Biện pháp quản lý phương tiện dạy học ở các trường trung học phổ thông tỉnh khánh hòa (tt)

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM

LÊ BIÊN HẢI

B

Demo Version - Select.Pdf SDK
Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60140114

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS. NGUYỄN SỸ THƯ

Huế, năm 2014
i


LỜI CAM ĐOAN

ôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của
riêng tôi, các số liệu và kết quả nghiên cứu nêu trong luận
văn là trung thực. ết quả nghiên cứu chưa từng được công
bố trong bất kỳ một công trình nào khác.

ác giả

Lê Biên Hải

Demo Version - Select.Pdf SDK

ii


Lời Cảm Ơn
Với những tình cảm chân thành và trân trọng nhất, tôi
xin bày tỏ lòng biết ơn sâu đến:
- Ban Giám hiệu, các Giáo sư, Phó Giáo sư cùng các Tiến
sĩ của Trường Đại học Huế đã nhiệt tình hướng dẫn, giảng dạy
và tạo mọi điều kiện cho tôi trong quá trình học tập tại lớp Cao
học khóa 21, chuyên ngành Quản lý Giáo dục.
- Đặc biệt, xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Thầy giáo
PGS.TS Nguyễn Sỹ Thư Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo
Kom Tum, người thầy, người hướng dẫn khoa học đã hết
lòng chỉ bảo, hướng dẫn, động viên tôi hoàn thành việc
nghiên cứu đề tài luận văn này.
- BanDemo
GiámVersion
đốc, cán- Select.Pdf
bộ và chuySDK
ên viên các phòng ban
thuộc Sở và Ban Giám hiệu, giáo viên, nhân viên các trường
THPT trong tỉnh Khánh Hòa đã tạo mọi điều kiện thuận lợi,
giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, cung cấp số liệu và tư
vấn khoa học trong quá trình nghiên cứu.
- Gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã quan tâm động viên,
khích lệ và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên
cứu.

Do thời gian và khả năng còn hạn chế, mặc dù đã hết
sức cố gắng, nhưng luận văn không tránh khỏi những thiếu
sót. Rất mong sự chỉ dẫn và góp ý chân tình của quý thầy cô
và quý độc giả.
Huế, tháng 10 năm 2014
Tác giả luận văn
Lê Biên Hải
iii
iii


MỤC LỤC
Trang
rang phụ bìa ........................................................................................................... i
ời cam đoan........................................................................................................... ii
ời cảm ơn ............................................................................................................. iii
Mục lục ................................................................................................................... 1
anh mục bảng biểu, sơ đồ...................................................................................... 4
Bảng ký hiệu viết tắt ................................................................................................ 6
MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 7
1. ý do chọn đề tài ................................................................................................. 7
2. Mục đích nghiên cứu ........................................................................................... 9
3. hách thể và đối tượng nghiên cứu...................................................................... 9
4. iả thiết khoa học................................................................................................ 9
5. hiệm vụ nghiên cứu........................................................................................... 9
6. hương pháp nghiên cứu ..................................................................................... 9
7. hạm vi nghiên cứu ........................................................................................... 10
8. ấu trúc của luận văn ........................................................................................ 10

Demo Version - Select.Pdf SDK

NỘI DUNG .......................................................................................................... 11
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ PHƯƠNG TIỆN
DẠY HỌC Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ........................... 11
1.1. hái quát lịch sử nghiên cứu đề tài ................................................................. 11
1.2. ác khái niệm cơ bản...................................................................................... 13
1.2.1. hương tiện dạy học .................................................................................... 13
1.2.2. Vị trí, vai trò của

trong quá trình dạy học .......................................... 14

1.2.3. êu cầu đối với

................................................................................. 19

1.2.4. guyên tắc sử dụng

.......................................................................... 19

1.3. êu cầu về cơ sở vật chất và

hiện nay ở các trường

.................. 21

1.3.1. êu cầu về cơ sở vật chất............................................................................. 21
1.3.2. êu cầu về
1.4. ông tác quản lý

ở các trường

......................................................... 22

ở các trường

................................................... 23

1.4.1. uản lý và chức năng quản lý ...................................................................... 23

1


1.4.2. uản lý giáo dục và quản lý nhà trường ....................................................... 26
1.4.3. uản lý

