Kinh nghiệm giao tiếp quản lí trờng Tiểu học trong giai đoạn hiện nay.
mở đầu
1. Lý do chọn đề tài:
Ngày nay, kinh tế - xã hội trên toàn thế giới nói chung đang phát triển mạnh
mẽ, làm nảy sinh thêm nhiều mối quan hệ trao đổi đa dạng và phong phú hơn giữa
các quốc gia, các cộng đồng. Sự phát trển đó chính là do sự phát trển của tri thức
con ngời, đặc biệt là sự hợp tác, trao đổi thông tin của các nhà khoa học, sự hợp
tác, trao đổi, quan hệ giao tiếp của các nhà lãnh đạo cấp cao của các quốc gia. Đất
nớc ta đang bớc vào thời kì đổi mới toàn diện và sâu sắc, bớc vào thế kỉ của nền
kinh tế tri thức. Việt Nam đã trở thành thành viên thứ 150 của tổ chức WTO. Vị
thế của Việt Nam đợc nâng lên một tầm cao mới trên thế giới. Đó là cơ hội song
cũng là thách thức với chúng ta khi gia nhập tổ chức thơng mại WTO. Quá trình
này đợc các nhà lãnh đạo đứng đầu đất nớc kiên trì, nổ lực quan hệ, giao tiếp, trao
đổi trên nhiều lĩnh vực với nhiều quốc gia tầm cỡ trên thế giới nên chúng ta mới
đợc thành quả to lớn đó.
Cùng với sự phát triển trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội, giáo
dục và đào tạo đợc Đảng và Nhà nớc quan tâm chăm lo và xác định đúng đắn tầm
vóc, vị trí vai trò và nhiệm vụ quan trọng trong công cuộc đổi mới. Đại hội Đảng
toàn quốc lần thứ X xác định: Giáo dục và đào tạo cùng với khoa học công nghệ
thông tin là quốc sách hàng đầu. Để góp sức vào công cuộc đổi mới của đất nớc,
cần phải đổi mới giáo dục, trong đó có sự đổi mới căn bản về nội dung, phơng
pháp dạy học, đặc biệt là đổi mới công tác quản lý giáo dục.Trong đổi mới công
tác quản lý giáo dục, đổi mới t duy nhận thức về giao tiếp quản lý một cách khoa
học và nghệ thuật là yếu tố quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý
giáo dục, nâng cao chất lợng dạy học để thúc đẩy nền giáo dục Việt Nam phát
triển đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nớc.
Giao tiếp chiếm vị trí quan trọng trong cuộc sống sinh hoạt và lao động xã
hội. Xã hội càng phát triển thì giao tiếp càng rộng rãi để nắm bắt thông tin, nắm
Ngời viết: Đặng Trọng Văn- Tiểu học Diễn Lâm I
1
Kinh nghiệm giao tiếp quản lí trờng Tiểu học trong giai đoạn hiện nay.
bắt sự phát trển khoa học công nghệ kịp thời nhằm vận dụng vào thực tiễn cuộc
sống sinh hoạt và lao động sản xuất.
Đối với ngành giáo dục, chúng ta đã và đang thực hiện cuộc vận động Nói
không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục , và tiếp tục
phong trào thi đua xây dựng Tr ờng học thân thiện, học sinh tích cực thể hiện
đổi mới trong t duy và nhận thức. Chúng ta phải học thật, nói thật, hiểu rõ đối t-
ợng để giáo dục truyền đạt chính xác các thông tin tới ngời học, đồng thời xây
dựng một môi trờng giáo dục lành mạnh.
Trong hệ thống trờng phổ thông nói chung và trờng Tiểu học nói riêng, việc
thực hiện giao tiếp s phạm cũng nh giao tiếp quản lý đóng vai trò rất quan trọng
trong mọi hoạt động của nhà trờng. Giao tiếp có vai trò không chỉ quan trọng
trong cuộc sống hàng ngày, trong lao động sản xuất, trong các hoạt động xã hội
mà còn có ý nghĩa to lớn trong hoạt động giáo dục, đặc biệt là trong công tác quản
lý giáo dục nhà trờng ,là điều kiện không thể thiếu đợc để con ngời tồn tại và phát
triển nhân cách.
