ứng dụng lý thuyết cầu trong việc nghiên cứu thay đổi giá của mặt hàng cơm hộp

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA KINH TẾ

BÀI BÁO CÁO
MÔN: KINH TẾ VI MÔ 1
GV: TRẦN MINH TRÍ
LỚP THỨ 3– TIẾT 456 – NHÓM 10

Đề tài: ỨNG DỤNG LÝ THUYẾT CẦU TRONG
VIỆC NGHIÊN CỨU THAY ĐỔI GIÁ CỦA
MẶT HÀNG CƠM HỘP

Vào tháng 4/2016, nhóm chúng tôi có khảo sát 200 bạn sinh viên trường đại
học nông lâm Tp.HCM, với mục tiêu tham gia thảo luận về vấn giá cả của 2
loại hàng hóa đó và làm cơ sở tham khảo cho việc học môn kinh tế vi mô.
Nghiên cứu này được thực hiện nhằm mô tả cầu của mặt hàng cơm tiệm khi
mức giá cao hơn thị trường và giá thấp hơn giá thị trường, hệ số co giãn theo
giá, theo thu nhập, theo sản phẩm thay thế,....


1. Đặt vấn đề:
 Đối với việc kinh doanh chiến lượt giá là một chiến lượt rất quan
trọng, ảnh hưởng rất lớn đến kết quả và hiệu quả kinh doanh của tiệm
cơm nói riêng và doanh nghiệp nói chungđể cạnh tranh với các tiệm
cơm khác hoặc tăng thêm thu nhập… Theo lý thuyết về co giãn cầu
theo giá trong kinh tế vi mô, việc tăng hay giảm giá sẽ ảnh hưởng lớn
đến doanh thu của doanh nghiệp, từ đó ảnh hưởng đến lợi nhuận và
các tiêu chí đánh giá hiệu quả kinh doanh.
 Theo lý thuyết này, một doanh nghiệp sẽ bị giảm doanh thu khi tăng
giá nếu cầu co giãn nhiều. Ngược lại, nếu một hàng hóa hay dịch vụ
có độ co giãn của cầu theo giá ít thì doanh nghiệp kinh doanh hàng

hóa hay dịch vụ sẽ tăng doanh thu khi tăng giá. Ngoài ra, chiến lượt
giá của doanh nghiệp cũng ảnh hưởng đến thặng dư (lợi ích) của
người tiêu dùng.
 Vào tháng 4/2016, chúng em khảo sát lượng mua mặt hàng cơm hộp
với giá thị trường là 15.000 đồng/hộp cơm, với giá tăng 30% từ
15.000 đồng lên 20.000 đồng và với giá giảm 30% từ 15.000 đồng
còn 10.000 đồng.
 Từ những lý thuyết và thực tiễn trên, nghiên cứu này được thực hiện
nhằm:
(1)Xây dựng đường cầu đối với mặt hàng cơm hộp.
(2)Đo lường mức độ cogiãn của cầu theo giá đối với mặt hàng cơm
hộp.
(3)Đo lường mức độ co giãn cầu theo thu nhập


(4)Đo lường mức độ co giãn cầu theo sản phẩm thay thế bánh mì.
Nghiên cứu này vận dụng lý thuyết cầu trong kinh tế học để giải
quyết các vấn đề trên.
2. Phương pháp nghiên cứu:
2.1. Phương pháp thu thập số liệu:
Để có được dữ liệu nhằm đạt được mục tiêu nghiên cứu đưa ra, chúng
em đã đi khảo sát thực tế những địa điểm như: khuôn viên trường đại
học Nông Lâm, phòng tự học, ktx đại học quốc gia khu B,...Thêm vào
đó, bảng khảo sát được lấy ý kiến trực tiếp của hơn 200 bạn sinh viên từ
các trường Đại học khác nhau trong địa bàn quận Thủ Đức tp.HCM.
Bảng 1: Các tiêu chí khảo sát:
Lượng
Lượng
mua/tháng
Số lượng/tháng tại mức giá

mua/tháng
nếu giá hàng
Thu nhập nếu thu nhập
thay thế
Nội dung
/tháng
khảo sát Thấp
Hiện
Cao hơn (trđ)
Tăng Giảm
hơn
Tăng Giảm
hành (30%)
(30%) (30%)
(30%)
(30%) (30%)
10.000
15.000 20.000
13.000 7.000
Trung
41.45
36.79 31.56
2413725
41.52 31.78 36.54 33.75
bình
2.2. Phương pháp phân tích:
 Với mục tiêu nghiên cứu được giới hạn như trên, nghiên cứu này chỉ
sử dụng phương pháp thống kê, kết hợp với những phép tính đơn giản
dựa trên các công thức đo lường hệ số co giãn.
 Các yếu tố ảnh hưởng đến cầu bao gồm: thu nhập, giá của chính hàng

