Research methodology PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KINH TẾ XÃ HỘI

PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
KINH TẾ XÃ HỘI


Ý nghĩa của môn học
Trang bị những kiến thức cơ bản về phương
pháp nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực
kinh tế - xã hội



Sinh viên biết cách chuẩn bị được một báo
cáo nghiên cứu



Có thái độ nghiêm túc, trung thực trong
nghiên cứu khoa học



Cụ thể, hoàn thành chuyên đề tốt nghiệp và
các báo cáo nghiên cứu khoa học sinh viên



2


Tài liệu tham khảo
Saunders, M., P. Lewis, và A. Thornhill

(2009). Phương pháp nghiên cứu trong kinh
doanh-sách dịch. Nhà xuất bản Tài Chính



Nguyễn Văn Thắng (2015). Vận dụng phương pháp
nghiên cứu trong kinh tế và quản trị kinh
doanh, Nhà xuất bản Đại học Kinh tế Quốc dân



3

8/4/2016


Cuốn sách được trích dẫn hơn
15000 lượt

4

8/4/2016


Nội dung chính

5



Những vấn đề chung về phương pháp nghiên
cứu kinh tế-xã hội



Xác định vấn đề nghiên cứu và tổng quan
nghiên cứu



Thiết kế nghiên cứu



Nguồn dữ liệu và thu thập dữ liệu



Phân tích dữ liệu



Báo cáo và trình bày nghiên cứu
8/4/2016


Đánh giá học phần
Kết quả môn học của sinh viên được
đánh giá dựa trên:
 Thang

 Gồm

6

điểm 10

ba thành phần:



Điểm chuyên cần (10%);



Điểm Kiểm tra định kỳ:
cứu nhóm (40%);



Điểm Thi kết thúc môn học (50%).

8/4/2016

Báo cáo nghiên


Yêu cầu môn học

7



Có kiến thức cơ bản về thống kê, kinh tế
lượng,



Bước đầu tiếp cận với các môn học chuyên
ngành,



Tham dự đầy đủ các buổi học,



Đọc tài liệu gửi trước mỗi bài giảng,



Tích cực tham gia thảo luận xây dựng bài.

8/4/2016


CHƯƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ NGHIÊN CỨU VÀ
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KINH TẾ XÃ HỘI

8/4/2016

8


Nội dung chính:

9



Giới thiệu về nghiên cứu trong
kinh tế-xã hội



Quy trình nghiên cứu



Các cách tiếp cận trong nghiên cứu
kinh tế-xã hội



Đạo đức trong nghiên cứu



Các xu hướng phát triển tác động
tới nghiên cứu kinh tế-xã hội

8/4/2016


Tại sao phải thực hiện
nghiên cứu khoa học?

10

8/4/2016


1. Nghiên cứu là gì?
Có nhiều cách hiểu khác nhau về nghiên
cứu:
…

là công trình sáng tạo nhằm tạo ra tri
thức

 ...là

quá trình “quan sát” sự vật, hiện
tượng nhằm phát triển tri thức mới

 …quá

trình thu thập và phân tích thông tin
nhằm có hệ thống để tìm hiểu cách thức và
lý do hành xử của sự vật hiện tượng

 ......
11

8/4/2016


Đặc điểm của nghiên cứu

12



Luôn kế thừa (khác sao chép)



Hệ thống



Logic



Lặp lại (khác dập khuôn máy móc)



Độc lập (khác cô lập-không gắn kết)



Phù hợp

8/4/2016


Ví dụ 1: Thế nào là tri thức mới ?
“Bí quyết sống lâu”
1. Chỉ hút thuốc, không uống rượu: Lâm Bưu thọ 63
tuổi.
2. Chỉ uống rượu, không hút thuốc: Chu Ân Lai thọ 73
tuổi.
3. Vừa uống rượu, vừa hút thuốc: Mao Trạch Đông thọ 83
tuổi.
4. Vừa uống rượu, vừa hút thuốc, vừa đánh bài:
Đặng Tiểu Bình thọ 93 tuổi.
5. Vừa uống rượu, vừa hút thuốc, vừa đánh bài lại có
cả vợ bé:
Trương Học Lương thọ 103 tuổi.
6. Không uống rượu, không hút thuốc, không đánh bài
cũng không có bạn gái, chỉ làm người tốt việc tốt:
Lôi Phong hưởng dương 23 tuổi.