Giáo dục Tiểu học là một bộ phận trong hệ thống giáo dục quốc dân. Mục 2-
Điều 23 Luật Giáo dục Tiểu học đã ghi: Giáo dục Tiểu học nhằm hình thành
những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể
chất, thẫm mỹ và các kĩ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học lên trung học cơ
sở. Vì vậy ngời cán bộ quản lý, giáo viên, công nhân viên trong nhà trờng phải
có hoạt động giao tiếp đúng mực, hợp lý nhằm xây dựng một môi trờng giáo dục
lành mạnh, giàu tính nhân văn.
Một thực tế hiện nay ở các nhà trờng là cha chú trong đến công tác giao tiếp,
đâu đó những lời nói buông ra từ thầy cô, bạn bè đồng nghiệp, giữa ngời quản lý,
nhân viên, giáo viên cha đợc tế nhị dẫn đến môi trờng giáo dục thiếu văn minh,
phép lịch sự giao tiếp cha cao. Một số cán bộ làm công tác quản lý trờng học việc
nhận thức, vận dụng hoạt động giao tiếp để điều hành các hoạt động của nhà tr-
ờng manh tính khoa học, nghệ thuật còn hạn chế. Chính vì vậy mà có rất nhiều
Ngời viết: Đặng Trọng Văn- Tiểu học Diễn Lâm I
2
Kinh nghiệm giao tiếp quản lí trờng Tiểu học trong giai đoạn hiện nay.
nhà quản lý giáo dục đã từng đề cập đi sâu nghiên cứu đến vấn đề giao tiếp s
phạm nói chung và giao tiếp trong công tác quản lý nhà trờng nói riêng đã có ảnh
hởng, tác động đến hoạt động giáo dục và công tác quản lí nhà trờng nhng mới
đạt một mức độ nhất định, tầm ảnh hởng cha rộng.
Xuất phát từ lý do trên, với t cách là một nhà quản lý trờng học, tuy kinh
nghiệm quản lý cha nhiều nhng tôi mạnh dạn tiếp tục đi sâu nghiên cứu đến vấn
đề Kinh nghiệm thực hiện giao tiếp quản lý để nâng cao hiệu quả quản lý ở
trờng Tiểu học trong giai đoạn hiện nay nhằm nâng cao hiệu quả giao tiếp
quản lý nơi đơn vị mình công tác.
2. Mục đích nghiên cứu:
Tôi nghiên cứu vấn đề này nhằm đạt đến mục đích sau:
- Hệ thống hóa những kinh nghiệm giao tiếp quản lý trong nhà trờng.
- Rút ra một số kinh nghiệm giao tiếp trong quản lý trờng học nói chung, trong tr-
ờng Tiểu học nói riêng để nâng cao hiệu quả quản lý nhà trờng.`
- Từ đó đề ra một số biện pháp, giải pháp nhằm thực hiện giao tiếp quản lý thực tế
hơn ở trờng Tiểu học trong giai đoạn hiện nay.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu:
Với mục đích nghiên cứu trên, đề tài phải thực hiện những nhiệm vụ sau:
- Tìm hiểu cơ sở lý luận và thực tiễn của vấn đề giao tiếp quản lý trờng Tiểu học.
- Đánh giá thực trạng của vấn đề giao tiếp quản lý trong trờng Tiểu học hiện nay.
- Đề xuất một số kinh nghiệm về vấn đề: Thực hiện giao tiếp quản lý để nâng cao
hiệu quả quản lý trong trờng Tiểu học trong giai đoạn hiện nay.
4. Phơng pháp nghiên cứu:
4.1. Nhóm phơng pháp nghiên cứu lý luận:
Ngời viết: Đặng Trọng Văn- Tiểu học Diễn Lâm I
3
Kinh nghiệm giao tiếp quản lí trờng Tiểu học trong giai đoạn hiện nay.
Để có cơ sở lý luận về đề tài này tôi đã tiến hành nghiên cứu, chắt lọc từ một số
tài liệu liên quan nh: Giáo dục học, Tâm lí học, Giao tiếp s phạm, Diễn đàn trao
đổi kinh nghiệm giao tiếp quản lý trên các trang Web. Cụ thể:
+ Phơng pháp phân tích: Qua thực tế nghiên cứu từ những cơ sở lý luận tôi đã
phân tích các tình huống ứng xử giao tiếp giữa ngời quản lý với giáo viên học
sinh để rút ra kinh nghiệm giao tiếp quản lý trờng học.
