Đánh giá hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp tại huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình

B ăTĨIăNGUYÊNăVĨăMỌIăTR
TR

NGă

NG

IăH CăTĨIăNGUYểNăVĨăMỌIăTR

NGăHĨăN I

TR NăTH ăTHANHăHOA

ÁNHăGIÁăHI UăQU ăS ăD NGă TăNỌNGăNGHI P
T I HUY Nă ỌNGăH NG,ăT NHăTHÁIăBỊNH

LU NăV NăTH CăS ăQU NăLụă

HƠăN iăậ N mă2018

Tă AI


B ăTĨIăNGUYÊNăVĨăMỌIăTR
TR

NGă

NG

IăH CăTĨIăNGUYểNăVĨăMỌIăTR

NGăHĨăN I

TR NăTH ăTHANHăHOA

ÁNHăGIÁăHI UăQU ăS ăD NGă TăNỌNGăNGHI P
T I HUY Nă ỌNGăH NG,ăT NHăTHÁIăBỊNH

LU NăV NăTH CăS ăQU NăLụă Tă AI
Chuyênăngành:ăQu nălỦă tăđai
Mưăs :ă8850103

NG

IăH

NGăD NăKHOAăH C:

T.S.ăLêăTh ăKimăDung

HƠăN iăậ N mă2018


TR

CỌNGăTRÌNHă
CăHOĨNăTHĨNHăT Iă
NGă IăH CăTĨIăNGUYểNăVĨăMỌIăTR
NGăHĨăN I

Cánăb ăh

ngăd năchính:ăT.SăLêăTh ăKimăDung

Cánăb ăch măph năbi nă1: T.SăNguy năTi năS
Cánăb ăch măph năbi nă2:ăT.SăHoàngăXuânăPh

ng

Lu năv năth căs ăđ căb oăv ăt i:
H Iă NGăCH MăLU NăV NăTH CăS
TR NGă IăH CăTĨIăNGUYÊNăVĨăMỌIăTR NGăHĨăN I
Ngàyăă...ăăthángăă...ăăn mă20..


Tôiăxinăcamăđoan:ă
Nh ngăk tăqu ănghiênăc uăđ

cătrìnhăbàyătrongălu năv nălàăhoànătoànă

trungăth c,ăc aătôi,ăkhôngăviăph măb tăc ăđi uăgìătrongălu tăs ăh uătríătu ăvàă
phápălu tăVi tăNam.ăN uăsai,ătôiăhoànătoànăch uătráchănhi mătr

căphápălu t.

TÁCăGI ăLU NăV N
(Ký và ghi rõ h tên)


L IăC Mă N

Trongăth iăgianăh căt păt iăTr
HàăN i,ătôiăđưănh năđ

ngă

iăh căTàiăNguyênăvàăMôiăTr

ngă

cănhi uăs ăquanătâmăgiúpăđ ,ăch ăb oăt nătìnhăc aăcácă

th yăcôăgiáoătrongăkhoaăQu nălỦăđ tăđai.ă

căbi t,ătrongăquáătrìnhăhoànăthànhă

lu năv nănàyăs ăc ăg ngăc aăb năthânătôiăđưănh năđ

căs ăgiúpăđ ănhi tătìnhă

c aăcácăth yăcôătrongăkhoa.
Tôi xin bày t lòngăc mă năđ năBanăgiámăhi uănhàătr

ng,ăkhoaăQu nă

lỦăđ tă đaiă cùngă cácă th yă côă giáoăđưă gi ngă d yă trongăsu tăquáă trìnhăh că t p.ă
căbi tătôiăxinăg iăl iăc mă năđ n cô giáo TS.ăLêăTh ăKimăDungăđưătr că
ti păh

ngăd năđ ătôiăhoànăthànhălu năv nănày.

Quaăđâyătôiăxinăg iăl iăc mă năt iăcácăđ ngăchíălưnhăđ oăUBNDăvàăcácă
phòng,ăBanăhuy nă ôngăH ngăđưănhi tătìnhăch ăb o,ăt oăđi uăki năgiúpăđ ătôiă
làmăquenăv iăth căt ăhoànăthànhălu năv nănày.
Tôiăxinăchânăthànhăc mă năt tăc ăb năbè,ăng

iăthânăvàăgiaăđìnhăđưăgiúpă

đ ăeătrongăquáătrìnhăth căhi năđ ătài.
Khóaă lu nă t tă nghi pă s ă khôngă tránhă kh iă nh ngă thi uă sót,ă nênă tôiă
mongă nh nă đ

că s ă đóngă gópă ch ă b oă c aă cácă Th y,ă cácă côă vàă cácă b nă đ ă

khóaălu năngàyăcàngăhoànăthi năh n,ăc ngănh ăđ ătôiăcóăth ăv ngăb

căh nă

trong chuyên môn sau này.
EmăxinăchơnăthƠnhăc mă nă!ăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă
Thái Bình, Ngày tháng

n m 2018

Tácăgi

Tr năTh ăThanh Hoa


THỌNGăTINăLU NăV N
N iădungăđ

cătrìnhăbàyăg m:

+ăH ăvàătênăh căviên: Tr năTh ăThanhăHoa
+ăL p: CH2B.Q

Khoá: 2

+ăCánăb ăh ngăd n:ăT.SăLêăTh ăKimăDung
+ă Tênă đ ă tài: ánhă giáă hi uă qu ă s ă d ngă đ tă nôngă nghi pă t iă huy nă ôngă
H ng,ăt nhăTháiăBình.
+ Thôngătinălu năv n:ătrìnhăbàyănh ngăn iădungăchínhăđ

cănghiênăc uătrong

lu năv năvàăk tăqu ăđ tăđ c:
M c tiêu nghiên c u:

-

ánhăgiáăhi u qu các lo i hình s d ngăđ t nông nghi pătrênăđ a bàn

huy nă ôngăH ng.
ăxu tăđ nhăh ngăvàăcácăgi iăphápănângăcaoăhi uăqu ăs ăd ngăđ tă
nôngănghi pătrênăđ aăbànăhuy n.
-

N i dung chính trong lu n v n:

- Huy nă ôngăH ngăcóăv ătríătrungăchuy năgi aăthànhăph ăTháiăBìnhăvàă

cácăhuy năphíaăB c.ăTh ătr nă ôngăH ngălàătrungătâmăchínhătr ,ăkinhăt ăv năhoáă
c aăhuy n,ăcáchăthànhăph ăTháiăBìnhă12ăkm,ăr tăthu năl iăchoăvi căgiaoăl uăphátă
tri năkinhăt ă- xưăh iăvàătraoăđ iăkhoaăh căk ăthu tăcôngăngh .ăTheoăth ng kêăăđ tă
đaiătínhăđ nă31/12/2017,ăhuy nă ôngăH ngăcóădi nătíchăđ tăt ănhiênălàă19930,23ă
ha,ă g mă 44ă xư,ă th ă tr n.ă

aă hìnhă huy nă ôngă H ngă t

sôngăngòiăch yătheoănhi uăăh

ngă đ iă b ngă ph ng,ă

ng.ăCùngăv iăs ăkhaiăthácătàiănguyênăđ tăđaiă

vàăxâyăd ngăh ăth ngăđêăđi uăt ălâuăđ iăđưăphânăchiaăthànhănhi uăôăl nănh ,ă
đêăđi uălàăranhăgi iăphânăchiaăgi aăcácăôăvàăsông.ăPh năđ tăngoàiăđêăcóăđ aă
hìnhăcaoăth păkhácănhau.ăPh năđ tătrongăđêăt

ngăđ iăb ngăph ng.ăNhìn chung

đi uăki năđ aăhìnhăc aă ôngăH ngăthu năl iăchoăvi căkhaiăthácătri tăđ ăqu ăđ tă
đai,ăxâyăd ngăc ăs ăh ăt ng,ăb ătríăkhuădânăc ,ăphátătri năs năxu t,ăchuy năđ iăc ă
c uăcâyătr ng,ăt oăraăh ăsinhătháiăđ ng,ăth căv tăkháăđaăd ng,ăphongăphú,ăthu nă
l iăchoăvi căxâyăd ngăc ăs ăh ăt ngăph căv ăphátătri năkinhăt ă- xưăh i.


