Quản lý hoạt động của tổ chuyên môn các trường THCS vùng đặc biệt khó khăn huyện lục yên – tỉnh yên bái

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

TRẦN ĐÌNH VŨ

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHUYÊN MÔN Ở CÁC
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ VÙNG ĐẶC BIỆT KHÓ
KHĂN HUYỆN LỤC YÊN, TỈNH YÊN BÁI

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN, 2014

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

TRẦN ĐÌNH VŨ

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHUYÊN MÔN Ở CÁC
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ VÙNG ĐẶC BIỆT KHÓ
KHĂN HUYỆN LỤC YÊN, TỈNH YÊN BÁI

Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. Phan Văn Kha

THÁI NGUYÊN, 2014
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

LỜI CAM ĐOAN
Luận văn “Quản lý hoạt động của tổ chuyên môn các trường THCS
vùng đặc biệt khó khăn ở huyện Lục Yên – tỉnh Yên Bái” được thực hiện
từ tháng 11 năm 2013 đến tháng 10 năm 2014.
Tôi xin cam đoan Luận văn này do tôi thực hiện dưới sự hướng dẫn
của GS.TS Phan Văn Kha. Các kết quả và số liệu đảm bảo tnh khách quan,
trung thực và có nguồn gốc rõ ràng.
Tác giả luận văn

Trần Đình Vũ

Xác nhận

Xác nhận

của khoa chuyên môn

của Người hướng dẫn khoa học

GS.TS. Phan Văn Kha

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

i

/>

LỜI CẢM ƠN
Với tnh cảm chân thành, em xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới GS.TS.
Phan Văn Kha, Viện trưởng Viện khoa học giáo dục Việt Nam thầy là người đã
tận tnh hướng dẫn, chỉ bảo và giúp đỡ em hoàn thành luận văn này.
Đồng thời, em cũng xin được bày tỏ lòng cảm ơn tới Hội đồng khoa
học, các thầy, cô giáo Khoa Tâm lý Giáo dục, Phòng Quản lý Đào tạo sau đại
học thuộc Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên đã tận tnh giảng
dạy và giúp đỡ em trong suốt thời gian học tập và nghiên cứu.
Em xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo Phòng GD& ĐT huyện Lục Yên,
Ban Giám hiệu Trường THCS Khánh Thiện, gia đình cùng bạn bè đã động viên,
giúp đỡ, đóng góp những ý kiến quý báu cũng như tạo mọi điều kiện tốt nhất
cho em trong quá trình học tập và thực hiện luận văn tốt nghiệp.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng, song không thể tránh khỏi những hạn
chế, sai sót trong đề tài; em kính mong nhận được sự quan tâm chỉ
dẫn của các thầy, cô giáo và các bạn đồng nghiệp để kết quả nghiên cứu
được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!

Thái Nguyên, tháng 10 năm 2014
Tác giả luận văn

Trần Đình Vũ

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

2

/>

MỤC LỤC

Trang

Trang bìa phụ
Lời

cam

đoan

........................................................................................................i Lời cảm ơn.
........................................................................................................

ii

Mục

lục.............................................................................................................. iii Danh
mục các từ viết tắt.....................................................................................iv
Danh mục các bảng, các hình..............................................................................v
MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................
3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................
3

4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu .......................................................................... 4
5. Giả thuyết khoa học ........................................................................................ 4
6. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 5
7. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................
5
8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................ 5
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHUYÊN MÔN Ở
CÁC TRƯỜNG THCS .................................................... 6
1.1. Lịch sử nghiên cứu ....................................................................................... 6
1.1.1. Trên thế giới .............................................................................................. 6
1.1.2. Ở Việt Nam ............................................................................................... 9
1.2. Một số khái niệm cơ bản ............................................................................
11
1.2.1. Quản lí và các chức năng quản lí ............................................................ 11
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