+ Phơng pháp tổng hợp: Sau khi phân tích cơ sở lý luận, tôi đã khái quát, tổng
hợp và sắp xếp lại theo lô gíc những vấn đề giao tiếp quản lý nhằm nâng cao hiệu
quả trong quản lý ở trờng Tiểu học.
+ Phơng pháp so sánh đối chiếu: Nhằm phát hiện những điểm mới về quan điểm,
nội dung, phơng pháp giao tiếp trong quản lý để làm sao nâng cao đợc hiệu quản
quản lý thông qua hoạt động giao tiếp.
+ Phơng pháp nghiên cứu lý thuyết: Nghiên cứu cơ sở lý luận của đề tài; nghiên
cứu nội dung, hoạt động thực hiện giao tiếp trong quản lý nói chung, trong trờng
học nói riêng.
4.2. Phơng pháp nghiên cứu thực tiễn:
+ Phơng pháp quan sát: Tôi tiến hành quan sát những thao tác, tình huống, những
biểu hiện của ngời quản lý và đối tợng quản lý trong hoạt động giao tiếp. Tập
trung nghiên cứu thực trạng về vấn đề giao tiếp quản lý của cán bộ quản lý với cán
bộ, giáo viên công nhân viên trong nhà trờng Tiểu học hiện nay.
+ Phơng pháp điều tra Khảo sát: Trong quá trình nghiên cứu tôi đã lấy một số
tình huống ứng xử s phạm, ứng xử trong giao tiếp quản lý để đàm thoại trao đổi,
toạ đàm và để làm phơng tiện nghiên cứu.
+ Phơng pháp nghiên cứu tài liệu: Các tài liệu về sơ tổng kết năm học của nhà tr-
ờng; tài liệu giao tiếp trong quản lý qua mạng Intenet... để biết thực trạng của nhà
trờng trong các hoạt động giao tiếp quản lý trờng học hiện nay.
5. Đối tợng và khách thể nghiên cứu:
Ngời viết: Đặng Trọng Văn- Tiểu học Diễn Lâm I
4
Kinh nghiệm giao tiếp quản lí trờng Tiểu học trong giai đoạn hiện nay.
5.1. Đối tợng nghiên cứu:
Nghiên cứu về kinh nghiệm thực hiện giao tiếp quản lý để nâng cao hiệu quản
quản lý trờng Tiểu học trong giai đoạn hiện nay.
5.2. Khách thể nghiên cứu:
Đội ngũ quản lý giáo dục nói chung, đội ngũ quản lý ở trờng Tiểu học nói
riêng. Cụ thể là ban giám hiệu, cán bộ giáo viên, công nhân viên, học sinh trờng
Tiểu học.
6. Giới hạn ( Phạm vi) của vấn đề nghiên cứu:
Trong quá trình làm công tác quản lý ở trờng Tiểu học, tôi có tham vọng đi sâu
nghiên cứu về vấn đề giao tiếp trong quản lý trờng học. Nhng do điều kiện và lợng
thời gian có hạn nên tôi chỉ dừng lại ở việc nghiên cứu những vấn đề hoạt động
giao tiếp giữa lãnh đạo với giáo viên, công nhân viên, học sinh trong một số trờng
Tiểu học từ năm học 2007 2008 đến nay để rút ra những kinh nghiệm nhằm
nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý.
7. Những điểm mới của đề tài:
Trên sơ sở phân tích những kinh nghiệm giao tiếp quản lý, đề tài cụ thể hóa
những kinh nghiệm trong hoạt động giao tiếp quản lý ở trờng Tiểu học. Đồng thời
bổ sung một số kinh nghiệm thực tế trong việc thực hiện giao tiếp quản lý có tính
khả thi nhằm nâng cao hiệu quả quản lý ở trờng Tiểu học trong giai đoạn hiện nay.
Nội dung
Ngời viết: Đặng Trọng Văn- Tiểu học Diễn Lâm I
5
Kinh nghiệm giao tiếp quản lí trờng Tiểu học trong giai đoạn hiện nay.
Ch ơng 1 : Cơ sở lý luận của vấn đề: thực hiện giao tiếp
quản lý để nâng cao hiệu quả quản lý trờng Tiểu học
trong giai đoạn hiện nay.