- S ăhìnhăthànhăvàăphânăb ăc aăcácăcácălo iăhìnhăs ăd ngăđ t xu tăphátăt
đ căđi măt ănhiênăc aăhuy n, t păquán s năxu tăc aănhânădână đ aăph

ng,ăt ă yêuă

c uătiêuăth ăs năph m,ăđi uăki năkinhăt ăxưăh iăc aăhuy năH iăH uăvàăc aăt nhăNamă
nh. Quáătrìnhănghiênăc uăxácăđ nhăs ăhìnhăthànhăvàăphânăb ăc aăcácălo iăhìnhăs ă
d ngăđ tăhuy nă ôngăH ng, c ăth ăbaoăg m:ăLUTăchuyên lúa, LUT 2 lúa ậ 1 màu,
LUT 2 màu ậ 1ălúa,ăLUTăchuyênămàu,ăLUTăth yăs n.
- Xâyă d ngă đ nă v ă b nă đ ă đ tă đaiă vàă phână h ngă thíchă h păđ tă đaiă c aă cácă
lo iăhìnhăđ

-

căl aăch n

ánhăgiáăhi uăqu ăcácălo iăhìnhăs ăd ngăđ tă:ăhi uăqu ăkinhăt ,ăhi uă

qu ăxưăh i,ăhi uăqu ămôiătr
-

ăxu tăđ nhăh

ng.

ngăs ăd ngăđ tătrênăđ aăbànăhuy nă ôngăH ng,ăt nhă

TháiăBìnhăvàăđ aăraăm tăs ăgi iăphápăc ăth ănh :ăgi iăphápăv ăth ătr

ngătiêuă

th ăs năph m,ăgi iăphápătàiăchính,ăgi iăphápăchínhăsách,ăgi iăphápăv ăngu nă
nhânăl căvàăkhoaăh c k ăthu t.
- K tăqu ăđánhăgiáăthíchăh păđ tăđaiă ôngăH ngăđưăxâyăd ngăđ

că

b năđ ăđ năv ăđ tăđaiăc aăhuy năg mă21ăđ năv ăđ tăđai.ăK tăqu ăphânăh ngă
thíchăh păđ tăđaiăchoăcácăLUTăhuy nă ôngăH ngăđưăxácăđ nhăđ

cădi nătíchă

thíchăh păđ tăđaiă ăcácăm căS1,ăS2,ăS3, N cho các LUT.
- Quaăđánhăgiáăhi uăqu ăs ăd ngăđ tănôngănghi pătrênăđ aăbànăhuy nă
tôiăcóănh ngăđ nhăh

ngăs ăd ngăđ tănông nghi păc aăhuy nă ôngăH ngăđ nă

n mă2020:Gi ă năđ nhăcácăLUTăchuyênălúaăv iăki u s ăd ngăđ tăLúaăxuânăậ
lúa mùa và LUT chuyên rau màuăv iăki uăs ăd ngăđ tăL căậ ngô ậ khoai tây
đ ăđ măb oăanăninhăl
khoai tâyăchoăth ătr

ngăth cătrênăđ aăbànăhuy năvàăgópăph năcungă ngăg o,ă
ngătrongăt nhăvàăcácăt nhălânăc n.


DANHăM CăB NG
B ng1.ă1ă:ăPhânăh ngăđ tăđaiăthíchăh p .......................................................... 19
B ngă2.ă1: S ănôngăh ăđ

căch năđi uătraătheoăcácăLUTăhuy nă ôngăH ng 30

B ngă3.ă1ăHi n tr ngăs ăd ngăđ tănôngănghi păhuy nă ôngăH ngăn mă2017 ... 48

B ngă3.ă2:ăBi năđ ngăs ăd ngăđ tănôngănghi păhuy nă ôngăH ng ............... 50
B ngă3.ă3:ăCácălo iăhìnhăs ăd ngăđ tăchínhăt iăhuy nă ôngăH ng. ............... 54
B ngă3.ă4.ăPhânăc păvàămưăhoáăcácăch ătiêuăxâyăd ngăb năđ ăđ năv ăđ tăđai ..... 57
B ngă3.ă5:ăPhânăc păđ tătheoăLo iăđ t............................................................. 58
B ngă3.ă6:ăPhânăc păđ tătheoăđ aăhìnhăt

ngăđ i ............................................ 58

B ngă3.ă7ă:ăPhânăc păđ tătheoăthànhăph năc ăgi i ........................................... 59
B ngă3.ă8:ăPhânăc păđ tătheoăch ăđ ăt

i ........................................................ 59

B ngă3.ă9:ăPhânăc păđ tătheoăch ăđ ătiêu ........................................................ 60
B ngă3.ă10:

căđi măvàătínhăch tăđ tăđaiăc aăcácăđ năv ăb năđ ăđ tăđai ...... 60

B ngă3.ă11:ăYêuăc uăs ăd ngăđ tăvàăphânăc păthíchăh păc aăcácălo i hìnhăđ tă
đ

căl aăch n ................................................................................. 61

B ngă3.ă12: Phânăh ngăthíchăh păđ tăđaiăđ iăv iăcácălo iăhìnhăs ăd ngăđ t ....... 62
B ngă3.ă13: K tăqu ăđi u traăn ngăsu tăm tăs ăcâyătr ngăchính ..................... 64
B ngă3.ă14:ăHi uăqu ăkinhăt ăc aăcácălo iăhìnhăs ăd ngăđ t ........................... 64
B ngă3.ă15:ăHi uăqu ăxưăh iăc aăcácălo iăhìnhăs ăd ngăđ t ............................ 66
B ngă3.ă16:ăB ngăsoăsánhăl
B ngă3.ă17:ăCácăLUTăđ
B ngă3.ă18:ă nhăh

ngăthu căb oăv ăth căv t .................................. 68

căl aăch n .............................................................. 71

ngăcácălo iăhìnhăs ăd ngăđâtăn mă2020 ........................ 72


DANHăM CăVI TăT T
Danhăm c

Kíăhi u

Di nătíchăđ tăt ănhiên

DTTN

Di nătíchăđ tănôngănghi p
T ăch cănôngăl

ngăLiênăhi păqu c

T ngăs năph măqu căn i

DT NN
FAO
GDP

Gíaătr ăs năxu t

GTSX

Gíaătr ăgiaăt ng

GTGT

Lo iăhìnhăs ăd ngăđ t
năv ăđ tăđai
Thànhăph năc ăgi i
yăbanănhânădân
Tiêuăchu năVi tăNam

LUT
LMU
TPCG
UBND
TCVN


M CăL C
L I CAMă OAN
L IăC Mă N
THỌNGăTINăLU NăV N
DANHăM CăB NG
DANHăM CăVI TăT T
M CăL C
M ă
CH

U .............................................................................................................. 1

NGă1.ăT NGăQUANăNGHIểNăC U...................................................... 4