hóa đó, giá của hàng hóa liên quan,...
2.3. Một số giả định cho khảo sát:
Tính đến thời điểm hiện tại, giá của cơm hộp ở hiện tại là 15.000
đồng/dĩa, giả định nó sẽ tăng lên 30% là 20.000 đồng/hộp cơm và sẽ


giảm xuống 30% còn 10.000 đồng/hộp cơm. Mặt hàng thay thế được
chọn là bánh mì với giá hiện hành là 10.000 đồng/ổ, cũng theo giả
định trên: giá của bánh mì sẽ tăng 30% là 13.000 đồng/ổ và giảm
30% còn 7.000 đồng/ổ.
Chúng em đã khảo sát200 bạn sinh viên các trường Đại học trong địa
bàn quận Thủ Đức tp.HCM. Dù không đảm bảo tính đại diên nhưng
kết quả này cũng là một cơ sở tham khảo tốt ở khía cạnh ứng dụng lý
thuyết trong phân tích vấn đề thục tế, hơn nữa với một số mẫu tương
đối (200 mẫu khảo sát). Một số kết quả trong kết quả này cũng có thể
làm một cơ sở tham khảo có giá trị cho việc học và nghiên cứu môn
kinh tế vi mô. Vì lý do trên, khảo sát này giả định mẫu khảo sát có thể
mang tính đại diện, và các phân tích kết luận để dựa trên cơ sở giả
định này.
Ngoài ra khảo sát này còn gặp phải những tình huống không lường
trước liên quan đến việc tăng giá cơm hộp hay tăng giá mặt hàng thay
thế.Vì vậy trong khảo sát lần này giả định giá cơm hộp nằm trong
khoảng 10.000-20.000 đồng/hộp cơm và bánh mì dao động trong
khoảng 7.000-13.000 đồng/ổ.
Với các mức giá khác nhau theo giả định trên thì các sinh viên cũng
có tỉ lệ tiêu thụ cơm hộp khác nhau. Cụ thể như sau:
3. Kết quả khảo sát:
Bài khảo sát này chủ yếu tìm hiểu về các nội dung sau:
1. Viết phương trình đường cầu và vẽ biểu đồ thể hiện đường cầu:
QD = aP + b (a<0).

2. Tính hệ số co giãn:
 Hệ số co gãn cầu theo giá hàng hóa khảo sát:
ED =
 Hệ số co gãn cầu theo thu nhập:
Ei =
 Hệ số co gãn chéo:
Exy
3.1. Cầu theo 2 mức giá:
a) Thị trường và thấp:


 Kết quả khảo sát người ăn cơm hộp cho thấy tiệm cơm giảm giá từ
15.000 đồng/hộp cơm xuống còn 10.000 đồng/hộp cơm thì người tiêu
dùng sẽ ăn thêm gần 5 hộp cơm trong 1 tháng - với mức giá 15.000
đồng/hộp cơm thì trung bình mỗi người ăn 36.79 hộp cơm trong 1
tháng, còn khi giá giảm xuống 10.000 đồng/hộp cơm thì trung bình
mỗi người ăn 41.45 hộp cơm.
 Điều trên cho thấy khi giá phần cơm hộp giảm người tiêu dùng (sinh
viên) có xu thế mua nhiều hơn.
 Từ 2 mức giá và 2 mức sử dụng trên ta có được đường cầu như sau:
QD= -0.932*P + 50.77
 Từ đường cầu trên ta có được biểu đồ:

P
54.47
0

Q
0
50.77

60
50
40
30
20
10
0

0

10

20

30

40

50

60


 Hệ số co giãn ứng với 2 mức sản lượng và 2 mức giá trên là:
ED = =-0.932*
Do hệ số co giãn < 1 nên suy ra mặt hàng này co giãn ít (hay tương đối
không co giãn) theo giá.
Exy =


b) Thị trường và cao:
 Ngược lại với trường hợp trên, khi tiệm cơm tăng giá của cơm hộplên
30% từ 15.000 đồng/hộp cơm lên 20.000 đồng/hộp cơm thì lượng
mua của mỗi người sẽ giảm 5 hộp cơm .Cụ thể là: với mức giá 15.000
đồng/hộp cơm thì mỗi người sẽ ăn trung bình 36.79 hộp cơm trong 1
thàng, còn khi mức giá tăng lên 20.000 đồng/hộp cơm thì lượng mua
trung bình của mỗi người giảm còn 31.56 hộp cơm trong 1 tháng.
 Đúng theo quy luật cung cầu, khi giá của một loại hàng hóa tăng thì
cầu sẽ sụt giảm.
 Từ 2 mức giá và 2 mức sử dụng trên ta có được đường cầu như sau:
QD= -1.046*P + 52.48
 Từ đường cầu trên ta có được biểu đồ:
P
Q
52.17 0
0
52.48