1.1 Cơ sở lý luận:
Trong thời đại ngày nay, khoa học công nghệ thông tin bùng nổ, các phơng
tiện giao tiếp ngày càng phong phú và đa dạng hơn. Vì thế, sự phát triển của khoa
học công nghệ thông tin đã góp phần thuận lợi cho các nhà giáo dục hoàn thành
những mục tiêu giáo dục thông qua các hoạt động giao tiếp. Bên cạnh yếu tố
thông tin - kĩ thuật của giao tiếp , yếu tố tâm lí, tình cảm và xã hội của giao tiếp
rất quan trọng. Tiến Sĩ Randy Pausch trờng ĐH Carneigie Mellon đã cho rằng
Hãy tìm ra điều tốt nhất trong mỗi con ngời, không ai hoàn toàn xấu xa. Mỗi ngời
đều có mặt tốt, hãy chờ đợi, nó sẽ xuất hiện.
Giao tiếp đợc coi là một dạng hoạt động đặc biệt của con ngời trong đời sống
xã hội. Ngay từ khi con ngời cất tiếng khóc chào đời đã cần sự giao tiếp. Con ngời
nếu không có hoạt động giao tiếp với nhau sẽ không thể trở thành ngời. Quan hệ
giao tiếp xác lập mối quan hệ giữa ngời với ngời trong đó mỗi ngời đều có thể là
chủ thể, những ngời tham gia vào quá trình giao tiếp tác động lẫn nhau và chịu
ảnh hởng của nhau về mặt tâm lý, ý thức. Do đó nó mang lại tính xã hội và tham
gia hình thành nhân cách.
Giao tiếp là một dạng hoạt động đặc thù của ngời lãnh đạo quản lý. Mỗi lần
giao tiếp với đối tợng quản lí khác nhau ngời lãnh đạo đều cần đến một cách thức,
một giọng điệu, một cảm xúc, một lí lẽ riêng.
Trong xã hội loài ngời tiếp xúc tâm lý và sự gặp gỡ của các quan hệ giữa ngời
với ngời các quan hệ này không phải tự nhiên có mà phải đợc xác lập nên và một
khi đã đợc xác lập thì không phải ngẫu nhiên chúng cứ tồn tại mà phải vận hành,
điều khiển, làm phong phú lên. Hoạt động giao tiếp nó tồn tại với t cách là một
hoạt động kép giữa hai chủ thể khi tiến hành giao tiếp cả hai chủ thể đều có mục
đích tâm t, tình cảm và tính cách khác nhau. Quá trình giao tiếp bao giờ cũng
mang một nội dung nhất định và nhằm tạo một mục đích nhất
định. Tuy nhiên điều đó còn phụ thuộc vào các mức độ quan hệ giữa con ngời với
nhau.
Ngời viết: Đặng Trọng Văn- Tiểu học Diễn Lâm I
6
Sự tơng trợ của bạn về
chuyên môn nghiệp vụ
Kinh nghiệm giao tiếp quản lí trờng Tiểu học trong giai đoạn hiện nay.
Trờng Tiểu học là đơn vị cơ sở giáo dục trong hệ thống trờng phổ thông , sự
tồn tại và phát triển của trờng phụ thuộc vào nhiều yếu tố trong và ngoài nhà tr-
ờng. Đòi hỏi ngời cán bộ quản lý phải hiểu đối tợng quản lí, phải biết nhanh nhạy
nắm bắt thông tin vào thực tiễn của trờng mình. Nhiệm vụ giao tiếp trong nhà tr-
ờng đa dạng phong phú nh: các quan hệ với các cơ quan chuyên ngành cấp trên,
hoặc ngang cấp, các cơ quan lãnh đạo chủ quản, các ngành, các cấp chính quyền
địa phơng, các tổ chức xã hội đặc biệt là với cán bộ, giáo viên, công nhân viên và
học sinh. Đây cũng là một hình thức để hiệu trởng nhà trờng tiến hành hoạt động
quản lý. Trong quá trình giao tiếp, ngời hiệu trởng thiết lập những mỗi quan hệ
với đối tợng giao tiếp ( nhân viên, những ngời lãnh đạo ngang cấp, đại diện các tổ
chức nhà trờng cần quan hệ) Đây là khâu quan trọng giúp ngời quản lý tìm ra
các giải pháp giao tiếp phù hợp có hiệu quả. Thông qua giao tiếp giúp ngời quản
lý thực hiện tốt chức năng quản lý. Ngời quản lý trờng Tiểu học phải không
ngừng học hỏi rút kinh nghiệm để có vốn kiến thức kinh nghiệm về giao tiếp.
