Vai trò của oncogen và gen kháng ung thư trong cơ chế sinh bệnh ung thư

Vai trò của oncogen và gen kháng ung thư trong cơ chế sinh bệnh ung thư
Trả lời
Quá trình sinh bệnh ung thư liên quan chặt chẽ đến tổn thương 2 nhóm gen: gen sinh ung
thư (Oncogen) và gen kháng ung thư. Hai loại gen này bình thường trong tế bào đóng vai
trò quan trọng trong kiểm soát quá trình sinh sản tế bào, sự biệt hoá tế bào và quá trình
chết theo chương trình của tế bào (Apoptosis), cả 2 gen này liên kết chặt chẽ trong quá
trình sinh ung thư giúp cho sự ổn định sinh học của cơ thể.
Gen sinh ung thư: tổng hợp ra các protein đóng góp vào sinh ung thư. Bất cứ đột biến
hoạt hóa nào trong các gen vừa kể có thể làm gia tăng dẫn truyền tín hiệu làm cho tế bào
đi vào chu kỳ không hợp lý và có liên quan đến sự sinh ung thư qua gia tăng biểu hiện
của cyclin trong tế bào u
Có 3 giả thuyết cho việc hình thành Oncogen.
- Oncogen là những gien để phát triển tế bào, hoạt hóa nhờ yếu tố tăng trưởng (growth
factor). Do rối loạn cơ chế điều hành, yếu tố tăng trưởng hoạt hóa mạnh kích thích
Oncogen sinh ung thư.
- Oncogen là những đoạn DNA bị thương tổn bởi tác nhân gây bệnh như: hóa học, sinh
học, vật lý. Cơ thể đã sửa chữa những DNA này nhưng không hoàn hảo, nên cùng tác
nhân ung thư, có người bị ung thư có người không bị ung thư.
6


- Oncogen là do các genome của virus bơm vào cơ thể người vì thấy các Oncogen này
giống với DNA của virus. Ví dụ: HPV(cổ tử cung, dương vật), EBV (Burkitt) và HBV
(ung thư gan).
Trái với các gen sinh ung thư, các gen kháng ung thư mã hoá cho những protein kiểm
soát phân bào theo hướng ức chế, làm chu kỳ phân bào bị dừng ở một pha, thường ở pha
G1, các gen kháng ung thư còn có chức năng làm biệt hoá tế bào, hoặc mã hoá tế bào chết
theo chương trình, khi các gen kháng ung thư bị bất hoạt do đột biến sẽ làm biến đổi tế
bào lành thành tế bào ác tính.

2