Tổ chức bồi dưỡng năng lực sử dụng công nghệ thông tin trong quản lý hồ sơ cho hiệu trưởng các trường THPT tỉnh bắc kạn

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

DƯƠNG LÂM HÀ

TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC SỬ DỤNG
CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG QUẢN LÝ HỒ SƠ
CHO HIỆU TRƯỞNG CÁC TRƯỜNG THPT TỈNH BẮC KẠN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2018


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

DƯƠNG LÂM HÀ

TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC SỬ DỤNG
CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG QUẢN LÝ HỒ SƠ
CHO HIỆU TRƯỞNG CÁC TRƯỜNG THPT TỈNH BẮC KẠN

Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. Phí Thị Hiếu
2. PGS.TS. Đỗ Hồng Thái

THÁI NGUYÊN - 2018


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả
nghiên cứu trong Luận văn là trung thực, chưa từng được công bố trong bất kì công
trình nghiên cứu nào của tác giả khác.
Tác giả luận văn

Dương Lâm Hà

i


LỜI CẢM ƠN
Tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và lời cảm ơn sâu sắc tới PGS.TS. Phí Thị Hiếu,
PGS.TS. Đỗ Hồng Thái người hướng dẫn khoa học đã tận tình chỉ dẫn, giúp đỡ tôi
trong suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện luận văn.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến các Thầy, Cô và cán bộ Trường Đại học Sư
phạm Thái Nguyên đã giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình
học tập và nghiên cứu.
Tôi xin tri ân sự động viên, khích lệ và ủng hộ của gia đình, người thân, bạn bè
và đồng nghiệp đã giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.

Tác giả luận văn

Dương Lâm Hà

ii

MỤC LỤC
Lời

cam

đoan

..................................................................................................................i Lời cảm ơn
.....................................................................................................................ii Mục lục
........................................................................................................................ iii Danh
mục các ký hiệu, các chữ viết tắt ........................................................................iv Danh
mục các bảng ........................................................................................................ v MỞ
ĐẦU ...................................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu ....................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................................ 2
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu .......................................................................... 2
4. Giả thuyết khoa học .................................................................................................. 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu................................................................................................ 3
6. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................................. 3
7. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................................... 4
8. Cấu trúc luận văn ...................................................................................................... 5
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC SỬ DỤNG CÔNG
NGHỆ THÔNG TIN TRONG QUẢN LÝ HỒ SƠ CHO HIỆU TRƯỞNG CÁC TRƯỜNG
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ......................... 6
1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề ......................................................................... 6
1.1.1. Trên thế giới........................................................................................................ 6
1.1.2. Ở Việt Nam ......................................................................................................... 7
1.2. Một số khái niệm cơ bản........................................................................................ 9
1.2.1. Tổ chức ............................................................................................................... 9

1.2.2. Bồi dưỡng ......................................................................................................... 10
1.2.3. Năng lực............................................................................................................ 10
1.2.4. Công nghệ thông tin và ứng dụng CNTT trong nhà trường ............................. 11
1.2.5. Hiệu trưởng ....................................................................................................... 12
1.2.6. Hồ sơ và quản lý hồ sơ ..................................................................................... 12

iii


1.2.7. Năng lực sử dụng CNTT trong quản lý hồ sơ .................................................. 13

iii


1.2.8. Bồi dưỡng năng lực sử dụng CNTT trong quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng ...... 13
1.3. Một số vấn đề lý luận về bồi dưỡng năng lực sử dụng CNTT trong quản lý
hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT ................................................................... 13
1.3.1. Nhiệm vụ quản lý hồ sơ của Hiệu trưởng trường THPT .................................. 13
1.3.2. Năng lực sử dụng công nghệ thông tin trong quản lý hồ sơ của Hiệu trưởng
trường THPT ............................................................................................................... 15
1.3.3. Nội dung bồi dưỡng năng lực sử dụng CNTT trong quản lý hồ sơ cho Hiệu
trưởng các trường THPT............................................................................................. 16
1.3.4. Phương pháp, hình thức bồi dưỡng, chủ thể tham gia bồi dưỡng năng lực
sử dụng CNTT trong quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT.................... 17
1.4. Nội dung tổ chức bồi dưỡng năng lực sử dụng CNTT trong quản lý hồ sơ
cho Hiệu trưởng các trường THPT ............................................................................. 21
1.4.1. Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng .......................................................................... 21
1.4.2. Tổ chức hoạt động bồi dưỡng ........................................................................... 22
1.4.3. Chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng............................................................................ 23
1.4.4. Kiểm tra, đánh giá hiệu quả của hoạt động bồi dưỡng ..................................... 24