Trong cuộc sống cũng nh trong quản lý, lãnh đạo con ngời có nhiều yếu tố
chủ quan và khách quan ảnh hởng đến hiệu quả giao tiếp.
Những tác động của các yếu tố bên ngoài đối với trờng Tiểu học đợc biểu thị
bằng biểu đồ sau:
Những yếu tố bên ngoài nhà trờng : Đó là cơ sở vật chất và chất lợng của nhà
trờng. Cơ cở vật chất đợc tạo nên bởi nhiều nguồn nh do nhà nớc cấp, do cha mẹ
trẻ đóng góp, do các tổ chức xã hội hỗ trợ. Chất lợng của nhà trờng trớc hết do đội
ngũ tập thể nhà trờng tạo ra do sự chỉ đạo hớng dẫn của cơ quan quản lý chuyên
Ngời viết: Đặng Trọng Văn- Tiểu học Diễn Lâm I
7
Sự quản lý chỉ đạo của
các các cơ quan quản lí
giáo dục.
Sự quản lý chỉ đạo của
các chính quyền địa ph-
ơng, các cơ quan chủ
Sự giúp đỡ hỗ trợ của
các tổ chức đoàn thể xã
hội, các cơ quan trên
Sự giúp đỡ hỗ trợ của
cha mẹ học sinh
Trờng Tiểu học
Kinh nghiệm giao tiếp quản lí trờng Tiểu học trong giai đoạn hiện nay.
môn, do sự giúp đỡ của cơ quan chủ quản, do sự hỗ trợ của cha mẹ học sinh có
thể biểu thị bằng sơ đồ sau:
Để những yếu tố trên phát huy tác dụng rất cần có sự quản lý chặt chẽ, sáng tạo.
Đổi mới toàn diện giáo dục để đáp ứng nhu cầu xã hội và yêu cầu phát triển
nền kinh tế trong trong giai đoạn mới từ lâu đã là chủ trơng, đờng lối của Đảng,
Nhà nớc ta và là một trong những nhiệm vụ chính của nghành GD & ĐT. Trong
quá trình đổi mới giáo dục, Bộ GD&ĐT từ lâu đã chủ trơng đẩy mạnh và mở rộng
quan hệ hợp tác quốc tế. Trên lĩnh vực đổi mới quản lí giáo dục, trong đó có giáo
Ngời viết: Đặng Trọng Văn- Tiểu học Diễn Lâm I
8
Chất lợng của
nhà trờng
Con ngời (cán bộ
giáo viên, nhân
viên, học sinh)
Cơ sở vật chất, ph-
ơng tiện, thiết bị đồ
dùng dạy học.
Nguồn tài chính
Yếu tố
trong nhà trờng
Yếu tố
ngoài nhà trờng
Quản lý
Trờng Tiểu học
Kinh nghiệm giao tiếp quản lí trờng Tiểu học trong giai đoạn hiện nay.
dục Tiểu học, hàng năm các Sở giáo dục, trong đó có Sở GD&ĐT Nghệ An đều tổ
chức bồi dỡng cán bộ quản lí giáo dục, tổ chức những đoàn cán bộ quản lí đi bồi
dỡng, học hỏi mô hình quản lí của các nền GD tiên tiến trong khu vực và thế giới.
Qua đó chúng ta thấy nền giáo dục nớc nhà đợc Đảng, Nhà nớc rất quan tâm.
Thực sự coi giáo dục là quốc sách hàng đầu nhằm đa nền giáo dục phát triển
chuẩn hoá, hiện đại hoá tiếp cận và ngang tầm với trình độ tiên tiến của các nớc
trong khu vực khu vực và trên thế giới.
