Giáo án Sinh học 12 bài 22: Bảo vệ vốn gen của loài người

GIÁO ÁN PHẦN - DI TRUYỀN HỌC – SINH HỌC 12
Bài 22
BẢO VỆ VỐN GEN CỦA LOÀI NGƯỜI
VÀ MỘT SỐ VẤN ĐỀ XÃ HỘI CỦA DI TRUYỀN HỌC
1. Mục tiêu: sau khi học xong bài này học sinh phải:
- Nêu được các biện pháp hạn chế các tác nhân gây đột biến
- Nắm sơ lược phương pháp tư vấn di truyền trước sinh nhằm hạn chế các bệnh di truyền ở
người.
- Nêu được khái niệm về liệu pháp gen
- Nêu được việc bảo vệ vốn gen của loài người liên quan tới một số vấn đề : Di truyền học với
ung thư và bệnh AIDS, di truyền trí năng.
2. Chuẩn bị:
2.1. Học sinh:
- Đọc trước Bài 22.
- SGK, vở ghi bài,…
2.2. Giáo viên:
2.2.1. Phương tiện dạy học:
- SGK, SGV, một số tài liệu tham khảo khác
- Một số hình ảnh liên quan.
2.2.2. Thiết kế hoạt động dạy – học:
 Ổn định tổ chức:
 Kiểm tra bài cũ:
- Giải thích vì sao không nên kết hôn giữa những người có họ hàng trong phạm vi 3 đời?
- Thế nào là liệu pháp gen? Liệu pháp gen nhằm giải quyết những vấn đề gì?
 Bài mới:
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Hoạt động 1: Tìm hiểu về các biện pháp bảo vệ vốn gen loài người
CH1: Thế nào là gánh nặng di truyền?
- Độc lập nghiên cứu nội dung đầu mục I SGK để
trả lời

CH2: Để giảm bớt gáng nặng di truyền chúng ta cần phải - Nghiên cứu nội mục I.1, I.2, I.3 SGK để trả lời
làm gì?
CH3: Cần làm gì để hạn chế sinh ra những trẻ mang
bệnh di truyền? Cho ví dụ?
CH4: Liệu pháp gen là gì? Vì sao liệu pháp gen lại được - Nghiên cứu nội mục I.3 SGK, tiến hành thảo luận
xem là kĩ thuật của tương lai?
nhóm để trả lời
1. Các biện pháp bảo vệ vốn gen loài người
1.1. Tạo môi trường trong sạch nhằm hạn chế các tác nhân gây đột biến
1.2. Tư vấn di truyền và việc sàng lọc trước sinh
- Khái niệm: Là hình thức chuyên gia di truyền đưa ra các tiên đoán về khả năng đứa trẻ sinh ra mắc 1 tật
bệnh di truyền và cho các cặp vợ chồng lời khuyên có nên sinh con tiếp theo không, nếu có thì làm gì để


GIO N PHN - DI TRUYN HC SINH HC 12
trỏnh cho ra i nhng a tr tt nguyn
- K thut :
+
Chn oỏn ỳng bnh, xõy dng ph h ngi bnh,

chun oỏn trc sinh
cho li khuyờn.
+
Xột nghim trc sinh : L xột nghim phõn tớch NST,
ADN xem thai nhi cú b bnh di truyn hay khụng, phng phỏp c s dng ph bin : chc dũ dch
i v sinh thit tua nhau thai.
1.3. Liu phỏp gen- k thut ca tng lai
- Khỏi nim: l vic cha tr cỏc bnh di truyn bng cỏch phc hi chc nng ca cỏc gen b t bin
- Bin phỏp: a b sung gen lnh vo c th ngi bnh v thay th gen bnh bng gen lnh.
- Mc ớch: hi phc chc nng bỡnh thng ca cỏc t bo hay mụ, khc phc sai hng di truyn, thờm

chc nng mi cho t bo.
+ Hot ng 2: Tỡm hiu mt s vn xó hi ca di truyn hc
CH5: Hóy nờu nhng tỏc ng tiờu cc cú th xy ra i - HS c lp nghiờn cu ni dung mc II.1 v II.2
vi XH loi ngi ?
SGK tr li:
CH6: Trớ nng l gỡ? Trớ nng cú c di truyn khụng? - HS tin hnh nghiờn cu SGK, tho lun nhúm
CH7: ỏnh giỏ v s di truyn trớ nng bng ch tiờu tr li CH6, 7.
no?
CH8: Hin nay chỳng ta ó hiu bit v vt cht di - HS tin hnh nghiờn cu SGK, tho lun nhúm
truyn ca HIV nh th no?
tr li CH8, 9
CH9: S hiu bit sõu sc v cu to v sinh hc virut
ca HIV giỳp cho vic ngn chn v iu tr AIDS nh
th no?
2. Mt s vn xó hi ca di truyn hc
2.1. Tỏc ng ca xó hi ca vic gii mó b gen ngi
2.2. Vn phỏt sinh do cụng ngh gen v cụng ngh t bo
2.3. Vn di truyn kh nng trớ tu
- H s thụng minh ( IQ): c xỏc nh bng cỏc trc nghim vi cỏc bi tp tớch hp cú khú tng dn
- Kh nng trớ tu v s di
truyn: Tớnh di truyn cú nh
Hấp phụ
hng nht nh ti kh nng
Xâm nhập
HIV mới
trớ tu
2.4. Di truyn hc vi bnh
Giải phóng
AIDS(Acquired
ARN

immunodeficiency syndrom) :
lm chm s tin trin ca

ADN

Enzim phiên mã ngợc

Lắp ráp

Cài xen

ARN
Sinh tổng hợp


GIÁO ÁN PHẦN - DI TRUYỀN HỌC – SINH HỌC 12

bệnh người ta sử dụng biện pháp di truyền nhằm hạn chế sự phát triển của virut HIV
Khi vào trong tế bào, HIV sử dụng enzim phiên mã ngược (Reverse Transcriptase) để sao chép bản
thân, cơ thể của nó lên nhiều lần. Các loại thuốc kháng HIV hiện nay có tác dụng ngăn chặn tổng hợp
ADN, làm đứt đoạn chuỗi ADN mà virus sử dụng để sao chép bản thân nó, một số loại thuốc lại có tác
⇒
dụng ức chế các enzim Protease mà HIV dùng để sản xuất ra các thành phần cấu tạo của virus
hạn
chế sự nhân lên của HIV, do đó hạn chế sự giảm sút số lượng tế bào bạch cầu CD4 trong cơ thể người
⇒
bệnh
làm chậm sự tiến triển của bệnh AIDS
Hoạt động 3: Củng cố và dặn dò
- Để bảo vệ vốn gen di truyền của loài người chúng ta cần phải làm gì?

- Về nhà các em học bài, trả lời các câu hỏi trong SGK trang 122 và xem trước bài 31. Ôn tập
phần năm di truyền học
3. Nhận xét, rút kinh nghiệm giảng dạy:
......................................................................................................................................................
.......................................................................
......................................................................................................................................................
.......................................................................
......................................................................................................................................................
.......................................................................
......................................................................................................................................................
.......................................................................