Hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại công ty TNHH một thành viên 27 bộ quốc phòng

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH

NGUYỄN VIỆT ĐỨC

HOÀN THIỆN CÔNG TÁC
QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY TNHH
MỘT THÀNH VIÊN 27- BỘ QUỐC PHÒNG
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 60.34.04.10

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Người hướng dẫn khoa học: GS.TS BÙI MINH VŨ

THÁI NGUYÊN - 2014


i

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan tất cả các nội dung của Luận văn này hoàn toàn được hình
thành và phát triển từ những quan điểm của chính cá nhân tôi, dưới sự hướng dẫn
khoa học của GS.TS. Bùi Minh Vũ.
Các số liệu và kết quả nghiên cứu có được trong Luận văn tốt nghiệp là
hoàn toàn trung thực, kết quả nghiên cứu chưa được ai công bố trong các công
trình trước đó.
Thái Nguyên, ngày 11 tháng 5 năm 2014
Tác giả luận văn

Nguyễn Việt Đức

ii

LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn này cho phép tôi được
gửi lời cảm ơn trân trọng đến:
Quý Thầy, Cô khoa kinh tế, khoa sau đại học trường Đại học Kinh tế và
quản trị kinh doanh - Đại học Thái Nguyên đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi để hoàn
thành luận văn này.
Lãnh đạo và tập thể người lao động Công ty TNHH một thành viên 27- BQP
đã cung cấp thông tin, tài liệu và hợp tác trong quá trình thực hiện luận văn này.
Đặc biệt một lần nữa cảm ơn những nhân viên đã dành chút thời gian quý báu để tôi
có được dữ liệu để phân tích đánh giá.
GS.TS Bùi Minh Vũ người đã hướng dẫn khoa học của luận văn, giúp tôi
hình thành lý tưởng các nội dung nghiên cứu từ thực tiễn để hoàn thành đề tài này.
Để có được những kiến thức như ngày hôm nay, cho phép em gửi lời cảm ơn
sâu sắc đến quý thầy cô trường Đại học Kinh tế và quản trị kinh doanh - Đại học
Thái Nguyên trong thời gian qua đã truyền đạt cho em những kiến thức quý báu của
học viên cao học.
Thái Nguyên, ngày 11 tháng 5 năm 2014
Tác giả luận văn

Nguyễn Việt Đức


3

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................. i

LỜI CẢM ƠN .................................................................................................. ii
MỤC LỤC .......................................................................................................
iii DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT .......................................................
vii DANH MỤC BẢNG .....................................................................................
viii

DANH

MỤC

........................................................................................

HÌNH
ix

MỞ

ĐẦU

.......................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1
2. Mục tiêu nghiên cứu...................................................................................... 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................. 2
4. Ý nghĩa khoa học và những đóng góp mới của đề tài................................... 3
5. Bố cục của luận văn ...................................................................................... 4
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ TÀI
CHÍNH TRONG DOANH NGHIỆP............................................................. 5
1.1. Cơ sở lý luận về tài chính doanh nghiệp ....................................................
5
1.1.1. Tài chính doanh nghiệp ...........................................................................

5
1.1.2. Chức năng tài chính doanh nghiệp.......................................................... 6
1.1.3. Vai trò của tài chính doanh nghiệp ......................................................... 8
1.2. Cơ sở lý luận về quản lý tài chính doanh nghiệp .......................................
9
1.2.1. Khái niệm quản lý tài chính doanh nghiệp ............................................. 9
1.2.2. Mục tiêu và vai trò của quản lý tài chính doanh nghiệp ......................... 9
1.2.3. Nguyên tắc quản lý tài chính doanh nghiệp ..........................................
10
1.2.4. Nội dung cơ bản quản lý tài chính doanh nghiệp ................................. 11


4

1.2.5. Các nhân tố ảnh hưởng tới công tác quản lý tài chính ..........................
17
1.2.6
22

công tác quản lý tài chính công ty trách nhiệm hữu hạn ......

1.3. Cơ sở thực tiễn ......................................................................................... 26
............ 26


5

...... 30
1.4. Một số bài học rút ra từ nghiên cứu lý luận và thực tiễn ......................... 31
Chương 2.

.............................. 33

2.1. Các câu hỏi đặt ra mà đề tài cần giải quyết.............................................. 33
2.2. Phương pháp nghiên cứu.......................................................................... 33
2.2.1. Phương pháp chọn địa điểm.................................................................. 33
2.2.2. Phương pháp thu thập thông tin ............................................................ 33
2.2.3. Phương pháp xử lý thông tin ................................................................. 34
2.2.4. Phương pháp phân tích thông tin .......................................................... 34
2.2.5. Phương pháp chuyên gia ....................................................................... 35
2.3. Hệ thống các chỉ tiêu nghiên cứu ............................................................. 35
2.3.1. Các chỉ tiêu định tính ............................................................................ 35
2.3.2. Các chỉ tiêu định lượng ......................................................................... 36
Chương 3.