Hiện nay toàn ngành giáo dục cụ thể là các đơn vị trờng học đang xây dựng
mô hình Trờng học thân thiện, học sinh tích cực. Thực ra đây không phải là
điều quá mới mẻ, mà là sự phát triển một hoạt động đã có ở mỗi trờng học. Các
cán bộ quản lí giáo dục đều thống nhất rằng mục tiêu của học sinh tích cực là
học sinh đợc tham gia các hoạt động nhà trờng một cách chủ động, đợc bộc lộ
quan điểm, rèn luyện các kĩ năng và hình thành quan hệ tốt trong giao tiếp với
thầy cô và bạn bè. Từ phong trào xây dựng Trờng học thân thiện, học sinh tích
cực, các trờng học đã hớng đến một tham vọng lớn hơn: xây dựng một môi trờng
s phạm thực sự lành mạnh. Và để làm đợc điều này, cần có sự quan hệ giao tiếp
nhạy bén của ngời quản lí nhà trờng cùng tập thể cán bộ, giáo viên , học sinh và sự
chung tay của cả gia đình và cộng đồng.
Để tạo ra một môi trờng giáo dục thực sự lành mạnh, văn minh, lịch sự, đặc
biệt những nhà quản lý, các thầy cô giáo cần cho các em những hiểu biết thông
qua các hoạt động giao tiếp hàng ngày. Mỗi cô giáo thầy giáo là những tấm gơng
về tinh thần tự học, sáng tạo và mẫu mực trong giao tiếp ứng xử hàng ngày để học
sinh noi theo. Hơn thế nữa các nhà quản lý cần tạo điều kiện để mọi ngời đợc giao
tiếp, thông qua giao tiếp để hiểu nhau tạo môi trờng thân thiện trong giáo dục.
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài.
1.2.1. Các khái niệm về giao tiếp:
Ngời viết: Đặng Trọng Văn- Tiểu học Diễn Lâm I
9
Kinh nghiệm giao tiếp quản lí trờng Tiểu học trong giai đoạn hiện nay.
Nói đến vấn đề giao tiếp, rất nhiều nhà nghiên cứu đã đa những khái niệm
khác nhau.
- Tiến sĩ Phạm Minh Hạc đã đa ra quan niệm về giao tiếp: Giao tiếp là hoạt động
xác lập và vận hành các quan hệ ngời với ngời để hiện thực hoá các quan hệ xã hội
giữa mọi ngời với nhau. Giao tiếp quan tâm đến việc hiện thực các quan hệ con
ngời, thông qua các quan hệ xã hội. Đó vừa là điều kiện vừa là nguồn gốc nảy sinh
và phát triển tâm lý ngời.
- B.Ph.Lomov, nhà tâm lý học Nga với cuốn Những vấn đề giao tiếp đã coi
giao tiếp là phạm trù cơ bản của tâm lý học hiện đại. Theo ông, giao tiếp là mối
quan hệ tác động qua lại giữa ngời với con ngời với t cách là chủ thể.
- Theo quan niệm của các nhà tâm lý học nhân cách: Giao tiếp là quá trình tác
động qua lại giữa ngời với ngời, thông qua đó sự tiếp xúc tâm lí đợc thực hiện và
các quan hệ liên cá nhân đợc cụ thể hóa.
- Theo B. Parghin nhà tâm lí học xã hội Nga thì giao tiếp là quá trìng thông tin
quan hệ giữa con ngời với con ngời, là quá trìng hiểu biết lẫn nhau, ảnh hởng lẫn
nhau và trao đổi cảm xúc lẫn nhau.
- Nghiên cứu tâm lý trị liệu, bác sĩ Nguyễn Khắc Viện đi đến kết luận rằng:Giao
tiếp là sự trao đổi giữa ngời với ngời, thông qua ngôn ngữ nói, viết, cử chỉ, mà
ngày nay từ này mang hàm ý chỉ sự trao đổi thông qua bộ mã.
- Theo V.N. Miaxixev, giao tiếp dới góc độ nhân cách là quá trình tác động qua lại
lẫn nhau giữa các nhân cách cụ thể.
- Dới góc độ xã hội học thì giao tiếp là hành động xã hội. Bản chất của giao tiếp là
quá trình trao đổi thông tin, suy nghĩ, xúc cảm, tình cảm giữa ngời này với ngời
khác, nhằm thỏa mãn nhu cầu sống, học tập, lao động và thực hiện các nhiệm vụ
đợc giao.
Tóm lại, Giao tiếp là quá trình tiếp xúc giữa con ngời với con ngời trong một
quan hệ xã hội nhất định nhằm nhận thức, trao đổi t tởng, tình cảm, vốn sống, vốn
kinh nghiệm, kỹ năng và kỉ xảo nghề nghiệp.