1.1.ăC ăs ăkhoaăh c ....................................................................................... 4
1.1.1. Khái ni m s d ngăđ t. ......................................................................... 4
1.1.2.S d ngăđ t b n v ng ............................................................................ 7
1.1.3. Khái ni m v hi u qu ,ăcácătiêuăchíăđánhăgiáăhi u qu s d ngăđ t
nông nghi p. .................................................................................................. 11
1.1.4.ă ánhăgiáăđ t theo FAO ....................................................................... 17
1.2. Tìnhă hìnhă nghiênă c uă nơngă caoă hi uă qu ă s ă d ngă đ tă trênă th ă
gi iăvƠă ăVi tăNam. ...................................................................................... 20
1.2.1. Tình hình nghiên c u v hi u qu s d ngăđ t trên th gi i .............. 20
1.2.2. Tình hình nghiên c u nâng cao hi u qu s d ngăđ t nông nghi p
Vi t Nam .................................................................................................... 22
CH

NGă2:
2.1.ă

iăt

IăT

NG,ăN IăDUNGăVĨăPH

NGăPHÁPăNGHIểNăC U .. 29

ngănghiênăc u .......................................................................... 29

2.2.ăN iădungănghiênăc u ............................................................................ 29
2.3.ăPh

ngăphápănghiênăc u .................................................................... 29

2.3.1.ă i u tra thu th p s li u ...................................................................... 29
2.3.2.ăPh

ngăphápăth ngăkê,ăt ngăh păvàăx ălỦăs ăli u: ............................. 30

2.3.3.ăPh

ngăphápăsoăsánh .......................................................................... 31


2.3.4.ăPh

ngăphápăđánhăgiáăhi uăqu ă s ăd ngăđ tăthôngă quaăh ă th ngă

cácăch ătiêuăkinhăt ,ăxưăh iăvàămôiătr
2.3.5.ăPh
CH

ng ..................................................... 31

ngăphápăkhác ............................................................................... 32

NGă3: K TăQU ăNGHIểNăC U ......................................................... 34
3.1.ă

că đi mă đi uă ki nă t ă nhiên- kinhă t ă xưă h iă c aă huy nă ôngă

H ng ............................................................................................................. 34
3.1.1.ă i u ki n t nhiên ............................................................................... 34
3.1.2.ă i u ki n kinh t - xã h i ..................................................................... 40
3.1.3.ă ánhăgiáăchungăv đi u ki n t nhiên- kinh t - xã h i ....................... 45
3.2.ă Tìnhă hìnhă s ă d ngă đ tă nôngă nghi pă trênă đ aă bƠnă huy nă ôngă
H ng ............................................................................................................. 46
3.2.1. Hi n tr ng và bi năđ ng s d ngăđ t nông nghi p t i huy nă ôngă
H ng .............................................................................................................. 46
3.2.2. Hi n tr ng các lo i hình s d ngăđ t nông nghi p t i huy nă ôngă
H ngăvàămôăt các lo i hình s d ngăđ t nông nghi p................................. 53
3.2.3. Xây d ng và mô t cácăđ năv b năđ đ n v đ tăđaiăhuy nă ôngă
H ng .............................................................................................................. 57
3.3.ă ánhăgiáăhi uăqu ăcácă lo iăhìnhăs ăd ngă đ tă nôngănghi pătrênă
đ aăbƠnăhuy nă ôngăH ng.......................................................................... 63
3.3.1. H th ng cây tr ng và các lo i hình s d ngăđ t nông nghi p ph
bi nătrênăđ a bàn huy n ................................................................................. 63
3.3.2 Hi u qu s d ngăđ t nông nghi p ...................................................... 63
3.4.ă

ăxu tăđ nhăh

ngăvƠăcácăgi iăphápănơngăcaoăhi uăqu ăs ăd ngă

đ tănôngănghi pătrênăđ aăbƠnăhuy nă ôngăH ng ..................................... 70
3.4.1. L a ch n các lo i hình s d ngăđ t nông nghiêp có hi u qu ............ 70
3.4.2.ă

xu tăđ nhăh

ng s d ngăđ t nông nghi pătrênăđ a bàn huy n

ôngăH ng .................................................................................................... 71


3.4.3. Các gi i pháp nâng cao hi u qu s d ng đ t nông nghi p hi u
qu . ................................................................................................................ 73
K TăLU NăVĨăKI NăNGH ............................................................................ 76
TĨIăLI UăTHAMăKH O .................................................................................. 78
PH ăL C ............................................................. Error! Bookmark not defined.


1

M ă

U

1. Tínhăc păthi t
tăđaiălàăt ăli uăs năxu tăch ăy uăvàăđ căbi tăkhôngăth ăthayăth ătrongă
s n xu tănôngănghi p.ăVi căqu nălỦ,ăs ăd ngăđ tăb năv ng,ăti tăki măvàăth că
s ăcó hi uăqu ăkinhăt ăđưătr ăthànhăchi năl

căquanătr ngăđ iăv iăs ăt năt iăvàă

phátătri n c aăxưăh iăb iănhi uănguyênănhân:ăTàiănguyênăđ tăcóăh n,ăđ tăcóă
kh ă n ngă canh tácă càngă ítă i,ă ápă l că dână s ,ă s ă phátă tri nă đôă th ă hóa,ă côngă
nghi păhóaăvàăcácăh ăt ng k ăthu t;ădoăđi uăki năt ănhiênăvàăho tăđ ngătiêuă
c căc aăconăng

iăd năt iăđ tăb ăô nhi m,ăthoáiăhoá,ăm tăkh ăn ngăcanhătác,ă

trongăkhiăđóăđ ăph căh iăđ ăphìănhiêu c năthi tăchoăcanhătácănôngănghi păph iă
tr iăquaăhàngătr măn m.
Vi tă Namă làă m tă đ tă n
nghi p, nênătaăcàngăth yăđ

că kho ngă h nă 70%ă dână s ă s ngă b ngă nôngă

căt măquanătr ngăc aăđ tăđaiătrongăs năxu tănôngă

nghi p.ăV i vaiătròălàăt ăli uăs năxu t,ăđ tăđaiăthamăgiaăvàoăquáătrìnhăs năxu tă
t oă raă c aă c iă v t ch t,ă đ mă b oă nhuă c uă c aă conă ng
Tr

că h t,ăđ tă canhătácă cung c păl

iă nh ă n,ă ,ă m c....ă

ngăth c,ă th căph mă choă conă ng

iăt nă

t i.ăVìăv y,ăvi căt ăch căs ăd ngăđ t đaiăh pălỦ,ăti tăki măvàăhi uăqu ălàănhi mă
v ăquanătr ngăhàngăđ uăđ măb oăchoăn n nôngănghi păphátătri năb năv ng.
Cùngăv i thànhăph ăTháiăBìnhă,ăhuy nă ôngăH ngăn măgi aătrungătâmăt nhă
Thái Bình, phíaă ông giápăhuy năTháiăTh y, phíaăB căgiápăhuy n Qu nhăPh ,
phía Tây và TâyăB căgiápăhuy n H ngăHà, phía Tây Nam giápăhuy n V ăTh ,ă
phía Nam giáp thànhă ph ă Tháiă Bình, phíaă ôngă Nam giápă huy n Ki nă X

ng.ă

Con sông Trà Lý ch yămenătheoăranhăgi iăphíaăNamăc aăhuy năv iăcácăhuy nă
V ăTh ăvàăKi năX

ng.ăTrongănh ngăn măg năđâyăcùngăv iăs ăphátătri năc aă

n năkinhăt ă-ăxưăh iăc aăhuy nă ôngăH ngăt nhăTháiăBình,ănhuăc uăs ăd ngăđ tă
trênăđ aăbànăhuy năngàyăcàngăt ngălàmăn yăsinhăcácăv năđ ăliênăquanăđ năđ tă
đai,đ că bi tă làă đ tă s nă xu tă nôngă nghi p.ă N uă chúngă taă s ă d ngă đ tă khôngă cóă


