đề thi thử THPTQG 2019 ngữ văn liên trường THPT nghệ an lần 1 có lời giải

SỞ GD VÀ ĐT NGHỆ AN
LIÊN TRƯỜNG THPT
_____________

ĐỀ THI THỬ THPT QUỐC GIA – LẦN 1
NĂM HỌC 208 – 2019
Môn: Ngữ Văn
Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian giao đề

Mục tiêu:
Kiến thức: Kiểm tra mức độ đạt chuẩn kiến thức của học sinh cụ thể như sau:
- Kiến thức làm văn, tiếng Việt
- Kiến thức văn học: Tác giả, tác phẩm.
- Kiến thức đời sống.
Kĩ năng:
- Kĩ năng đọc hiểu văn bản.
- Kĩ năng tạo lập văn bản (viết đoạn văn nghị luận xã hội, viết bài văn nghị luận văn học).
I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm)
Đọc đoạn trích dưới đây:
Jonathan, một người có bộ óc thông minh, nhanh nhạy trong những phân tích về tình hình kinh tế, ông
sống và làm việc hết sức chăm chỉ. Hiện Jonathan đang là một tỉ phú. Và Authur cũng là một người có trí
thông minh không kém, chỉ cần ba mươi phút để giải ô chữ của tờ New York Times, phân tích tình hình kinh
tế Mĩ Latinh trong vòng nửa giờ và tính nhẩm nhanh hơn hầu hết mọi người dù họ có dùng máy tính. Nhưng
hiện giờ, Authur đang là tài xế của Jonathan. Điều gì giúp Jonathan đường hoàng ngồi ở băng ghế sau của xe
limousine còn Authur thì ở phía trước cầm lái? Điều gì phân chia mức độ thành đạt của họ? Điều gì giải thích
sự khác biệt giữa thành công và thất bại?
Câu trả lời nằm trong khuôn khổ một cuộc nghiên cứu của trường đại học Stanoford. Những nhà nghiên
cứu tập hợp thật đông những trẻ em từ 4 đến 6 tuổi, sau đó đưa chúng vài một căn phòng và mỗi em được phát
một viên kẹo. Chúng được giao ước có thể ăn viên kẹo ngay lập tức hoặc chờ thêm mười lăm phút nữa sẽ
được thưởng thêm một viên kẹo cho sự chờ đợi. Một vài em ăn kẹo ngay lúc đó. Những em khác thì cố chờ
đợi để có phần kẹo nhiều hơn. Nhưng ý nghĩa thực sự của cuộc nghiên cứu chỉ đến mười năm sau đó, qua điều

tra và theo dõi sự trưởng thành của các em. Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng những đứa trẻ kiên trì chờ đợi
phần thưởng đã trưởng thành và thành đạt hơn so với những trẻ vội ăn ngay viên kẹo.
Điều đó được giải thích ra sao? Điểm khác biệt mấu chốt giữa thành công và thất bại không chỉ đơn thuần
là làm việc chăm chỉ hay sở hữu bộ óc của thiên tài mà đó chính là khả năng trì hoãn những mong muốn tức
thời. Những người kiềm chế được sự cám dỗ của “những viên kẹo ngọt” trên đường đời thường vươn tới đỉnh
cao thành công. Ngược lại, những ai vội ăn hết phần kẹo mình đang có thì sớm hay muộn cũng sẽ rơi vào cảnh
thiếu thốn, cùng kiệt. (…) Có thể nói, cuộc đời như một viên kẹo thơm ngọt, nhưng khi nào thưởng thức và
thưởng thức nó như thế nào thì đó là điều chúng ta phải tìm hiểu.
(Joachim de Posada & Ellen Singer – Không theo lối mòn, NXB Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh, 2016, tr.03)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1: Nhận biết
Ông Jonathan và ông Authur giống và khác nhau ở điểm nào?
Câu 2: Thông hiểu
Từ câu chuyện về ông Jonathan và Authur, tác giả chỉ ra điểm khác biệt mà mấu chốt giữa thành công và
thất bại là gì?


II. LÀM VĂN (7,0 điểm)
Câu 1 (2,0 điểm) Vận dụng cao
Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) về khả năng trì
hoãn những mong muốn tức thời của bản thân để vươn tới thành công.
Câu 2 (5,0 điểm) Vận dụng cao
Nhà văn Nguyễn Tuân đã viết về Sông Đà: “Có nhiều lúc trông nó thành ra diện mạo và tâm địa một thứ
kẻ thù số một” (Nguyễn Tuân – Người lái đò sông Đà, Ngữ Văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2008,
tr.187)
Anh/chị hãy phân tích hình ảnh con sông Đà hung bạo để làm nổi bật điều đó và nhận xét về cái Tôi độc đáo
của nhà văn.
----------- HẾT ----------

Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.

