Đề thi vào lớp 10 THPT

Đề số 7
I. trắc nghiệm
1. Điền Đ (đúng) hoặc S (sai) vào ô trống cuối mỗi nhận định sau về Bằng Việt :
A. Bằng Việt sinh năm 1941, quê ở huyện Thạch Thất, tỉnh Hà Tây.
B. Ô ng làm thơ từ những năm 60.
C. Ông trởng thành trong cuộc kháng chiến chống Pháp.
D. Ông trởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.
E. Giọng thơ trầm lắng, nghĩ ngợi, mợt mà, thờng khai thác những kỉ niệm thiếu
thời.
2. Bài thơ Bếp lửa sáng tác trong hoàn cảnh nào ?
A. Năm 1963 khi tác giả đang là sinh viên học ngành Luật ở nớc ngoài.
B. Năm 1964 khi tác giả đang học tại Hà Nội.
C. Năm 1963 tại quê hơng tác giả.
3. Điền Đ (đúng) hoặc S (sai) vào ô trống cuối mỗi nhận định sau về Bếp lửa :
A. Tác giả dùng từ ngọn lửa và bếp lửa với ý nghĩa hoàn toàn giống nhau.
B. Tuy gần nghĩa nhau nhng nếu cụm từ bếp lửa gợi nhắc về bà và những kỷ niệm
thân thiết bên bà thì ngọn lửa lại nhấn mạnh đến tấm lòng, tình yêu và niềm tin trong trái
tim bà.
4. Trong bài thơ Bếp lửa, hình ảnh tay bà đã nhóm lên ngọn lửa hay cũng chính là đã
nhóm lên :
A. Tình yêu thơng
B. Niềm tin
C. Sự sống và niềm tin
D. Cả A, B, C.
5. Nối nội dung ở cột A với nội dung ở cột B sao cho phù hợp
A B
a) So sánh 1. Biến các sự vật không phải là ngời trở nên có đặc điểm tính chất,
hoạt động... nh con ngời.
b) ẩn dụ
2. Đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tơng
đồng.

c) Nhân hóa 3. Gọi tên một sự vật, hiện tợng này bằng tên sự vật, hiện tợng
khác có nét tơng đồng với nó
d) Hoán dụ 4. Gọi tên sự vật này bằng tên sự vật khác có quan hệ gần gũi với
nó
Nối : ....................................................................................................................
6. Bài thơ Bếp lửa là tác phẩm :
A. Trữ tình kết hợp với bình luận, triết lí.
B. Biểu cảm kết hợp với miêu tả, tự sự, bình luận.
C. Chỉ có tự sự và biểu cảm.
7. Tìm và phân tích tác dụng của các biện pháp tu từ trong các câu sau :
a) Ngời ngắm trăng soi ngoài cửa sổ
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ
(Hồ Chí Minh, Ngắm trăng)
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
......................................................................................................
b) Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi
Mặt trời của mẹ, em nằm trên lng
(Khúc hát ru những em bé lớn trên lng mẹ)
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
......................................................................................................
8. Khổ thơ sau còn thiếu một câu. Hãy làm thêm câu cuối sao cho đúng vần, hợp với nội
dung cảm xúc từ ba câu trên.
Mỗi độ thu về lòng xao xuyến lạ
Nhớ nôn nao tiếng trống buổi tựu trờng
Con đờng nhỏ tiếng nói cời rộn rã
...................................................................
II. tự luận
1. Phân tích bài thơ Bếp lửa của Bằng Việt

2. Bằng một bài văn ngắn, hãy viết cảm nhận của em về hình ảnh ngời bà trong bài thơ
Bếp lửa.
Đề số 7
I. trắc nghiệm
Câu Nội dung trả lời
1
A, B, D, E (Đúng) ; C (Sai)
2
A
3 B (Đúng) ; A (Sai)
4 D
5 Nối a - 2 ; b - 3 ; c - 1 ; d - 4
6 B
7
a) Nhân hóa ánh trăng thành ngời bạn tri âm tri kỷ. Nhờ nhân hóa mà thiên nhiên
trong bài thơ trở nên sống động hơn, có hồn hơn và gắn với con ngời hơn
b) ẩn dụ. Từ mặt trời trong câu thơ thứ hai chỉ em bé trên lng mẹ. thể hiện sự gắn bó
của đứa con với ngời mẹ, đó là nguồn sáng, nguồn nuôi dỡng niềm tin của mẹ vào
ngày mai
8
Cách 1 : Bóng ai kia thấp thoáng giữa màn sơng
Cách 2 : Thoang thoảng hơng bay dịu ngọt quanh ta
II. tự luận
1. Phân tích bài thơ Bếp lửa của Bằng Việt
Bài làm
Anh đi anh nhớ quê nhà
Nhớ canh rau muống nhớ cà dầm tơng
Đó là tâm trạng của những ngời xa quê. Những cái bình thờng quen thuộc hàng
ngày tởng chừng nh chẳng có gì đáng nhớ nhng đến khi xa rồi mới biết chẳng thể nào
quên. Nhng nỗi nhớ quê ấy ở mỗi ngời có những sắc thái cảm xúc khác nhau : có khi là