NG CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI

CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN 27- BỘ QUỐC PHÒNG .......... 48
3.1. Khái quát chung về Công ty TNHH một thành viên 27 .......................... 48
3.1.1. Giới thiệu quá trình hình thành và phát triển Công ty TNHH MTV 2748
3.1.2. Ngành nghề kinh doanh, quy trình công nghệ sản xuất, sản phẩm và
thị trường ........................................................................................................ 49
3.1.3. Tổ chức bộ máy quản lý Công ty TNHH MTV 27 ............................... 52
3.2. Thực trạng công tác quản lý tài chính tại Công ty TNHH MTV 27 ........ 57
3.2.1. Quá trình hoạch định tài chính của Công ty ......................................... 57
3.2.2. Phân tích quá trình quản lý tài chính tại Công ty.................................. 59
3.2.3. Quyết định đầu tư tài chính ................................................................... 77
3.2.4. Công tác kiểm tra, kiểm soát tài chính.................................................. 77
3.2.5. Bộ máy quản lý tài chính ...................................................................... 78
3.3. Đánh giá chung về công tác quản lý tài chính tại Công ty TNHH MTV

27...80
3.3.1. Những mặt tích cực về tình hình tài chính ............................................ 80
3.3.2. Những mặt hạn chế về tình hình tài chính cần khắc phục .................... 84
Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

/>

6

Chương 4. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC
QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY TNHH MỘT THÀNH VIÊN 27
- BỘ QUỐC PHÒNG .................................................................................... 87
4.1. Bối cảnh Công ty TNHH một thành viên 27-Bộ Quốc phòng trong giai
đoạn tới ............................................................................................................ 87
4.1.1. Thuận lợi ............................................................................................... 87
4.1.2. Khó khăn ............................................................................................... 87
4.1.3. Định hướng phát triển của Công ty ....................................................... 88
4.2. Quan điểm hoàn thiện quản lý tài chính doanh nghiệp............................ 88
4.2.1. Quan điểm chung .................................................................................. 88
4.2.2. Những căn cứ xây dựng giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài chính
tại Công ty ....................................................................................................... 90
4.2.3. Quan điểm về hoàn thiện công tác quản lý tài chính trong các doanh
nghiệp Quốc phòng của Tổng cục CNQP ....................................................... 90
4.3. Một số giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài chính của Công ty
TNHH MTV27 ................................................................................................ 93
4.3.1. Giải pháp cơ cấu nguồn vốn, sử dụng đòn bẩy tài chính hợp lý........... 93
4.3.2. Tăng cường công tác quản lý thanh toán và thu hồi công nợ ............... 94
4.3.3. Tăng cường đầu tư đổi mới, sửa chữa và bảo dưỡng TSCĐ nhằm phát
huy tối đa công suất máy móc thiết bị, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cố định

..........94
4.3.4. Đẩy mạnh việc cải tiến quản lý và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn
lưu động .......................................................................................................... 96
4.3.5. Chú trọng đầu tư nâng cao trình độ chuyên môn của công nhân viên
trong Công ty................................................................................................... 99
4.3.6. Phân định rõ chức năng quản lý tài chính và chức năng kế toán trong bộ
phận phòng kế toán ......................................................................................... 99
4.3.7. Nâng cao đầu tư cho hiện đại hóa thông tin, tăng cường quản trị nội bộ,
kiểm soát nội bộ ............................................................................................ 100
Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

/>

7

4.4. Các đề xuất lên ban lãnh đạo Công ty và kiến nghị với các cơ quan
Nhà nước ...................................................................................................... 100
4.4.1. Ban lãnh đạo Công ty .......................................................................... 100
4.4.2. Đối với Nhà nước ................................................................................ 101
4.4.3. Đối với Tổng cục công nghiệp Quốc phòng ....................................... 101
Kết luận chương 4 ......................................................................................... 102
KẾT LUẬN .................................................................................................. 103
.......................................................................... 104

Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

/>

vii

DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT
BCĐKT

Bảng cân đối kế toán

BQP

Bộ Quốc phòng

BTC

Bộ tài chính

CCDV

Cung cấp dịch vụ

CT

Công ty

DN

Doanh nghiệp

DTT

Doanh thu thuần

HTK

Hàng tồn kho

LN

Lợi nhuận

LNST

Lợi nhuận sau thuế

LNTT

Lợi nhuận trước thuế

MTV

Một thành viên

NSNN

Ngân sách Nhà nước

QLDN

Quản lý doanh nghiệp

SXKD

Sản xuất kinh doanh

TCDN

Tài chính doanh nghiệp

TCKT

Tài chính kế toán

TNHH

Trách nhiệm hữu hạn

TSCĐ

Tài sản cố định

TSDH

Tài sản dài hạn

TSLĐ

Tài sản lưu động

TSNH

Tài sản ngắn hạn

VCĐ

Vốn cố đinh

VCSH

Vốn chủ sở hữu

VKD

Vốn kinh doanh

VLĐ

Vốn lưu động

Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

/>

8

DANH MỤC BẢNG
Bảng 3.1. Tổng hợp Bảng cân đối kế toán của Công ty 27 năm 2011-2013 .. 59
Bảng 3.2. Tình hình các khoản phải thu ngắn hạn .......................................... 62
Bảng 3.3. Tình hình hàng tồn kho................................................................... 63
Bảng 3.4. Trích Bảng cân đối kế toán của Công ty TNHH MTV 27 năm
2011- 2013 ..................................................................................... 65