1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức bồi dưỡng năng lực sử dụng CNTT trong
quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT ...................................................... 25
1.5.1. Các yếu tố khách quan ...................................................................................... 25
1.5.2. Các yếu tố chủ quan.......................................................................................... 26
Kết luận chương 1....................................................................................................... 27
Chương 2: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC SỬ DỤNG CÔNG NGHỆ
THÔNG TIN TRONG QUẢN LÝ HỒ SƠ CHO HIỆU TRƯỞNG CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC
PHỔ THÔNG TỈNH BẮC KẠN.................................29
2.1. Vài nét về khách thể khảo sát .............................................................................. 29
2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng................................................................................. 30
2.2.1. Mục đích khảo sát ............................................................................................. 30
2.2.2. Nội dung khảo sát ............................................................................................. 30
2.2.3. Đối tượng khảo sát ............................................................................................ 31
2.2.4. Cách thức khảo sát và xử lý dữ liệu.................................................................. 31

iv


2.3. Thực trạng sử dụng CNTT trong quản lý hồ sơ của Hiệu trưởng các trường
THPT tỉnh Bắc Kạn .................................................................................................... 32
2.3.1. Thực trạng năng lực sử dụng CNTT của Hiệu trưởng các trường THPT
tỉnh Bắc Kạn trong quản lý hồ sơ ............................................................................... 32
2.3.2. Thực trạng mức độ ứng dụng CNTT trong quản lý hồ sơ ................................ 34
2.4. Thực trạng bồi dưỡng năng lực sử dụng CNTT trong quản lý hồ sơ cho Hiệu
trưởng các trường THPT tỉnh Bắc Kạn ...................................................................... 35
2.4.1. Thực trạng nội dung bồi dưỡng ........................................................................ 35
2.4.2. Thực trạng phương pháp bồi dưỡng ................................................................. 37
2.4.3. Thực trạng hình thức bồi dưỡng ....................................................................... 39
2.4.4. Thực trạng các lực lượng tham gia bồi dưỡng.................................................. 42
2.5. Thực trạng tổ chức bồi dưỡng năng lực sử dụng CNTT trong quản lý hồ sơ

cho Hiệu trưởng các trường THPT tỉnh Bắc Kạn ....................................................... 44
2.5.1. Thực trạng xây dựng kế hoạch bồi dưỡng ........................................................ 44
2.5.2. Thực trạng tổ chức hoạt động bồi dưỡng.......................................................... 46
2.5.3. Thực trạng chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng.......................................................... 49
2.5.4. Thực trạng kiểm tra - đánh giá hiệu quả của hoạt động bồi dưỡng ..................
51
2.6. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức bồi dưỡng năng lực sử dụng
CNTT trong quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT tỉnh Bắc Kạn ........... 52
2.7. Đánh giá chung thực trạng năng lực và tổ chức bồi dưỡng năng lực sử dụng
CNTT trong quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT tỉnh Bắc Kạn ........... 55
2.7.1. Điểm mạnh........................................................................................................ 55
2.7.2. Điểm yếu ........................................................................................................... 56
Kết luận chương 2....................................................................................................... 57
Chương 3: BIỆN PHÁP TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC SỬ DỤNG CÔNG NGHỆ
THÔNG TIN TRONG QUẢN LÝ HỒ SƠ CHO HIỆU TRƯỞNG CÁC TRƯỜNG
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TỈNH BẮC KẠN .... 59
3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp ....................................................................... 59
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính khoa học và thực tiễn............................................... 59