2

khoaăh c,ăkhôngătheoăquyăho ch,ăk ăho chăs ălàmăchoăđ tăb ăc năc iăvàăb cămàuă
d năđ nănh ngătácăh iăx uăđ iăv iăđ iăs ngăkinhăt ăxưăh i.
Huy nă ôngăH ngăv iădi nătíchăt ănhiênăkho ngă19.929,93 haătrongăđó,ă
đ tănôngănghi păchi mă70,56ă%ăt ngădi nătích;ălàăhuy năcóăti măn ngăv ăđ tă
đai,ăs năxu t nôngănghi păchi măt ătr ngăt

ngăđ iăl nă(38,24%)ătrongăc ăc uă

kinhăt ăc aăhuy n.
Vìăv y,ăs ăd ngăđ tăs năxu tănôngănghi păhi uăqu ăcóăt măquanătr ngăl nă
đ iă v iă s phátă tri nă c aă huy n.ă Tuyă nhiênă th că tr ngă choă s nă xu tă nôngă
nghi păcònănhi uăb t c p,ăch aăkhaiăthácăđ
hi uăqu ăv ăkinhăt ,ăxư h i,ămôiătr
ch aăđ

căđúngăti măn ngăđ tăđai.ăM tăkhácă

ngăc aăcácălo iăhìnhăs ăd ngăđ tămangăl iă

căquanătâm,ăđánh giáăđúngăm c.ăChínhăvìăv yăvi căđánhăgiáăhi uăqu ăs ă

d ngăđ tănôngănghi pănh m đ ăxu t,ăđ nhăh

ngăs ăd ngăđ tăvàăcácălo iăhìnhăs ă

d ngăđ tăcóăhi uăqu ălàăm t vi călàmăr tăc păthi tăhi nănay.ăXu tăphátăt ănh ngă
v năđ ătrên,ătôiăti năhànhăth căhi nănghiênă c uăđ ătài:ă “ ánh giá hi u qu s
d ng đ t nông nghi p huy n ông H ng, t nh Thái Bình".
2. M cătiêuănghiênăc u
-

ánhăgiáăhi u qu các lo i hình s d ngăđ t nông nghi p trênăđ a bàn

huy nă ôngăH ng
-

xu tăđ nhăh

ng và các gi i pháp nâng cao hi u qu s d ngăđ t

nông nghi pătrênăđ a bàn huy n.
3. ụăngh aăkhoaăh căvƠăth căti năc aăđ ătƠiă
- Ý ngh a khoaăh c
D a trên nghiên c u c a các nhà khoa h c v hi u qu s d ngă đ t
nông nghi p và s d ngăđ t nông nghi p b n v ngăc ngănh ăđánhăgiáăv các
lo i hình s d ngăđ t và nh ng k t qu nghiên c u thu th păđ

căđ aăraăđ

c

nh ngă đánhă giáă kháchă quană nh t v tình hình s d ngă đ t nông nghi p và
nh ng bi n pháp s d ngăđ t hi u qu nh t t i huy nă ôngăH ng.


3

- Ý ngh a th c ti n
K tăqu ănghiênăc uăc aăđ ătàiălàmăc ăs ăchoăcácănhàăqu nălỦăch ăđ oăvàă
đi uă hànhă s nă xu tă nôngă nghi pă trênă đ aă bànă huy nă ôngă H ng trongă vi că
chuy năđ iăc ăc uăcâyătr ng,ăv tănuôiătheoăh

ngăhi uăqu ,ăb năv ng.

Các k tă qu ă nghiênă c uă cóă th ă giúpă đ aă ph

ngă chuy nă đ iă c ă c uă s ă

d ngăđ tănôngănghi păphùăh p,ăđ ăxu tăgi iăphápănângăcaoăhi uăqu ăs ăd ngă
đ tătheoăh

ngăphátătri năb năv ng,ă gópă ph năt ngă thuă nh pă choă ng

xu tănôngănghi pătrênăđ aăbànăhuy nă ôngăH ng,ăt nhăThái Bình

iăs nă

4

CH

NGă1.ăT NGăQUANăNGHIểNăC U

1.1.ăC ăs ăkhoaăh c

1.1.1. Khái ni m s d ng đ t.
-

tăđ

căhìnhăthànhătrongăhàngătri uăn măvàălàăm tătrongănh ngăy uă

t khôngăth ăthi uăc uăthànhămôiătr
gianăs ngăc aăconăng

ngăs ng.ă

tălàă n iăch aă đ ngăkhôngă

iăvàăcácăloàiăsinhăv t,ălàăn iăcungăc pătàiănguyênăc nă

thi tăchoăcu căs ngăvàăho tăđ ngăs năxu tăc aăconăng

i.ăV iăđ căthùăvôăcùngă

quỦăgiáălàăăcóăđ ăphìănhiêu,ăđ tălàmănhi măv ăc aăm tăbàăm ănuôiăs ngămuônă

loàiătrênătráiăđ t.
- S ă d ngă đ tă làă tácă đ ngă vàoă đ tă đaiă nh mă đ tă đ

că hi uă qu ă mongă

mu n.ăS d ngăđ tălàăcácăho tăđ ngăs năxu tănôngălâmănghi păt oăraăcácălo iă
hìnhăs ăd ngăđ tătrênăm iăđ năv ăb năđ ăđ tăđaiăậ LMU.
- Trongăquáătrìnhăphátătri năc aăxưăh iăloàiăng

i,ăconăng

iăđưăbi tăt nă

d ng vàă khaiă thácă cácă ti mă n ngă c aă đ tă đaiă đ ă s ă d ngă choă cácă m că đíchă
khácănhau.ăS ăd ngăvàoăm căđíchănôngănghi p,ăxâyăd ngăc ăb n,ăkhaiăthácă
khoángăs n,ălàmănhàă ,…Hayănóiăcáchăkhác,ălo iăs ăd ngăđ tăđ

căhi uăkháiă

quátălàăb cătranhămôăt ăth cătr ngăs ăd ng đ tăc aăm tăvùngăđ tăc ăth .ăCóă
th ăchiaăs ăd ngăđ tăthànhăcácăhìnhăth că(ki u)ăs ăd ngăđ tănh ăsau:ă
- S ă d ngă đ tă trênă c ă s ă s nă xu tă tr că ti pă (câyă tr ng,ă đ ngă c ă vàă
r ngăg ,…).ă
- S ăd ngăđ tătrênăc ăs ăs năxu tăth ăy u/giánăti pă(nh ălàăch nănuôi).ă
- S ăd ngăđ tăvìăm căđíchăb oăv ă(ch ngăsuyăthoáiăđ t,ăb oăt năđaăd ngă
hoáăloàiăsinhăv t,ăb oăv ăcácăloàiăquỦăhi m).ă
- S ă d ngă đ tă theoă cácă ch că n ngă đ că bi tă nh ă thu ă l i,ă đ
thông,ăđ tăkhuădânăc ,ăduăl chăsinhăthái,ăcôngănghi p,ăkhuăanăd
Thôngă th

ngă khiă nghiênă c uă s ă d ngă đ tă ng

thànhă3ălo iănh ăsau:ă

iă taă th

ngă giaoă

ng,…ă
ngă phână táchă


5

Lo iăhìnhăs ăd ngăđ tăchínhă(MajorăKindăOfăLandăUse)ăLàăs ăphânănh ăs ă
d ngăđ tătrongăkhuăv căho căvùngănôngăậ lâmănghi p.ăCh ăy uăd aătrênăc ăs ă
s năxu tăc aăcácăcâyătr ngăhàngăn m,ălâuăn m,ălúaăn
ngh ăng i,ăr ng,ăđ ngăv tăhoangădư,ăb oăv ăn

