Quản lý phát triển đội ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện tam dương, tỉnh vĩnh phúc đến năm 2020

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

HOÀNG TRUNG

QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN TAM DƯƠNG,
TỈNH VĨNH PHÚC ĐẾN NĂM 2020

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2014
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

HOÀNG TRUNG

QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN TAM DƯƠNG,
TỈNH VĨNH PHÚC ĐẾN NĂM 2020
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. TRẦN QUỐC THÀNH

THÁI NGUYÊN - 2014
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

/>

LỜI CAM ĐOAN
Tôi Hoàng Trung là học viên lớp cao học khóa 20B trường Đại học
Sư Phạm - Đại học Thái Nguyên.
Tôi xin cam đoan, những gì mà tôi trình bày trong luận văn là do sự tm
hiểu và nghiên cứu của bản thân trong suốt quá trình học tập và công tác. Mọi
kết quả nghiên cứu cũng như ý tưởng của các tác giả khác nếu có đều được
trích dẫn nguồn gốc cụ thể.
Luận văn này cho đến nay chưa được bảo vệ tại bất kỳ một hội đồng bảo
vệ luận văn thạc sĩ nào và chưa được công bố trên bất kỳ một phương
tiện thông tin nào.
Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về những gì mà tôi đã cam đoan
ở trên đây.
Thái Nguyên, tháng 11 năm 2014
Tác giả luận văn

Hoàng Trung

tnu.edu.vn/

i


LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến: Khoa
Đào tạo Sau đại học, Trường Đại học sư phạm Thái Nguyên, các thầy cô đã

tham gia quản lý, giảng dạy và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên
cứu và tạo mọi điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thành khoá học.
Tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS Trần Quốc Thành - Người hướng
dẫn khoa học đã tận tình chỉ bảo, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu
và làm luận văn.
Tác giả cũng xin chân thành cảm ơn những người bạn thân và đồng
nghiệp đã tận tnh giúp đỡ, cung cấp tài liệu, số liệu, tạo điều kiện thuận lợi
cho tác giả trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Mặc dù đã hết sức cố gắng, song chắc chắn luận văn tốt nghiệp của tôi
cũng không tránh khỏi những thiếu sót, xin được giúp đỡ và chỉ dẫn thêm.
Thái Nguyên, tháng 11 năm 2014
Tác giả luận văn

Hoàng Trung

tnu.edu.vn/

ii


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ......................................................................................................ii
MỤC LỤC ..........................................................................................................iii
DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT ..................................................vi DANH
MỤC CÁC BẢNG ................................................................................vii DANH
MỤC SƠ ĐỒ.........................................................................................vii MỞ ĐẦU
............................................................................................................. 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................

3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu.................................................................
3
4. Giả thuyết khoa học .........................................................................................
4
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ......................................................................................
4
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu ..........................................................................
4
7. Các phương pháp nghiên cứu ..........................................................................
4
8. Cấu trúc luận văn ............................................................................................
5
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
THCS TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN .................................... 6
1.1. Vài nét tổng quan nghiên cứu vấn đề ...........................................................
6
1.1.1. Các nghiên cứu trên thế giới......................................................................
6
1.1.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam ...................................................................... 8
iii

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
tnu.edu.vn/

-


1.2. Các khái niệm cơ bản ................................................................................. 10
1.2.1. Khái niệm quản lý.................................................................................... 10

1.2.2. Giáo viên và giáo viên THCS.................................................................. 13
1.2.3. Đội ngũ giáo viên THCS ......................................................................... 13
1.2.4. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên THCS ....................................................... 14
1.2.5. Phát triển đội ngũ giáo viên THCS.......................................................... 17
1.3. Phòng Giáo dục và Đào tạo cấp huyện.......................................................
19