3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả và tính khả thi ........................................... 59

v


3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính toàn diện, đồng bộ ...................................................
60
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính phát triển ..................................................................
60
3.2. Các biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực sử dụng CNTT trong quản lý hồ

sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT tỉnh Bắc Kạn .................................................. 60
3.2.1. Tổ chức đánh giá nhu cầu bồi dưỡng năng lực sử dụng CNTT trong quản
lý hồ sơ của Hiệu trưởng các trường THPT tỉnh Bắc Kạn ......................................... 60
3.2.2. Đổi mới quản lý lực lượng giảng viên tham gia bồi dưỡng năng lực sử
dụng CNTT trong quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT tỉnh Bắc Kạn .. 63
3.2.3. Tổ chức đa dạng các hình thức bồi dưỡng năng lực sử dụng CNTT trong quản
lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT tỉnh Bắc Kạn ................................ 65
3.2.4. Giám sát chặt chẽ hoạt động đánh giá kết quả và quá trình bồi dưỡng năng
lực sử dụng CNTT trong quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT tỉnh
Bắc Kạn....................................................................................................................... 67
3.2.5. Tăng cường cơ sở vật chất và các điều kiện hỗ trợ tổ chức bồi dưỡng năng
lực sử dụng CNTT trong quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT tỉnh
Bắc Kạn....................................................................................................................... 69
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp .......................................................................... 71
3.4. Khảo nghiệm mức độ cần thiết và khả thi của các biện pháp đã đề xuất ............
72
3.4.1. Khái quát chung về khảo nghiệm ..................................................................... 72
3.4.2. Khảo nghiệm mức độ cần thiết của các biện pháp đã đề xuất ..........................
72
3.4.3. Khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất .................................. 74
3.4.4. Đánh giá tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp .....
75
Kết luận chương 3....................................................................................................... 77
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ........................................................................... 78
1. Kết luận ................................................................................................................... 78
2. Khuyến nghị............................................................................................................ 80
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................ 81

PHỤ LỤC
vi

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Viết tắt

Viết đầy đủ

CNTT

Công nghệ thông tin

GDTX

Giáo dục thường xuyên

PTDTNT

Phổ thông dân tộc nội trú

THCS

Trung học cơ sở

THPT

Trung học Phổ thông

UBND

Uỷ ban nhân dân

UNESCO

Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc

iv


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1.

Thực trạng năng lực sử dụng CNTT của Hiệu trưởng các trường
THPT tỉnh Bắc Kạn trong quản lý hồ sơ .............................................. 32

Bảng 2.2.

Thực trạng các mức độ ứng dụng CNTT trong quản lý hồ sơ ở các
trường THPT tỉnh Bắc Kạn................................................................... 34

Bảng 2.3.

Thực trạng nội dung bồi dưỡng năng lực sử dụng CNTT trong quản lý
hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT tỉnh Bắc Kạn (theo đánh
giá của 15 Hiệu trưởng) ............................................................... 36

Bảng 2.4.

Thực trạng nội dung bồi dưỡng năng lực sử dụng CNTT trong quản lý
hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT tỉnh Bắc Kạn (theo đánh

giá của 23 cán bộ quản lý bồi dưỡng) .......................................... 36

Bảng 2.5.

Thực trạng phương pháp bồi dưỡng năng lực sử dụng CNTT trong quản
lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT tỉnh Bắc Kạn .......... 38

Bảng 2.6.

Thực trạng hình thức bồi dưỡng năng lực sử dụng CNTT trong quản
lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT tỉnh Bắc Kạn (theo đánh
giá của 15 Hiệu trưởng) ...................................................... 40

Bảng 2.7.

Thực trạng hình thức bồi dưỡng năng lực sử dụng CNTT trong quản
lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT tỉnh Bắc Kạn (theo đánh
giá của 23 cán bộ quản lý bồi dưỡng) ................................. 40

Bảng 2.8.

Thực trạng các lực lượng tham gia bồi dưỡng năng lực sử dụng
CNTT trong quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT tỉnh
Bắc Kạn................................................................................................. 42

Bảng 2.9.

Thực trạng xây dựng kế hoạch bồi dưỡng năng lực sử dụng CNTT
trong quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT tỉnh Bắc Kạn.......
44

Bảng 2.10. Thực trạng tổ chức hoạt động bồi dưỡng năng lực sử dụng CNTT trong
quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT tỉnh Bắc Kạn................
46
Bảng 2.11. Thực trạng chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng năng lực sử dụng

v


CNTT trong quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT
tỉnh Bắc Kạn ........................................................................................ 49

v


Bảng 2.12. Thực trạng kiểm tra - đánh giá hiệu quả của hoạt động bồi dưỡng
năng lực sử dụng CNTT trong quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các
trường THPT tỉnh Bắc Kạn................................................................... 51
Bảng 2.13. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức bồi dưỡng năng lực sử
dụng CNTT trong quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT
tỉnh Bắc Kạn .............................................................................. 53
Bảng 3.1.

