Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý các trường THCS dân tộc nội trú tỉnh tuyên quang

ả

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

QUÂN VĂN THỊNH

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ
QUẢN LÝ CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
DÂN TỘC NỘI TRÚ TỈNH TUYÊN QUANG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Thái Nguyên, năm 2014


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

QUÂN VĂN THỊNH

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ
QUẢN LÝ CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
DÂN TỘC NỘI TRÚ TỈNH TUYÊN QUANG

CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
MÃ SỐ: 61.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: TS. Phan Hữu Tham

Thái Nguyên, năm 2014


LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thiện luận văn

“Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý các trường

THCS dân tộc nội trú tỉnh Tuyên Quang”. Trước hết tôi xin trân trọng cảm ơn các thầy
giáo, cô giáo, Khoa tâm lý giáo dục, Khoa Sau Đại học trường Đại học sư phạm Thái
Nguyên đã giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn. Xin chân
thành cảm ơn Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Tuyên Quang, đã tạo điều kiện giúp đỡ để tôi
hoàn thành chương trình nghiên cứu.
Đặc biệt tôi xin trân trọng biết ơn TS. Phan Hữu Tham đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ
tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Xin chân thành cảm ơn các trường PTDTNT THCS trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang,
trường PTDTNT THCS huyện Yên Sơn tỉnh Tuyên Quang cùng các đồng nghiệp và những
người thân yêu trong gia đình đã động viên, giúp đỡ tác giả trong quá trình học tập,
nghiên
cứu và hoàn thành luận văn.

Thái Nguyên, tháng 8 năm 2014
Tác giả luận văn

Quân Văn Thịnh


Số hóa
bởi

Trung
tâm Học
liệu
i

/>

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan: Luận văn này là công trình nghiên cứu thực sự
của cá nhân và được thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của
Tiến sĩ Phan Hữu Tham.
Các số liệu, những kết luận nghiên cứu được trình bày trong luận văn
này trung thực và chưa từng được công bố dưới bất cứ hình thức
nào. Tôi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình.
Thái Nguyên, tháng 8 năm 2014
Tác giả luận văn

Quân Văn Thịnh

XÁC NHẬN CỦA NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC

TS. Phan Hữu Tham


Số hóa
bởi Trung
tâm Học
liệu
ii

M

/>
T
r
a
n
g
b
ì
a
p
h
ụ

T



Lời

cam

đoan.................................................................................................................i

Lời

cảm ơn. ..................................................................................................................ii
Mục lục....................................................................................................................... iii
Danh

mục

các

từ

viết

tắt..............................................................................................iv Danh mục các bảng
...................................................................................................... v Danh mục các hình
.....................................................................................................

vi

MỞ

ĐẦU

........................................................................................................... 1
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ
QUẢN LÝ CÁC TRƯỜNG THCS DÂN TỘC NỘI TRÚ ............................ 7
1.1. TỔNG QUAN LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ .................................. 7
1.1.1. Trên thế giới .............................................................................................
7
1.1.2. Ở Việt Nam .............................................................................................. 9
1.2. MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN CỦA ĐỀ TÀI ...................................... 10
1.2.1. Quản lý ...................................................................................................
10
1.2.2. Quản lý giáo dục .................................................................................... 12

1.2.3. Quản lý trường học ................................................................................ 14
1.2.4. Cán bộ quản lý, đội ngũ CBQL và phát triển đội ngũ CBQL trường học...
15
1.2.5. Biện pháp quản lý phát triển đội ngũ CBQL trường học ....................... 18
1.3. VỊ TRÍ, MỤC TIÊU, VAI TRÒ VÀ NHIỆM VỤ CỦA TRƯỜNG THCS DTNT
TRONG HỆ THỐNG GIÁO DỤC QUỐC DÂN .................... 18
1.3.1. Vị trí của trường THCS dân tộc nội trú ................................................. 18
1.3.2. Mục tiêu, vai trò và nhiệm vụ của trường THCS dân tộc nội trú .......... 18
1.4. NHỮNG ĐẶC TRƯNG CỦA CBQL TRƯỜNG THCS DÂN TỘC NỘI TRÚ
.......................................................................................................... 19