c,ăđ ngăc ,ăkhuăgi iătríă

c,ăc iăthi năđ ngăc .ăVíăd ănh ă

câyăhàngăn m,ăcâyălâuăn m,ătr ngăc ăđ iătrà,ătr ngăc ăthâmăcanh,...ăă
Lo iăhìnhăs ăd ngăđ tă(LandăUseăTypeăậ LUT)ăLàălo i hìnhăđ căbi tăc aă
s ăd ngăđ tăđ

cămôăt ăvàăphânălo iăm tăcáchăchiăti t.ăCóăth ăphânălo iătheoă

th iăgianăsinhătr

ngăc aăcâyătr ng,ăphânălo iătheoănhómăs năph m,ăphânălo iă

chiăti tătheoăcâyătr ngăvàămùaăv .ăNóiăcáchăkhácăthìălo iăhìnhăs ăd ngăđ tălàă
m tăho căm tănhómăcâyătr ngăđ

căb ătríăs năxu tătrongăđi uăki năt ănhiên,ă

kinhăt ăhi năhành.
Ki uăs ăd ngăđ tă(LandăUtilizationăTypeăậ LUT)ăLàăb cătranhămôăt ăchiă
ti tăcácălo iăs ăd ngăđ tăkhiăđánhăgiáă ăc păhuy n,ăxư,ănôngătr i,ănôngăh .ă óă
c ngăcóăth ălàăh ăth ngăcâyătr ngăho căluânăcanhăcâyătr ngăc a LUTătrênăm iă
LMU. LUT chuyên lúa: Lúa xuân ậ lúaămùaăho că1ăv ălúa.
1.1.1.a. Khái ni m đ t nông nghi p
Lu tăđ tă đaiă2013ă quyă đ nh,ăđ tănôngănghi pălàă đ tă đ

că xácă đ nhă ch ă

y uă đ ă s ă d ngăvàoăs năxu tănôngănghi p nh ă đ tătr ngă câyă hàngă n m,ă đ tă
tr ngăcâyălâuăn m,ăđ tăr ngăs năxu t,ăr ngăphòngăh ,ăr ngăđ căd ng,ăđ tănuôiă
tr ngăth yăs n,ăđ tălàmămu iăho cănghiênăc uăthíănghi măv ănôngănghi p.ă
Trongănôngănghi p,ăđ tăđaiăv aălàăđ iăt

ngălaoăđ ng,ăv aălàăt ăli uălao

đ ng.ăNh ăv y,ăđ tăđaiăkhôngăch ălàăch ăđ ng,ăch ăt aăc aălaoăđ ngămàăcungă
c păch tădinhăd

ngănuôiăcâyătr ngăvàăthôngăquaăs ăphátătri năc aătr ngătr tă

t oăđi uăki năchoăngànhăch nănuôiăphátătri n.ăV iăỦăngh aăđó,ăđ tăđaiălàăt ăli uă
s năxu tăđ căbi t,ălàăc ăs ăt ănhiênăs năsinhăraăc aăc iăv tăch tăchoăxưăh i.ă ă
n

că taă v iă h nă 70%ă dână s ă làmă nôngă nghi pă nênă v nă đ ă phátă tri nă nôngă

nghi pălàăm tătr năhàngăđ uăt oăc ăs ăv ngăch căchoăs ănghi păcôngănghi pă
hóa,ăhi năđ iăhóaăđ tăn

c.[20]


6

1.1.1.b Nguyên t c s d ng đ t nông nghi p
- B o v nghiêm ng t đ t nông nghi p và đ m b o an ninh l

ng th c

qu c gia
Nguyênă t că b oă v ă nghiêmă ng tă di nă tíchă đ tă tr ngă lúaă v iă v iă tròă ană
ninhăl

ngăth căqu căgiaă:

“Nhàă n

că cóă chínhă sáchă b oă v ă đ tă chuyênă tr ngă lúaă n

chuy nă đ tă chuyênă tr ngă lúaă n

c,ă h n ch ă

că sangă s ă d ngă vàoă m că đíchă phiă nôngă

nghi p.ă Tr

ngă h pă c nă thi tă ph iă chuy nă m tă ph nă di nă tíchă đ tă chuyênă

tr ngălúaăn

căsangăs ăd ngăvàoăm căđíchăkhácăthìănhàăn

căcóăbi năphápăb ă

sungădi nătíchăđ tăho căt ngăhi uăqu s ăd ngăđ tăchuyênătr ngălúaăn
Nhàăn

c.

căcóăchínhăsáchăh ătr ,ăđ uăt ăxâyăd ngăk tăc uăh ăt ng,ăápăd ngă

khoaă h că vàă vàă côngă ngh ă hi nă đ iă choă vùngă quyă ho chă chuyênă tr ngă lúaă
n

căcóăn ngăsu t,ăch tăl

ngăcao.ăNg

iăs ăd ngăđ tăchuyênătr ngălúaăn

có tráchănhi măc iăt o,ălàmăt ngăđ ămàuăm ăc aăđ t;ăkhôngăđ

că

căchuy năsangă

s ăd ngăvàoăm căđíchătr ngăcâyălâuăn m,ătr ngăr ng,ănuôiătr ngăth yăs năvàă
vàoă m că đíchă phiă nôngă nghi pă n uă khôngă đ

că c ă quană nhàă n

c cóă th mă

quy năchoăphép”.
- S d ng đ t nông nghi p linh ho t, ti t ki m, hi u qu và b n v ng.
S ăd ngălinhăho tăđ tănôngănghi păcóăngh aălàăcóăth ăchuy năđ iăvi căs ă
d ngăđ tăvàoănhi uăm căđíchăs năxu tăkhácănhauăphùăh păv iăđi uăki năvàăc ă
h iă s nă xu tă khácă nhauă nh mă đaă d ngă hóaă câyă tr ng.Vi că s ă d ngă đ tă linhă
ho tăchoăphépănôngădânăcóăth ă ngăx ăv iăcácătínăhi uăth ătr

ngănh ălàăgiáăc ă

c aăcácăy uăt ăđ uăvàoăvàăđ uăra.ăNôngădânăs ăcóăl iănhi uăkhiăs ăd ngăđ tă
linhă ho tă vàă s ă giúpăh ăgi mă thi uă r iăro,ă đ ngă th iăti tăki mă chiă phí,ăgi mă
thi uăt năth tăvàădoăđóăt ngăthuănh păchoăh .ă

tăđaiăđ iăv iăm iăqu căgiaălàă

cóăh n,ăđ căbi tătrongăti nătrìnhăcôngănghiêpăhóaăhi năđ iăhóaăđ tăn

c,ăđ tă

nôngănghi păđangăd năb ăthuăh păl i.ăCùngăv iăđó,ăvi căs ăd ngăđ tăb năv ng,ă
ti tăki măvàăcóăhi uăqu ălàăm iăquanătâmăđ căbi tăc aăn

căta.