KẾT LUẬN VỀ ĐIỀU RÚT RA?
13

8/4/2016

2. Nghiên cứu trong khoa học xã hội
...là quá trình sử dụng các PPNC KHXH để
xây dựng thuật ngữ, lý thuyết nhằm:
 Hình thành chủ đề nghiên cứu
 Giải thích các kết quả tìm ra
 Môn học này sẽ đề cập tới PPNC cơ
bản trong nghiên cứu Kinh tế -Xã hội

14

8/4/2016


Phương pháp và phương pháp luận
nghiên cứu

15



Phương pháp: kỹ thuật và các bước
cần thực hiện nhằm thu thập, phân
tích dữ liệu



Phương pháp luận: lý thuyết và
cách thức thực hiện

8/4/2016

Thuộc tính của nghiên cứu khoa học


Khách quan, trung thực



Chính xác, chặt chẽ



Sáng tạo và phát triển

Phương pháp
thực hiện

16

Quy trình
Thực hiện

8/4/2016


Ví dụ 2: Giải quyết vấn đề thực tiễn

Kinh nghiệm

Linh cảm
Giải quyết

Làm gì để giảm ách tắc giao
thông?

vấn đề quản lý
thực tiễn

Hiểu biết
sẵn có

17

Làm cách nào nâng cao chất
lượng giáo dục đại học (và
sau đại học!)

Tri thức mới

8/4/2016

Khi nào cần ?


Vấn đề quản lý  Nghiên cứu


Hãy đưa ra
quản lý mà

nghiên cứu
giải quyết

ví dụ về câu hỏi (vấn đề)
bạn cho rằng cần có
để trợ giúp cho quá trình
và ra quyết định

Có thể ?
không thể ?

Cần ?
Không cần ?

18

8/4/2016


3. Cấu phần của một nghiên cứu
khoa học

19



Tổng quan nghiên cứu



Khái niệm và lý thuyết



Mục tiêu/Câu hỏi nghiên cứu



Chọn mẫu-Thu thập-phân tích dữ liệu



Viết báo cáo nghiên cứu

8/4/2016


Quy trình nghiên cứu
Xác định chủ đề
nghiên cứu

Viết báo cáo

Tổng quan, Mục tiêu,
Câu hỏi NC

Thu thập &
Phân tích dữ liệu

Khái niệm và

Khung lý
thuyết

Thiết kế NC
20

8/4/2016


3.1 Chủ đề nghiên cứu được hình
thành

21



Xuất phát từ thực tiễn hoặc từ lý
thuyết



Từ kiến thức của các nhà nghiên
cứu về các hiện tượng/vấn đề



Định hướng của các nhà nghiên
cứu/người hướng dẫn



Kết hợp từ định hướng của người
hướng dẫn và lựa chọn của bạn

8/4/2016


3.2 Tổng quan nghiên cứu


Cần thiết phải đọc để biết về chủ đề
NC:
 Những

gì đã được biết trong chủ đề nghiên

cứu
 Khái

niệm, lý thuyết nào đã được áp dụng

 Phương

pháp nghiên cứu nào được áp dụng

 Có

tranh luận/điểm chưa thống nhất trong
vấn đề nghiên cứu

 Có

những dẫn chứng nào trong vấn đề NC

 Ai

là người đóng góp chính trong lĩnh vực
NC đó

22

8/4/2016


3.3 Khái niệm và lý thuyết






23

Khái niệm là thành phần của lý
thuyết
Lý thuyết thì ít nhất phải có một
khái niệm
Giúp sắp xếp và dẫn dắt nghiên cứu
và truyền tải kết quả nghiên cứu tới
người khác

Nội dung cụ thể đề cập ở chương sau

8/4/2016


3.4 Mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu


Rất cần thiết đối với nghiên cứu
 Giúp

bạn định hướng tổng quan NC
 Hướng dẫn bạn thiết kế nghiên cứu
 Giúp cho biết cần dữ liệu gì, thu thập ở
đâu
 Cách thức phân tích dữ liệu và
 Viết báo cáo nghiên cứu



24

Giúp bạn loại bỏ những thứ không cần
thiết
Giúp người đọc dễ dàng hiểu được bạn
làm gì
8/4/2016


Các dạng câu hỏi nghiên cứu

25



Dự đoán kết quả đầu ra



Luận giải nguyên nhân và kết quả của
hiện tượng



Đánh giá hiện tượng nào đó



Mô tả hiện tượng



Đề xuất những điển hình



Tăng cường những vấn đề thực tế

8/4/2016