hình ảnh dung dị một bát canh rau muống, một chén cà dầm tơng,... có khi lại là một ánh
trăng quê... Còn riêng với Bằng Việt, trong những năm tháng du học ở Liên xô, nhà thơ
nhớ da diết Bếp lửa của bà :
Một bếp lửa chờn vờn sơng sớm
Một bếp lửa ấp iu nồng đợm...
Cảm xúc về Bếp lửa của Bằng Việt bắt đầu từ đây. Chúng ta hãy cùng đọc và khẽ
ngâm lên từng lời thơ để hòa nhập hồn mình bâng khuâng theo dòng cảm xúc đang trào
dâng của tác giả.
Thật xúc động biết bao ! Từ một đất nớc công nghiệp chỉ toàn bếp điện, bếp hơi,
với những ống khói con tàu, tác giả nhớ về một bếp lửa đang chờn vờn trong sơng sớm.
Và từ bếp lửa, nhớ đến kỉ niệm ấu thơ : Cháu thơng bà biết mấy nắng ma. Cả một hồi ức
kỉ niệm hiện về trong tâm trí nhà thơ, suốt một quãng đời vất vả bà cháu bên nhau : Mới
lên bốn tuổi đã quen mùi khói. Làng đói kém, bố đi đánh xe thật vất vả - Nghĩ lại đến giờ
sống mũi còn cay. Hồi tởng những năm tháng bà cháu cùng sớm hôm có nhau. Bà kể
chuyện những ngày ở Huế, bà dạy cháu làm, bà chăm cháu học, bà dặn cháu viết th cho
bố ở chiến khu, bà sớm chiều nhen bếp lửa... Lời kể sao mà ngậm ngùi tha thiết quá ! Nó
gợi trong lòng ngời bao niềm xúc động sâu xa. Làm sao quên đợc : Những năm giặc đốt
làng cháy tàn cháy rụi. Bà đã dặn cháu :
Bố ở chiến khu, bố còn việc bố
Mày có viết th chớ kẻ này kể nọ
Cứ bảo nhà vẫn đợc bình yên
Hình ảnh ngời bà hiện lên trong lời thơ ấy đẹp làm sao ! Bà lúc nào cũng sẵn sàng
chịu đựng. Bà là thế đấy! Suốt một đời tận tụy vì con, vì cháu. Nhng không chỉ có thế. V-
ợt lên trên tình thơng ấy, bà còn là ngời làm việc âm thầm, lặng lẽ, biểu lộ ý thức trách
nhiệm của mình với Tổ quốc. Bà đã cùng chịu đựng gian khổ, cùng chia sẻ hi sinh cho
cuộc kháng chiến này. Càng lớn khôn, tác giả càng nhận thức rõ tấm lòng cao quí của bà.
Ngời đã lận đận biết mấy nắng ma để nhen nhóm trong lòng đứa cháu yêu quí của mình
ngay từ tuổi thơ một tình cảm rộng lớn hơn tình bà cháu thông thờng, đó là một ngọn lửa
chứa chan niềm tin dai dẳng đối với đất nớc con ngời :
Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đợm