Bảng 3.5. Tình hình nợ phải trả của Công ty trong ba năm 2011-2013 ......... 66
Bảng 3.6. Sự biến động các khoản mục nợ phải trả các năm 2011-2013 ....... 67
Bảng 3.7. Tổng hợp Báo cáo kết quả kinh doanh của Công ty TNHH 1TV 27
năm 2010-2013 ............................................................................... 68
Bảng 3.8. Tổng hợp các tỷ số tài chính của Công ty TNHH MTV 27 trong ba
năm 2011-2013 ............................................................................... 71
Bảng 3.9. Tốc độ phát triển chỉ số khả năng thanh toán hiện hành ................ 72
Bảng 3.10. Tốc độ phát triển chỉ số khả năng thanh toán nhanh .................... 73
Bảng 3.11. Bảng kết quả nộp thuế với Ngân sách Nhà nước 2011- 2013 ...... 75
Bảng 3.12. Tình hình thực hiện kế hoạch các chỉ tiêu SXKD năm 2013 ....... 80

Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

/>

9

DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1. Quy trình hoạch định tài chính của doanh nghiệp .......................... 12
Hình 3.1. Sơ đồ quy trình công nghệ sản xuất ................................................ 52
Hình 3.2. Sơ đồ tổ chức bộ máy công ty......................................................... 55
Hình 3.3. Phân tích kết cấu TSNH và TSDH trong năm 2011-2013.............. 60
Hình 3.4. So sánh kết cấu tài sản dạng tổng quát năm 2011 - 2013 ............... 61
Hình 3.5. Sơ đồ kết cấu nguồn vốn của Công ty năm 2011 - 2013 ................ 64
Hình 3.6. Đồ thị kết quả hoạt động kinh doanh năm 2010-2013.................... 70
Hình 3.7. Đồ thị sự biến động của chỉ số khả năng thanh toán hiện hành..........
72
Hình 3.8. Đồ thị sự biến động của chỉ số khả năng thanh toán nhanh ...............
73

Hình 3.9. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý tài chính trong Công ty ................ 79

Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

/>

1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Sau hơn 25 năm thực hiện đổi mới, nền kinh tế đất nước ta đạt được nhiều
thành tựu đáng kể. Quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nền kinh tế và hội nhập
với khu vực quốc tế đang ngày càng được đẩy mạnh. Trong giai đoạn hiện nay, để
đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, việc phát triển doanh
nghiệp có một ý nghĩa vô cùng quan trọng. Trong đó, phát triển các doanh nghiệp
Nhà nước sau quá trình chuyển đổi thành công ty trách nhiệm hữu hạn một thành
viên là một trong những yêu cầu tất yếu khách quan, do loại hình này có nhiều điểm
và lợi thế để phát triển tốt trong nền kinh tế thị trường.
Qua nhiều năm phát triển, các công ty trách nhiệm hữu hạn đã chứng minh
tầm quan trọng và đã có những đóng góp đáng kể cho nền kinh tế nước nhà. Những
yêu cầu khách quan của nền kinh tế đã đem lại cho các công ty trách nhiệm hữu hạn
những cơ hội để phát triển và khẳng định mình, tuy nhiên đây cũng là những thách
thức không nhỏ mà các doanh nghiệp này phải vượt qua để tồn tại và phát triển. Để
có thể tồn tại và phát triển ổn định trong nền kinh tế thị trường, đóng góp nhiều hơn
cho công cuộc phát triển kinh tế chung của đất nước, các công ty trách nhiệm hữu
hạn luôn phải quan tâm đến việc tăng cường hiệu quả sản xuất kinh doanh. Tăng
cường hiệu quả sản xuất kinh doanh được thể hiện dưới nhiều góc độ khác nhau.
Một trong những vấn đề được coi trọng hàng đầu đó là hoàn thiện công tác quản lý
tài chính doanh nghiệp.

