mô hình và nghiên cứu vê sư thành công của hệ thống thông tin, ly
thuyết vê các nhân tố ảnh hưởng đến sư thành công của hệ thống, ly thuyết vê sư chấp
nhận công nghệ, ly thuyết vê hệ thống thông tin kế toán và các nghiên cứu khác có liên
quan đến nhân tố tác động đến sư thành công của hệ thống thông tin.

Chương 3 trình bày khung nghiên cứu, quy trình nghiên cứu, phương pháp luận

nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu, thang đo cho các khái niệm nghiên cứu, đồng
thời trình bày thiết kế nghiên cứu, phương pháp thu thập dữ liệu, phương pháp phân
tích dữ liệu.
Chương 4 trình bày kết quả nghiên cứu sơ bộ – đánh giá thang đo, điêu chỉnh mô hình
giả thuyết nghiên cứu; trình bày chi tiết quá trình thu thập dữ liệu, mô tả mẫu, và kết
quả của nghiên cứu chính thức. Kết quả nghiên cứu chính thức được thể hiện thông
qua kết quả phân tích, kiểm định các mối quan hệ, phân tích mô hình hoá cấu trúc
tuyến tính, kiểm định các giả thuyết nghiên cứu. Dựa vào kết quả nghiên cứu, chương
4 cũng bàn luận các vấn đê liên quan đến ly thuyết của luận án.
Chương 5 tổng hợp kết quả nghiên cứu, tổng hợp các khám phá có y nghĩa, đê xuất các
hướng thảo luận và kết luận vê đê án nghiên cứu. Chương này cũng đê xuất các hàm y
ly thuyết và các hàm y quản trị trong vấn đê phát triển hệ thống thông tin kế toán, đê
xuất các khả năng ứng dụng cho doanh nghiệp khi xây dựng hệ thống thông tin kế toán
tong môi trường ứng dụng công nghệ thông tin. Sau đó, phân tích các hạn chế của
nghiên cứu và đê xuất hướng nghiên cứu tiếp theo.
Ngoài các nội dung chính, luận án còn bao gồm danh sách các công trình của tác giả
đã được công bố liên quan đến luận án và các phụ lục.

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
1.1.

Giới thiệu

Trong phần mở đầu, luận án đã trình bày sư cần thiết của nghiên cứu, đối tượng, phạm
vi, mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu, giới thiệu sơ lược vê kết quả nghiên cứu và kết cấu
của luận án. Trong chương này, tác giả tổng hợp các hướng nghiên cứu vê hệ thống
thông tin kế toán và sư thành công của hệ thống thông tin cũng như hệ thống thông tin
kế toán trên thế giới và ở Việt Nam, từ đó xác định khoản trống trong nghiên cứu. Từ
phần tổng quan này, giúp làm rõ nên tảng ly thuyết được trình bày trong chương tiếp

theo. Nội dung của chương 1 bao gồm: (1) Giới thiệu các nghiên cứu vê hệ thống
thông tin kế toán trong doanh nghiệp; (2) Giới thiệu vê các nghiên cứu vê sư thành
công của hệ thống thông tin và sư thành công của hệ thống thông tin kế toán; (3) Giới
thiệu vê nghiên cứu hệ thống thông tin kế toán ở thị trường Việt Nam; (4) Khoảng
trống nghiên cứu.
1.2.

Nghiên cứu vê hệ thống thông tin kế toán và sư thành công của hệ thống
thông tin

Trong phần này, luận án tổng hợp và phân tích các nghiên cứu trong và ngoài nước vê
hệ thống thông tin kế toán và các nghiên cứu vê sư thành công của hệ thống thông tin
– bao gồm cả các nghiên cứu có liên quan đến sư thành công của hệ thống thông tin
kế toán. Nội dung phân tích trong phần này góp phần làm rõ khoảng trống nghiên cứu
được trình bày trong luận án. Bảng tổng hợp kết quả các nghiên cứu đi trước có liên
quan đến luận án trình bày trong phụ lục 3.
1.2.1. Hệ thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp
Hệ thống thông tin kế toán – Accounting Information System (AIS) là hệ thống thông
tin, thu thập, ghi nhận, xư ly dữ liệu và cung cấp thông tin tài chính, kế toán và thông
tin phi tài chính cho các đối tượng sư dụng thông tin cho việc ra quyết định, cũng như
các bên liên quan khác (Romney & Steinbart, 2015). Thuật ngữ hệ thống thông tin kế
toán thường được gắn liên với hệ thống kế toán trong môi trường ứng dụng công nghệ
thông tin – nhất là trong điêu kiện tiến bộ công nghệ thông tin hiện nay. Các nghiên
cứu trên thế giới vê AIS đã chứng minh rằng, AIS gắn liên và tác động đến thành quả
hoạt động của doanh nghiệp (Elena và cộng sư 2011; Soudani, 2012), hoặc xác định
ảnh hưởng của hệ thống thông tin đến lợi ích của hệ thống hô trợ ra quyết định
(Roodposhti

Các nhân tố ảnh hưởng đến sự thành công của hệ thống thôn tin kế toán

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về