Kết quả khảo nghiệm mức độ cần thiết của các biện pháp ................... 73

Bảng 3.2.

Kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp ........................... 74

Bảng 3.3.

Tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ....... 76

vi


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu
Trong sự nghiệp xây dựng Tổ quốc, nguồn nhân lực là yếu tố quyết định tốc
độ phát triển và sự phồn vinh của đất nước. Đại hội lần thứ XII của Đảng Cộng sản
Việt Nam đã khẳng định sẽ tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, đồng bộ các yếu tố cơ bản
của giáo dục, đào tạo theo hướng coi trọng phát triển phẩm chất, năng lực của
người học, phấn đấu đến năm 2030, nền giáo dục Việt Nam đạt trình độ tiên tiến
trong khu vực.
Ở nhà trường phổ thông, Hiệu trưởng có vai trò quan trọng nhất trong
quá trình thiết lập những định hướng, tổ chức các hoạt động dạy học, giáo dục học
sinh, quản lý và thúc đẩy các hoạt động khác tạo sự thành công cho trường học.
Việc đổi mới gắn với vai trò của người Hiệu trưởng là cần xây dựng một người
Hiệu trưởng tốt, luôn kích hoạt cho cơ sở giáo dục của mình phát triển và luôn đảm
bảo hiệu quả nâng cao chất lượng giáo dục.
Trong bối cảnh thế giới đang chuyển mình mạnh mẽ, sự phát triển của công
nghệ, tự động hóa và trí tuệ nhân tạo sẽ đặt ra nhiều thách thức đối với đội ngũ
giáo viên và các nhà quản lý giáo dục. Trong hiện tại và tương lai, công nghệ thông
tin là công cụ đắc lực hỗ trợ đổi mới phương pháp giảng dạy, học tập và quản lý, góp
phần nâng cao hiệu quả, chất lượng giáo dục. Đối với hoạt động quản lý hồ sơ nhà
trường, việc ứng dụng công nghệ thông tin có vai trò quan trọng. Trước đây, việc
quản lý hồ sơ được Hiệu trưởng các nhà trường thực hiện thủ công khiến mỗi lần
tìm kiếm, sử dụng khó khăn và mất nhiều thời gian, công sức. Đôi khi bảo quản
không cẩn thận còn gặp phải trường hợp mất mát hay hư hỏng hồ sơ. Thêm nữa, chi
phí về văn phòng phẩm, diện tích lưu kho cũng là một vấn đề khiến đa số các nhà

trường tìm cách khắc phục. Ngày nay, trong thời đại công nghệ, Hiệu trưởng các nhà
trường khai thác và sử dụng công nghệ thông tin như một công cụ hữu ích để quản
lý văn bản, hồ sơ một cách chuyên nghiệp hơn, khi cần có thể lấy bất cứ lúc nào và
tìm một cách nhanh nhất…

1


Bắc Kạn là một tỉnh miền núi, điều kiện mọi mặt còn nhiều khó khăn. Nhưng
nhận thức được vai trò to lớn của công nghệ thông tin với sự chuyển biến kinh tế xã hội nói chung, với ngành giáo dục nói riêng, Bắc Kạn đã sớm có những quan tâm
đến vấn đề ứng dụng CNTT vào giáo dục. Ngày 08/8/2017, UBND tỉnh Bắc Kạn
Quyết

2


định số 1144/QĐ-UBND về việc ban hành Kế hoạch triển khai Đề án “Tăng cường
ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý và hỗ trợ các hoạt động dạy - học,
nghiên cứu khoa học góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai
đoạn 2016 2020, định hướng đến năm 2025” trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn. Với mục tiêu chung
được xác định là "Tăng cường ứng dụng CNTT nhằm đẩy mạnh triển khai chính phủ
điện tử, cung cấp dịch vụ công trực tuyến trong hoạt động quản lý điều hành của cơ
quan quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo; đổi mới nội dung, phương pháp dạy học, kiểm tra, đánh giá, nghiên cứu khoa học và công tác quản lý tại các cơ sở giáo
dục đào tạo trong hệ thống giáo dục quốc dân, góp phần hiện đại hoá và nâng cao
chất lượng giáo dục và đào tạo" [31].
Để thực hiện mục tiêu chung này, một trong những nhiệm vụ cụ thể được
Đề án xác định là phải nâng cao năng lực ứng dụng công nghệ thông tin cho đội ngũ
cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên.
Xuất phát từ những lý do trình bày trên, chúng tôi lựa chọn đề tài "Tổ chức
bồi dưỡng năng lực sử dụng công nghệ thông tin trong quản lý hồ sơ cho hiệu