7

1.1.2.S d ng đ t b n v ng
1.1.2.a.. Quan đi m s d ng đ t b n v ng
- Nôngănghi păb năv ngălàăm tăn nănôngănghi p:ăV ăkinhăt ăđ măb oă
đ

căhi uăqu ăcaoăvàălâuăb n.ăV ăxưăh iăkhôngăt oăkho ngăcáchăl năgi aăgiàuă

nghèo,ă khôngă làmă b nă cùngă hóaă nôngă dână vàă gâyă raă nh ngă t ă n nă xưă h iă
nghiêmă tr ng.ă V ă tàiă nguyênă môiă tr
khôngălàmăsuyăthoáiăvàăh yăho iămôiătr

ngă khôngă làmă c nă ki tă tàiă nguyên,ă
ng.ăV ăv năhóaăquanătâmăđ năvi că

b oăt năvàăphátăhuyăb năs căn năv năhóaădânăt c.
- H ăth ngănôngănghi păb năv ngălàăh ăth ngăqu nălỦăthànhăcôngăcácă
ngu năl iăph căv ăchoăs năxu tănôngănghi p,ăđ ăthõaămưnănh ngănhuăc uăc aă
conăng

i,ătrongăkhiăduyătrìăho cănângăcaoăch tăl

ngămôiătr

ngăvàăb oăv ă

cácăngu năl iăthiênănhiên.ăH ăth ngăđóăbaoăg măs ăqu nălỦ,ăb oăv ăcácăngu nă
l iăthiênănhiênăm tăcáchăh pălỦănh tăvàăph iăcóăph

ngăh

ngăthayăđ iăcôngă

ngh ăvàăth ăch ăđ ăđ măb oăduyătrìăvàăthõaămưnăliênăt cănh ngănhuăc uăc aă
conăng

iă ăhi năt iăvàătrongăt

v iăvi căb oăv ăđ t,ăn

ngălai.ăS ăphátătri nănh ăv yăph iăg năli nă

c,ăcácăngu năgenăcâyătr ng,ăv tănuôiăvàăđ măb oăl iă

íchăkinhăt ăvàăs ăch pănh năxưăh i.
-

EckertăandăBreitchuhă(1994)ăchoăr ng,ănôngănghi păb năv ngălàăs ă

qu nălỦăvàăs ăd ngăh ăsinhătháiănôngănghi păb ngăcáchăduyătrìătínhăđaăd ngă

sinh h c,ăn ngăsu t,ăkh ăn ngătáiăsinhăvàăho tăđ ngăc aănó,ăđ ănóăcóăth ăhoànă
thànhănh ngăch căn ngăkinhăt ,ăxưăh iăvàăsinhătháiă ăhi năt iăvàătrongăt
laiătrênăph măviăđ aăph

ngă

ng,ăqu căgiaăvàătoànăc u,ămàăkhôngălàmăt n h iăđ nă

cácăh ăsinhătháiăkhác.[16]
1.1.2.b. Phát tri n b n v ng
Kháiăni mă“Phát tri n b n v ng”ăxu tăhi nătrongăphongătràoăb oăv ămôiă
tr

ngăt ănh ngăn măđ uăth păniênă70ăc aăth ăk ăXX.ă


8

H iăđ ngăth ăgi iăv ămôiătr
“Ch

ngă trìnhă t

ngă laiă c aă chúngă ta”.ă Sauă đó,ă H iă ngh ă Olympică th ă gi iă

(th ă thaoă vàă môiă tr
ch

ngăvàăphátătri nă(WCED,ă1986),ăđưăđ ăxu tă

ng)ă (1992),ă đưă đ aă raă “Ch

ngă trìnhăngh ăs ă 21”.ă Haiă

ngătrìnhănàyăđ uăđ nhăngh a:ă“Phátătri năb năv ngălàăphátătri năđápă ngă

cácănhuăc uăhi năt iămàăkhôngălàmăth
c aăcácăth ăh ăt

ngăt năđ năkh ăn ngăđápă ngănhu c uă

ngălai”.

H iăđ ngăLiênăH păQu cătrongăH iăngh ăRioădeăJaneiroăv ămôiătr
vàăphátătri nă(1992),ăcóă182ăn
Janeiroăv ămôiătr

ngă

căthamăgiaăđưăthôngăquaăb nătuyênăb ăRioădeă

ngăvàăphátătri n.ăB nătuyênăb ănàyăđưăđ aăraă27ănguyênă

t căcho s ăphátătri năvàăb oăv ămôiătr

ng.ă

H iăđ ngăLiênăH păQu cătrongăH iăngh ăv ăphátătri năb năv ngă(2002),ă
đưăthôngăquaăb nătuyênăb ă“Johannesburg”.ăTrongăb nătuyênăb ănàyăđưănêu,ă
phátătri năb năv ngălàăcóăs ăk tăh păch tăch ,ăh pălỦăvàăhàiăhòaăgi aă3ăm tă

c aă s ă phátătri năg m:ă phátă tri nă kinhăt ă (nh tălàă t ngă tr

ngă kinhăt ),ăphátă

tri năxưăh iă(nh tălàăth căhi năti năb ,ăcôngăb ngăxưăh i,ăxóaăđóiăgi mănghèoă
vàă gi iă quy tă vi că làm)ă vàă b oă v ă môiă tr
nhi m,ă ph că h iă vàă c iă thi nă ch tă l

ngă (nh tă làă x ă lỦ,ă kh că ph că ôă

ngă môiă tr

ng;ă phòngă ch ngă cháyă vàă

ch tăpháăr ng;ăkhaiăthácăh pălỦăvàăs ăd ngăti tăki mătàiănguyênăthiênănhiên,ă
b oăv ăvàănângăcaoăch tăl

ngămôiătr

ngăs ng).

FAO (1991) và FAO (1993),ăđ ăxu tă“Phátătri năb năv ngălàăqu nălỦăvàă
b oăv ăngu năl c t ănhiên,ăđ nhăh

ngăs ăthayăđ iăcôngăngh ,ăth ăch ,ănh mă

đ măb oăvàăđápă ngăcácănhuăc uăngàyăcàngăt ngăc aăconăng
h ăhi năt iăvàăt

iătrongăcácăth ă

ngălai”ă[31,33]

1.1.2.c. S d ng đ t nông nghi p theo quan đi m sinh thái và phát tri n b n v ng
- Theo quan đi m sinh thái
Tr

căh tăc năhi uărõăkháiăni măh ăsinhăthái.ăCóănhi uăđ nhăngh aăkhácă

nhauăv ăh ăsinhăthái.ăOdumă(1971)ăđưăđ nhăngh aăh ăsinhătháiălàă“ăm tăc uătrúcă


9

vàăch căn ngăc aăt ănhiên”.ăEhrlichăvàăRoughgardenă(1987)ăchoăr ngăh ăsinhă
tháiălàă“m i quanăh ăgi aăcácăt ăch căvàămôiătr

ngăsinhăh căvàăv tăch tăc aă

chúng”. Nh ăv y,ăsinhătháiăđ ăc păđ nătínhăch tăt ănhiên,ăv năcóăc aăm tăh ă
th ngăcânăb ngăgi aăcácăy uăt ăs ăs ngăvàămôiătr

ngăt ănhiênăt năt iătrênătráiă

đ tăc aăchúngăta.ă[33]
Theo Miguel A.ă Altieriă (2001),ă nôngănghi păsinhă tháiă làă m tă khoaă h că
nôngănghi păs ăd ngălỦăthuy tăsinhătháiăđ ă nghiênăc u,ăthi tăk ,ăqu nălỦăvàă
đánhăgiáăh ăth ngănôngănghi păđ tăđ

căn ngăsu tăvàăđ măb oăduyătrì,ătáiăt oă

ngu năl c.[32]
Nôngănghi păsinhătháiănghiênăc uăvàăđánhăgiáăh ăth ngănôngănghi păt ă
baăkhíaăc nhăsinhăthái,ăkinhăt ăvàăxưăh iăđ ănh măđ tăđ
tr

căbaăm cătiêu:ămôiă

ngă (trongă s ch,ă khôngă ôă nhi m),ă kinhă t ă (n ngă su tă - ch tă l

ngă - hi uă

qu )ăvàăxưăh iă(xoáăđóiăgi mănghèoă- t oăvi călàmă- côngăb ngăxưăh i).ă
đ

ăđ tă

căcácăm cătiêuătrên,ănôngănghi păsinhătháiăd aăvàoăn năt ngăkhoaăh căc aă

s ăphátătri năb năv ngătrongăđóăs ăt
c aănóăh

ngătácăgi aăcácăy uăt ătrongăh ăth ngă

ngăt iăvi căduyătrìăm iăquanăh ăcânăb ng,ăb năv ngăc aăcácăy uăt ă

trongăh ăsinhătháiăbaoăg mănh ngăc ăth ăs ngăc aăconăng
nuôiăvàăcácăy uăt ămôiătr
n ngăl