Quản lý tài chính là một bộ phận quan trọng của quản lý kinh doanh doanh
nghiệp và cũng là kiểu quản lý mang tính tổng hợp đối với hoạt động sản xuất kinh
doanh sử dụng hình thức giá trị. Đối với các doanh nghiệp, việc đa dạng hoá nguồn
tài chính và đổi mới quản lý tài chính sao cho tiết kiệm, có hiệu quả có vai trò góp
phần quyết định đến sự phát triển lâu dài của các doanh nghiệp. Tuy nhiên, huy
động nguồn tài chính và quản lý tài chính cho sản xuất kinh doanh là một vấn đề
khá phức tạp.
Để đạt được mục tiêu này, doanh nghiệp cần sử dụng kết hợp nhiều biện
pháp khác nhau. Công tác quản lý tài chính được hoàn thiện, khoa học là cơ sở quan
Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

/>

2

trọng để ra các quyết định có tính chiến lược trong quản trị kinh doanh. Bên cạnh
đó, hoàn thiện công tác quản lý tài chính cũng góp phần hỗ trợ các cơ quan quản lý
Nhà nước trong việc quản lý vĩ mô hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp.
Tuy nhiên, nguyên tắc và quy trình quản lý tài chính của các công ty trách
nhiệm hữu hạn nói chung và Công ty TNHH MTV 27 nói riêng hiện chưa được
quan tâm thích đáng. Mặt khác, quản lý tài chính Công ty TNHH MTV 27 chưa đạt
hiệu quả trong hoạt động sản xuất kinh doanh, hệ thống phương pháp và chỉ tiêu
phân tích báo cáo tài chính trong Công ty TNHH MTV 27 cũng còn nhiều bất cập.
Việc tổ chức kiểm tra (về nội dung, phương pháp kiểm tra) các báo cáo tài chính
trong các công ty TNHH MTV 27 còn nhiều hạn chế.
Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề, tác giả chọn đề tài: “Hoàn thiện
công tác quản lý tài chính tại Công ty TNHH một thành viên 27- Bộ Quốc
phòng”
trong công tác quản lý tài chính

.

2. Mục tiêu nghiên cứu
u chung
công tác quản lý tài chính của Công ty TNHH
một thành viên 27. Từ đó

hoàn thiện công tác

quản lý tài chính tại

2014-2020.

ể
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác quản lý tài chính
.
- Đánh giá thực trạng công tác quản lý tài chính tại Công ty TNHH một
thành viên 27

2009-2013.

tại Công ty TNHH một thành viên 27

hoàn thiện công tác quản lý tài chính
2014-2020.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Số hóa bởi Trung tâm Học

liệu

/>

3

công tác quản lý tài chính

TNHH một thành viên 27.

3.2. Phạm vi nghiên cứu

TNHH một thành viên 27- Bộ Quốc Phòng.

2009-2013.

công tác quản lý tài chính
tài chính

quan hệ quản lý

TNHH một thành viên 27, cụ thể:

- Lập kế hoạch tài chính
- Phân tích tài chính doanh nghiệp
- Quản lý TSLĐ, vốn lưu động và tài sản ngắn hạn, vốn ngắn hạn.
- Quản lý TSCĐ, vốn cố định và tài sản dài hạn, vốn dài hạn của DN
- Đánh giá đầu tư trong doanh nghiệp
- Kiểm tra và kiểm soát tài chính doanh nghiệp
4. Ý nghĩa khoa học và những đóng góp mới của đề tài

:
- Hệ thống hóa và làm rõ những vấn đề lý luận cơ bản của quản lý tài chính
.
-

công tác quản lý tài chính tại Công ty

TNHH MTV 27
công tác quản lý tài chính của công ty

,

pháp để hoàn thiện công tác quản lý tài chính
thời, đưa ra

cho

. Đồng
xây dựng các căn cứ khoa học cho

việc hoàn thiện công tác quản lý tài chính phù hợp với đặc thù kinh tế kỹ thuật của
Công ty,
Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

.
/>

4

môn,

công tác chuyên
ạ

.

5. Bố cục của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, luận văn gồm 4 chương:
Chương 1

quản lý tài chính

p

Chương 2
Chương 3
thành viên 27- Bộ Quốc Phòng

công tác quản lý tài chính

TNHH một

2009-2013

Chương 4: Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại Công ty
TNHH một thành viên 27 - Bộ Quốc Phòng.

Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

/>

5

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ
TÀI CHÍNH TRONG DOANH NGHIỆP
1.1. Cơ sở lý luận về tài chính doanh nghiệp
1.1.1. Tài chính doanh nghiệp
* Khái niệm tài chính doanh nghiệp
Có nhiều tài liệu đưa ra khái niệm về tài chính doanh nghiệp như
Tài chính doanh nghiệp xét về bản chất là các mối quan hệ phân phối dưới
hình thức giá trị gắn liền với việc tạo lập hoặc sử dụng các quỹ tiền tệ của doanh
nghiệp trong quá trình kinh doanh. Xét về hình thức tài chính doanh nghiệp phản
ánh sự vận động và chuyển hóa của các nguồn lực tài chính trong quá trình phân
phối để tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ của doanh nghiệp [8].
Các mối quan hệ kinh tế gắn liền với việc phân phối để tạo lập hoặc sử dụng
các quỹ tiền tệ của doanh nghiệp hợp thành các quan hệ tài chính của doanh nghiệp.
Vì vậy các hoạt động gắn liền với việc phân phối để tạo lập và sử dụng các quỹ tiền
tệ thuộc hoạt động tài chính của doanh nghiệp.
Tài chính doanh nghiệp là một hệ thống các quan hệ kinh tế trong phân phối
các nguồn tài chính gắn liền với quá trình tạo lập và sử dụng các quỹ tiền tệ trong
hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhằm đạt tới mục tiêu nhất định.[3]
Theo tác giả, tài chính doanh nghiệp là một khâu của hệ thống tài chính trong
nền kinh tế, là một phạm trù kinh tế khách quan gắn liền với sự ra đời của nền kinh
tế hàng hóa tiền tệ. Và Tài chính doanh nghiệp gắn liền với quá trình phân phối
dưới hình thức giá trị để tạo lập hoặc sử dụng các quỹ tiền tệ của doanh nghiệp là
các mối quan hệ tài chính phản ánh bản chất của tài chính doanh nghiệp.
* Bản chất tài chính doanh nghiệp