trưởng các trường THPT tỉnh Bắc Kạn" làm luận văn Thạc sĩ Quản lý giáo dục.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng tổ chức bồi dưỡng năng lực sử
dụng CNTT trong quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT, luận văn đề xuất
các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả tổ chức bồi dưỡng năng lực sử dụng CNTT
trong quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT tỉnh Bắc Kạn, đáp ứng yêu cầu
đổi mới giáo dục hiện nay.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quản lý hoạt động bồi dưỡng năng lực sử dụng CNTT trong quản lý cho Hiệu
trưởng các trường THPT.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Tổ chức bồi dưỡng năng lực sử dụng CNTT trong quản lý hồ sơ cho Hiệu
3


trưởng các trường THPT tỉnh Bắc Kạn.

4


4. Giả thuyết khoa học
Năng lực sử dụng CNTT trong quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT
tỉnh Bắc Kạn còn nhiều hạn chế, mới chỉ dừng ở ứng dụng CNTT để giải quyết
công việc và xử lý thông tin một khâu nào đó trong các hoạt động của nhà trường.
Việc sử dụng phần mềm quản lý một số hoạt động trong nhà trường, hay sử dụng
hệ thống phần mềm để quản lý thống nhất, liên kết toàn bộ các hoạt động trong nhà
trường hầu như chưa được thực hiện do hạn chế về điều kiện cơ sở vật chất và năng
lực đội ngũ.
Nếu có được các biện pháp phù hợp, hiệu quả tổ chức bồi dưỡng năng lực sử

dụng CNTT trong quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT tỉnh Bắc Kạn thì sẽ
nâng cao năng lực sử dụng CNTT trong quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường
THPT tỉnh Bắc Kạn, đồng thời góp phần nâng chất lượng quản lý giáo dục của địa
phương.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Hệ thống hóa cơ sở lý luận về tổ chức bồi dưỡng năng lực sử dụng CNTT trong
quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT.
5.2. Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng tổ chức bồi dưỡng năng lực sử dụng
CNTT trong quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT tỉnh Bắc Kạn.
5.3. Đề xuất và khảo nghiệm biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực sử dụng CNTT
trong quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT tỉnh Bắc Kạn.
6. Phạm vi nghiên cứu
6.1. Giới hạn nội dung nghiên cứu
Năng lực sử dụng CNTT trong quản lý hồ sơ của Hiệu trưởng được thể hiện ở
nhiều năng lực thành phần. Trong luận văn này, chúng tôi tập trung nghiên cứu các
biện pháp của Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bắc Kạn trong tổ chức bồi
dưỡng cho Hiệu trưởng trường THPT các năng lực sử dụng CNTT để quản lý hồ sơ
như: hiểu biết về CNTT cơ bản; năng lực xử lý văn bản nâng cao; năng lực sử dụng
hệ quản trị cơ sở dữ liệu trong quản lý hồ sơ; năng lực về an toàn, bảo mật thông tin
trong quản lý hồ sơ; năng lực sử dụng phần mềm quản lý kế hoạch.
6.2. Khách thể điều tra
Tổng số 38 người, bao gồm: Ban Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bắc
5