i,ăcâyătr ng,ăv tă

ngăt ănhiênănh ăđ tăđai,ăth iăti t,ăkhíăh u,ăn

c,ă

ng…ă

S ăd ngăđ tătheoăquanăđi măsinhătháiăphátătri nălâuăb nălàăc ăs ăv tăch tă
t tă y uă c aă s nă xu tă nôngă nghi p b nă v ngă choă m iă qu că gia.ă N nă nôngă
nghi păsinhătháiăh călàăm tăn nănôngănghi păkhôngălo iătr ăphânăbónăhóaăh c,ă
thu căb oăv ăth căv t,ăthu căkíchăthíchăsinhătr

ng…ămàăs ăd ngăchúngăm tă

cáchăh pălỦăh n,ăcóăhi uăqu ăh n,ătránhăôănhi mămôiătr

ng.ăPh iăbi tăch tă

l c,ăphátăhuyăth ăm nh,ătínhă uăvi tăc aăt ngăn nănôngănghi păvàăkiênăquy tă
lo iăb ănh ngăt năt iăc aăchúng.ăN nănôngănghi păsinhătháiăph iătuânăth ătheoă
cácănguyênăt c:ăKhôngăpháăho iămôiătr

ng,ăđ măb oăn ngăsu tă năđ nh,ăđ mă


10

b oăkh ăn ngăth căthi,ăkhôngăph ăthu căvàoăbênăngoài,ăítăph ăthu căvàoăhàngă
nh păngo i.

- Theo quan đi m phát tri n b n v ng
M căđíchăc aănôngănghi păb năv ngălàăki năt oăm tăh ăth ngănôngănghi pă
b năv ngăv ăm tăsinhăthái,ăcóăti măl căv ăm tăkinhăt ,ăcóăkh ăn ngătho ămưnă
nh ng nhuă c uă ngàyă càngă t ngă c aă conă ng
khôngălàmăôănhi mămôiătr

iă màă khôngă làmă suyă thoáiă đ t,ă

ngătrênăc ăs ăs ăd ngăh pălỦătàiănguyên.

Nhómăt ăv năv ănghiênăc uănôngănghi păqu căt ăTAC/CGIARă(1989),ăchoă
r ngă“Nôngănghi păb năv ngălàăs ăqu nălỦăthànhăcôngăngu nănhânăl căchoănôngă
nghi p,ăđ ăth aămưnăcácănhuăc uăthayăđ iăc aăconăng
ho că nângă caoă đ

că ch tă l

ngă môiă tr

i,ătrongăkhiăv năgi ăv ngă

ngă vàă b oă t nă cácă ngu nă tàiă nguyênă

thiênănhiên”ă
FAO (1991) và FAO (1993),ă đ nhă ngh aă “Phátă tri nă b nă v ngă trongă l nh
v cănôngălâmăng ălàăb oăt năđ tăđai,ăngu năn
v t,ămôiătr
ch pănh năđ

c,ăcácăngu nădiătruy năđ ngăth că

ngăkhôngăsuyăthoái,ăk ăthu tăphùăh p,ăkinhăt ăphátătri năvà xưăh iă
c”. [33,35]

Theoănghiênăc uănôngănghi păH iăngh ă ăNewăDelhiă nă

ăv ăqu nălỦă

nông nghi păb năv ngă(Baier,ă1990),ă“H ăth ngănôngănghi păb năv ngălàăh ă
th ngă cóă hi uă qu ă kinhă t ,ă đápă ngă nhuă c uă xưă h iă v ă ană ninhă l
đ ngă th iă gi ă gìn,ă c iă thi nă tàiă nguyênă thiênă nhiênă vàă ch tă l
tr

ngă th c,ă

ngă c aă môiă

ngăs ngăchoăđ iăsau”ă[28]
Croson P. vàă AndersonăJ.Ră (1993),ă đưă đ nhăngh aă “M tă h ă th ngă nôngă

nghi pă b nă v ngă ph iă đápă ngă đ

că nhuă c uă ngàyă càngă caoă v ă nă vàă m că

thíchăh p;ăcóăhi uăqu ăkinhăt ,ămôiătr
l iătrênăđ uăng

ngăvàăxưăh i;ăg năv iăvi căt ngăphúcă

i”. [30]

T iăVi tăNam,ătheoăỦăki năc aă àoăChâuăThuăvàăNguy năKhangă(1998)
vi căs ăd ngăđ tăb năv ngăd aătrênăcácănguyênăt c:ăDuyătrìăho cănângăcaoăcácă
ho tăđ ngăs năxu t;ăGi măm căđ ăr iăroăđ iăv iăs năxu t;ăB oăv ăti măn ngă


11

c aăcácăngu nătàiănguyênăthiênănhiên,ăch ngăl iăs ăthoáiăhóaăch tăl
n

c;ăKh ăthiăv ăm tăkinhăt ;ă

căxưăh iăch pănh năvàăđ

ngăđ tăvàă

căth ăhi nătrongă3ă

yêuăc uăsauă:
- B năv ngăv ăm tăkinhăt :ăcâyătr ngăchoăhi uăqu ăkinhăt ăcaoăvàăđ
th ătr

că

ngăch pănh n.
- B năv ngăv ăm tămôiătr

ng:ăLo iăhìnhăs ăd ngăđ tăb oăv ăđ

đai,ăng năch năthoáiăhóaăđ t,ăb oăv ămôiătr
- B nă v ngă v ă m tă xưă h i:ă Thuă hútă đ
s ngăng

căđ tă

ngăt ănhiên.
că nhi uălaoă đ ng,ă đ mă b oăđ iă

iădân,ăgópăph năthúcăđ yăxưăh iăphátătri n.

Tómăl i,ăho tăđ ngăs năxu tănôngănghi păconăng

iădi năraăh tăs că đaă

d ngătrênănhi uăvùngăđ tăkhácănhauăvàăc ngăvìăth ăkháiăni măv ăs ăd ngăđ tă
b năv ngăth ăhi nătrongănhi uăho tăđ ngăs năxu tăvàăqu nălỦăđ tăđaiătrênăt ngă
vùngăđ tăxácăđ nhătheoănhuăc uăvàăm căđíchăs ăd ngăc aăconăng
trongăs năxu tănôngănghi păch đ

i.ă

tăđaiă

căg iălàăs ăd ngăb năv ngătrênăc ăs ăduyă

trìăcácăch căn ngăchínhăc aăđ tălàăđ măb oăkh ăn ngăs năxu tăc aăcâyătr ngă
m tăcáchă năđ nh,ăkhôngălàmăsuyăgi măv ăch tăl
gianăvàăvi căs ăd ngăđ tăkhôngăgâyă nhăh
conăng

ngătàiănguyênăđ tătheoăth iă

ngăx uăđ nămôiătr

ngăs ngăc aă

iăvàăsinhăv t.[11]

1.1.3. Khái ni m v hi u qu , các tiêu chí đánh giá hi u qu s d ng đ t nông
nghi p.
1.1.3.a. Khái ni m v hi u qu s d ng đ t
S ă d ngă cácă ngu nă tàiă nguyênă cóă hi uă qu ă caoă trongă s nă xu tă đ ă đ mă
b oă phátă tri nă m tă n nă nôngă nghi pă b nă v ngă làă xuă th ă t tă y uă đ iă v iă cácă
nu cătrênăth gi i.ăă