1.4.1. Nhiệm vụ của CBQL trường THCS dân tộc nội trú .............................. 19
1.4.2. Đặc trưng về phẩm chất và năng lực của CBQL trường THCS DTNT. ..... 21
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

iii

/>

1.5. NHỮNG YÊU CẦU CỦA PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CBQL CÁC TRƯỜNG
THCS DTNT TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY......................... 23
1.5.1. Phát triển đội ngũ CBQL trường THCS DTNT bảo đảm yêu cầu đủ
về số lượng, đồng bộ về cơ cấu và chuẩn về chất lượng ................................. 24
1.5.2. Phát triển đội ngũ CBQL trường THCS DTNT đảm bảo tính dân tộc ..... 26
1.5.3. Phát triển đội ngũ CBQL trường THCS dân tộc nội trú đảm bảo yêu
cầu phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của tỉnh miền núi.......................... 27
1.5.4. Phát triển đội ngũ CBQL trường THCS dân tộc nội trú đáp ứng xu
hướng đổi mới và phát triển giáo dục phổ thông .............................................
28

1.5.5. Vai trò của người cán bộ quản lý trường học theo quan điểm mới ....... 28
1.5.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển đội ngũ CBQL trường THCS
dân tộc nội trú...................................................................................................
29
Tiểu kết chương 1............................................................................................. 32
Chương 2. THỰC TRẠNG ĐỘI NGŨ VÀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỘI
NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ CÁC TRƯỜNG THCS DÂN TỘC NỘI TRÚ TỈNH TUYÊN
QUANG ........................................... 33
2.1. KHÁI QUÁT VỀ KHẢO SÁT THỰC TRẠNG ...................................... 33
2.1.1. Mục tiêu khảo sát ................................................................................... 33
2.1.2. Nội dung khảo sát................................................................................... 33
2.1.3. Khách thể khảo sát ................................................................................. 33
2.1.4. Phương pháp và thời gian khảo sát ........................................................ 33
2.2. VÀI NÉT VỀ GIÁO DỤC PHỔ THÔNG TỈNH TUYÊN QUANG ....... 33
2.2.1. Quy mô trường, lớp, học sinh ................................................................ 33
2.2.2. Cơ sở vật chất .........................................................................................
34
2.2.3. Đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục........................................... 34
Số hóa bởi Trung tâm Học
li

/>

2.3. VÀI NÉT VỀ GIÁO DỤC PTDTNT TỈNH TUYÊN QUANG ............... 36
2.3.1. Quy mô phát triển................................................................................... 36
2.3.2. Chất lượng giáo dục ............................................................................... 36
ệu

Số hóa bởi Trung tâm Học
li

iv

tnu.edu.vn/


2.3.3. Cơ sở vật chất, trang thiết bị ..................................................................
38
2.4. THỰC TRẠNG ĐỘI NGŨ CBQL CÁC TRƯỜNG THCS DTNT TỈNH TUYÊN
QUANG .................................................................................. 38
2.4.1. Số lượng và cơ cấu ................................................................................. 38
2.4.2. Chất lượng .............................................................................................. 39
2.4.3. Thực trạng phẩm chất và năng lực của đội ngũ CBQL các trường
THCS DTNT tỉnh Tuyên Quang...................................................................... 40
2.4.4. Đánh giá chung về đội ngũ CBQL các trường THCS DTNT tỉnh
Tuyên Quang .................................................................................................... 48
2.5. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CBQL CÁC
TRƯỜNG THCS DTNT ............................................................. 50
2.5.1. Thực trạng nội dung phát triển đội ngũ CBQL ...................................... 50
2.5.2. Thực trạng các biện pháp quản lý phát triển đội ngũ CBQL trường
THCS DTNT tỉnh Tuyên Quang...................................................................... 56
2.6. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CBQL
CÁC TRƯỜNG THCS DTNT TỈNH TUYÊN QUANG .......... 65
2.6.1. Nhóm yếu tố thuộc về chủ thể quản lý ..................................................
66
2.6.2. Nhóm các yếu tố thuộc về đối tượng quản lý ........................................ 67
2.6.3. Nhóm các yếu tố thuộc về điều kiện, môi trường quản lý ..................... 68
Tiểu kết chương 2............................................................................................. 69
Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CBQL CÁC
TRƯỜNG THCS DTNT TỈNH TUYÊN QUANG ĐÁP ỨNG

YÊU CẦU ĐỔI MỚI GIÁO DỤC DÂN TỘC HIỆN NAY ........................ 70
3.1. NGUYÊN TẮC ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP................................................. 70

Số hóa bởi Trung tâm Học
li

/>

3.1.1 Quán triệt đường lối, quan điểm chỉ đạo của Đảng và Nhà nước về
phát triển giáo dục và đào tạo ..........................................................................
70
3.1.2. Quán triệt định hướng phát triển giáo dục của tỉnh Tuyên Quang
.................. 71
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học ........................................................
72
ệu

Số hóa bởi Trung tâm Học
li

v

tnu.edu.vn/


3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ........................................................
72
3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ .........................................................
72
3.1.6. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa...........................................................