ở các trường

.............................................................. 27

Chương 2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ PHƯƠNG TIỆN DẠY
HỌC Ở CÁC TRƯỜNG THPT TỈNH KHÁNH HÒA ...................................... 30
2.1. hái quát tình hình inh tế - Xã hội, iáo dục và Đào tạo tỉnh hánh òa .... 30
2.1.1. ình hình inh tế - Xã hội ........................................................................... 30
2.1.2. hái quát tình hình giáo dục phổ thông........................................................ 31
2.2. iới thiệu việc tổ chức khảo sát ...................................................................... 35
2.2.1. Mục đích khảo sát ........................................................................................ 35
2.2.2. hương thức khảo sát ................................................................................... 35
2.2.3. ết quả khảo sát .......................................................................................... 36
2.3. hực trạng về

ở các trường

tỉnh hánh òa .............................. 36

2.3.1. hực trạng về việc nhận thức vai trò của
trường

trong quá trình dạy học ở các

......................................................................................................... 36

2.3.2. hực trạng về trang bị
2.3.3. hất lượng của
2.3.4. ính đồng bộ của

ở các trường

........................................ 37

hiện có ở các trường
ở các trường

...................................... 41
............................................... 41

Demo Version - Select.Pdf SDK

2.3.5. hực trạng sử dụng

của giáo viên ở các trường

2.4. hực trạng về công tác quản lý

...................... 42

của iệu trưởng ở các trường

tỉnh

hánh òa ............................................................................................................ 46
2.4.1. hận thức của iệu trưởng ở các trường
2.4.2. uản lý công tác xây dựng, trang bị
2.4.3. uản lý sử dụng

về công tác quản lý
ở các trường

. 46

................... 46

ở các trường THPT................................................. 49

2.4.4. uản lý công tác bảo quản

ở các trường

2.4.5. Đánh giá chung về thực trạng quản lý

................................. 51

của iệu trưởng ở các trường

THPT .................................................................................................................... 55
2.4.6. Nguyên nhân thực trạng quản lý

ở các trường

........................ 56

Chương 3. CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC Ở CÁC
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TỈNH KHÁNH HÒA ....................... 58
3.1. Định hướng và những nguyên tắc xác lập biện pháp. ...................................... 58
3.1.1. hững chủ trương của Đảng, hà nước và địa phương về việc đầu tư cơ sở
vật chất,

cho giáo dục trong giai đoạn hiện nay .......................................... 58
2


3.1.2. ác văn bản chỉ đạo ngành iáo dục và Đào tạo và các ngành liên quan về
PTDH .................................................................................................................... 60
3.2. Biện pháp quản lý

ở các trường

tỉnh hánh òa ....................... 61

3.2.1. hóm biện pháp 1: âng cao nhận thức về
ở các trường

và công tác quản lý

tỉnh hánh òa ...................................................................... 63

3.2.2. hóm biện pháp 2: Xây dựng đội ngũ và tổ chức bộ máy quản lý
trường

ở các

tỉnh hánh òa ............................................................................... 66

3.2.3. hóm biện pháp 3: uản lý việc trang bị các

ở các trường

tỉnh

hánh òa ............................................................................................................ 68
3.2.4. hóm biện pháp 4: uản lý việc sử dụng

ở các trường

tỉnh

hánh òa ............................................................................................................ 70
3.2.5. hóm biện pháp 5: ăng cường công tác bảo quản

ở các trường

tỉnh hánh òa ..................................................................................................... 73
3.2.6. hóm biện pháp 6: uản lý việc tổ chức các điều kiện hỗ trợ khác.............. 76
3.2.7. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................... 77
3.3. hảo nghiệm nhận thức về tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp .... 78
3.3.1. ính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp ........................................... 78

Demo Version - Select.Pdf SDK

3.3.2. hững thuận lợi và khó khăn trong việc thực hiện các biện pháp ................. 80
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ...................................................................... 82
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 87
PHỤ LỤC

3


DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ
Trang
 BẢNG BIỂU
Bảng 2.1. gân sách

Đ tỉnh hánh òa ........................................................ 32

Bảng 2.2. ình hình học sinh trung học phổ thông ................................................. 33
Bảng 2.3. Xếp loại học lực và hạnh kiểm của học sinh
Bảng 2.4. ết quả thi tốt nghiệp học sinh