tnu.edu.vn/

iii


1.3.1. Chức năng, nhiệm vụ của phòng Giáo dục và Đào tạo cấp huyện.......... 19
1.3.2. Quản lý đội ngũ giáo viên THCS của phòng GD&ĐT ........................... 23
1.4. Nội dung quản lý phát triển đội ngũ giáo viên THCS................................ 24
1.4.1. Các lĩnh vực của quản lý phát triển đội ngũ giáo viên ............................ 24
1.4.2. Nội dung của quản lý phát triển đội ngũ giáo viên THCS theo chuẩn
nghề nghiệp giáo viên.............................................................................. 26
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ giáo viên THCS.................. 29
1.5.1. Các yếu tố thuộc về môi trường .............................................................. 29
1.5.2. Các yếu tố thuộc về năng lực quản lý của các trường THCS ................. 29
Tiểu kết chương 1 .............................................................................................. 30
Chương 2. THỰC TRẠNG ĐỘI NGŨ VÀ QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ
GIÁO VIÊN THCS HUYỆN TAM DƯƠNG, TỈNH VĨNH PHÚC
.......................................................................................... 31
2.1. Khái quát tình hình kinh tế - xã hội và Giáo dục & Đào tạo của huyện
Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc ................................................................... 31
2.1.1. Tình hình kinh tế - xã hội ........................................................................ 31
2.1.2. Giáo dục và đào tạo của huyện ................................................................
32

2.1.3. Tình hình giáo dục THCS........................................................................ 34
2.2. Thực trạng đội ngũ giáo viên THCS huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc .... 34
2.2.1. Đặc điểm chung đội ngũ giáo viên và giáo viên THCS .......................... 34
2.2.2. Thực trạng về số lượng, chất lượng và cơ cấu của đội ngũ GV .............. 35
2.3. Thực trạng quản lý phát triển đội ngũ giáo viên các trường THCS ........... 42
2.3.1. Thực trạng quy hoạch đội ngũ giáo viên ................................................. 42
2.3.2. Thực trạng tuyển chọn .............................................................................
44
2.3.3. Thực trạng sử dụng và tạo điều kiện phát triển cho giáo viên ................
47
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại

4

guyên
/>

2.3.4. Thực trạng công tác bồi dưỡng giáo viên ................................................ 48
2.3.5. Thực trạng công tác kiểm tra đánh giá .................................................... 49
2.3.6. Thực trạng về chế độ chính sách cho giáo viên ...................................... 51
học Thái N

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại

5

tnu.edu.vn/


2.4. Đánh giá chung về đội ngũ và thực trạng quản lý phát triển đội ngũ

giáo viên các trường THCS huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc ........... 53
2.4.1. Các thành tựu và hạn chế......................................................................... 53
2.4.2. Các thuận lợi và khó khăn ....................................................................... 53
Tiểu kết chương 2 .............................................................................................. 55
Chương 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN THCS
HUYỆN TAM DƯƠNG TỈNH VĨNH PHÚC ĐẾN NĂM
2020............................................................................................... 57
3.1. Định hướng và các nguyên tắc đề xuất các biện pháp ............................... 57
3.1.1. Định hướng phát triển giáo dục THCS huyện Tam Dương đến năm 2020....
57
3.1.2. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp ...........................................................
58
3.2. Các biện pháp quản lý cụ thể...................................................................... 58
3.2.1. Dự báo sự phát triển giáo dục THCS đến năm 2020 của huyện ............. 58
3.2.2. Quy hoạch đội ngũ giáo viên phù hợp với sự phát triển mạng lưới
trường, lớp ............................................................................................... 62
3.2.3. Quy hoạch đội ngũ giáo viên phù hợp với thực tễn ............................... 67
3.2.5. Tổ chức bồi dưỡng giáo viên theo hướng đáp ứng chuẩn nghề nghiệp
giáo viên THCS ....................................................................................... 74
3.2.6. Có chính sách đãi ngộ hợp lý để tạo động lực làm việc cho đội ngũ
giáo viên .................................................................................................. 78
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp .................................................................
81
3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp ...................
82
3.4.1. Kết quả khảo sát về tính cấp thiết............................................................ 82
3.4.2. Kết quả khảo sát về tính khả thi .............................................................. 83
Tiểu kết chương 3 .............................................................................................. 84
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................................................................. 85
5

