Giáo án Sinh học 12 bài 14: Thực hành lai giống

GIÁO ÁN SINH HỌC 12
BÀI 14: THỰC HÀNH LAI GIỐNG
I. Mục tiêu
Sau khi học xong bài này học sinh cần phải:
- Học sinh làm quen với các thao tác lai hữu tính, biết cách bố trí thí nghiệm thực hành lai
giống, đánh giá kết qua thí nghiệm bằng phương pháp thống kê.
- Thực hiện thành công các bước tiên hành lai giống trên một số đối tượng cây trồng ở địa
phương.
II. Chuẩn bị
1. Vật liệu và dụng cụ cần thiết
- Cây cà chua bố, mẹ.
- Kẹp, kéo, kim mũi mác, đĩa kính đồng hồ, bao cách li, nhãn, bút chì, bút lông, bông, hộp pêtri.
2. Chuẩn bị cây bố mẹ
- Chọn giống: Chọn các giống cây khác nhau rõ ràng về hình dạng hoặc màu sắc quả để có thể
phân biệt dễ dàng bằng mắt thường.
- Gieo hạt những cây dùng làm bố trước những cây dùng làm mẹ từ 8 đến 10 ngày.
- Khi cây bố ra hoa thì tỉa bớt số hoa trong chùm và ngắt bỏ những quả non để tập trung lấy
phấn được tốt.
- Khi cây mẹ ra được 9 lá thì bấm ngọn và chỉ để 2 cành, mỗi cành lấy 3 chùm hoa, mỗi chùm
hoa lấy từ 3 đến 5 quả.
III. Cách tiến hành
1. Ổn định lớp và kiểm tra sĩ số.
2. Kiểm tra bài cũ:
Kiểm tra phần chuẩn bị của học sinh.
3. Bài mới.

TaiLieu.VN

Page 1

Hoạt động của thầy - trò

Nội dung kiến thức

*GV: Tại sao phải gieo hạt những cây
làm bố trước những cây làm mẹ?
? Mục đích của việc ngắt bỏ những
chùm hoa và quả non trên cây bố, bấm
ngọn và ngắt tỉa cành, tỉa hoa trên cây
mẹ?
1. Khử nhị trên cây mẹ
- GV hướng dẫn hs thực hiện thao tác - Chọn những hoa còn là nụ có màu vàng nhạt để
khử nhị trên cây mẹ.
khử nhị (hoa chưa tự thụ phấn).
? Tại sao cần phải khử nhị trên cây mẹ? - Dùng kim mũi mác tách 1 bao phấn ra nếu phấn
Gv thực hiện mẫu: kỹ thuật chọn nhị còn là chất trắng sữa hay màu xanh thì được, nếu
phấn đã là hạt màu trắng thì không được.
hoa để khử, các thao tác khi khử nhị.
- Dùng ngón trỏ và ngón cái của tay để giữ lấy nụ
hoa.
- Tay phải cầm kẹp tách bao hoa ra, tỉa từng nhị
một, cần làm nhẹ tay tránh để đầu nhụy và bầu
nhụy bị thương tổn.
- Trên mỗi chùm chọn 4 đến 6 hoa cùng lúc và là
những hoa mập để khử nhị, cắt tỉa bỏ những hoa
khác.
- Bao các hoa đã khử nhị bằng bao cách li.
2. Thụ phấn
? Mục đích của việc dùng bao cách li
- Chọn những hoa đã nở xòa, đầu nhị to màu xanh

sau khi đã khử nhị ?
sẫm, có dịch nhờn.
* GV hướng dẫn học sinh chọn hoa
- Thu hạt phấn trên cây bố: chọn hoa vừa nở, cánh
trên cây mẹ để thụ phấn.
hoa và bao phấn vàng tươi, khi chín hạt phấn chín
Gv thực hiện các thao tác mẫu.
tròn và trắng.
- Không chọn những hoa đầu nhụy khô, - Dùng kẹp ngắt nhị bỏ vào đĩa đồng hồ.
màu xanh nhạt nghĩa là hoa còn non,
đầu nhụy màu nâu và đã bắt đầu héo - Đùng bút lông chà nhẹ trên các bao phấn để hạt
phấn bung ra.
thụ phấn không có kết quả.
- Có thể thay bút lông bằng những - Dùng bút lông chấm hạt phấn cây bố lên đầu nhụy

TaiLieu.VN

Page 2


Hoạt động của thầy - trò
chiếc lông gà.

Nội dung kiến thức
hoa của cây mẹ đã khử nhị.

GV hướng dẫn học sinh phương pháp - Bao chùm hoa đã thụ phấn bằng túi cách li, buộc
thu hoạch và cất giữ hạt lai.
nhãn, ghi ngày và công thức lai.
3. Chăm sóc và thu hoạch

- Tưới nước đầy đủ.
- Khi quả lai chín thì thu hoạch, cẩn thận tránh
GV hướng dẫn học sinh nghiên cứu nhầm lẫn các công thức lai.
phương pháp xử lý kết quả lai theo - Bổ từng quả trải hạt lên tờ giấy lọc ghi công thức
phương pháp thống kê được giới thiệu lai và thứ tự quả lên tờ giấy đó.
trong sách giáo khoa
- Phơi khô hạt ở chỗ mát khi cần gieo thì ngâm tờ
Việc xử lý thống kê không bắt buộc
học sinh phải làm nhưng gv nên hướng
dẫn hs khá giỏi yêu thích khoa học
kiểm tra đánh giá kết quả thí nghiệm và
thông báo cho toàn lớp.

giấy đó vào nước lã hạt sẽ tách ra.
4. Xử lí kết quả lai
Kết quả thí nghiệm được tổ hợp lại và xử lí theo
phương pháp thống kê.

4. Hoc sinh thực hành
- Từng nhóm học sinh tiến hành thao tác theo hướng dẫn.
3. Viết báo cáo:
Học sinh viết báo cáo về các bước tiến hành thí nghiệm và kết quả nhận được
IV. Dặn dò.
Nhóm nào chưa xong về nhà hoàn thành tiếp.
Làm bài tập theo sách giáo khoa bài 15 từ trang 64 đến trang 67

TaiLieu.VN

Page 3