Ngời viết: Đặng Trọng Văn- Tiểu học Diễn Lâm I
10
Kinh nghiệm giao tiếp quản lí trờng Tiểu học trong giai đoạn hiện nay.
Giao tiếp trong quản lý giáo dục là một vấn đề khá rộng và phức tạp. Trong
phạm vi đề tài này chỉ tập trung nghiên cứu giao tiếp trong quản lí trờng Tiểu học.
1.2.2. Một số khái niệm về giao tiếp trong quản lý nhà trờng:
- Giao tiếp quản lí là những hoạt động trao đổi, chia sẻ thông tin giữa ngời
quản lý với cán bộ , giáo viên, công nhân viên trong phạm vị nhà trờng nhằm đảm
bảo cho bộ máy hành chính trong nhà trờng vận hành bình thờng và thực hiện dợc
chức năng, vai trò và mục tiêu dạy và học tốt.
- Giao tiếp quản lí chính là quá trình thiết lập và vận hành các mối quan hệ hai
chiều lẫn nhau về mặt tâm lý giữa chủ thể quản lý với đối tợng đợc quản lý nhằm
giải quyết hợp lý nhiệm vụ dạy và học, làm cơ sở cho việc thực hiện có hiệu quả
những nhiệm vụ quản lý đợc xác định trong các hoạt động cùng nhau nhằm truyền
bá ý đồ, t, tởng, tình cảm cho nhau, gây ảnh hởng, cảm hoá lẫn nhau và để lại ấn t-
ợng trong nhau. . Chúng ta có thẻ hiểu rõ khái niệm giao tiếp quản lý qua các đặc
điểm tâm lý cơ bản của nó:
+Tính đợc nhận thức của giao tiếp: Nghĩa là khi giao tiếp ngời hiệu trởng hay ng-
ời giáo viên đều ý thức rõ ràng về mục đích, nội dung của vấn đề mình giao tiếp,
cách thức dùng để thực hiện quá trình giao tiếp. Đồng thời nhận rõ diễn biến tâm
lí của mình và của ngời đang giao tiếp với mình.
+ Là quá trình biểu diễn của sự trao đổi thông tin về nội dung công việc. Về kế
hoạch dự kiến phải làm hoặc trao đổi t tởng, suy nghĩ, tình cảm về cách tiến hành
của ngời cán bộ quản lí với giáo viên và ngợc lại.
+ Kết quả của giao tiếp quản lý là luôn dẫn đến sự hiểu biết về thông tin, những
quyết định về công việc, cảm thông, gây ảnh hởng và để lại dấu ấn trong nhau ở
một mức độ xác định nào đó.
+ Giao tiếp đợc coi nh là một loại hình quan hệ hai chiều về mặt tâm lí xã hội
giữa ngời hiệu trởng với ngời giáo viên mang tính chất xã hội - lịch sử. Đây là
quan hệ giáo dục, mà trong đó cả hai bên cùng thực hiện những yêu cầu s phạm,
Ngời viết: Đặng Trọng Văn- Tiểu học Diễn Lâm I
11
Kinh nghiệm giao tiếp quản lí trờng Tiểu học trong giai đoạn hiện nay.
cùng nhằm giải quyết những nhiệm vụ của dạy và học htông qua hoạt động giáo
dục.
- Giao tiếp quản lí là sự tơng tác giữa chủ thể quản lí với đối tợng quản lí.
Tóm lại, giao tiếp là quá trình tác động qua lại giữa con ngời với con ngời nhằm
mục tiêu trao đổi t tởng, tình cảm, vốn kinh nghiệm, kĩ năng và kĩ xảo nghề
nghiệp.
1.2.3. Khái niệm về kinh nghiệm thực hiện giao tiếp quản lý ở trờng Tiểu học
trong giai đoạn hiện nay:
Kinh nghiệm giao tiếp quản lí trờng Tiểu học là những kinh nghiệm trong giao
tiếp giữa các chủ thể quản lý và đối tợng quản lý, nhằm giúp cho ngời quản lý
điều hành thực hiện tốt các hoạt động giáo dục của nhà trờng, mang lại hiệu quả
thực chất trong công tác giáo dục ở trờng Tiểu học.