3

/>

1.2.2. Quản lý giáo dục và chức năng quản lý giáo dục .................................. 14
1.2.3. Nhà trường và quản lý nhà trường .........................................................
16
1.2.4. Tổ chuyên môn và quản lí tổ chuyên môn .............................................. 19
1.3. Cơ sở lí luận về hoạt động tổ chuyên môn ở trường THCS ...................... 19
1.3.1. Hoạt động tổ chuyên môn .......................................................................
19

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

4

/>

1.3.2. Vị trí, vai trò của tổ chuyên môn ở trường THCS .................................. 20
1.3.3. Chức năng nhiệm vụ của tổ chuyên môn ở trường THCS...................... 20
1.4. Quản lí hoạt động tổ chuyên môn ở trường THCS .................................... 22
1.4.1. Xây dựng kế hoạch của tổ chuyên môn .................................................. 22
1.4.2. Xây dựng đội ngũ tổ chức tổ chuyên môn .............................................. 23
1.4.3. Quản lý việc thực hiện chương trình của tổ chuyên môn .......................
24
1.4.4. Quản lí công tác kiểm tra, đánh giá kết quả của tổ chuyên môn ............ 26
1.5. Các yếu tố chi phối việc quản lí hoạt động tổ chuyên môn ở trường THCS...
27
Kết luận chương 1 ............................................................................................. 28
Chương 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHUYÊN
MÔN
LỤC YÊN- TỈNH YÊN BÁI........................................................................... 29
2.1. Khái quát về địa bàn nghiên cứu ................................................................ 29
2.1.1. Khái quát về tnh hình kinh tế, xã hội của huyện Lục Yên- tỉnh Yên Bái ... 29
2.1.2. Khái quát tnh hình giáo dục và đào tạo của huyện Lục Yên- tỉnh Yên Bái
29
2.1.3. Đặc điểm chính của các trường triển khai nghiên cứu đề tài..................
32
2.2. Thực trạng quản lý hoạt động của tổ chuyên môn các trường THCS
vùng đặc biệt khó khăn ở huyện Lục Yên – tỉnh Yên Bái ............................... 33
2.2.1. Thực trạng về các lực lượng giáo viên, nhân viên và học sinh về vai
trò của tổ chuyên môn trong nhà trường ...........................................................
33
2.2.2. Thực trạng quản lí hoạt động của tổ chuyên môn trong các trường

THCS vùng đặc biệt khó khăn ở huyện Lục Yên- tỉnh Yên Bái ...................... 40
2.2.3. Thực trạng về cơ sở vật chất, thiết bị, phương tiện dạy và học các
trường THCS vùng đặc biệt khó khăn ở huyện Lục Yên- tỉnh Yên Bái........... 59
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

2.2.4. Đánh giá chung thực trạng quản lí hoạt động của tổ chuyên môn
các trường THCS vùng đặc biệt khó khăn ở huyện Lục Yên- tỉnh Yên Bái về
các mặt mạnh, yếu, tìm và phân tích các nguyên nhân .....................................
61
Kết luận chương 2 ............................................................................................. 66
iv

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHUYÊN MÔN CÁC
TRƯỜNG THCS VÙNG ĐẶC BIỆT KHÓ KHĂN Ở
HUYỆN LỤC YÊN- TỈNH YÊN BÁI ........................................................... 67
3.1. Những định hướng cho việc đề xuất các biện pháp ...................................
67
3.2. Các nguyên tắc của việc đề xuất các biện pháp ......................................... 68
3.2.1.Tính cấp thiết............................................................................................ 68
3.2.2. Tính đồng bộ ........................................................................................... 68
3.2.3. Tính hiệu quả........................................................................................... 69
3.3. Các biện pháp quản lý hoạt động của tổ chuyên môn ............................... 69
3.3.1. Biện pháp 1: Nâng cao năng lực quản lí cho tổ trưởng, tổ phó chuyên
môn trong các trường THCS vùng ĐBKK ở huyện Lục Yên- tỉnh Yên Bái.... 69

