ĐỀ 4 ( Hướng dẫn tự ôn tập NV 9 )

ĐỀ 4
Phần I ( 7 đ ) :
Những ngôi sao xa xôi là một tác phẩm hay viết về đề tài chống Mỹ, anh ( chị )
hãy :
1. Cho biết thể loại của tác phẩm, tác giả, ngôi kể của tác phẩm và hiệu quả của
ngôi kể ấy ?
2. Lòng dũng cảm của Phương Định được tác giả tập trung miêu tả ở chi tiết nào ?
( chú ý nghệ thuật ) ?
3. Viết một đoạn văn 15 câu về vẻ đẹp của những cô gái thanh nien xung phong trên
Trường Sơn thời chống Mỹ ?
Phần II ( 3 đ)
Bỗng nhận ra hương ổi....
1. Ghi tiếp 7 câu thơ để hoàn chỉnh đoạn, cho biết tên tác giả, tác phẩm ?
2. Cách cảm nhận mùa thu của tác giả có gì độc đáo ?
3. Cuối bài thơ tác giả suy ngẫm về điều gì ?

ĐÁP ÁN ĐỀ 4
Phần I ( 7 đ ) :
Những ngôi sao xa xôi là một tác phẩm hay viết về đề tài chống Mỹ,
1. Thể loại của tác phẩm, tác giả, ngôi kể của tác phẩm và hiệu quả của ngôi
kể ấy:
- Những ngôi sao xa xôi là truyện ngắn rất đặc sắc của nhà nhà văn nữ Lê Minh
Khuê.
- Nhà văn đã chọn được ngôi kể phù hợp với nội dung của tác phẩm khiến cho câu
chuyện dản dị trở nên hấp dẫn :
+ Truyện được trần thuật từ ngôi thứ nhất - nhân vật Phương Định người kể chuyện
xưng “tôi ”là nhân vật chính của tác phẩm.
+ Ngôi kể ấy mới có khả năng biểu hiện thế giới tâm hồn, cảm xúc phong phú của
nhân vật ở từng thời điểm khác nhau, đặc biệt tâm trạng căng thẳng của Phương
Định khi cô phá bom
+ Ngôi kể của người trong cuộc đã tái hiện cuộc chiến đấu ác liệt trên trọng điểm

Trường Sơn một cách sinh động và chân thực đến từng chi tiết nhỏ.
Ngôi kể thứ nhất đã góp phần khắc hoạ thành công hình tượng cô thanh niên xung
phong mở đường thời chống Mỹ - vẻ đẹp của thế hệ trẻ Việt Nam thời đại Hồ Chí
Minh.
2. Lòng dũng cảm của Phương Định được tác giả miêu tả chân thực qua :
nhiệm vụ cô cùng đồng đội đảm nhiệm và tâm trạng của cô khi phá bom.
- Cô cùng đồng đội sống, phá bom trên cao điểm ác liệt, hàng ngày phải sống trong
không khí căng thẳng, nguy hiểm
- Lần phá bom trên cao điểm :
+ Pha bom là nhiệm vụ hằng ngày của cô và đồng đội, nhưng mỗi lần vẫn là sự
thách đối với thần kinh cho đến từng cảm giác “thần kinh căng như chão, tim đập
bất chấp cả nhịp điệu ”
+ Từng động tác, cảm giác của cô đều hiện lên rõ nét, tất cả đều sắc nhọn : “Thỉnh
thoảng lưỡi xẻng chạm vào quả bom..tiếng động sắc đến gai người, cứa vào da
thịt..Vỏ quả bom nóng...Tôi cẩn thận bỏ gói thuốc mình xuống cái lỗ đã đào, châm
ngòi. Dây mình dài, cong, mềm...”.
+ Lòng dũng cảm ở cô luôn được kích thích bởi lòng tự trọng. Cô đã đến gần quả
bom khi “cảm thấy có ánh mắt các chiến sĩ dõi theo mình, tôi không sợ nữa, tôi
không đi khom”.
- Nghệ thuật miêu tả :
+ Miêu tả cụ thể, tinh tế đến từng cảm giác, ý nghĩ dù chỉ thoáng qua trong giây lát
+ Miêu tả tinh tế cảm giác của từng thời điểm khi phá bom làm hiện lên thế giới nội
tâm phong phú nhưng không phức tạp.
+ Nhà văn như hoá thân vào nhân vật để thể hiện những cảm giác rất đặc biệt của
con người dũng cảm khi phải đối diện với hiểm nguy.
3. Viết một đoạn văn 15 câu về vẻ đẹp tâm hồn của Phương Định trong tâc
phẩm “ Những ngôi sao xa xôi”
* Đây là những câu hỏi trọng điểm để kiểm tra khả năng nhiều mặt :
- Kiến thức cơ bản, cụ thể về tác phẩm và hình tượng nghệ thuật chủ đạo của tác
phẩm