Nhóm niềm thơng yêu khoai sắn ngọt bùi
Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chung vui
Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ
Ôi kì lạ và thiêng bếp lửa
Hình ảnh bếp lửa đợc lặp lại nhiều trong bài thơ có giá trị tu từ độc đáo. Đây là
hình ảnh tả thực trong cuộc sống đời thờng. Song, đối với ngời đi xa quê hơng lại là một
dấu ấn khó phai mờ - Bởi vì chính bên cạnh bếp lửa hồng ấy, hình ảnh ngời bà "còm cõi",
"chập chờn", "sơng sớm" in đậm trong tâm trí tác giả từ tuổi nhỏ. Nhờ bếp lửa mà thời ấu
thơ của tác giả êm đềm, ấm áp nh những câu chuyện cổ tích mà bà thờng hay kể. Bếp lửa
và ngời bà chính là nguồn sáng tâm hồn, nuôi dỡng tình cảm thơng yêu cho ngời cháu.
Điều đáng nói nhất về bài thơ chính là ý nghĩa tợng trng của hình tợng bếp lửa. Đó
là ngọn lửa niềm tin, ngọn lửa tình yêu, ngọn lửa của tâm hồn dân tộc đã nhóm lên trong
tâm hồn nhà thơ những cảm xúc và suy nghĩ chân tình, đẹp đẽ. Hình ảnh bếp lửa trong
quá khứ, trong hiện tại đan cài vào nhau, nâng cảm xúc và t duy nhà thơ bay bổng dạt
dào, hớng về gia đình, về nguồn cội, về quê hơng đất nớc. Sức hấp dẫn của bài thơ chính
là ở đó. Với giọng thơ ân tình tha thiết, nhà thơ hồi tởng những năm tháng cùng bà "nhóm
lửa". Hình ảnh chim tu hú kêu trên những cánh đồng xa gợi lên không khí của một buổi
sớm tinh mơ, vắng vẻ, quạnh hiu... Cùng với hình ảnh chim tu hú, hình ảnh bà cũng hiện
lên còm cõi, đơn côi, vất vả trong tâm trí của nhà thơ. Các vần nối tiếp nhau để diễn tả
cảm xúc ấy : Xa, nhà, huế, thế, về... tạo nên một âm hởng kéo dài liên tục không dứt.
Nhạc điệu buồn, tha thiết, trầm lặng thể hiện nỗi nhớ nhung ngời bà :
Giờ cháu đi xa có ngọn khói trăm tàu
Có lửa trăm nhà, niềm vui trăm ngả
Nhng vẫn chẳng lúc nào quên nhắc nhở
Sớm mai này bà nhóm bếp lên cha ?
Chính tình bà cháu cao đẹp và thiêng liêng kì diệu đã nhen nhóm trong lòng nhà
thơ niềm tin yêu cuộc sống con ngời trên quê hơng đất nớc. Đây là một bài thơ dạt dào
cảm xúc. Tác giả đã khéo léo sử dụng cách gieo vần, láy điệp từ và những hình ảnh có sức
liên tởng độc đáo tạo nên giá trị cho bài thơ. Ta cảm nhận đợc tấm lòng biết ơn, nỗi nhớ
nhung của nhà thơ dành cho ngời bà yêu dấu của mình. Bếp lửa đã khơi dậy trong ta một

tình cảm cao đẹp đối với gia đình, quê hơng, đất nớc. Đặc biệt là lòng biết ơn sâu nặng
đối với ngời bà.
2. Bằng một bài văn ngắn, hãy viết cảm nhận của em về hình ảnh ngời bà trong bài
thơ Bếp lửa.
Bài làm
Bếp lửa tái hiện hình ảnh ngời bà quen thuộc, yêu thơng mà trong thơ hiện đại
không phải dễ gặp.
Bẳng Việt đã đem đến một biểu tợng tình bà yêu cháu vô cùng sâu nặng. Đó là
những tháng năm xa chỉ còn trong kí ức, mẹ cha bận công tác, giữa thời bom đạn, bà
chăm chút, yêu thơng dạy bảo cháu nên ngời. Bà là nguồn sống gia đình, là những gì tảo
tần, nhẫn nại, giàu niềm tin, hết lòng yêu thơng, chăm lo, chi chút cho cháu và gia đình.
Bà là ngọn lửa của tình thơng hạnh phúc con cháu. Bà khơi dậy và làm bùng lên khát
vọng. Hành động nhóm bếp không chỉ là hình ảnh đời thờng ấm áp mà chính là ngọn lửa
của sự sống. Khi viết những dòng thơ Bếp lửa, tác giả đang ở xa Tổ quốc và đã trởng
thành. Đây là một bài thơ thật sự sâu sắc về tình yêu đất nớc trong hình ảnh dung dị của
ngời bà - quê hơng.
Hồi ức về những ngời thân yêu bao giờ cũng sinh động, ta càng rời xa tuổi thơ thì
kỉ niệm càng thân thiết, gần gũi, cảm động. Bếp lửa là một hồi ức tuyệt đẹp về ngời bà,
nhắc nhở mỗi ngời về tình yêu cụ thể trong tâm hồn và trái tim những ngời Việt Nam yêu
nớc.