Tài chính doanh nghiệp là toàn bộ các quan hệ tài chính biểu hiện qua quá
trình “huy động và sử dụng vốn để tối đa hóa giá trị của doanh nghiệp”.
Các quan hệ tài chính doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường có thể chia
thành bốn nhóm sau:
Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

/>

6

- Quan hệ tài chính giữa doanh nghiệp với thị trường tài chính : thể hiện qua
việc doanh nghiệp tìm nguồn tài trợ cho hoạt động sản xuất kinh doanh: từ ngân
hàng thông qua vay, từ công chúng qua phát hành trái phiếu, cổ phiếu, từ các định
chế tài chính khác.
- Quan hệ tài chính giữa doanh nghiệp với ngân sách nhà nước : thể hiện
trách nhiệm của doanh nghiệp trong thanh toán các khoản thuế theo luật định.Các
chính sách hỗ trợ nhà nước cho sản xuất trong nước qua hình thức trợ giá, bù lỗ, cấp
phát thì đây cũng là một dạng quan hệ tài chính.
- Quan hệ tài chính giữa doanh nghiệp với thị trường khác như: thị trường
hàng hoá và dịch vụ. Thể hiện qua việc doanh nghiệp tận dụng các khoản tín dụng
thương mại từ các nhà cung cấp hàng hóa, dịch vụ.... Sử dụng linh hoạt các mối
quan hệ tài chính này để đảm bảo doanh nghiệp sử dụng các nguồn vốn tạm thời có
chi phí thấp, tăng cường hiệu quả hoạt động kinh doanh. Nghiên cứu mối quan hệ
này còn đánh giá công tác thanh toán giữa doanh nghiệp với các chủ nợ cũng như
công tác quản lý công nợ của doanh nghiệp.
- Quan hệ tài chính trong nội bộ doanh nghiệp: thể hiện qua quan hệ thanh
toán giữa doanh nghiệp với người lao động về lương, các khoản tạm ứng...; quan hệ
về phân phối vốn giữa doanh nghiệp với các đơn vị thành viên, quan hệ phân phối
và sử dụng quỹ hình thành từ lợi nhuận để lại....

Đối với các nhà phân tích, nhận thức vấn đề bản chất của tài chính nói
chung và tài chính doanh nghiệp nói riêng là cơ sở để xây dựng hướng phân tích
đúng đắn trên cơ sở cơ chế tài chính hiện hành.
1.1.2. Chức năng tài chính doanh nghiệp
1.1.2.1. Tổ chức huy động chu chuyển vốn, đảm bảo cho sản xuất kinh doanh được
tiến hành liên tục
Vốn tiền tệ là tiền đề cho các hoạt động của doanh nghiệp. Trong quá trình
hoạt động của doanh nghiệp thường nảy sinh các nhu cầu vốn ngắn hạn và dài hạn
cho hoạt động kinh doanh thường xuyên của doanh nghiệp hay cho đầu tư phát
triển. Nếu thiếu vốn làm cho các hoạt động của doanh nghiệp gặp khó khăn hoặc

Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

/>

7

không triển khai được. Việc tổ chức huy động vốn có ý nghĩa rất lớn để đảm bảo
cho các hoạt động của doanh nghiệp được tiến hành bình thường và liên tục.
1.1.2.2. Chức năng phân phối thu nhập của tài chính doanh nghiệp
- Việc đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn phụ thuộc rất lớn vào việc đánh
giá, lựa chọn đầu tư từ góc độ tài chính.
- Việc huy động vốn kịp thời, đầy đủ giúp cho doanh nghiệp chớp được cơ hội
kinh doanh.
- Lựa chọn các hình thức và phương pháp huy động vốn thích hợp có thể
giảm bớt được chi phí sử dụng vốn góp phần tăng lợi nhuận của doanh nghiệp.
- Sử dụng đòn bẩy kinh doanh và đặc biệt là sử dụng đòn bẩy tài chính hợp
lý là yếu tố làm gia tăng tỷ suất lợi nhuận vốn chủ sở hữu.
- Huy động tối đa số vốn hiện có vào hoạt động kinh doanh có thể tránh được