Kạn, Cán bộ phòng Tổ chức cán bộ, Cán bộ phòng Giáo dục Trung học - GDTX

6

thuộc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bắc Kạn, Giảng viên tham gia bồi dưỡng và Hiệu
trưởng của 15 trường THPT tỉnh Bắc Kạn.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận
Nghiên cứu các tài liệu, các công trình nghiên cứu về tổ chức bồi dưỡng năng
lực cho Hiệu trưởng các trường THPT nói chung và tổ chức bồi dưỡng năng lực sử
dụng CNTT trong quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT nói riêng.
Nghiên cứu các văn kiện của Đảng, các chỉ thị, chủ trương, quyết định của
Nhà nước, Bộ ngành có liên quan đến tổ chức bồi dưỡng năng lực cho đội ngũ giáo
viên và cán bộ quản lý giáo dục.
Nghiên cứu các tài liệu về mô hình hoạt động của các nhà trường THPT, các
Sở Giáo dục và Đào tạo làm tiền đề cho việc hình thành, xây dựng khung lý luận của
tổ chức bồi dưỡng năng lực sử dụng CNTT trong quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các
trường THPT.
7.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi:
Xây dựng các mẫu Phiếu khảo sát dành cho cán bộ quản lý giáo dục thuộc Sở
Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bắc Kạn, giảng viên tham gia bồi dưỡng và Hiệu trưởng
của 15 trường THPT tỉnh Bắc Kạn. Nội dung phiếu khảo sát về thực trạng sử dụng
CNTT trong quản lý hồ sơ của Hiệu trưởng các trường THPT tỉnh Bắc Kạn; thực
trạng tổ chức bồi dưỡng năng lực sử dụng CNTT trong quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng
các trường THPT tỉnh Bắc Kạn; thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến tổ chức bồi
dưỡng năng lực sử dụng CNTT trong quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường
THPT tỉnh Bắc Kạn.
- Phương pháp phỏng vấn trực tiếp:
Phương pháp phỏng vấn được tiến hành với một số khách thể đã được điều
tra bằng phiếu hỏi. Nội dung phỏng vấn là làm rõ thêm những nguyên nhân của thực
trạng đã được thể hiện trên số liệu của phiếu hỏi.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm thực tiễn:
Tổng kết kinh nghiệm thực hiện tổ chức bồi dưỡng năng lực sử dụng CNTT

trong quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT tỉnh Bắc Kạn để tạo cơ sở thực
7


tiễn cho việc đề xuất các biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức bồi dưỡng năng lực
sử dụng CNTT trong quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT tỉnh Bắc Kạn
phù hợp với điều kiện thực tiễn của ngành giáo dục Bắc Kạn.
- Phương pháp chuyên gia: Xin ý kiến chuyên gia về tính cần thiết, khả thi của
các biện pháp đề xuất.
7.3. Phương pháp xử lý số liệu
Chúng tôi sử dụng các công thức toán thống kê để xử lý số liệu thu được từ
các phương pháp khảo sát.
8. Cấu trúc luận văn
Luận văn gồm Mở đầu, Kết luận - khuyến nghị, Danh mục tài liệu tham khảo,
Phụ lục và 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận về tổ chức bồi dưỡng năng lực sử dụng CNTT trong
quản lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT.
Chương 2. Thực trạng tổ chức bồi dưỡng năng lực sử dụng CNTT trong quản
lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT tỉnh Bắc Kạn.
Chương 3. Biện pháp tổ chức bồi dưỡng năng lực sử dụng CNTT trong quản
lý hồ sơ cho Hiệu trưởng các trường THPT tỉnh Bắc Kạn.

8


Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TỔ CHỨC BỒI DƯỠNG NĂNG LỰC
SỬ DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG QUẢN LÝ HỒ SƠ
CHO HIỆU TRƯỞNG CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề

1.1.1. Trên thế giới
Ngày nay, nhiều quốc gia trên thế giới quan tâm đến việc bồi dưỡng năng lực
đội ngũ Hiệu trưởng, nhằm đảm bảo đội ngũ Hiệu trưởng có chất lượng nghề
nghiệp, chèo lái cơ sở giáo dục hoạt động hiệu quả, đi đến thành công. Nhiều công
trình nghiên cứu về tổ chức bồi dưỡng giáo viên nói chung, đội ngũ Hiệu trưởng nói
riêng đã ra đời.
Liên minh Châu Âu cho rằng: bồi dưỡng phát triển năng lực cho các lực lượng
giáo dục là vấn đề trọng tâm để nâng cao chất lượng của các trường học. Chất lượng
giáo dục cao chỉ có thể được đảm bảo bằng việc đào tạo, bồi dưỡng một cách liên
tục và bằng chất lượng rèn tay nghề cho giáo viên và các nhân viên phục vụ hoạt
động giáo dục và dạy học trong nhà trường [dẫn theo 19].
Các tác giả Davis S. Darling D, Hammond L., LaPointe M., Mayerson trong
nghiên cứu Developing successful principals đã phân tích về công tác lãnh đạo
trường học, chương trình bồi dưỡng hiệu trưởng, phương pháp bồi dưỡng các vấn
đề chính sách và tài chính. Trong đó, về chương trình bồi dưỡng hiệu trưởng, nghiên
cứu chỉ rõ: Việc xây dựng chương trình bồi dưỡng phải gắn với chuẩn hiệu trưởng
[dẫn theo 19].
Trong nghiên cứu Improving the Quality of In-Service Teacher Training
System analysis of the existing Etta Inset system and assessment of the needs for inservice training of teachers (Nâng cao chất lượng đào tạo giáo viên của hệ thống Etta
Inset hiện có và đánh giá nhu cầu đào tạo giáo viên), Gabrscek S, Roeders P cho rằng
về hình thức bồi dưỡng: bồi dưỡng tập trung trong một số ngày và kết hợp lí thuyết
với thực hành nhưng học viên tham gia bồi dưỡng chủ yếu thích thực hành hơn; bồi
dưỡng dưới dạng xêmina hay các hội thảo huấn luyện và thường tổ chức vào mùa
9


hè. Nếu bồi dưỡng theo hình thức từ xa thì tùy thuộc vào thời gian học viên tham
gia bồi

10

dưỡng có thể sắp xếp được. Bên cạnh đó, các hình thức trợ giúp, tư vấn cho học
viên tham gia bồi dưỡng cũng được xem là một hình thức bồi dưỡng [dẫn theo 19].
Trong bài báo "Training teachers for 21st Century Classrooms" (Đào tạo giáo
viên cho các lớp học thế kỷ XXI) đăng trên Tạp chí Chuyển đổi giáo dục thông qua
công nghệ, McCrea nhấn mạnh các hình thức bồi dưỡng trực tuyến và kết hợp trực
tuyến với trực tiếp. Mô hình kết hợp được xem là mô hình hiệu quả nhất để giúp
học viên tham gia bồi dưỡng sử dụng tốt các công cụ dạy học của thế kỉ XXI. Mô
hình này bao gồm cả các phương pháp bồi dưỡng trực tiếp (tư vấn đồng nghiệp, hội
thảo, xêmina…) và phương pháp bồi dưỡng trực tuyến (tư vấn bằng video, các tư
liệu học tập điện tử, thảo luận trên diễn đàn, tương tác, thảo luận online, tư vấn
điện thoại, xem các chương trình truyền hình…) để đáp ứng tốt nhất yêu cầu của
học viên tham gia bồi dưỡng. Hình thức này được cho là tiết kiệm chi phí cho chủ
thể tổ chức bồi dưỡng, nhất là các chi phí cho việc đi lại, ăn ở… trong khi học viên
tham gia bồi dưỡng lại được hưởng chương trình bồi dưỡng tốt nhất do các
chuyên gia thiết kế [dẫn theo 19].
1.1.2. Ở Việt Nam
Hiệu trưởng là chủ thể quản lý trực tiếp và quan trọng trong các nhà trường.
Việc đổi mới giáo dục gắn với vai trò của người hiệu trưởng. Vai trò của hiệu trưởng
nói chung và hiệu trưởng các nhà trường phổ thông nói riêng đã được đề cập tới
trong nhiều nghiên cứu.
Đề tài khoa học “Cơ sở lý luận về năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng nhà
trường trung học phổ thông” do tác giả Nguyễn Thế Thắng làm chủ nhiệm đã nghiên
cứu cơ sở lý luận về năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng nhà trường THPT hiện nay.
Các tác giả đã làm rõ những vấn đề về khái niệm, lý luận về lãnh đạo giáo dục, năng
lực và năng lực lãnh đạo giáo dục; vai trò lãnh đạo của hiệu trưởng trường THPT và
năng lực lãnh đạo của hiệu trưởng trường THPT [30].
Cuốn Một số vấn đề lí luận và thực tiễn về quản lí đội ngũ hiệu trưởng trường
trung học phổ thông của Nguyễn Hồng Hải đi vào trình bày cơ sở lí luận về quản lí

đội ngũ hiệu trưởng, nghiên cứu về quản lí đội ngũ hiệu trưởng và biện pháp đổi
11