Tiết 121: SANG THU

Tiết 121
SANG THU
( Hữu Thỉnh)
A/ Mục tiêu:
1/ Kiến thức: Giúp học sinh phân tích đợc những cảm nhận tinh tế của tác giả về
sự biến đổi của thiên nhiên, đất trời trong phút giao mùa từ cuối hạ sang thu.
2/ Kĩ năng: Rèn kĩ năng đọc diễn cảm, cảm nhận, phân tích thơ trữ tình.
3/ Thái độ: Bồi dỡng cho học sinh tình yêu thiên nhiên, quê hơng, đất nớc qua sự
cảm nhận về bức tranh thu đầy chất dân gian ở làng quê.
B/ Ph ơng pháp: Nêu vấn đề, thảo luận nhóm.
C/ Chuẩn bị:
- Giáo viên: ảnh chân dung nhà thơ Hữu Thỉnh.
Các hình ảnh liên quan đến thời khắc giao mùa.
- Học sinh: Soạn bài, su tầm thêm các bài thơ thu.
D/ Tiến trình lên lớp:
I/ Ôn định tổ chức:( 1 phút)
II/ Kiểm tra bài cũ: ( 6 phút): Đọc thuộc lòng bài thơ: Viếng lăng Bác của
Viễn Phơng. Phân tích ớc nguyện đợc thể hiện trong khổ thơ cuối.
III/ Bài mới:
1/ Giới thiệu bài: ( 1 phút): Mùa thu- đề tài muôn thuở của thơ ca, nhạc hoạ.
Một chút lá vàng rơi, một con nai ngơ ngác, một trăng thu lạnh, một khói thu
xây thành, một chút sơng thu man mác đầu ghềnh... đều để lại trong lòng thi sĩ
bao đời biết bao cảm xúc. Nhà thơ Hữu Thỉnh đến với làng thơ bằng một khúc
giao mùa ngẹ nhàng, mơ mộng, bâng khuâng mà cũng thầm thì triết lí, nối tiếp
hành trình thơ thu dân tộc, góp một tiếng thơ đằm thắm về mùa thu chồn quê
nhà.
2/ Triển khai bài:
a/ Hoạt động 1( 5 phút): Giới thiệu tác giả, tác phẩm:
Hoạt động của thầy và trò Nội dung bài dạy
G: Cho H xem ảnh nhà thơ.
G: Dựa vào chú thích, tóm tắt vài nét

chính về tác giả Hữu Thỉnh?
H: Trình bày.
G: Cung cấp một số tác phẩm của
ông.
G: Em hãy cho biết bài thơ này đợc
sáng tác vào thời gian nào?
H: Sáng tác vào năm 1977, in lần đầu
tiên trên báo Văn nghệ.
1/ Tác giả:
- Hữu Thỉnh sinh năm 1942,
quê ở tỉnh Vĩnh Phúc.
- Là nhà thơ viết nhiều và viết
hay về con ngời , cuộc sống
nông thôn.
2/ Tác phẩm:
- Các tác phẩm chính:
- Âm vang chiến hào
- Đờng tới thành phố
- Từ chiến hào tới thành phố
- Th mùa Đông, Trờng ca biển.
- Sang thu viết năm 1977, in lần
đầu tiên trên báo Văn nghệ
b/ Hoạt động 2:( 5 phút): Đọc- tìm hiểu chung:
G: Hng dẫn H cách đọc và gọi
hai H đọc bài thơ. Nhận xét cách
đọc.
G: Gọi H tìm hiểu hai từ trong SGK.
G: Cho biết về thể thơ và cách gieo
vần?
H: Thể thơ 5 chữ; vần cách; vần liền;

vần thông.
G: Bố cục bài thơ đợc phân chia nh
thế nào?
1, Đọc: -Giọng nhẹ,nhịp chậm, khoan
thai trầm lắng và thoáng suy t.
2, Chú thích:
3, Thể thơ: 5 chữ, ít vần ( khổ 1: vần
cách; khổ 2: vần liền; khổ 3: vần
thông)
4, Bố cục: Cả bài thơ là những quan
sát và cảm nhận tinh tế của tác giả về
thiên nhiên vào thu, từng khổ nối tiếp
nhau.
b/ Hoạt động 3:( 15 phút): Đọc- tìm hiểu chi tiết văn bản:
G: Gọi H đọc khổ thơ 1. Nhận xét
cách đọc.
G: Nêu câu hỏi thảo luận nhóm:
- Sự biến đổi của đất trời sang thu đ-
ợc Hữu Thỉnh cảm nhận từ đâu và
gợi tả qua những hình ảnh, hiện tợng
gì?
H: Thảo luận, trình bày, bổ sung.
G: Em hãy phân tích cái hay đợc sử
dụng qua các từ bỗng, hình nh,
chùng chình?
H: Ttình bày.
G: Bình ngắn gọn cái hay đợc thể
hiện trong khổ thơ 1.
G: Qua phút giây cảmnhận đó, ta
thấy tác giả là ngời nh thế nào?