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
tnu.edu.vn/

-


1. Kết luận.......................................................................................................... 85
2. Khuyến nghị................................................................................................... 87
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 89
PHỤ LỤC

tnu.edu.vn/

6


DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT
CBQL

: Cán bộ quản lý CBQL

: Cán bộ quản lý ĐNGV

: Đội

ngũ giáo viên GD&ĐT : Giáo
dục và đào tạo GV

: Giáo

viên
QL

: Quản lý

THCS

: Trung học cơ sở THPT

: Trung học phổ thông UBND
Ủy ban nhân dân

tnu.edu.vn/

7

:


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Diễn biến số lượng đội ngũ giáo viên THCS huyện Tam Dương .... 35
Bảng 2.2. Cơ cấu bộ môn giáo viên THCS năm học 2013-2014 ...................... 36
Bảng 2.3. Cơ cấu giáo viên THCS theo giới tính và cơ cấu xã hội .................. 37
Bảng 2.4. Cơ cấu chung của đội ngũ giáo viên THCS theo độ tuổi ................. 38
Bảng 2.5. Cơ cấu độ tuổi giáo viên THCS theo bộ môn ................................... 38
Bảng 2.6. Kết quả đánh giá phẩm chất đạo đức chính trị đội ngũ giáo viên
THCS huyện Tam Dương năm học 2013-2014 .............................. 40
Bảng 2.7. Trình độ đào tạo giáo viên THCS huyện Tam Dương...................... 42
Bảng 2.8. Tổng hợp ý kiến đánh giá thực trạng việc xây dựng quy hoạch

phát đội ngũ GV các trường THCS huyện Tam Dương ................. 43
Bảng 2.9. Chỉ tiêu xét tuyển GV THCS huyện Tam Dương năm 2010............ 45
Bảng 2.10. Tổng hợp ý kiến đánh giá thực trạng công tác tuyển chọn,
luân chuyển đội ngũ GV các trường THCS huyện Tam Dương..... 46
Bảng 2.11. Kết quả đánh giá xếp loại giáo viên THCS huyện Tam Dương ..... 50
Bảng 3.1. Dự báo quy mô dân số, quy mô HS THCS huyện Tam Dương ....... 59
Bảng 3.2. Dự báo nhu cầu GV THCS huyện Tam Dương giai đoạn 2014-2020......
60
Bảng 3.4. Đánh giá mức độ cần thiết của các biện pháp ................................... 82
Bảng 3.5. Đánh giá tính khả thi của các biện pháp ........................................... 83

DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1: Đào tạo và sử dụng nguồn nhân lực................................................... 9

tnu.edu.vn/

vii


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
1.1. Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ VIII nêu rõ mục tiêu phát triển đất
nước và nhiệm vụ của sự nghiệp Giáo dục và đào tạo: “Đến năm 2020, nước ta
cơ bản trở thành một nước công nghiệp, Giáo dục và đào tạo có nhiệm vụ
nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước”.
Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX đã xác định: “Phát triển
giáo dục và đào tạo là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự
nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá, là điều kiện để phát huy nguồn lực con
người - yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và
bền vững”. Trên cơ sở khẳng định tầm quan trọng của giáo dục và đào tạo,

Đảng và Nhà nước ta luôn coi “Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu; đầu
tư cho giáo dục là đầu tư cho sự phát triển”.
Chỉ thị số 40-CT/TW ngày 15/6/2004 của Ban bí thư Trung ương Đảng về
việc xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo
dục khẳng định: “Phát triển giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, là một
trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện
đại hoá đất nước, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người. Đây là trách
nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, trong đó nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục
là lực lượng nòng cốt, có vai trò quan trọng” [1].
Đồng thời Chỉ thị cũng chỉ rõ: “Mục tiêu là xây dựng đội ngũ nhà giáo và
cán bộ quản lý giáo dục được chuẩn hoá, đảm bảo chất lượng, đủ về số lượng,
đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm
chất, lối sống, lương tâm, tay nghề của nhà giáo; thông qua việc quản lý, phát
triển đúng hướng và có hiệu quả sự nghiệp giáo dục để nâng cao chất lượng

1


đào tạo nguồn nhân lực, đáp ứng những đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp
công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.