60
50
40
30
20
10
0

0

10

20

30

40

50

60

 Hệ số co giãn ứng với 2 mức sản lượng và 2 mức giá trên là:
ED = =-0.54
 Do hệ số co giãn < 1 nên suy ra mặt hàng này co giãn ít(hay tương đối
không co giãn) theo giá.
3.2. Tỷ lệ thay đổi lượng cầu khi thu nhập thay đổi:
 Chúng em khảo sát được 200 bạn sinh viên các trường Đại học trong
địa bàn quận Thủ Đức tp.HCM thì kết quả cho thấy thu nhập trung
bình của họ là? đồng.
 Với mức thu nhập trung bình như thế, các bạn sinh viên đã ăntrung


bình ? dĩa trong 1 tháng.
 Sau đây chúng em sẽ tìm hiểu thu nhập có ảnh hưởng đến lượng cầu
hay không? Chúng em xét 2 trường hợp: thu nhập trung binh tăng
30% và khi thu nhập giảm 30%.
 Tăng 30%:từ
2413725 đồng/tháng tăng lên
3137843
đồng/tháng:

 Theo khảo sát cho thấy, khi thu nhập trung bình của các bạn sinh viên
tăng lên thì các bạn ấy có xu hướng ăn cơm hộp nhiều hơn. Cụ thể là:
khi thu nhập bình quân của các bạn ấy là 2413725 đồng/tháng thì họ
ăn trung bình 36.79 hộp cơm trong 1 tháng, còn khi thu nhập trung
bình của họ tăng lên 30% thì họ ăn tăng lên 41.52 hộp cơm trong 1
tháng.
 Lượng cầu cơm hộp của các các bạn sinh viên tăng lên khi thu nhập
của họ tăng.
 Vậy đối với họ đây là loại hàng hóa như thế nào xa xỉ, thông thường
hay cấp thấp ?
 Muốn biết thì chúng ta cần phải biết được hệ số co giãn cầu theo thu
nhập của họ là bao nhiêu? Nếu hệ số co giãn cầu theo thu nhập của họ
là một con số nhỏ hơn 0 thì đây là hàng hóa cấp thấp; còn nếu nó là
một con số lớn hơn 0 thì đó là hàng hóa thông thường hoặc xa xỉ, cụ
thể hơn nếu con số đó lớn hơn 1 thì đó là hàng hóa xa xỉ và nhỏ hơn 1
là hàng hóa thông thường.
 Hệ số co gãn cầu theo thu nhập:

 Do Ei< 1 nên đây là mặt hàng thông thường đối với các bạn sinh viên
khi thu nhập của họ tăng.
 Giảm 30%:từ 2413725 đồng/tháng giảm còn 1689608
đồng/tháng:
 Khi thu nhập của các bạn sinh viên giảm đi 30% thì các bạn ấy có xu
thế giảm ăn cơm hộp. Điều này hàn toàn hợp lý với quy luật cung
cầu: khi thu nhập tăng thì cầu tăng, khi thu nhập giảm cầu giảm đối
với các hàng hóa thông thường và xa xỉ. Cụ thể là: khi thu nhập bình


quân của các bạn ấy là 2413725 đồng/tháng thì họ ăn trung bình
36.79 hộp cơm trong 1 tháng, còn khi thu nhập trung bình của họ

giảm xuống 30% còn 1689608 thì cũng giảm lượng cơm hộp còn
31.78 hộp cơm trong 1 tháng.
 Lượng cầu cơm hộp của các các bạn sinh viên giảm khi thu nhập của
họ giảm.
 Và hệ số co giãn cầu theo thu nhập trong trường hợp này là:
 Do Ei < 1 nên đây là mặt hàng thông thường đối với các bạn sinh viên
khi thu nhập của họ giảm.

 TÓM LẠI:
 Chúng ta có thể kết luận rằng, khi thu nhập của người tiêu dùng tăng
thì lượng cầu đối với hàng hóa thông thường cũng tăng theo và
ngược lại. Còn đối với các hàng hóa cấp thấp thứ cấp thì khi thu
nhập tăng dẫn đến cầu giảm và khi khi nhập giảm thì cầu tăng.