73
3.2. CÁC BIỆN PHÁP CỤ THỂ...................................................................... 73
3.2.1. Cụ thể hóa tiêu chuẩn của CBQL trường THCS DTNT ........................ 73
3.2.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng đội ngũ CBQL trường THCS DTNT ..............
78
3.2.3. Xây dựng và thực hiện tốt quy hoạch CBQL các trường THCS DTNT..... 81
3.2.4. Tổ chức các lớp bồi dưỡng nâng cao nghiệp vụ QL và khuyến khích tự bồi
dưỡng cho CBQL và đội ngũ kế cận các trường THCS DTNT ..............................
83
3.2.5. Thực hiện tốt quy trình tuyển chọn, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại và sắp
xếp đội ngũ CBQL các trường THCS DTNT .................................................. 87
3.2.6. Có các chính sách đãi ngộ hợp lý, tạo mọi điều kiện thuận lợi để
phát triển đội ngũ CBQL .................................................................................. 91
3.3. MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC BIỆN PHÁP .............................................. 94
3.4. KHẢO SÁT MỨC ĐỘ CẦN THIẾT VÀ KHẢ THI CỦA CÁC BIỆN PHÁP .. 95
3.4.1. Khảo sát mức độ cần thiết ......................................................................
96
3.4.2. Khảo nghiệm tính khả thi ....................................................................... 97
3.4.3. Tương quan giữa mức độ cần thiết và khả thi của các biện
pháp.................... 98
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .............................................................. 100
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................... 104
PHỤ LỤC


Số hóa bởi Trung tâm Học liệ u

vi

/>

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

4

tnu.edu.vn/


BC

:

: XH Ban chỉ đạo

Đ

GDTr

:

:

H

B

GDT

D

H

C

GD&

M

ĐT

H

: HS

:

:

q

CB

HĐN

u

Q

D

ả

:

: KT -

n

CS

XH

V

: KH

l

:

: KNS

ý

G

:

:

NCK

G

H

:

PPCT

s

GV

:

ở

CN

QLG

:

D

:

v

GV

TDTT

ậ

B

:

t

M

TNCS

:

:

GD

THPT

C

:

á
n

:

b
ộ

C
ơ

:

T Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

Ban đại diện Cha mẹ học sinh

c
h
ấ
5

/>

t
G

ờ

i

cứu

n

á

khoa

g

o

học

i

Phân

á

x

d

o

u

ụ

y

c

d
ụ

Giáo
viên
chủ
nhiệm

á
o
d
ụ
c
t
h
ư

g
trình

T

n

Quản

i
G

ể

i

u

lí giáo
dục
Thể

á
o

d
Giáo
viên bộ
ụ
môn
c
G
i

chươn

ê

c
Giáo
viên

phối

h

dục

ọ

thể

c

tha

Giáo dục và
Đào tạo

o
Tha

Học sinh

nh

Hội đồng nhân
dân

t
r

Kinh tế - Xã hội

u

Kế hoạch

n

g

ọ

h

c

i

Tru
ng
học
ph

ê

G

n Học
Số hóa bởi Trung tâm
liệu

cộn
sản

N

h

n
g

Kĩ năng sống

g

niê

6

ổ

/>

t

D
A
N
H
M
Ụ
C
C
Á
C
B
Ả
N
G

h
ô
n
g
X
ã
h
ộ
i

Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

7

/>
T


Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

8

tnu.edu.vn/


Bảng 2.1: Số lượng giáo viên và cán bộ quản lý sau 05 năm..........................34
Bảng 2.2: Tỷ lệ Đảng viên sau 05 năm...........................................................35
Bảng 2.3: Quy mô phát triển giáo dục PTDTNT ............................................36
Bảng 2.4: Kết quả xếp loại hạnh kiểm học sinh sau 05 năm (chỉ tính riêng
các trường THCS dân tộc nội trú) .................................................36
Bảng 2.5: Kết quả xếp loại học lực học sinh sau 05 năm (chỉ tính riêng các
trường THCS dân tộc nội trú) .......................................................37
Bảng 2.6: Thống kê CSVC trường lớp và trang thiết bị dạy học năm học
2013 – 2014 ...................................................................................38
Bảng 2.7: Số lượng và cơ cấu đội ngũ CBQL trường THCS dân tộc nội trú .38
Bảng 2.8. Thực trạng về độ tuổi CBQL các trường THCS dân tộc nội trú.....39
Bảng 2.9: Thực trạng về thâm niên QL của CBQL các trường THCS dân
tộc nội trú.......................................................................................39
Bảng 2.10: Thực trạng trình độ CBQL các trường THCS dân tộc nội trú ......39
Bảng 2.11: Đánh giá phẩm chất và năng lực của đội ngũ CBQL các trường
THCS DTNT .................................................................................40
Bảng 2.12: Đánh giá phẩm chất chính trị đạo đức của đội ngũ CBQL các
trường THCS DTNT ....................................................................41