thiệt hại do ứ đọng vốn, tăng vòng quay tài sản, giảm được số vốn vay từ đó giảm
được tiền trả lãi vay góp phần làm tăng lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp.
1.1.2.3. Chức năng giám đốc đối với hoạt động sản xuất kinh doanh
Quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp cũng là quá trình vận
động, chuyển hóa hình thái của vốn tiền tệ. Thông qua tình hình thu, chi tiền tệ hằng
ngày, tình hình thực hiện các chỉ tiêu tài chính, các báo cáo tài chính có thể kiểm
soát kịp thời, tổng quát các mặt hoạt động của doanh nghiệp. Từ đó, kịp thời phát
hiện những tồn tại, những tiềm năng chưa được khai thác để đưa ra được những
quyết định thích hợp điều chỉnh các hoạt động nhằm đạt tới mục tiêu đề ra của
doanh nghiệp.
Trong nền kinh tế thị trường, vai trò của tài chính doanh nghiệp càng trở lên
quan trọng bởi :
- Hoạt động tài chính của doanh nghiệp liên quan và ảnh hưởng tới mọi hoạt
động của doanh nghiệp.
- Quy mô kinh doanh và nhu cầu vốn cho hoạt động của doanh nghiệp ngày
càng lớn. Khi thị trường tài chính càng phát triển nhanh chóng thì các công cụ tài
chính để huy động vốn ngày càng phong phú và đa dạng. Vì vậy, quyết định huy
động vốn, quyết định đầu tư… ảnh hưởng ngày càng lớn đến hiệu quả kinh doanh
của doanh nghiệp.
Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

/>

8

- Các thông tin về tình hình tài chính là căn cứ quan trọng đối với các nhà
quản lý doanh nghiệp để kiểm soát và chỉ đạo các hoạt động của doanh nghiệp.
1.1.3. Vai trò của tài chính doanh nghiệp
Thứ nhất: Đảm bảo huy động đầy đủ và kịp thời vốn cho hoạt động

kinh doanh của doanh nghiệp.
+ Xác định đúng đắn nhu cầu vốn cần thiết cho hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp trong từng thời kỳ.
+ Giúp lựa chọn các phương pháp và hình thức huy động vốn thích hợp, đáp
ứng kịp thời các nhu cầu vốn để hoạt động của các doanh nghiệp được thực hiện
một cách nhịp nhàng, liên tục với chi phí huy động vốn thấp nhất.

Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

/>

9

Thứ
hai

Tổ chức sử dụng vốn tiết kiệm và hiệu quả.

Tài chính doanh nghiệp có vai trò quan trọng trong việc đánh giá và lựa chọn
dự án đầu tư, chọn ra dự án đầu tư tối ưu; lựa chọn và huy động nguồn vốn có lợi
nhất cho hoạt động kinh doanh, bố trí cơ cấu hợp lý, sử dụng các biện pháp để tăng
nhanh vòng quay vốn, nâng cao khả năng sinh lời của vốn kinh doanh.
Thứ ba : Đòn bẩy kích thích và điều tiết kinh doanh.
Vai trò này thể hiện thông qua việc tạo ra sức mua hợp lý để thu hút vốn đầu
tư, lao động, vật tư, dịch vụ, đồng thời xác định giá bán hợp lý khi tiêu thụ hàng
hóa, cung cấp dịch vụ và thông qua hoạt động phân phối thu nhập của dn, phân phối
quỹ khen thưởng tiền lương...
Thứ tư : Giám sát kiểm tra chặt chẽ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Tình hình tài chính doanh nghiệp là một tấm gương phản ánh trung thực mọi

hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Thông qua các chỉ tiêu tài chính mà các
nhà quản lý doanh nghiệp dễ dàng nhận thấy thực trạng quá trình kinh doanh của
doanh nghiệp, phát hiện kịp thời những vướng mắc, tồn tại để từ đó đưa ra các
quyết định điều chỉnh các hoạt động kinh doanh nhằm đạt tới mục tiêu đã định. Vai
trò của TSDN sẽ trở nên tích cực hay thụ động trước hết là phụ thuộc vào sự nhận
thức và vận dụng các chức năng của tài chính. Sau nữa còn phụ thuộc vào môi
trường kinh doanh, cơ chế tổ chức TSDN và các nguyên tắc cần quán triệt mọi hoạt
động TCDN.