3.3.2. Biện pháp 2: Tăng cường công tác chỉ đạo đổi mới phương pháp

dạy học theo hướng tích cực ..........................................................................
72
3.3.3. Biện pháp 3: Kế hoạch hóa việc tổ chức hoạt động của tố chuyên môn 75
3.3.4. Biện pháp 4: Đổi mới công tác kiểm tra đánh giá việc dạy học của
giáo viên và kết quả học tập của học sinh ......................................................... 77
sinh yếu kém...................................................................................................... 80
3.3.6. Biện pháp 6: Tăng cường chỉ đạo giáo dục toàn diện học sinh ............. 83
3.4. Mối quan hệ của các biện pháp .................................................................. 85
3.5. Khảo nghiệm về tnh cấp thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất ........ 88
Kết luận chương 3 ............................................................................................. 91
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 93
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 97
PHỤ LỤC

/>
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu
v


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BGH

Ban giám hiệu CM

Chuyên môn CNH

Công

nghiệp hóa
ĐBKK

Đặc biệt khó khăn

ĐHQGHN

Đại học quốc gia Hà Nội

GD&ĐT

Giáo dục và Đào tạo

GV
HĐH

Hiện đại hóa

HT

Hiệu trưởng

KHTN

Khoa học tự nhiên

KHXH

Khoa học xã hội

NQ/TƯ

Nghị quyết trương ương

NXB

Nhà xuất bản

PPDH

Phương pháp dạy học

QLGD

Quản lý giáo dục

SGK

Sách giáo khoa SL

Số lượng
TB

Trung bình

TCM

Tổ chuyên môn

TH&THCS

Tiểu học và Trung học cơ sở

THCS

Trung học cơ sở THPT

Trung học phổ thông TTCM
trưởng chuyên môn XHCN

Tổ
Xã

hội chủ nghĩa

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

4

/>

DANH MỤC CÁC BẢNG, CÁC HÌNH
Trang

Bảng 2.1 Số lượng lớp/ học sinh cuối học kỳ I năm học 2013-2014............... 29
Bảng 2.2 Kết quả xếp loại về hạnh kiểm ......................................................... 30
Bảng 2.3 Kết quả xếp loại về học lực .............................................................. 30
Bảng 2.4 Kết quả xếp loại về hạnh kiểm ......................................................... 31
Bảng 2.5 Kết quả xếp loại về học lực .............................................................. 31
Bảng 2.6 Đội ngũ giáo viên các trường THCS vùng đặc biệt khó khăn huyện

Lục Yên .......................................................................................... 34
Bảng 2.7 Quy mô trường lớp các trường THCS vùng đặc biệt khó khăn
huyện Lục Yên ............................................................................... 36
Bảng 2.8 Kết quả xếp loại hai mặt giáo dục các trường THCS vùng đặc biệt
khó khăn huyện Lục Yên ............................................................... 38
Bảng 2.8.1 Kết quả xếp loại đạo đức học sinh................................................. 38
Bảng 2.8.2 Kết quả xếp loại học lực học sinh : ............................................... 39
Bảng 2.9 Đội ngũ tổ chuyên môn .................................................................... 40
Bảng 2.10 Kết quả khảo sát năng lực của tổ trưởng, tổ phó chuyên môn ...... 41
Bảng 2.11 Biện pháp quản lý việc soạn bài, chuẩn bị bài lên lớp của giáo viên ....
44
Bảng 2.12 Mức độ thực hiện biện pháp quản lý soạn bài và chuẩn bị lên lớp
của giáo viên .................................................................................. 46
Bảng 2.13 Một số biện pháp quản lý giờ dạy ở trên lớp của Hiệu trưởng....... 48
Bảng 2.14 Biện pháp quản lý việc thực hiện chương trình.............................. 52
Bảng 2.15 Biện pháp quản lý công tác bồi dưỡng giáo viên ........................... 53
Bảng 2.16 Mức độ thực hiện biện pháp quản lý việc sử dụng đội ngũ cán bộ
giáo viên ......................................................................................... 55
Bảng 2.17 Biện pháp quản lý đổi mới phương pháp dạy học ......................... 57
Bảng 2.18 Biện pháp quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh58
Bảng 2.19 Biện pháp quản lý sinh hoạt tổ chuyên môn................................... 62
Bảng 3.1 Kết quả đánh giá mức độ cần thiết và khả thi của biện pháp (qua
164 phiếu điều tra) ......................................................................... 89
Hình 1.1 Mô hình về quản lý .......................................................................... 13
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