H: Đánh giá, nhận xét.
G: Gọi H đọc khổ thơ 2.
-Hình ảnh thiên nhiên vào thu đợc
tiếp tục phát hiện bằng những hình
ảnh, chi tiết nào? Tại sao sông dềng
dàng mà chim bắt đầu vội vã? Hình
ảnh đám mây mùa hạ vắt nửa mình
sang thu nên hiểu nh thế nào?
H: Sông nớc dềnh dàng, nhẹ trôi, cố
tình chậm chạp, cánh chim vội vã
bay đi tránh rét, đám mây kéo dài ra,
1/ Khổ thơ 1:
- Nhà thơ chợt nhận ra tín hiệu của
sự chuyển mùa từ ngọn gió se ( nhẹ,
khô, hơi lạnh) mang theo hơng ổi
(đang vào độ chín).
-Sơng chùng chình-> nhân hoá, cố ý
chậm hơn.
-Khứu giác ( hơng ổi)-> xúc giác
( gió se)-> thị giác ( sơng chùng
chình qua ngõ)-> cảm nhận của lí trí
( hình nh thu đã về).
- Tâm trạng ngỡ ngàng, cảm xúc
bâng khuâng qua các từ: bỗng, hình
nh.
* Tác giả thực sự yêu mùa thu, yêu
làng quê, gắn bó với quê hơng mới
có cảm nhận tinh tế đến nh vậy.
2/ Khổ thơ 2:
-Con sông quê hơng dềnh dàng nớc

chở mùa thu trôi một cách thanh
thản.
-Những cánh chim bay vội vã ở buổi
hoàng hôn.
- Đám mây vắt nửa mình sang thu
-> lối diễn đạt độc đáo: một nửa nằm
bên mùa hạ, nửa kia thuộc về mùa
thu.
vắt lên, đặt ngang trên bầu trời,
buông thõng xuống-> nhân hoá->
bức tranh thu trở nên sinh động, chan
chứa thi vị.
G: Gọi H đọc khở thơ 3.
- Em hiểu nh thế nào về hai câu thơ
cuối?
H: Nắng, ma, sấm: Những hiện tợng
của thiên nhiên trong thời điểm giao
mùa-> suy ngẫm về cuộc đời, về
những biến động, khó khăn, thử
thách.
Hàng cây đứng tuổi:Là ẩn dụ nói về
lớp ngời từng trải, đợc tôi luyện qua
gian khổ-> khẳng định bản lĩnh cứng
cỏi và tốt đẹp của nhân dân trong
những năm tháng khó khăn, gian
khổ.
* Biện pháp nhân hoá làm bức tranh
thu trở nên hữu tình, chan chứa thi vị:
nồng đợm hơi ấm cuộc đời, hơi ấm
quê hơng.

3/ Khổ thơ cuối:
- Cảm nhận về thời điểm giao mùa
dần đi vào lí trí.
-Cần hiểu với hai tầng nghĩa:
+Nắng, ma, sấm: Những hiện tợng
thiên nhiên -> biểu trng cho những
thay đổi, biến động trong cuộc đời.
+ Hàng cây đứng tuổi: Lớp ngời từng
trải,đợc tôi luyện qua thử thách.
* Khẳng định bản lĩnh cứng cỏi và
tốt đẹp của nhân dân trong những
năm tháng khó khăn, gian khổ.
d/ Hoạt động 4( 7 phút): Tổng kết:
G: Gọi H đọc lại bài thơ.
-Bài thơ kết thúc nhng thời khắc giao
mùa vẫn còn đọng lại trong ta bao
suy nghĩ. Ân tợng của em nh thế
nào?
H: Từ cuối hạ sang đầu thu thiên
nhiên có những chuyển biến nhẹ
nhàng mà rõ rệt. Cảm xúc dâng đầy,
vần thơ đẹp, hữu tình, nhiều từ láy
gợi hình thi vị, sống động...
1/ Nghệ thuật:
- Hình ảnh thân quen, giản dị mà tơi
tắn, từ láy tợng hình sống động.
- Cảm xúc dâng đầy, vần thơ đẹp,
hữu tình thi vị.
2/ Nội dung:
Sang thu- hình ảnh quê hơng tự nó

tôn thêm vẻ đẹp cho đất nớc, cho quê
nhà.
IV/ Củng cố:( 3 phút): Cho H xem các bức tranh về khoảnh khắc giao mùa
xuất hiện trong bài thơ.
V/ Dặn dò:( 2 phút): Nắm kiến thức đã học.
Học thuộc lòng bài thơ.
Tìm thêm các bàithơ viết về mùa thu.
Soạn bài: Nói với con.
PHòNG GD-ĐT Hải Lăng
Trờng THCS Hải Tân
==== ====

GI¸O ¸N NG÷ V¡N 9
BµI : SANG THU

Gi¸o viªn: Lª §øc DiÖu
N¨m häc: 2007-2008