1.3. Một số vấn đề lí luận về giao tiếp quản lí ở trờng
Tiểu học:
Trong trờng Tiểu học, lực lợng giáo viên, cán bộ công nhân viên chiếm tỉ lệ khá
lớn. Họ phải vất vả gánh vác cả công việc xã hội lẫn gia đình. Họ rất cần ngời
quản lí, lãnh đạo hiểu về họ, thông cảm, động viên, chia sẻ những khó khăn trong
cuộc sống đời thờng và trong công tác họ đợc giao. Nhờ có giao tiếp mà ngời quản
lí với giáo viên, cán bộ công nhân viên hiểu nhau nhiều hơn. Nhờ có giao tiếp mà
ngời quản lí tạo lập đợc uy tín đối với cha mẹ học sinh, với các cấp chính quyền
địa phơng và các cá nhân, tổ chức xã hội. Giao tiếp đợc ngời hiệu trởng sử dung
nh là một phơng tiện đắc lực để làm việc. Qua giao tiếp, ngời hiệu trởng vừa phát
đi thông tin vừa nhận lại thông tin về hoạt động giáo dục, đồng thời biết thêm về
công việc, sức khỏe, tình hình cuộc sống của giáo viên, cán bộ công nhân viên và
học sinh. Từ đó xây dựng nên bầu không khí tâm lí trong tập thể vui vẻ, nhẹ
nhàng, tin tởng lẫn nhau.
Ngời viết: Đặng Trọng Văn- Tiểu học Diễn Lâm I
12
Kinh nghiệm giao tiếp quản lí trờng Tiểu học trong giai đoạn hiện nay.
Công cụ giao tiếp quản lí trờng học chủ yếu là ngôn ngữ và phi ngôn ngữ.
Thông qua đó mọi thành viên trong nhà trờng tự học và học tập lẫn nhau
Trong lĩnh vực quản lí, giao tiềp vừa là phơng tiện vừa là điều kiện cần thiết để
định hớng, kiểm soát và điều chỉnh mọi hành vi, hành động của mọi thành viên
trong nhà trờng. Càng mở rộng giao tiếp, ngời cán bộ quản lí cũng nh giáo viên,
nhân viên, học sinh càng học hỏi đợc nhiều điều tốt, càng hạn chế đợc những nét
tính cách cha phù hợp với yêu cầu của tập thể và xã hội nhờ đó nhân cách ngày
càng đợc hoàn thiện hơn.
Giao tiếp quản lí trong tròng Tiểu học có nhiều đặc trng khác với giao tiếp
trong nhiều lĩnh vực khác. đó là:
+ Hoạt động giao tiếp quản lí trong trờng Tiểu học có tính mục đích rõ ràng, nhất
định. Đó là thực hiện có hịu quả và chất lợng nhiệm vụ quản lí nhà trờng nhằm
hoàn thành tốt nhiệm vụ dạy và học.
+ Giao tiếp quản lí trong nhà trờng phải nhằm đạt hiệu quả của hoạt động quản lí.
Sự cân nhắc tính toán, tinh giản những mệnh lệnh, chọn lọc những thông tin ngắn
gọn, súc tích, chính xác dễ hiểu, lựa chọn những hình thức giao tiếp thích hợp sẽ
đem lại hiệu quả tối u tong quản lí hoạt động dạy và học.
+ Giao tiếp quản lí trong trờng Tiểu học, mang tính tổ chc cao. Việc trao đổi thông
tin đợc đa vào kế hoạch, chơng trình hành động của các tổ chức, cá nhân trong nhà
trờng. Thông tin đợc truyền đi theo chiều dọc và chiều ngang, từ ngời này đến ng-
ời kia chính xác kịp thời nhờ có tính tổ chức cao.
+ Quản lí trờng Tiểu học là quản lí hành chính nhà nớc. Đó là quá trình hoạt động
liên tục và ổn định, nên giao tiếp trong quản lí trờng Tiểu học cũng phải đảm bảo
tính liên tục và tính ổn định tơng đối.
+ Trong trờng Tiểu học, mọi thành viên đều luôn học hỏi, rèn luyện để hớng tới
những hành vi xã hội đạt chuẩn mực, hành vi văn minh, lịch sự. Vì thế giao tiếp
trong quản lí trờng Tiểu học phải đảm bảo tính chuẩn mực. Lời nói, hành vi giao
Ngời viết: Đặng Trọng Văn- Tiểu học Diễn Lâm I
13