( – Website đề thi – chuyên đề file word có lời giải chi tiết)

Quý thầy cô liên hệ đặt mua word: 03338.222.55
HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT
I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm)
Câu 1.
Phương pháp: căn cứ nội dung đoạn trích
Cách giải:
- Giống nhau: đều là những con người thông minh
- Khác nhau:
+ Jonathan: trở thành một tỷ phủ, vươn tới sự thành công, là điều ngưỡng vọng của biết bao người.
+ Authur: trở thành người làm thuê, thất bại
Câu 2.
Cách giải:
Từ câu chuyệ nvề ông Jonathan và Authur, tác giả chỉ ra điểm khác biệ tmấu chố t giữa thành công và
thất bại là: khả năng trì hoãn những mong muốn tức thời, kiềm chế được sự cám dỗ trên đường đời


Câu 3.
Phương pháp: phân tích, tổng hợp
Cách giải:
Ngoài sự lí giải của tác giả, chỉ ra mộ tđiểm khác biệ ttạ onên thành công và thất bạ itheo quan điểm của
mình: Thi ́ sinh chọn lí giải khác, miễn là hợplí như:
- Sư ̣may mắn
- Những mục tiêu và quyết đi nh đúng đắn
- Sư ̣ đam mê và kiên trì
- Sử du ̣ng thời gian khôn ngoan,…
Câu 4.
Phương pháp: phân tích, tổng hợp
Cách giải:

Thí sinh nêu ý kiến của mình và lí giải được quan điểm đó . Thí sinh có thể trả lời:
- Đồng tình, vì: tác giả cho rằng cuộc đời như một viên ke ̣o thơm ngọt là một ví von để chỉ cuô ̣ c đời rất
nhiều cám dỗ ngọt ngào đòi hỏi con người phải tỉnh táo kiềm chế để vươn tới thành công.
- Đồng tình nhưng bổ sung thêm ý kiến riêng: vì cuô ̣ c đời có thể như viên kẹ othơm ngọ tnhưng cũng có
thể như viên thuốc đắng, quan trọng là thái đô ̣ ứng phó với cám dỗ cũng như trở ngại để vươn tới thành
công.
- Nếu thí sinh trả lời không đồng tình, nhưng giải thích hợp lí vẫn cho điểm.
Phương pháp: phân tích, tổng hợp
II. LÀM VĂN (7,0 điểm)
Câu 1.
Phương pháp: phân tích, tổng hợp
Cách giải:
a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạ nvăn
Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dị ch, quy nạp, tổng – phân – hợp, song hành hoặc móc
xích.
b. Xác định đúng vấn đề cần nghi ̣ luận: khả năng trì hoãn những mong muốn tức thời của bản thân để
vươn tới thành công
c. Triển khai vấn đề cần nghi ̣luận
Thí sinh chọn lựa các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghi ̣luận theo nhiều cách nhưng phải
làm rõ các ý sau:
- Giải thích vấn đề:
+ Khả năng trì hoãn những mong muốn tức thời: Cái có thể làm đượ ctrong điều kiện nhất định là làm
chậm lại, kéo dài những ham muốn, thèm muốn đang diễn ra ngay lúc đó.
+ Vấn đề nghi ̣luận là khả năng kiềm chế cám dỗ, ham muốn tức thì của bản thân để đạt được kết quả,
mục tiêu xa hơn.
- Bàn luận:
+ Cuộc đời ẩn chứa rất nhiều cám dỗ ngọt ngào mà con người khó vượt qua, dẫn đến ham muốn tức thì,
hưởng thu ̣ tạm bợi và thất bại.
+ Nếu biết vượ t qua những cám dỗ tức thì đó có thể đưa con người tới những mụ ctiêu xa hơn, những kết
quả to lớn hơn.