- Kỹ năng diễn đạt, dựng đoạn văn qua việc thể hiện cảm nhận về hình tượng nhân
vật chính
* Các bước tiến hành
- Xác định kiến thức cơ bản của câu hỏi yêu cầu cho nội dung cảm nhận về hình
tượng nhân vật Phương Định- cô thanh nhiên xung phong trong kháng chiến chống
Mỹ gồm 15 câu.
+ Nội dung khái quát của đoạn thơ : Phương Định là hình tượng nhân vật chính của
Những ngôi sao xa xôi đã được nhà văn Lê Minh Khuê tập trung khắc hoạ khá rõ
nét.
+ Các ý cần có khi nói về hình tượng nhân vật Phương Định
• Phương Định - cô thanh niên xung phong ra đi từ Hà Nội xinh xắn có lý tưởng
sống cao đẹp khiến người đọc rất yêu mến
• Phương Định để lại ấn tượng đẹp trong lòng độc giả về cô gái thanh niên xung
phong dũng cảm, luôn sẵn sàng đối mặt với hiểm nguy để hoàn thành nhiệm vụ.
• Phương định được nhà văn khắc hoạ với nét đẹp về tâm hồn : giàu mộng mơ, nhạy
cảm, hồn nhiên tươi trẻ
- Mỗi ý trên có thể triển khai thành bốn câu
- Viết câu mở đầu ( sử dụng ý khái quát đoạn ở trên )
- Câu kết khẳng định về giá trị của hình tượng nhân vật.
- Kết nối các câu thành đoạn văn diễn dịch và tiến hành sửa chữa dể hoàn chỉnh
đoạn văn.
Phần II ( 3 đ)
1. Ghi tiếp 7 câu thơ để hoàn chỉnh đoạn, cho biết tên tác giả, tác phẩm :
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
hình như thu đã về
Sương được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Văt nửa mình sang thu

- Đoạn thơ trên thuộc phần đầu của tác phẩm Sang thu của nhà thơ Hữu Thỉnh.
2. Cách cảm nhận mùa thu của tác giả rất độc đáo :
- Mùa thu được Hữu Thỉnh cảm nhận ở thời điểm giao mùa - thu sang với chuyển
biến nhẹ nhàng mà rõ rệt của đất trời từ cuối hạ sang đầu thu. Không gian tưởng
chùng vô cùng tĩnh lặng mà chứa đựng bao biển chuyển diệu kỳ của một mùa thu
xôn xao đang đến gần
- Nhà thơ đã miêu tả những biến đổi của đất trời phút giao mùa gọi thu sang qua
hương ổi dịu nhẹ được làn gió se lạnh làm lan toả tronng không gian.
- Những chuyển biến trong không gian lúc thu sang được cảm nhận bằng những
rung động vô cùng tinh tế qua nhiều yếu tố, nhiều giác quan. Tất cả cảnh vật đều có
cảm giác, trạng thái riêng trong phút giao mùa : hương ổi đầu mùa ; sương đầu thu
giăng mắc nhẹ nhàng, chuyển động chậm; dòng sông trôi thanh thản; cánh chim
cũng vội vã trong buổi hoàng hôn; dấu ấn của mùa hạ vẫn còn hiển hiện bóng trong
dáng thu ở đám mây; nắng cuối hạ đã nhạt dần; những ngày giao mùa, mưa ào ạt
cũng bớt ào ạt, sấm cũng không tới bất chợt.
3. Cuối bài thơ tác giả suy ngẫm sâu sắc về cuộc đời :
Khi con người đã từng trải thì cũng vững vàng hơn