.................................................... 34

Bảng 2.5. ình hình đội ngũ giáo viên

........................................................ 34

Bảng 2.6. Mức độ nhận thức về vai trò của
Bảng 2.7. ình hình trang bị

................................ 33

trong quá trình dạy học ............ 37

ở thư viện các trường

Bảng 2.8. Đánh giá về tình hình trang bị

.......................... 38

ở các trường

Bảng 2.9. Đánh giá về mức độ đáp ứng các

..................... 38

ở các trường

................. 38

Bảng 2.10. Đánh giá phong trào tự làm đồ dùng dạy học ở các trường THPT ........ 40
Bảng 2.11. Đánh giá về chất lượng

tự tạo ở các trường

Bảng 2.12. Đánh giá về chất lượng của các
Bảng 2.13. Đánh giá về sự đồng bộ các

.................... 40

ở các trường
ở các trường

Bảng 2.14. guyên nhân sự không đồng bộ của các

....................... 42

ở các trường

Demo
Select.Pdf
SDK
Bảng 2.15. Đánh
giáVersion
về mức độ- sử
dụng sách báo,
tài liệu,
các trường

.... 42

của V, S ở

................................................................................................... 43

Bảng 2.16. hương pháp, kỹ năng sử dụng

của V ở các trường

Bảng 2.17. ý do làm hạn chế phương pháp và kỹ năng sử dụng
các trường

................. 41

..... 44
của V ở

................................................................................................... 44

Bảng 2.18. iệu quả sử dụng

ở các trường

....................................... 45

Bảng 2.19. hận thức về vai trò của công tác quản lý

ở các trường

Bảng 2.20. ình hình bố trí và tổ chức hoạt động các phòng

. 46

....................... 47

Bảng 2.21. ình hình bố trí và tổ chức hoạt động của thư viện .............................. 47
Bảng 2.22. hảo sát mức độ đáp ứng kinh phí cho việc mua sắm
trường

ở các

......................................................................................................... 48

Bảng 2.23. hảo sát việc lập kế hoạch quản lý sử dụng

ở các trường

49

Bảng 2.24. hảo sát trình độ chuyên môn của cán bộ phụ trách thư viện - PTDH . 50
Bảng 2.25. ông tác tổ chức việc sử dụng
Bảng 2.26.

ở các trường

thức của giáo viên trong việc sử dụng

Bảng 2.27. hực trạng ý thức bảo quản

ở các trường

ở các trường
4

................... 51
.... 51

....................... 52


Bảng 2.28. ình hình trang bị dụng cụ bảo quản
Bảng 2.29. Mức độ hư hỏng của

ở các trường

ở các trường

Bảng 2.30. guyên nhân làm hư hỏng

.......... 53

.................................. 53

ở các trường THPT ......................... 54

Bảng 2.31. hảo sát kiểm tra việc bảo quản

ở các trường

................ 55

Bảng 3.1. ính cấp thiết và tính khả thi của các nhóm biện pháp đề xuất ............... 79
 SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1. Mối quan hệ giữa các thành tố của quá trình dạy học ............................ 15

Sơ đồ 1.2: Mối quan hệ giữa các chức năng ........................................................... 25
Sơ đồ 1.3. Sơ đồ khái niệm quản lý ....................................................................... 27
Sơ đồ 3.1. Mối quan hệ giữa các nhóm biện pháp .................................................. 78

Demo Version - Select.Pdf SDK

5


BẢNG KÝ HIỆU VIẾT TẮT
Ký hiệu viết tắt

Nội dung

CB

:

án bộ

CBQL

:

án bộ quản lý

CBPTTV

:

án bộ phụ trách thư viện

CBPT PTDH

:

án bộ phụ trách phương tiện dạy học

CNTT

:

ông nghệ thông tin

CSVC

:

Cơ sở vật chất

Đ S

:

Đại học sư phạm

Đ

:

iáo dục và Đào tạo

GD

:

Giáo dục

GV

:

Giáo viên

HS

:

Học sinh

HT

:

PPDH

:

iệu trưởng
Phương pháp dạy học

PTDH
Phương tiện
dạy học
Demo Version: - Select.Pdf
SDK
QTDH
:
uá trình dạy học
QLGD

:

Quản lí giáo dục

6


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
ải cách đổi mới phát triển giáo dục đang là vấn đề cấp bách mang tính toàn
cầu; là yếu tố có tính quyết định đến sự phát triển của mỗi quốc gia.

hận thức

được điều này các quốc gia trong thế giới hiện đại luôn cố gắng tìm cho mình
những cách thức, con đường, hướng đi riêng trong quá trình thực hiện cải cách đổi
mới giáo dục, sao cho phù hợp nhất với điều kiện, hoàn cảnh của nước mình, nhằm
xây dựng những mô hình nhà trường có thể đào tạo ra nguồn nhân lực có chất lượng
cao, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội tại các quốc gia đó.