- Bài học: Để làm được điều đó đòi hỏi con người phải hiểu rõ điểm yếu, điểm mạnh của bản thân, phải
có mục tiêu, kế hoạch và quyết tâm hành động, phải biết kiên nhẫn, tỉnh táo trước cám dỗ,…
Câu 2.
Phương pháp: phân tích, tổng hợp
Cách giải:
a. Đảm bảo cấu trúc bà i văn nghi ̣luân
Mở bài nêu được vấn đề; Thân bài triển khai được vấn đề; Kết bài khái quát được vấn đề.
b. Xác đi ̣ nh đúng vấn đề cần nghi ̣luậ n
- Phân tích hì nh ảnh con sông Đà hung bạo để làm nổ i bậ tcâu văn
- Nhận xét về cái Tôi của nhà văn Nguyễn Tuân
c. Triển khai vấn đề nghi ̣ luận thành các luậ nđiểm


Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lậ pluậ n, kết hợp chặt chẽ
giữa lí lẽ và dẫn chứng để đảm bảo các yêu cầu.
• Giới thiệu tác giả, tác phẩm
- Nguyễn Tuân là một nhà văn tài hoa, uyên bác và là con người của nghệ thuật. Ông là một định nghĩa về
người nghệ sĩ. Cuộc đời cầm bút của ông là cuộc hành trình không mệt mỏi khám phá và diễn tả cái đẹp
của thiên nhiên sông núi quê hương, vẻ đẹp con người.
- Người lái đò sông Đà là thiên tùy bút rút trong tập Sông Đà (1960) của Nguyễn Tuân. Sông Đà nói
chung và tùy bút Người lái đò sông Đà nói riêng cho bạn đọc thấy một nhà văn Nguyễn Tuân mới mẻ,
hòa nhập vào cuộc sống lớn của đất nước và nhân dân, khác hẳn một Nguyễn Tuân trước Cách mạng.
Thí sinh chọn hình tượng sông Đà hoặc hình tượng Người lái đò sông Đà để trình bày cảm nhận của
mình.
• Hình tượng sông Đà hung bạo
a) Sự hung bạo thể hiện ở cảnh đá bờ sông dựng vách thành:
- Hình ảnh “mặt sông chỗ ấy chỉ lúc đúng ngọ mới có mặt trời” đã gợi ra được độ cao và diễn tả được cái
lạnh lẽo, âm u của khúc sông.
- Hình ảnh so sánh “vách đá thành chẹt lòng Sông Đà như một cái yết hầu” đã diễn tả sự nhỏ hẹp của
dòng chảy gợi ra lưu tốc rất lớn nhất là vào mùa nước lũ với bao nhiêu nguy hiểm rình rập.

- Bằng liên tưởng độc đáo, Nguyễn Tuân đã tiếp tục khắc sâu ấn tượng về độ cao của những vách đá, sự
lạnh lẽo, u tối của đoạn sông và sự nhỏ hẹp của dòng chảy “ngồi trong khoang đò qua quãng ấy, đang
mùa hè mà cũng thấy lạnh, cảm thấy mình như đứng ở hè một cái ngõ mà ngóng vọng lên một khung cửa
sổ nào trên cái tầng nhà thứ mấy nào vừa tắt phụt đèn điện”.
b) Sự hung bạo thể hiện ở ghềnh đá “quãng mặt ghềnh Hát Loóng”
- Nhân hóa con sông như một kẻ chuyên đi đòi nợ thuê: dữ dằn, gắt gao, tàn bạo.
- Điệp từ, điệp ngữ, điệp cấu trúc (nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió) được hỗ trợ bởi những thanh trắc
liên tiếp đã tạo nên âm hưởng dữ dội, nhịp điệu khẩn trương, dồn dập như vừa xô đẩy, vừa hợp sức của
sóng, gió và đá khiến cho cả ghềnh sông như sôi lên, cuộn chảy dữ dằn, tạo nên một mối đe dọa thực sự
đối với bất kì người lái đò nào “quãng này mà khinh suất tay lái thì cũng dễ lật ngửa bụng thuyền ra”.
c) Sự hung bạo thể hiện ở những “cái hút nước” chết người:
- Sự khủng khiếp tàn độc:
+ Được tái hiện từ các góc nhìn khác nhau: từ trên nhìn xuống mặt nước sông “giống như cái giếng bê
tông thả xuống sông để chuẩn bị làm móng cầu”; từ dưới lòng sông nhìn ngược lên “thành giếng xây toàn
bằng nước sông xanh ve một áng thủy tinh khối đúc dày, khối pha lê xanh như sắp vỡ tan ụp vào…”
+ Được cảm nhận từ các vị thế trải nghiệm khác nhau:
=> vị thế của người quay phim “ngồi vào một cái thuyền thúng tròn vành rồi cho cả thuyền cả mình cả
máy quay xuống đáy cái hút sông Đà…”
=> vị thế của người xem phim “thấy mình đang lấy gân ngồi giữ chặt ghế như ghì lấy mép một chiếc lá
rừng bị vứt vào một cái cốc pha lê nước khổng lồ vừa rút lên cái gậy đánh phèn…”
+ Được cảm nhận bằng các giác quan khác nhau: thị giác là những hình ảnh liên tưởng độc đáo và mới lạ;
thính giác: lúc thì “nước ở đây thở và kêu như cửa cống cái bị sặc”, lúc thì“nước ặc ặc lên như vừa rót
dầu sôi vào”
- Giải pháp: “Không thuyền nào dám men gần những cái hút nước ấy, thuyền nào qua cũng chèo nhanh
để lướt quãng sông, y như là ô tô sang số ấn ga cho nhanh để vút qua một quãng đường mượn cạp ra
ngoài bờ vực. Chèo nhanh và tay lái cho vững mà phóng qua cái giếng sâu…”
-> Đó chính là sự minh chứng rõ nhất cho mức độ nguy hiểm tột cùng của những cái hút nước.
- Hậu quả khủng khiếp mà những cái hút nước gây ra:
- “Nhiều bè gỗ rừng đi nghênh ngang vô ý là những cái giếng hút ấy nó lôi tuột xuống”
- “Có những thuyền đã bị cái hút nó hút xuống, thuyền trồng ngay cây chuối ngược rồi vụt biến đi, bị dìm