5

/>

Hình 1.2 Sơ đồ các chức năng quản lý ........................................................... 14

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

6

/>

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Chúng ta đang sống trong thập niên đầu của thế kỷ XXI – thế kỷ mà tri
thức và kỹ năng của con người được coi là yếu tố quyết định sự phát triển xã
hội. Người ta nói “nền văn minh trí tuệ” là nền văn minh của thế kỷ XXI. Để có
được nền văn minh đó thì nền giáo dục phải đào tạo được “sản phẩm” là
những con người thông minh, trí tuệ phát triển, sáng tạo và giàu tnh nhân văn
cho xã hội. Muốn đáp ứng được mục tiêu đào tạo đó thì vai trò của người thầy
là vô cùng quan trọng
Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8, Ban Chấp hành Trung ương khóa XI (Nghị
q

-

ổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT, đáp ứng yêu cầu

CNH - HĐH trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và
hội nhập quốc tế. Đ
thông

ối với giáo dục phổ

tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng

lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề
nghiệp cho học sinh. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo
dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và
kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Phát triển khả năng
sáng tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt đời.
c
quản lý hoạt động tổ chuyên môn giữ vai trò quan trọng và mang tnh chủ
đạo vì nó tác động trực tiếp đến chất lượng và hiệu quả đào tạo, là yếu tố
quyết định sự tồn tại và phát triển của nhà trường. Vấn đề đặt ra là làm thế
nào tm được các biện pháp quản lý vừa đúng chức năng, vừa phù hợp với
thực tiễn để đáp ứng được yêu cầu đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục.
Vì đổi mới sự nghiệp giáo dục và đào tạo, trước hết là đổi mới công tác quản
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

1

/>

lý giáo dục, đổi mới các biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn trong các
nhà trường.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

2

/>

Theo Thông tư số 12/2011/QĐ-BGD&ĐT ngày 28 tháng 3 năm 2011 của

Bộ trưởng Bộ GD&ĐT về việc ban hành Điều lệ trường trung học cơ sở,
trường trung học phổ thông và trường phổ thông nhiều cấp học (gọi tắt là
Điều lệ trường trung học), quy định ở Điều 16:
“Hiệu trưởng, các Phó Hiệu trưởng, giáo viên, viên chức làm công tác
thư viện, thiết bị giáo dục, cán bộ làm công tác tư vấn cho học sinh của trường
trung học được tổ chức thành tổ chuyên môn theo môn học, nhóm môn
học hoặc nhóm các hoạt động ở từng cấp học THCS, THPT. Mỗi tổ chuyên môn
có tổ trưởng, từ 1 đến 2 tổ phó chịu sự quản lý chỉ đạo của Hiệu trưởng, do
Hiệu trưởng bổ nhiệm trên cơ sở giới thiệu của tổ chuyên môn và giao nhiệm
vụ vào đầu năm học”(4)
Hoạt động dạy và học là một hoạt động đặc thù của nhà trường nó giữ vị
trí trung tâm và mang tnh quyết định . Chất lượng dạy và học quyết định uy
tn của nhà trường . Do đó để có được hoạt động Dạy và học ổn định và chất
lượng điều đầu tiên người cán bộ quản lý phải thực hiện việc chỉ đạo và quản
lý hoạt động tổ chuyên môn của nhà trường
Như vậy có thể nói rằng hoạt động quản lý của nhà trường thì quản lý
hoạt động chuyên môn là vô cùng quan trọng và luôn luôn đặt lên hàng đầu
bởi vì hoạt động chuyên môn tác động trực tiếp tới chất lượng dạy của giáo
viên và học tập của học sinh. Hoạt động quản lý chuyên môn trực tiếp là Hiệu
trưởng có vai trò đặc biệt quan trọng, tác động đến đội ngũ giáo viên và học
sinh của nhà trường. Chính vì lẽ đó, hiệu trưởng phải là hạt nhân chủ yếu trong
việc ứng dụng các khoa học quản lý để vận dụng linh hoạt, năng động các
biện pháp quản lý nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục đã đề ra.
Hiện nay, hầu hết các trường THCS trên toàn quốc đang thực hiện đổi mới
phương pháp quản lí trong đó đặc biệt chú trọng đến công tác quản lí tổ
chuyên môn. Bởi vì, Tổ chuyên môn là một bộ phận hết sức quan trọng trong


