Song ngữ ngôn ngữ huýt sáo sắp biến mất ở hy lạp

Ngôn ngữ huýt sáo sắp biến mất ở Hy Lạp
Greece's disappearing whistled language
Nằm sâu trong góc phía đông nam của hòn đảo Evia thuộc Hy Lạp, bên trên một mê
cung các khe núi hình xoắn ốc hướng về phía biển Aegean, một ngôi làng nhỏ bé tên
Antia tọa lạc trên sườn núi Ochi.
Hidden deep in the south-east corner of the Greek island of Evia, above a twisting maze
of ravines that tumbles toward the Aegean Sea, the tiny village of Antia clings to the
slopes of Mount Ochi.
Không có bất kỳ khách sạn hay nhà hàng nào trong vòng 40km, và ngôi làng thì hẻo
lánh đến mức nó không cả xuất hiện trên Google Maps.
There are no hotels or restaurants within 40km, and the hamlet is so remote that it
doesn’t exist on Google Maps.
Nhưng khi bạn đến đây trên một con đường ngoằn ngoèo từ Karystos, qua một khung
cảnh huyền bí của những ngôi mộ đá cự thạch "nhà rồng" và những tảng đá Cyclopic
khổng lồ, bạn sẽ nghe thấy một bài hát báo tin cổ dội lại từ những vách núi.
But as you travel here along a dizzying road from Karystos, through a mythical
landscape of megalithic ‘dragon house’ stone tombs and giant Cyclopic boulders, you’ll
hear an ancient siren song reverberating against the mountain walls.
Đó là bởi vì hàng ngàn năm nay, cư dân của làng Antia đã sử dụng một ngôn ngữ huýt
sáođặc biệt, mô phỏng âm thanh tiếng chim hót để giao tiếp qua những thung lũng xa
xôi.
That’s because for thousands of years, the inhabitants of Antia have used a remarkable
whistled language that resembles the sounds of birds to communicate across the
distant valleys.
Được gọi là sfyria, đây là một trong những ngôn ngữ hiếm và có nguy cơ bị biến mất
nhất trên thế giới - một cách giao tiếp đường dài bí ẩn trong đó toàn bộ cuộc nói
chuyện, bất kể phức tạp thế nào, đều có thể chuyển thành tiếng huýt sáo.


Known as sfyria, it’s one of the rarest and most endangered languages in the world – a
mysterious form of long-distance communication in which entire conversations, no

matter how complex, can be whistled.
Trong hai thiên niên kỷ qua, người duy nhất có thể phát âm và hiểu những âm bí mật
của sfyria là những người chăn cừu và nông dân của ngôi làng trên sườn núi này, mỗi
người họ đã tự hào truyền lại truyền thống được bảo vệ nghiêm ngặt này cho con cháu.
For the last two millennia, the only people who have been able to sound and
understand sfyria’s secret notes are the shepherds and farmers from this hillside
hamlet, each of whom has proudly passed down the tightly guarded tradition to their
children.
Tuy nhiên trong hai thập kỷ gần đây, dân số của làng Antia đã suy giảm từ 250 xuống
37, và khi những người già trong làng rụng răng, nhiều người không thể nào phát âm
những âm thanh sắc sảo của sfyria.
But in the last few decades, Antia’s population has dwindled from 250 to 37, and as
older whistlers lose their teeth, many can no longer sound sfyria’s sharp notes.
Ngày nay, chỉ có sáu người còn lại trên hành tinh, những người vẫn có thể 'nói' ngôn
ngữ bất thành văn này - và một trong số họ gần đây đã mời tôi đến Antia để tôi có thể
gặp những người huýt sáo cuối cùng của Hy Lạp.
Today, there are only six people left on the planet who can still ‘speak’ this unspoken
language – and one of them recently invited me to Antia so I could meet the last
whistlers of Greece.
Không ai có thể nhớ lại chính xác làm thế nào hay khi nào mà người dân nơi đây bắt
đầu sử dụng sfyria - xuất phát từ từ Hy Lạp sfyrizo, có nghĩa là 'tiếng còi' - để giao tiếp.
No-one can recall exactly how or when the villagers here began using sfyria – which
comes from the Greek word sfyrizo, meaning ‘whistle’ – to communicate.
Một số cư dân đoán rằng nó đến từ những người lính xứ Ba Tư, những người tìm cách
trú ẩn ở vùng núi khoảng 2.500 năm trước.


Some residents speculate that it came from Persian soldiers who sought refuge in the
mountains some 2,500 years ago.
Những người khác tuyên bố ngôn ngữ được phát triển trong thời gian Byzantine như là

một cách bí mật để cảnh báo chống lại mối nguy hiểm từ các làng đối thủ và xâm nhập
những tên cướp biển.
Others claim the language developed during Byzantine times as a secret way to warn
against danger from rival villages and invading pirates.
Thậm chí có một niềm tin rằng ở Athens cổ đại, họ đăng những người chơi huýt sáo từ
Antia lên đỉnh núi như những người gác để họ có thể báo hiệu một cuộc tấn công sắp
xảy ra trên đế quốc.
There’s even a belief that in ancient Athens, they’d post whistlers from Antia on the
mountaintops as sentries so they could signal an imminent attack on the empire.