2


1.2. Hội nghị lần thứ 4 Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá VII
(14/1/1993), Tổng bí thư Đỗ Mười đã phát biểu: “ Để đảm bảo chất lượng của
giáo dục và đào tạo phải giải quyết tốt vấn đề về thầy giáo, kế thừa và phát
huy truyền thống tôn sư trọng đạo của dân tộc ta. Phải đổi mới hệ thống sư
phạm, đào tạo lại và đào tạo mới đội ngũ giáo viên giỏi có trách nhiệm, có
lương tâm, có lòng tự hào về nghề nghiệp”.

Nghị quyết Hội nghị lần thứ 2 Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa
VIII khẳng định: “Giáo viên là nhân tố quyết định nhất của giáo dục và được xã
hội tôn vinh. Giáo viên phải có đủ đức, tài”.
Chiến lược phát triển giáo dục nước ta giai đoạn 2001-2010 đã nêu rõ một
trong những nhóm giải pháp lớn thực hiện chiến lược phát triển giáo dục là:
“Phát triển đội ngũ nhà giáo, đổi mới phương pháp giáo dục”.
Kết luận Hội nghị lần thứ 6 Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá IX về
tếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 2 Khoá VIII, phương hướng phát
triển giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ đến năm 2005 và 2010 cũng
đã nhấn mạnh việc xây dựng và triển khai chương trình: “Xây dựng đội ngũ
nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục một cách toàn diện”, “…Các cấp uỷ đảng
từ trung ương tới địa phương phải thường xuyên quan tâm công tác đào tạo,
bồi dưỡng nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục về mọi mặt, coi đây là một phần
của công tác cán bộ; đặc biệt chủ động nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất,
lối sống của nhà giáo. Xây dựng kế hoạch đào tạo, đào tạo lại đội ngũ giáo viên
và cán bộ quản lý giáo dục, đảm bảo đầy đủ về số lượng, cơ cấu cân đối, đạt
chuẩn đáp ứng yêu cầu của thời kỳ đổi mới”.
1.3. Trong những năm qua, chúng ta đã xây dựng được đội ngũ nhà giáo và
cán bộ quản lý giáo dục ngày càng đông đảo, phần lớn có phẩm chất đạo
đức và ý thức chính trị tốt, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ ngày càng được
nâng cao. Đội ngũ này đã đáp ứng quan trọng yêu cầu nâng cao nhân trí,
3


đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần vào thắng lợi của sự nghiệp
cách mạng

4

Việt nam. Tuy nhiên để đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp giáo dục trong thời kỳ
công nghiệp hoá, hiện đại hoá cần khắc phục những yếu kém, bất cập của đội
ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý.
Như vậy về mặt lý luận, các văn kiện của Đảng và Nhà nước ta đều khẳng
định tầm quan trọng của nhà giáo và công tác xây dựng và phát triển đội
ngũ nhà giáo một cách toàn diện, là một trong những nội dung quan trọng của
đổi mới công tác quản lý giáo dục.
Trong những năm qua ngành GD&ĐT huyện Tam Dương, Vĩnh Phúc đã
đạt được một số thành tựu cơ bản. Đội ngũ giáo viên các cấp học của huyện đã
được quan tâm xây dựng và phát triển. Tuy nhiên vẫn còn có những hạn chế,
bất cập như: Số lượng giáo viên nhiều trường, nhiều môn còn thiếu so với
quy định; cơ cấu giáo viên còn mất cân đối giữa các bộ môn, lứa tuổi, giới
tính; còn một số giáo viên năng lực sư phạm còn hạn chế…. . Nguyên
nhân của thực trạng đó là do ngành Giáo dục và Đào tạo của huyện chưa xây
dựng được quy hoạch, kế hoạch chiến lược, chưa dự báo được nhu cầu giáo
viên và đề ra các biện pháp có căn cứ khoa học, làm cơ sở cho việc xây dựng
và phát triển đội ngũ giáo viên một cách toàn diện.
Vì những lý do trên, việc lựa chọn nghiên cứu đề tài “Quản lý phát triển
đội ngũ giáo viên THCS huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc đến năm 2020 là
cần thiết.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và đánh giá thực trạng đội ngũ giáo viên
THCS huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc, đề xuất các biện pháp quản lý phát
triển đội ngũ giáo viên THCS huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc đến năm
2020 đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông tại địa
phương.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
5

Công tác quản lý đội ngũ giáo viên THCS trên địa bàn huyện.