Bảng 2.13: Đánh giá về năng lực chuyên môn của đội ngũ CBQL các
trường THCS DTNT. ....................................................................44
Bảng 2.14: Đánh giá về năng lực quản lý của đội ngũ CBQL các trường
THCS DTNT .................................................................................46
Bảng 2.15: Đánh giá về mức độ quản lý phát triển phẩm chất chính trị,
đạo đức đội ngũ CBQL các trường THCS DTNT. .......................50
Bảng 2.16: Đánh giá về mức độ quản lý phát triển năng lực chuyên môn
cho đội ngũ CBQL các trường THCS DTNT ...............................52
Bảng 2.17: Đánh giá về mức độ quản lý phát triển năng lực quản lý đối với
đội ngũ CBQL các trường THCS DTNT ......................................54

Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

9

tnu.edu.vn/


Bảng 2.18: Đánh giá mức độ sử dụng và mức độ hiệu quả của biện pháp
nâng cao nhận thức, tầm quan trọng về phẩm chất và năng
lực
đội CBQL các trường THCS DTNT ............................................56
Bảng 2.19: Đánh giá về mức độ sử dụng và mức độ hiệu quả của biện pháp
khảo sát đánh giá chất lượng đội ngũ CBQL các trường THCS DTNT.
................................................................................57
Bảng 2.20: Đánh giá về mức độ sử dụng và mức độ hiệu quả biện pháp
xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ CBQL các trường
THCS DTNT .................................................................................58
Bảng 2.21: Đánh giá về mức độ sử dụng và mức độ hiệu quả của biện

pháp đẩy mạnh đào tạo bồi dưỡng, phát triển đội ngũ CBQL
các trường THCS DTNT ...............................................................59
Bảng 2.22: Đánh giá về mức độ sử dụng và mức độ hiệu quả của biện
pháp tuyển chọn, sử dụng hợp lý năng lực sở trường đội ngũ
CBQL các trường THCS DTNT ...................................................61
Bảng 2.23: Đánh giá về mức độ sử dụng và mức độ hiệu quả của biện
pháp xây dựng môi trường tạo động lực phát triển đội ngũ CBQL
các trường THCS DTNT.................................................................62
Bảng 2.24: Tương quan giữa mức độ sử dụng và mức độ hiệu quả về thực
trạng
các biện pháp phát triển đội ngũ CBQL các trường THCS DTNT
.......64
Bảng 2.25: Mức độ ảnh hưởng của nhóm yếu tố thuộc về chủ thể quản lý ....66
Bảng 2.26: Mức độ ảnh hưởng của nhóm yếu tố thuộc về đối tượng QL.......67
Bảng 2.27: Mức độ ảnh hưởng của nhóm yếu tố thuộc về điều kiện, môi
trường QL ......................................................................................68
Bảng 3.1: Kết quả trưng cầu ý kiến về mức độ cần thiết của biện pháp xây dựng
đội ngũ CBQL các trường THCS DTNT tỉnh Tuyên Quang..............96
Bảng 3.2: Kết quả trưng cầu ý kiến về tính khả thi của biện pháp xây dựng
đội ngũ CBQL các trường THCS DTNT tỉnh Tuyên Quang ........97
Bảng 3.3: Mức độ tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện
pháp QL phát triển đội ngũ CBQL các trường THCS DTNT ...........98


Số hóa bởi Trung tâm Họ c liệu

vi

/>

DANH MỤC CÁC HÌNH
Trang

Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

vii

tnu.edu.vn/


Sơ đồ 1.1: Các chức năng quản lý ............................................................................. 12
Biểu đồ 2.1: Mức độ phẩm chất và năng lực của đội ngũ CBQL các trường
THCS DTNT ........................................................................................ 41
Biểu đồ 2.2: So sánh mức độ sử dụng và mức độ hiệu quả của các biện pháp QL phát
triển đội ngũ CBQL các trường THCS DTNT tỉnh Tuyên Quang ............ 65
Sơ đồ 3.1: Mối quan hệ giữa các biện pháp phát triển đội ngũ CBQL các trường
THCS DTNT ........................................................................................ 95
Biểu số 3.1: Tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của biện pháp xây
dựng đội ngũ CBQL các trường THCS DTNT tỉnh Tuyên Quang ...... 99

Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

vii

tnu.edu.vn/