Giáo án Sinh học 12 bài 7: Thực hành quan sát các dạng đột biến số lượng nhiễm sắc thể

Bài 7. THỰC HÀNH- QUAN SÁT CÁC DẠNG DỘT BIẾN SỐ
LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ TRÊN TIÊU BẢN CỐ ĐỊNH VÀ
TRÊN TIÊU BẢN TẠM THỜI.
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC.
1. Kiến thức:
- HS quan sát được hình thái và đếm được số lượng NST của người bình thường và
các dạng đột biến số lượng NST trên tiêu bản cố định.
- Vẽ hình thái và thống kê số lượng NST đã quan sát trong các trường hợp.
- Có thể làm được tiêu bản tạm thời để xác định hình thái và đếm số lượng NST ở
châu chấu đực.
2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng làm thực hành, ý thức làm việc khoa học, cẩn thận và chính
xác.
II. CHUẨN BỊ.
- Mỗi nhóm 6 HS: 1 kính hiển vi quang học, hộp tiêu bản cố định bộ NST tế bào của
người, châu chấu đực, nước cất, oocxein axetic 4-5/100, lam men, lam, kim phân tích,
kéo.
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC.
1. Tổ chức lớp học: Chia nhóm HS, cử nhóm trưởng, kiểm tra sự chuẩn bị của HS.
2. Kiểm tra: Kiến thức về NST và đột biến NST
3. Nội dung và tiến hành:

Hoạt động của thầy và trò
* Hoạt động 1: Quan sát các dạng đột
biến NST trên tiêu bản cố định
GV: Nêu mục đích yêu cầu của nội dung
thí nghiệm:
- Phải quan sát thấy, đếm số lượng và vẽ
được hình thái của bộ NST trên cá tiêu bản
có sẵn.

Nội dung kiến thức cơ bản

1. Quan sát các dạng đột biến NST trên
tiêu bản cố định:
a. GV hướng dẫn:
- Đặt tiêu bản trên kính hiển vi và nhìn từ
ngoài (chưa qua thị kính) để điều chỉnh cho
vùng có mẫu vật trên tiêu bản vào giữa
vùng sáng.
- Quan sát toàn bộ tiêu bản từ đầu này đến
GV hướng dẫn các bước tiến hành và thao đầu kia dưới vật kính 10x để sơ bộ xác định
tác mẫu.
vị trí của những tế bào mà NST đã tung ra.
- Chỉnh vùng có nhiều tế bào vào giữa
GV: Lưư ý học sinh việc điều chỉnh để
trường kính để chuyển sang quan sát dưới
nhìn thấy được các tế bào mà NST rõ nhất
vật kính 40x.
(không có sự chồng lấp nhau giữa các
b. HS thực hành:
NST).
- Thảo luận nhóm để xác định kết quả quan
HS: Thực hành theo hướng dẫn từng nhóm. sát được.
- Vẽ hình thái NST ở 1 tế bào thuộc mỗi
GV: Nhận xét thái độ học tập của các em,
loại vào vở.
tính cẩn thận tỉ mỉ khi quan sát tiêu bản
- Đếm số lượng NST trong mỗi tế bào và
dưới KHV.
ghi vào vở.
2. Làm tiêu bản tạm thời và quan sát

* Hoạt động 2: Làm tiêu bản tạm thời và
quan sát NST.
GV: Nêu mục đích yêu cầu của thí nghiệm:
- Phải làm thành công tiêu bản tạm thời
NST của tinh hoàn châu chấu đực.
GV: hướng dẫn HS các bước tiến hành và
thao tác mẫu.
- Lưu ý HS cách phân biệt châu chấu đực
với châu chấu cái, kĩ thuật mổ, tránh làm
nát tinh hoàn, làm nhanh tay, nhẹ nhàng. Kĩ
thuật lên kính và quan sát.
- Điều gì giúp chúng ta làm thí nghiệm này
thành công?
HS: Thực hành theo hướng dẫn từng nhóm.
GV: Tổng kết, nhận xét chung. Đánh giá
những thành công của từng cá nhân, từng
nhóm. Những kinh nghiệm rút ra từ chính
thực hành của các em.

NST.
a. GV hướng dẫn:
- Dùng kéo cắt bỏ cánh và chân của châu
châu đực.
- Tay trái cầm phần đầu ngực, tay phải kéo
phần bụng ra (tách khỏi ngực) sẽ có một số
nội quan trong đó có tinh hoàn bung ra.
- Đưa tinh hoàn lên lam kính, nhỏ vào đó
vài giọt nước cất.
- Dùng kim phân tích tách mỡ xung quanh

tinh hoàn, gạt sạch mỡ khỏi lam kính.
- Nhỏ vài giọt oocxein axetic lên tinh hoàn
để nhuộm trong thời gian 15-20 phút.
- Đậy lamen, dùng ngón tay ấn nhẹ lên mặt
lamen cho tế bào dàn đều và vỡ để NST
bung ra.
- Đưa tiêu bản lên kính để quan sát: Lúc
đầu bội giác nhỏ sau bội giác lớn.
b. HS thao tác thực hành:
- Làm theo hướng dẫn và quan sát kĩ hình
tháI của tứng NST để vẽ vào vở.

4. Củng cố:
- GV nhận xét, đánh giá buổi thực hành.
- HS dọn vệ sinh và trả dụng cụ.
5. Dặn dò:
1. Từng HS viết thu hoạch vào vở.

STT
Tiêu bản
Kết quả quan sát
Giải thích
1
Người bình thường
2
Bệnh nhân đao
3
...
4
...

2. Mô tả cách làm tiêu bản tạm thời và quan sát NST ở té bào tinh hoàn châu chấu đực