và bị đi ngầm dưới lòng sông đến mươi phút sau mới thấy tan xác ở khuỷnh sông dưới”
d) Sự hung bạo thể hiện ở chiến trường sông Đà
* Dấu hiệu đầu tiên là âm thanh tiếng nước thác: Âm thanh phong phú: lúc thì nghe như là oán trách,
lúc như van xin, khi thì khiêu khích, giọng gằn mà chế nhạo, đặc biệt có lúc rống lên gầm thét những âm
thanh cuồng nộ, ghê sợ để trấn áp con người.
* Các trùng vi thạch trận:


- Trùng vi thạch trận thứ nhất
Đó là “cả một chân trời đá”, “mặt hòn đá nào trông cũng ngỗ ngược, hòn nào cũng nhăn nhúm méo mó
hơn cả cái mặt nước chỗ này”.
+ Đá ở con thác này biết bày binh bố trận như Binh pháp Tôn Tử, gồm năm cửa trận, trong đó “có bốn
cửa tử một cửa sinh, cửa sinh nằm lập lờ phía tả ngạn sông”.
+ Cửa sinh lại chia làm ba tuyến - tiền vệ, trung vệ, hậu vệ - đòi ăn chết con thuyền đơn độc.
Khi thạch trận bày xong, đá phối hợp với nước thác dữ dội và nham hiểm
- Trùng vi thạch trận thứ hai
+ Khúc sông này càng tăng thêm nhiều cửa tử để đánh lừa con thuyền, và cũng chỉ có một cửa sinh. Cửa
sinh ấy lại không kém phần nguy hiểm khi “thằng đá tướng đứng chiến ở cửa vào”
+ Phối hợp với đá là “dòng thác hùm beo đang hồng hộc tế mạnh (lao nhanh) trên sông đá”
+ Cùng với đó là bốn năm bọn thủy quân cửa ải nước bên bờ xô ra, đòi “níu thuyền lôi vào tập đoàn cửa
tử”.
- Trùng vi thạch trận thứ ba
Ít cửa ra vào, “bên phải bên trái đều là luồng chết cả”, chỉ có một luồng sống lại “ở ngay giữa bọn đá hậu
vệ của con thác”
e) Nhận xét về cái tôi độc đáo của Nguyễn Tuân
Nguyễn Tuân là một con người duy mĩ, ông được coi là một định nghĩ về người nghệ sĩ
+ Cái tôi của Nguyễn Tuân là cái tôi tài hoa, độc đáo; luôn nhìn sự vật ở phương diện văn hóa và mĩ
thuật, nhìn con người ở phẩm chất nghệ sĩ và tài hoa
+ Cái tôi am hiểu về nhiều lĩnh vực trong đời sống
+ Cái tôi yêu thiên nhiên, yêu quê hương, đất nước

• Tổng kết