Số hóa bởi Trung tâm Học
liệu

/>

1.2. Cơ sở lý luận về quản lý tài chính doanh nghiệp
1.2.1. Khái niệm quản lý tài chính doanh nghiệp
- Quản lý tài chính doanh nghiệp được hình thành để nghiên cứu, phân tích
và xử lý các mối quan hệ tài chính trong DN, hình thành những công cụ quản lý tài
chính và đưa ra những quyết định tài chính đúng đắn và có hiệu quả.
Quản lý tài chính doanh nghiệp là việc lựa chọn và đưa ra các quyết định tài
chính, tổ chức và thực hiện các quyết định đó nhằm đạt được mục tiêu hoạt động tài
chính của doanh nghiệp, mục tiêu tối đa hoá lợi nhuận, phát triển ổn định, không
ngừng gia tăng giá trị của doanh nghiệp và tăng khả năng cạnh tranh của doanh
nghiệp trên thị trường.[8]
Có nghĩa là quản lý tài chính là việc các nhà quản lý làm cách nào để huy
động vốn nhanh và ổn định nhất, phân bổ và sử dụng nguồn vốn ấy có hiệu quả
nhất, đưa lại lợi nhuận cao và phát triển ổn định doanh nghiệp.
Như vậy, theo tác giả quản lý tài chính doanh nghiệp là một quá trình, từ việc
phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp cũng như môi trường hoạt động của
doanh nghiệp để đưa ra các quyết định tài chính hợp lý đến đảm bảo các quyết định

tài chính được thực hiện phù hợp với mục tiêu phát triển chung của doanh nghiệp.
1.2.2. Mục tiêu và vai trò của quản lý tài chính doanh nghiệp
* Mục tiêu của quản lý tài chính doanh nghiệp
Một doanh nghiệp tồn tại và phát triển có nhiều mục tiêu khác nhau như: Tối
đa hoá lợi nhuận, tối đa hoá doanh thu, tối đa hoá hoạt động hữu ích của các nhà
lãnh đạo doanh nghiệp. Song mục tiêu bao trùm nhất là tối đa hoá giá trị tài sản cho
các chủ sở hữu. Bởi lẽ, một doanh nghiệp phải thuộc về các chủ sở hữu nhất định,
chính họ phải nhận thấy giá trị đầu tư của họ tăng lên, khi đó quản lý tài chính
doanh nghiệp đặt ra mục tiêu là tăng giá trị tài sản cho chủ sở hữu, làm lành mạnh
tình hình tài chính, tăng cường đòn bảy tài chính trong đó đã tính tới sự biến động
của thị trường và các rủi ro trong hoạt động kinh doanh.
* Vai trò của quản lý tài chính doanh nghiệp
- Huy động và đảm bảo đầy đủ, kịp thời vốn cho hoạt động sản xuất kinh
doanh của DN
- Tổ chức sử dụng vốn tiết kiệm và hiệu quả


- Là công cụ giám sát, kiểm tra thường xuyên, chặt chẽ các mặt hoạt động sản
xuất kinh doanh của doanh nghiệp
Vì vậy, quản lý tài chính doanh nghiệp có vai trò to lớn trong hoạt động tài
chính của doanh nghiệp, đảm bảo hoạt động tài chính của doanh nghiệp được thực
hiện đúng đắn, có hiệu quả nhằm đảm bảo quá trình hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp diễn ra bình thường và đạt hiệu quả cao.
1.2.3. Nguyên tắc quản lý tài chính doanh nghiệp
* Quản lý tài chính phải tôn trọng pháp luật
Trong nền kinh tế thị trường, lợi nhuận tối đa là mục tiêu, là động lực cho
các doanh nghiệp hoạt động. Để đạt được lợi nhuận tối đa các doanh nghiệp không
từ bỏ bất kỳ một thủ đoạn nào, kể cả điều đó có phương hại đến lợi ích quốc gia,
đến lợi ích của các doanh nghiệp khác. Từ đó có thể dẫn tới sự hỗn loạn trật tự xã
hội và đó cũng chính là dấu hiệu của sự suy thoái kinh tế. Vì vậy, song song với bàn

tay “vô hình” của nền kinh tế thị trường, phải có bàn tay “hữu hình” của Nhà nước
để điều chỉnh nền kinh tế. Thông qua các công cụ quản lý vĩ mô như: luật pháp, các
chính sách tài chính, tiền tệ, giá cả… Nhà nước tạo ra môi trường kinh doanh, tạo
kinh doanh để kích thích mở rộng đầu tư. Do vậy, nguyên tắc hàng đầu của quản lý
tài chính là phải tôn trọng pháp luật. Hiểu luật để làm đúng luật, đồng thời hiểu luật
để doanh nghiệp có thể định hướng kinh doanh, đầu tư vào những nơi như Nhà
nước khuyến khích.
* Quản lý tài chính phải tôn trọng nguyên tắc hạch toán kinh doanh
Hạch toán kinh doanh chỉ có thể được phát huy tác dụng trong môi trường
đích thực của nó là nền sản xuất hàng hóa thực thụ mà đỉnh cao là nền kinh tế thị
trường. Sở dĩ như vậy là do yêu cầu tối cao của nguyên tắc này là lấy thu, bù chi, có
doanh lợi đã hoàn toàn trùng hợp với mục tiêu của doanh nghiệp là kinh doanh để
đạt được lợi nhuận tối đa. Do có sự thống nhất đó nên trong nền kinh tế thị trường
hạch toán kinh doanh không chỉ có kinh doanh để thực hiện mà còn là một yêu cầu
buộc các doanh nghiệp phải thực hiện trong quá trình hoạt động của mình.
Để thực hiện được yêu cầu của nguyên tắc này, việc tổ chức công tác tài
chính phải hướng vào hàng loạt các biện pháp: chủ động tận dụng khai thác các