ălàmărõăb năch tăc aăhi uăqu ăc năphânăđ nhărõăs ăkhácă

nhauăvàăm iăliênăh ăgi aăk tăqu ăvàăhi uăqu .ăK tăqu ,ămàălàăk tăqu ăh uăích,ă
làăm tăđ iăl

ngăv tăch tăt oăraădoăm căđíchăc aăconăng

i,ăđ

căbi uăhi nă

b ngănh ngăch ătiêuădoătínhăch tămâuăthu năgi aăngu nătàiănguyênăh uăh nă
v iănhuăc uăt ngălênăc aăconăng

iămàătaăph iăxemăxétăk tăqu ăđóăđu căt oăraă


12

nh ă th ă nào?ă Chiă phíă b ă raă làă baoă nhiêu?ă Cóă đ aă l iă k tă qu ă h uă íchă hayă
không?ăChínhăvìăth ,ăkhiăđánhăgiáăk tăqu ăho tăđ ngăs năxu tăkhôngăch ăd ngă
l iă ă vi că đánhă giáă k tă qu ă màă cònă ph iă đánhă giáă ch tă l

ngă côngă tácă ho tă

đ ngăs năxu tăkinhădoanhăt oăraăs n ph măđóă.
ánhăgiáăch tăl

ngăho tăđ ngăs năxu tăkinhădoanhălàăn iădungăđánh giá

c aăhi uăqu .ăTrênăph măviătoànăxưăh i,ăcácăchiăphíăb ăraăđ ăthuăđ

căk tăqu ă

ph iălàăchiăphíălaoăđ ngăxưăh i.ăVìăth ,ăb năch tăc aăhi uăqu ăchínhălàăhi uăqu ă
laoăđ ngăxưăh iăvàăđ
íchăthuăđ

căv iăl

căxácăđ nhăb ngăt

ngăquanăsoăsánhăgi aăk tăqu ăh uă

ngăhaoăphíălaoăđ ngăxưăh i.ăTiêuăchu năc aăhi uăqu ălàăs ă

t iă đaă hoáă k tă qu ă vàă t iă thi uă hoáă chiă phíă trongă đi uă ki nă tàiă nguyênă thiênă
nhiênăh uăh n.
S ăd ngăđ tănôngănghi păcóăhi uăqu ăcaoăthôngăquaăvi căb ătríăc ăc uă
câyătr ng,ăv tănuôiălàăm tătrongănh ngăv năđ ăb căxúcăhi nănayăc aăh uăh tă
cácăn

cătrênăth ăgi i.ăNóăkhôngăch ăthuăhútăs ăquanătâmăc aăcácănhàăkhoaă

h c,ăcácănhàăho chăđ nhăchínhăsách,ăcácănhàăkinhădoanhănôngănghi pămàăcònă
làăs ămongămu năc aănôngădân,ănh ngăng

iătr căti păthamăgiaăvàoăquá trình

s năxu t nôngănghi p..[7]
1.1.3.b. Các tiêu chí đánh giá hi u qu s d ng đ t
- Hi uăqu ăkinhăt
Hi uăqu ălàăm tăph mătrùăkinhăt ăph năánhăm tăch tăl

ngăc aăcácăho tă

đ ngăkinhăt .ăM căđíchăc aăs năxu tăvàăphátătri năkinhăt ,ăxưăh iălàăđápă ngă
nhu c uăngàyăcàngăt ngăv ăv tăch tăvàătinhăth năc aătoànăxưăh i,ăkhiăngu năl că
s năxu tăc aăxưăh iăngàyăcàngătr ănênăkhanăhi m,ăvi cănângăcaoăhi uăqu ălàă
m tăđòiăh iăkháchăquanăc aăm iăn năs năxu tăxưăh i [7]
Hi uăqu ăkinhăt ălàăph mătrùăchungănh t,ănóăliênăquanătr căti păt iăs nă
xu tănôngănghi păvàăt iăt tăc ăcácăph mătrùăvàăcácăquyălu tăkinhăt ăkhác.ăVìă
th ,ăhi uăqu ăkinhăt ăph iăđápă ngăđ

căbaăv năđ :


13

M tălà,ăm iăho tăđ ngăc aăconăng

iăđ uătuânătheoăquyălu tă“ti tăki măth iă

gian”,ănóălàăđ ngăl căphátătri n c aăl căl

ngăs năxu t,ălàăđi uăki năquy tăđ nhă

phátătri năv năminhăxưăh iăvàănângăcaoăđ iăs ngăconăng
Haiălà,ăhi uăqu ăkinhăt ăph iăđ

iăquaă m iăth iăđ i.

căxemăxétătrênăquanăđi măc aălỦăthuy tăh

th ng.ăQuanăđi măc aălỦăthuy tăh ăth ngăchoăr ngăn năs n xu tăxưăh iălàăm tă
h ă th ngă cácă y uă t ă s nă xu tă vàă cácă quană h ă v tă ch tă hìnhă thànhă gi aă conă
ng

iăv iă conăng

iă trongăquáă trìnhăs năxu t.ă H ă th ngălàă m tăt păh pă cácă

ph nă t ă cóăquanăh ă v iănhauăt oănênă m tă ch nhăth ă th ngănh tăvàă luônăv nă
đ ng.ă Theoă nguyênă líă đó,ă khiă nhi uă ph nă t ă k tă h pă thànhă m tă h ă th ngă s ă

phátăsinhănhi uătínhăch tăm iămàăt ngăph năt ăđ uăkhôngăcó,ăt oăraăhi uăqu ă
l năh năt ngăhi uăqu ăcácăph năt ăriêngăl .
Doăv y,ăvi căt năd ngăkhaiăthácăcácăđi uăki năs năcó,ăhayăgi iăquy tăcácă
m iă quană h ă phùă h pă gi aă cácă b ă ph nă c aă m tă h ă th ngă v iă y uă t ă môiă
tr

ngăbênăngoàiăđ ăđ tăđ

căkh iăl

ngăs năph măt iăđaălàăm cătiêuăc aăt ngă

h ăth ng.ă óăchínhălàăm cătiêuăđ tăraăđ iăv iăm iăvùngăkinhăt ,ăm iăch ăth ă
s năxu tătrongăm iăxưăh i.
Baălà,ăhi uăqu ăkinhăt ălàăm tăph mătrùăph năánhăm tăch tăl
ho tă đ ngă kinhă t ă b ngă quáă trìnhăt ngă c
choă l iă íchă c aă conă ng

ngăc aăcácă

ngă cácă ngu năl că s năcóă ph că v ă

i.ă Doă nh ngă nhuă c uă v tă ch tă c aă conă ng

iă ngàyă

càngăt ng,ăvìăth ănângăcaoăhi uăqu ăkinhăt ălàăm tăđòiăh iăkháchăquanăc aăm iă
n năs năxu tăxưăh i.
- Hi uăqu ăxưăh i :
Hi uăqu

xã h iălàăph mătrùăcóăliênăquanăm tăthi tăv iăhi uăqu ăkinhăt ă

và th ăhi năm cătiêuăho tăđ ngăkinhăt ăc aăconăng i,ăvi căl

ngăhoáăcácăch ătiêuă

bi uă hi nă hi uă qu ă xưă h iă cònă g pă nhi uă khóă kh nă màă ch ă y uă ph nă ánhă b ng
cácăch ătiêuămangătínhăch tăđ nhătínhănh ăt oăcôngă năvi călàmăchoălaoăđ ng,
xoáă đóiă gi mă nghèo,ă đ nhă canh,ă đ nhă c ,ă côngă b ngă xưă h i,ă nângă caoă m că
s ngăc aătoànădân.ăTrongăs ăd ngăđ tănôngănghi p,ăhi uăqu ăv ă m tă xưă h iă