6


3.2. Đối tượng nghiên cứu
Các biện pháp quản lý phát triển đội ngũ giáo viên THCS huyện Tam Dương,
tỉnh Vĩnh Phúc đến năm 2020.
4. Giả thuyết khoa học
Thực trạng công tác phát triển đội ngũ giáo viên THCS huyện Tam Dương,
tỉnh Vĩnh Phúc đã đạt được một số kết quả nhất định. Song cũng còn nhiều bất
cập. Nếu dự báo sự phát triển các điều kiện cụ thể về kinh tế- xã hội, nhu cầu
phát triển giáo dục THCS của huyện thì có thể đề xuất được các biện pháp phát
triển đội ngũ giáo viên THCS của huyện Tam Dương đến năm 2020 đủ về số
lượng, mạnh về chất lượng và cân đối về cơ cấu, đáp ứng được yêu cầu của
đổi mới giáo dục.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Hệ thống hoá các vấn đề lý luận về quản lý phát triển đội ngũ giáo viên
THCS trên địa bàn một huyện
5.2. Đánh giá thực trạng đội ngũ và công tác quản lý phát triển đội ngũ giáo
viên
THCS huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc từ năm 2008 đến nay.
5.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý phát triển đội ngũ giáo viên THCS huyện
Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc đến năm 2020.
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Đề tài chỉ khảo sát thực trạng đội ngũ giáo viên và nghiên cứu công tác
phát triển đội ngũ giáo viên THCS huyện Tam Dương giai đoạn 2008 -2013
làm cơ sở dự báo sự phát triển đội ngũ giáo viên THCS huyện Tam Dương
đến năm 2020.

7. Các phương pháp nghiên cứu
- Các phương pháp nghiên cứu lý luận:
Nghiên cứu các tài liệu lý luận, các văn kiện Đảng, các chủ trương, chính
sách của nhà nước, của ngành, của địa phương có liên quan đến đề tài.
7


- Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn:

8


Điều tra, khảo sát, thu thập số liệu, phân tích, tổng hợp các vấn đề thực
tễn liên quan đến đề tài; Lấy ý kiến chuyên gia về mức độ cần thiết, khả thi
của các biện pháp.
- Phương pháp hỗ trợ:
Phương pháp thống kê, phương pháp dự báo, phương pháp so sánh.
8. Cấu trúc luận văn
Mở đầu
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý phát triển đội ngũ giáo viên THCS
trên địa bàn huyện.
Chương 2: Thực trạng đội ngũ và công tác quản lý phát triển đội ngũ giáo
viên THCS huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc.
Chương 3: Một số biện pháp quản lý phát triển đội ngũ giáo viên
THCS huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc đến năm 2020.
Kết luận và kiến nghị
Danh mục tài liệu tham khảo và Phụ lục

9

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN
ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN THCS TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN
1.1. Vài nét tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Các nghiên cứu trên thế giới
Hầu hết các quốc gia trên thế giới đều coi hoạt động bồi dưỡng đội ngũ
giáo viên là vấn đề cơ bản trong phát triển giáo dục. Việc tạo mọi điều kiện để
mọi người có cơ hội học tập, học tập thường xuyên, học tập suốt đời để kịp
thời bổ sung kiến thức và đổi mới phương pháp giảng dạy để phù hợp với sự
phát triển kinh tế - xã hội là phương châm hành động của các cấp quản lý giáo
dục.
Ở Ấn độ vào năm 1988 đã quyết định thành lập hàng loạt các trung tâm
học tập trong cả nước nhằm tạo cơ hội học tập suốt đời cho mọi người. Việc
bồi dưỡng giáo viên được tiến hành ở các trung tâm này đã mang lại hiệu quả
rất thiết thực.
Hội nghị UNESCO tổ chức tại NêPan vào năm 1998 về tổ chức quản lý
nhà trường đã khẳng định: “Xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên là vấn đề
cơ bản trong phát triển giáo dục”.
Đại đa số các trường sư phạm ở Úc, New Zeland, Canada,… đã thành lập
các cơ sở chuyên bồi dưỡng giáo viên để tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên
tham gia học tập nhằm không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.
Tại Pakistan, nhà nước đã xây dựng chương trình bồi dưỡng về sư phạm
cho đội ngũ giáo viên và quy định trong thời gian 3 tháng cần bồi dưỡng những
nội dung gồm: giáo dục nghiệp vụ dạy học; Cơ sở tâm lý giáo viên; Phương
pháp nghiên cứu, đánh giá và nhận xét HS… đối với đội ngũ giáo viên mới vào
nghề chưa quá 3 năm.