nguồn vốn, bảo toàn và phát huy hiệu quả đồng vốn, việc đầu tư vốn phải tuân thủ
những yêu cầu của thị trường.
* Quản lý tài chính phải giữ chữ “tín” trong hoạt động tài chính
Trong quá trình quản lý tài chính, để giữ gìn chữ tín cần nghiêm túc tôn
trọng kỷ luật thanh toán các điều khoản trong hợp đồng kinh tế, các cam kết trong
kinh doanh… đồng thời phải tỉnh táo đề phòng sự bội tín của đối phương nhằm đảm
bảo an toàn về vốn kinh doanh. Giữ chữ “tín” trong quản lý tài chính là đạo đức,
văn minh của cách làm ăn lớn, là cơ sở cho sự trường tồn của mỗi doanh nghiệp.
* Quản lý tài chính phải giữ nguyên tắc an toàn và hiệu quả
Nguyên tắc này cần được quán triệt trong mọi khâu của quá trình quản lý tài
chính - đó là cơ sở vững chắc cho việc thực hiện các mục tiêu kinh doanh có hiệu

quả. Chính vì vậy khi đưa ra một quyết định tài chính cần cân nhắc, xem xét trên
nhiều phương án, nhiều góc độ khác nhau. Có thể chấp nhận một phương án đầu tư
đưa lại mức lợi nhuận vừa phải nhưng vững chắc còn hơn là một phương án có lợi
nhuận cao nhưng phiêu lưu, mạo hiểm. ngoài biện pháp lựa chọn các phương án để
đảm bảo an toàn trong kinh doanh cần thiết phải tạo lập các quỹ dự phòng (quỹ dự
trữ tài chính) hoặc mua bảo hiểm…
1.2.4. Nội dung cơ bản quản lý tài chính doanh nghiệp
1.2.4.1. Lập kế hoạch tài chính
Quy trình hoạch định tài chính của doanh nghiệp được thực hiện như sau:
Nghiên cứu và dự báo môi trường kinh doanh


Thiết lập các mục tiêu

Xây dựng các phương án, thực hiện mục tiêu
Khả thi
Đánh giá các phương án

Lựa chọn các phương án tối ưu

Không
khả thi


Hình 1.1. Quy trình hoạch định tài chính của doanh nghiệp
Cụ thể:
- Nghiên cứu và dự báo môi trường
Để xây dựng kế hoạch tài chính, doanh nghiệp cần tiến hành nghiên cứu các
nhân tố tác động trực tiếp và gián tiếp đến sự phát triển của hoạt động tài chính của
doanh nghiệp. Các nhà quản lý phải nghiên cứu môi trường bên ngoài để có thể xác

định được các cơ hội, thách thức hiện có và tiềm ẩn ảnh hưởng đến hoạt động tài
chính của doanh nghiệp; nghiên cứu môi trường bên trong tổ chức để thấy được
những điểm mạnh, điểm yếu của doanh nghiệp để có thể có những giải pháp hữu
hiệu khắc phục những điểm yếu và phát huy cao độ những điểm mạnh.
- Thiết lập các mục tiêu
Mục tiêu tài chínhh của doanh nghiệp bao gồm các mục tiêu về lợi nhuận,
mục tiêu doanh số và mục tiêu hiệu quả. Các mục tiêu tài chính cần xác định một
cách rõ ràng, có thể đo lường được và phải mang tính khả thi. Do đó các mục tiêu
này phải được đặt ra dựa trên cơ sở là tình hình của doanh nghiệp hay nói cách khác
là dựa trên kết quả của quá trình nghiên cứu và dự báo môi trường. Đồng thời, cùng
với việc đặt ra các mục tiêu thì nhà quản lý cần phải xác định rõ ràng về trách
nhiệm, quyền hạn của từng bộ phận trong doanh nghiệp trong việc thực hiện các
mục tiêu này.
- Xây dựng các phương án thực hiện mục tiêu
Căn cứ vào các mục tiêu đã đề ra, dựa trên cơ sở tình hình hoạt động của
doanh nghiệp, các nhà quản lý xây dựng các phương án để thực hiện các mục tiêu
này. Các phương án phải được xây dựng dựa trên cơ sở khoa học và chỉ những
phương án triển vọng nhất mới được đưa ra phân tích.
- Đánh giá các phương án
Các nhà quản lý tiến hành phân tích, tính toán các chỉ tiêu tài chính của từng
phương án để có thể so sánh, đánh giá điểm mạnh, điểm yếu của từng phương án
cũng như khả năng hiện thực hoá như thế nào, tiềm năng phát triển đến đâu để từ đó
có hướng giải quyết.
- Lựa chọn phương án tối ưu