3.3. Tỷ lệ thay đổi lượng cầu khi giá của sản phẩm thay thế:
 Hai loại hàng hóa khác nhau giữa chúng có các mối quan hệ như sau:
o Hai mặt hàng thay thế.
o Hai mặt hàng bổ sung.
o Hai mặt hàng độc lập, không liên quan nhau.
 Để biết 2 loại hàng hóa đó có mối liên hệ như thế nào thì chúng ta cần
phải tính hệ số co giãn chéo (theo giá của sản phẩm liên quan). Hệ số
co giãn chéo theo giá hàng hóa liên quan: là một thước đo phản ánh
mức độ thay đổi của lượng cầu hàng hóa nào đó so với mức độ thay
đổi giá của một hàng hóa liên quan đến nó.
 Exy
 Nếu Exy > 0 thì hai mặt hàng thay thế nhau.
 Nếu Exy < 0 thì hai mặt hàng bổ sung nhau.
 Nếu Exy = 0 thì hai mặt hàng độc lập, không liên quan nhau.

 Chúng em khảo sát 2 loại hàng hóa là 2 loại hàng hóa có thể thay thế
cho nhau thì giá của hàng hóa này thay đổi cũng sẽ làm cho lượng của
hàng hóa kia thay đổi theo.
 Trong bài khảo sát này, chúng em chọn bánh mì là hàng hóa thay thế
cho cơm hộp.
 Tăng 30%: giábánh mì tăng từ 10.000 đồng/ổ lên 13.000
đồng/ổ:
 Theo khảo sát, khi giá của bánh mì tăng từ 10.000 đồng/ổ lên 13.000
đồng/ổ thì các bạn có xu hướng chuyển qua ăn cơm hộp nhiều hơn .
Thực tế khảo sát cho thấy khi giá bánh mì tăng lên 13.000 đồng/ổ thì
lượng cơm hộp trung bình tăng từ 36.79 lên 41.45 hộp cơm trong 1
tháng.
 Hệ số co giãn chéo giữa cơm hộp và bánh mì:
Exy = 0.048
 Hệ số co giãn tính được là một số lớn hơn 0 điều đó một lần nữa
chứng tỏ đây là hai hàng hóa thay thếnhau.
 Giảm 30%: giá bánh mì giảm từ 10.000 đồng/ổ xuống7.000
đồng/ổ:
 Khi giá của bánh mì giảm xuống còn 7.000 đồng/ổ thì người tiêu
dùng đã chuyển sang ăn bánh mì nhiều hơn cơm hộp, lượng cơm hộp
trung bình lúc đầu là 36.79 hộp cơm trong 1 tháng sau bánh mì giảm
giá còn 7.000 đồng/ổ thì lượng cơm hộp giảm chỉ còn 31.56 hộp cơm
trong 1 tháng.
 Hệ số co giãn chéo giữa khẩu trang y tế và khẩu trang vải là:
Exy = 0.12
 Hệ số co giãn chéo trong giả định này cũng là một số lớn hơn 0 nên
cơm hộp và bánh mì là 2 mặt hàng thay thế nhau.


4. Kết luận:

 
Kết quảTrong
của cuộc
sát cho
nghiệp
cả 2khảo
giả định
về thấy
việc khi
tăngcác
giádoanh
và giảm
giá quyết
của định
tănghàng
giá hay
giá chứng
một sản
phẩm
hay
hóa nào
cần phải
mặt
bánhgiảm
mì đều
minh
cho
ta hàng
thấy giữa
mặt đó

hàng
cân nhắc
kĩ hộp
lưỡng,
định
được
doanh,
bánh
mì vàthật
cơm
là 2phải
mặtxác
hàng
thay
thế khu
cho vực
nhaukinh
thông
qua đối
tượng kinh doanh,… và tiến hành khảo sát ý kiến. Rồi từ các số liệu
hệ số co giãn chéo.
khảo sát được tinh toán, xem xét đó là loại hàng hóa có có vai trò như
thế nào đối với đời sống của họ: thiết yếu, cần thiết, hay xa xỉ.
 Ngoài ra, yếu tố thu nhập của người tiêu dùng cũng rất quan trọng.
Các doah nghiệp phải xác định được người dân khu vực mình đang
kinh doanh thuộc loại nào: giàu có, công nhân, hay chỉ là các bạn sinh
viên,…
 Một yếu tố nữa cũng quan trọng không kém đó là các nhà kinh doanh
phải xem xét hàng hóa mà họ tung ra thị trường có mặt hàng nào có
thể thay thế và giá rẻ hơn hàng hóa của mình hay không?

 Khi kinh doanh một mặt hàng nào đó việc nghiên cứu các yếu tố trên
là rất quan trọng đến sự sinh tồn của một doanh nghiệp mà quan trọng
nhất là bước khảo sát ban đầu. Vì vậy việc khảo sát người tiêu dùng
rất quan trọng nên cần phải thực hiện một cách nghiêm túc.