tất cả các hoạt động của trường học nói chung và trường THCS nói riêng.
Tổ chuyên

môn có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc xây dựng kế hoạch hoạt động,
xây dựng chương trình giảng dạy bộ môn, quản lý giáo viên trong tổ một cách
cụ thể, đi sát các lớp, cập nhật tnh hình chất lượng học sinh cũng như trình
độ, năng lực của giáo viên trong công tác giảng dạy và giáo dục ở nhà trường
Thực tế ở huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái hiệu trưởng các trường THCS đã có
những đổi mới nhất định về công tác quản lý hoạt động chuyên môn, song
kết quả đạt được chưa cao. Những biện pháp quản lý chuyên môn mà Hiệu
trưởng đã áp dụng vào công tác quản lý của mình hầu hết là do kinh nghiệm
bản thân hoặc kinh nghiệm của người đi trước truyền lại cho người đi sau
hoặc thông qua tự học là chính.
Do vậy việc chỉ đạo hoạt động tổ chuyên môn là công việc hết sức quan
trọng của nhà quản lý. Công việc này góp phần quyết định trong việc nâng cao
chất lượng giáo dục. Là một cán bộ quản lý tại một trường THCS vùng ĐBKK,
làm sao để giáo viên chúng ta dạy giỏi? Học sinh chúng ta
học tốt? trong khi cuộc sống vùng cao còn nhiều khó khăn như hiện nay.
chọn đề tài: “Quản lý hoạt động của tổ
chuyên môn các trường THCS vùng đặc biệt khó khăn huyện Lục Yên – tỉnh
Yên Bái” với mong muốn đóng góp một phần nhỏ bé của mình vào việc xác
định các biện pháp quản lý của nhà trường, đặc biệt là biện pháp quản lý
hoạt động chuyên môn của hiệu trưởng trường THCS hiện nay.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở lý luận và thực trạng

hoạt động của tổ chuyên môn,

đề xuất các biện pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động
của tổ chuyên môn ở các trường THCS vùng đặc biệt khó khăn huyện Lục Yên
– tỉnh Yên Bái

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu


Hoạt động của tổ chuyên môn ở các trường THCS vùng đặc biệt khó khăn
huyện Lục Yên – tỉnh Yên Bái


3.2. Đối tượng nghiên cứu
Hoạt động của các tổ chuyên môn, trong đó có hoạt động của tổ trưởng
và hoạt động chuyên môn của các giáo viên ở các trường THCS vùng đặc
biệt khó khăn huyện Lục Yên – tỉnh Yên Bái
Hoạt động quản lý của hiệu trưởng trong mối quan hệ với các tổ chuyên
môn ở các trường THCS vùng đặc biệt khó khăn huyện Lục Yên – tỉnh Yên Bái
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
4.1. Giới hạn nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu về trực trạng và giải pháp quản lý hoạt động của tổ
chuyên môn và việc quản lí của hiệu trưởng các trường THCS vùng đặc biệt
khó khăn huyện Lục Yên – tỉnh Yên Bái. Trong đó việc quản lí của hiệu trưởng là
trọng tâm.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Nghiên cứu thực tiễn được triển khai tại 10 trường THCS vùng đặc biệt
khó khăn ở huyện Lục Yên – tỉnh Yên Bái.
Các khách thể được điều tra bao gồm: cán bộ quản lý, tổ trưởng, tổ phó
chuyên môn, giáo viên và học sinh 10 trường THCS vùng đặc biệt khó khăn
huyện Lục Yên – tỉnh Yên Bái.
5. Giả thuyết khoa học
Hiện nay trong các trường THCS vùng đặc biệt khó khăn ở huyện Lục Yêntỉnh Yên Bái, hiệu trưởng đã có những đổi mới nhất định về công tác quản lý
hoạt động chuyên môn. Những biện pháp quản lý chuyên môn mà Hiệu
trưởng đã áp dụng vào công tác quản lý của mình hầu hết là do kinh nghiệm