ù cách

thức, con đường thực hiện cải cách, đổi mới giáo dục có khác nhau, song tất cả các
quốc gia trên thế giới muốn thành công trong sự nghiệp cải cách giáo dục của mình
buộc phải hướng đến mục tiêu chung “ ấy người học làm trung tâm” phát huy cao
độ tính tích cực; độc lập của người học. Vì vậy việc đa dạng hóa mục tiêu, phương
pháp dạy học, hình thức tổ chức dạy học … trở nên vô cùng cần thiết, trong đó việc
phát triển hệ thống các thiết bị kỹ thuật dạy học có ý nghĩa hết sức quan trọng.
Một trong những điều kiện quyết định thành công việc đổi mới phương pháp

Demo Version - Select.Pdf SDK

dạy học, đổi mới phương pháp dạy học là sử dụng có hiệu quả các phương tiện dạy
học (

), đưa học sinh vào vị trí chủ thể của hoạt động nhận thức vì vậy quản lý
ở trường phổ thông có ý nghĩa, vai trò rất quan trọng trong việc định hướng

tác động tích cực đến việc phát triển cơ sở
việc giảng dạy và học tập của học sinh.

ở trường phổ thông phục vụ cho

goài ra

là điều kiện thiết yếu của

quá trình dạy học đồng thời là phương tiện tác động đến thế giới tâm hồn của học
sinh, góp phần hình thành quan điểm, niềm tin và những kỹ năng cơ bản cho các

em.

o đó,

vừa là nguồn tri thức, vừa là thiết bị chứa đựng chuyển tải thông

tin và điều khiển hoạt động nhận thức của học sinh. Vì thế,

ghị quyết Đại hội

Đảng toàn quốc lần thứ X đã khẳng định: “ ăng cường cơ sở vật từng bước hiện
đại hóa nhà trường (lớp học, sân chơi, bãi tập phòng thí nghiệm, máy tính nối mạng
nternet, thiết bị giảng dạy và học tập hiện đại, thư viện …).
hánh

òa là 1 trong 8 tỉnh

uyên

ải

am rung Bộ là tỉnh có bờ biển

dài 385 km và gần 200 hòn đảo lớn nhỏ cùng nhiều vịnh biển đẹp như Vân
Phong, Nha Trang,

am anh,

hánh

òa nằm ở vị trí thuận tiện về giao thông
7


đường bộ, đường sắt, đường biển và đường hàng không, đồng thời là một trạm
tiếp vận thuận lợi cho các đường bay trong và ngoài nước, là trung tâm kinh tế,
chính trị, văn hóa, là nơi có quá trình đô thị hoá diễn ra rất nhanh chóng, từ đó
việc tăng dân số tự nhiên và tăng cơ học là rất lớn, đòi hỏi
nhiều cho ngành giáo dục đào tạo.
2005 đến nay, việc quản lý

hà nước phải đầu tư

ể từ khi luật giáo dục được ban hành năm
ở các trường phổ thông theo chuẩn quốc gia

toàn tỉnh đã đạt những thành tựu to lớn như: Đầu tư mua sắm

ở trường phổ

thông, ban hành các quy định tạo ra khung pháp lý để thực hiện quản lý

ở

trường phổ thông.
Bên cạnh những thành tựu đạt được, tỉnh hánh òa vẫn còn những khó khăn
hạn chế trở ngại trong việc quản lý nhà nước về đầu tư mua sắm

ở các

trường phổ thông trên địa bàn tỉnh từ cơ chế quản lý, chính sách chưa hợp lý; tổ
chức bộ máy và cán bộ chưa đáp ứng yêu cầu trong điều kiện hiện nay. Vì thế nâng
cao chất lượng đào tạo cán bộ làm công tác quản lý

ở trường phổ thông trên

địa bàn tỉnh thời gian qua gặp nhiều khó khăn do công tác quản lý

ở trường

phổ thông còn chồng chéo giữa các ngành như cấp vốn, đầu tư mua sắm chất lượng
thấp, công năng sử dụng còn nhiều bất hợp lý vừa thừa vừa thiếu.