10

Ở Philippin, công tác nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên không tến
hành tổ chức trong năm học mà tổ chức bồi dưỡng thành từng khóa học trong
thời gian HS nghỉ hè. Hè thứ nhất bao gồm các nội dung môn học, nguyên tắc

11


dạy học, tâm lý học và đánh giá giáo dục; Hè thứ hai gồm các môn về quan hệ
con người, triết học giáo dục, nội dung và phương pháp giáo dục; Hè thứ ba
gồm nghiên cứu giáo dục, viết tài liệu trong giáo dục và Hè thứ tư gồm kiến
thức nâng cao, kỹ năng nhận xét, vấn đề lập kế hoạch giảng dạy, viết tài liệu
giảng dạy, viết sách giáo khoa, viết sách tham khảo.
Tại Nhật Bản, việc bồi dưỡng và đào tạo lại cho đội ngũ giáo viên, cán
bộ quản lý giáo dục là nhiệm vụ bắt buộc đối với người lao động sư phạm. Tùy
theo thực tế của từng đơn vị, từng cá nhân mà cấp quản lý giáo dục đề ra các
phương thức bồi dưỡng khác nhau trong một phạm vi theo yêu cầu nhất
định. Cụ thể là mỗi cơ sở giáo dục cử từ 3 đến 5 giáo viên được đào tạo lại
một lần theo chuyên môn mới và tập trung nhiều vào đổi mới phương pháp
dạy học.
Tại Thái Lan, từ năm 1998 việc bồi dưỡng giáo viên được tến hành ở các
trung tâm học tập cộng đồng nhằm thực hiện giáo dục cơ bản, huấn luyện kỹ
năng nghề nghiệp và thông tin tư vấn cho mọi người dân trong xã hội.
Tại Triều Tiên một trong những nước có chính sách rất thiết thực về bồi
dưỡng và đào tạo lại cho đội ngũ giáo viên. Tất cả giáo viên đều phải tham gia
học tập đầy đủ các nội dung về chương trình về nâng cao trình độ chuyên môn
nghiệp vụ theo quy định. Nhà nước đã đưa ra “Chương trình bồi dưỡng giáo
viên mới” để bồi dưỡng đội ngũ giáo viên được thực hiện trong 10 năm và
“Chương trình trao đổi” để đưa giáo viên đi tập huấn ở nước ngoài.
Tại Liên Xô trước đây, các nhà nghiên cứu quản lý giáo dục như: M.I.

Kônđacốp, P.V. Khuđominxki… đã rất quan tâm tới việc nâng cao chất lượng dạy
học thông qua các biện pháp quản lý có hiệu quả. Muốn nâng cao chất lượng
dạy học phải có đội ngũ giáo viên có năng lực chuyên môn. Họ cho rằng kết
quả toàn bộ hoạt động của nhà trường phụ thuộc rất nhiều vào việc tổ chức
đúng đắn và hợp lý công tác quản lý bồi dưỡng, phát triển đội ngũ.
12


Ở Mỹ “Từ năm 1980 nhà xã hội học người Mỹ Leonard Nadle đã đưa ra
sơ đồ quản lý nguồn nhân lực để diễn tả mối quan hệ và nhiệm vụ của công
tác

13