bản thân hoặc kinh nghiệm của người đi trước truyền lại cho người đi sau,
bước đầu đã thu được những kết qủa nhất định. Tuy nhiên vẫn còn có những
bất cập, vướng mắc trong quá trình quản lý hoạt động này, do nhiều nguyên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

4

/>

nhân khác nhau. Nếu đề xuất được các biện pháp quản lý hoạt động chuyên
môn phù hợp thì sẽ nâng cao được chất lượng giáo dục của Nhà trường.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

5

/>

6. Nhiệm vụ nghiên cứu
6.1. Nghiên cứu các vấn đề lý luận liên quan đến quản lý hoạt động của
tổ chuyên môn của Hiệu trưởng trường THCS
6.2. Tìm hiểu, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động của tổ chuyên môn
của Hiệu trưởng các trường THCS ở vùng đặc biệt khó khăn ở huyện Lục Yên
– tỉnh Yên Bái
6.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn
của Hiệu trưởng các trường THCS ở vùng đặc biệt khó khăn ở huyện Lục Yên –
tỉnh Yên Bái
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận

Thu thập các tài liệu có liên quan đến đề tài
7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp điều tra: Khảo sát lấy ý kiến các tổ chuyên môn của nhà
trường nhằm đánh giá thực trạng hoạt động chuyên môn của hiệu
trưởng trường THCS.
Phương pháp phỏng vấn: Tiến hành phỏng vấn cán bộ quản lý chuyên
môn phòng GD&ĐT, một số phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn của trường
để làm rõ thực trạng quản lý hoạt động chuyên môn của hiệu trưởng.
Nhóm phương pháp hỗ trợ: Sử dụng thống kê toán học để xử lý số liệu
7.3. Xử lý kết quả điều tra thống kê toán học
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục,
luận văn được trình bày trong 3 chương.
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động của tổ chuyên môn ở các
trường THCS
Chương 2: Thực trạng công tác quản lý hoạt động của tổ chuyên môn các
trường THCS vùng đặc biệt khó khăn ở huyện Lục Yên – tỉnh Yên Bái
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động của tổ chuyên môn các trường
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

6

/>

THCS vùng đặc biệt khó khăn ở huyện Lục Yên – tỉnh Yên Bái

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

7

/>

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ
CHUYÊN MÔN Ở CÁC TRƯỜNG THCS
1.1. Lịch sử nghiên cứu
1.1.1. Trên thế giới
Nghiên cứu biện pháp quản lý hoạt động chuyên môn của hiệu trưởng
nhằm nâng cao chất lượng dạy học của giáo viên THCS là một vấn đề tưởng
như đơn giản nhưng lại rất khó khăn, phức tạp và cơ bản. Vì thực chất công
tác quản lý trường học của hiệu trưởng chủ yếu là quản lý hoạt động chuyên
môn với mục tiêu cuối cùng là nâng cao chất lượng dạy học của giáo viên THCS.
Việc nâng cao chất lượng dạy học trong các nhà trường nói chung và nhà
trường THCS. nói riêng từ lâu đã trở thành vấn đề quan tâm của các nước trên
thế giới, trong đó có Việt Nam. Nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển Giáo dục và
Đào tạo của xã hội, nâng cao chất lượng giảng dạy, vai trò đóng góp của các
biện pháp đó là hết sức quan trọng. Đây là vấn đề luôn luôn được các nhà
khoa học trong và ngoài nước quan tâm. Họ nghiên cứu thực tiễn các nhà
trường để tm ra biện pháp quản lý hoạt động chuyên môn sao cho có hiệu quả
nhất.
Các nghiên cứu quản lý giáo dục Xô Viết đã cho rằng: “ Kết quả toàn bộ
hoạt động của nhà trường phụ thuộc rất nhiều vào việc tổ chức đúng đắn và
hợp lý công tác hoạt động của đội ngũ giáo viên” với kinh nghiệm 26 năm làm
hiệu trưởng VAXukhomlin xiki (VA.Xukhomilinki - Một số kinh nghiệm lãnh đạo
của hiệu trưởng ) đã tổng kết được những thành công cũng như thất bại của
mình. Cùng với nhiều tác giả khác ông đã đưa ra một số biện pháp quản lý của
trường trung học như sau: Việc phân công công việc hợp lý qua các thành viên
trong BGH, hiệu trưởng và hiệu phó phụ trách chuyên môn.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