Demo Version - Select.Pdf SDK

hó khăn lớn

nhất vẫn là hạn chế trong nhận thức của các cấp lãnh đạo cũng như một số giáo viên
về vị trí, vai trò của

; chưa nhận thức đúng đối với việc sử dụng và quản lý

. Mặt khác trong hệ thống thi cử do chưa chú trọng về thực hành nên không
tạo được động lực để kích thích việc sử dụng các thiết bị dạy học đối với giáo viên
và học sinh.
Để tìm ra những biện pháp thiết thực, đồng bộ giúp cho công tác quản lý giáo
dục đạt hiệu quả nếu chỉ dựa vào kinh nghiệm thì dù rất nỗ lực vẫn không thể tránh
khỏi những hạn chế.
Để tiếp tục duy trì sự ổn định, tạo sự phát triển mạnh mẽ giáo dục phổ thông,
đáp ứng tích cực và có hiệu quả nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội và đáp ứng nhu

cầu học tập của nhân dân tỉnh
nhà nước, trong đó có quản lý

hánh

òa, cần phải tăng cường công tác quản lý

ở trường phổ thông.

uản lý

ở trường

phổ thông là một bộ phận quan trọng đối với công tác quản lý về giáo dục và đào
tạo, góp phần quan trọng vào việc tạo lập một trình tự quản lý khoa học ở mỗi
trường học phổ thông của những nhà quản lý giáo dục.
8


Đây cũng là vấn đề rất cơ bản và lâu dài, việc nghiên cứu để đề ra các biện
pháp quản lý

ở trường trung học phổ thông tại tỉnh hánh òa là cần thiết và

cấp bách. hính vì vậy, chúng tôi chọn đề tài “Biện pháp quản lý phương tiện dạy
học ở các trường trung học phổ thông tỉnh Khánh Hòa” làm đề tài luận văn hạc
sĩ chuyên ngành uản lý giáo dục.
2. Mục đích nghiên cứu
rên cơ sở phân tích, nghiên cứu những lý luận cơ bản và đánh giá việc quản
lý phương tiện dạy học ở các trường trung học phổ thông (

) tỉnh

hánh

qua đó đề xuất biện pháp phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý
trường

òa,

ở các

tỉnh hánh òa.

3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu: uá trình quản lý phương tiện dạy học ở các trường

.

3.2. Đối tượng nghiên cứu: Biện pháp quản lý phương tiện dạy học ở các trường

.

4. Giả thiết khoa học
ếu xây dựng được các biện pháp khoa học, có tính khả thi về hoạt động quản
lý phương tiện dạy học ở các trường
học ở các trường

thì sẽ góp phần nâng cao hiệu quả dạy

tỉnh hánh òa, đồng thời nâng cao, đáp ứng được yêu cầu

đổi mới chương
trìnhVersion
hiện nay. - Select.Pdf SDK
Demo
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận của công tác quản lý PTDH ở các trường THPT
5.2. Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng PTDH và công tác quản lý PTDH ở
các trường THPT tỉnh Khánh Hòa
5.3. Đề xuất những biện pháp quản lý PTDH ở các trường THPT tỉnh Khánh Hòa
6. Phương pháp nghiên cứu
6.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận:
hân tích, so sánh, hệ thống hóa các tài liệu liên quan đến quản lý … nhằm
xác lập cơ sở lý luận cho vấn đề nghiên cứu.
6.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
Bao gồm:
- hương pháp điều tra bằng phiếu hỏi.
- hương pháp quan sát.
- hương pháp tổng kết kinh nghiệm.
- hương pháp xin ý kiến chuyên gia.
9


ác phương pháp trên nhằm khảo sát, phân tích đánh giá thực trạng công tác
quản lý

ở các trường

và góp phần đề xuất biện pháp.

6.3. Phương pháp thống kê toán học
Sử dụng số liệu trong quá trình thực hiện khảo sát để phân tích, xử lý kết quả
nghiên cứu.
7. Phạm vi nghiên cứu
- Đề tài tập trung biện pháp quản lý của

iệu trưởng các trường

tỉnh

hánh òa.
- hời gian khảo sát từ tháng 02/2014 đến 09/2014
8. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ lục, luận
văn gồm 3 chương:
Chương 1: ơ sở lý luận của việc quản lý
Chương 2: hực trạng quản lý

ở các trường

ở các trường

Chương 3: ác biện pháp quản lý

ở các trường

Demo Version - Select.Pdf SDK

10

.

tỉnh hánh òa.
tỉnh hánh òa.