8

/>

Các tác giả nhấn mạnh đến sự phối hợp chặt chẽ, sự thống nhất quản lý
giữa hiệu trưởng và hiệu phó để đạt mục tiêu đề ra. Các tác giả đều khẳng
định vai trò lãnh đạo toàn diện của hiệu trưởng. Tuy nhiên, trong thực tế cùng
tham

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

9

/>

gia quản lý nhà trường với hiệu trưởng còn có vai trò của phó hiệu trưởng, đặc
biệt là phó hiệu trưởng phụ trách công tác hoạt động chuyên môn. Tất nhiên
công việc của hiệu trưởng, và phó hiệu trưởng đều nhằm tiến tới mục
tiêu chung của nhà trường nhưng làm thế nào để công việc của hiệu trưởng và
phó hiệu trưởng đạt được kết quả cao nhất tránh “dẫm chân” lên nhau, tránh
bị “lấn sân” của nhau. Làm được như vậy là đã huy động tốt nhất sức mạnh
của tập thể giáo viên. Vì vậy V.A.Xukhom linki cũng như nhiều tác giả đã chú
trọng đến sự phân công hợp lý giữa Hiệu trưởng và các phó hiệu trưởng, ở đây
được hiểu theo nghĩa: Hiệu trưởng là người lãnh đạo tập thể sư phạm của nhà
trường chịu trách nhiệm về các vấn đề chung, song không xa rời công tác giảng
dạy. Bằng việc hiệu trưởng có thể trực tiếp quản lý một công tác chuyên môn
cụ thể nào đó và am hiểu công tác dạy môn học chuyên ngành thuộc lĩnh vực
chuyên môn của mình. Phó hiệu trưởng cùng với hiệu trưởng đề ra kế hoạch
công tác dạy học tối ưu nhất trong điều kiện cụ thể và là người tổ chức thực
hiện kế hoạch này.

Khi đã cùng nhau bàn bạc thống nhất và đề ra kế hoạch, nghĩa là hiệu
trưởng và hiệu phó đã có sự thống nhất và phối hợp chặt chẽ với nhau.
Đây cũng chính là một mặt của sự phân công hợp lý, không phải dẫm chân lên
nhau mà hơn thế là “thống nhất với nhau”. Bởi vậy các tác giả rất coi trọng sự
thỏa thuận giữa hiệu trưởng và phó hiệu trưởng về những thành công hay thất
bại trong công tác quản lý của nhà trường, cùng tm ra biện pháp quản lý
nhà trường để đạt hiệu quả cao như xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên.
Trong những trang viết của mình,V.A.Xukhomlinki cũng như các tác giả
V.PXtrezicodin, Gigoocscaia, Zakhonôp... đều cho rằng một trong những chức
năng của hiệu trưởng nhà trường là phải xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ giáo
viên, phát huy được tnh chủ động, sáng tạo trong lao động và tạo ra khả năng
ngày càng hoàn thiện vì tay nghề sư phạm của mình. Muốn xây dựng đội ngũ
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

10

/>