Giải pháp tăng cường công tác thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài tại tỉnh lạng sơn

L I CAM OAN
H c viên xin cam đoan, đây là công trình nghiên c u c a riêng h c viên. Các s li u
nêu trong lu n v n là trung th c, có ngu n g c rõ ràng. Vi c tham kh o các ngu n tài
li u (n u có) đã đ

c th c hi n trích d n và ghi ngu n tài li u tham kh o đúng quy

đ nh.
Tác gi lu n v n

Ph m Th Thu Trang

i


L I CÁM

N

Trong th i gian nghiên c u và th c hi n lu n v n này, h c viên đã nh n đ
s quan tâm, giúp đ , góp ý c a các t p th , cá nhân trong và ngoài tr

c nhi u

ng. Tr

ch t

cho h c viên xin g i l i c m n chân thành t i Phó Giáo s , Ti n s Ngô Th Thanh
Vân - ng

ih

ng d n Khoa h c đã t n tình giúp đ h c viên v ki n th c chuyên

môn c ng nh ph

ng pháp nghiên c u, ch nh s a trong quá trình tri n khai và hoàn

thành lu n v n này.
H c viên c ng xin bày t lòng bi t
th

n t i gia đình, b n bè - nh ng ng

i luôn

ng xuyên h i th m, đ ng viên, là đ ng l c tinh th n cho h c viên trong quá trình

th c hi n lu n v n này.
Có đ

c k t qu nghiên c u này h c viên đã nh n đ

cùng quý báu c a các th y cô giáo trong tr

ng

c nh ng ý ki n đóng góp vô

i h c Th y l i, s t n tình cung c p

thông tin, s li u đ hoàn ch nh lu n v n c a b n bè, đ ng nghi p hi n đang làm vi c
t i S Tài chính L ng S n, phòng Kinh t đ i ngo i c a S K ho ch và
S n. H c viên xin đ

u t L ng

c ghi nh n và c m n nh ng s giúp đ này.

M c dù b n thân đã r t c g ng đ th c hi n đ tài đ

c hoàn ch nh nh t, nh ng lu n

v n này không tránh kh i nh ng thi u sót. Vì v y, h c viên r t mong nh n đ
d n, góp ý c a quý th y, cô giáo và t t c b n bè.

Tác gi lu n v n

Ph m Th Thu Trang

ii

c s ch


M CL C
M

U .........................................................................................................................1

CH

NG 1. C

UT

S

LÝ LU N VÀ TH C TI N V CÔNG TÁC THU HÚT

TR C TI P N

C NGOÀI .......................................................................5

1.1 Khái ni m, đ c đi m, vai trò c a thu hút đ u t tr c ti p n
1.1.1 Khái ni m, đ c đi m, nguyên nhân, hình th c, nhân t
h

ng v n đ ng c a đ u t tr c ti p n

1.1.2

nh h

ng và xu

c ngoài ...................................................5

c đi m và vai trò thu hút đ u t tr c ti p n

1.2 N i dung thu hút đ u t tr c ti p n

c ngoài ......................5

c ngoài .............................22

c ngoài .........................................................29

1.2.1 Xác đ nh m c tiêu thu hút c a đ a ph

ng ..................................................30

1.2.2 Xây d ng các chính sách khuy n khích đ u t c a đ a ph
1.2.3 Xây d ng danh m c thu hút đ u t tr c ti p n

ng ..................30

c ngoài ............................30

1.2.4 Phát tri n ngu n nhân l c ............................................................................31
1.2.5 T o l p môi tr

ng thu n l i cho nhà đ u t ..............................................31

1.2.6 T ch c các ho t đ ng xúc ti n đ u t ........................................................32
1.3 Các tiêu chí đánh giá k t qu thu hút đ u t tr c ti p n

c ngoài ..........................32

1.3.1 V n đ ng ký, v n đ u t th c hi n ..............................................................32

1.3.2

i tác đ u t ...............................................................................................33

1.3.3 Công ngh ....................................................................................................34
1.3.4 L nh v c đ u t và hình th c đ u t ............................................................34
1.4 Các y u t

nh h

ng đ n thu hút đ u t tr c ti p n

c ngoài ..............................35

1.4.1 Tình hình chính tr .......................................................................................35
1.4.2 Chính sách - pháp lu t .................................................................................36
1.4.3 V trí đ a lý và đi u ki n t nhiên ................................................................36
1.4.4 Trình đ phát tri n c a n n kinh t ..............................................................37
1.4.5

c đi m phát tri n v n hóa - xã h i ...........................................................37

1.4.6 Quy mô th tr

ng .......................................................................................38

1.5 Kinh nghi m thu hút đ u t tr c ti p n

c ngoài m t s t nh và bài h c cho t nh

L ng S n ........................................................................................................................38
1.5.1 Kinh nghi m c a t nh Qu ng Ninh ..............................................................38
1.5.2 Kinh nghi m c a B c Ninh..........................................................................39
iii


1.5.3 Kinh nghi m thu hút FDI c a Hà N i ......................................................... 41
1.5.4 Bài h c rút ra cho t nh L ng S n ................................................................. 43
1.6 Các nghiên c u liên quan đ n đ tài ....................................................................... 44
K T LU N CH
CH

NG 1 .............................................................................................. 46

NG 2. TH C TR NG CÔNG TÁC THU HÚT

UT

TR C TI P N

C

NGOÀI C A T NH L NG S N ................................................................................. 47
2.1 i u ki n t nhiên, kinh t xã h i ........................................................................... 47
2.1.1 i u ki n t nhiên ....................................................................................... 47
2.1.2 i u ki n kinh t - xã h i ............................................................................ 51
2.1.3 ánh giá chung v đi u ki n t nhiên, kinh t - xã h i nh h
công tác thu hút đ u t tr c ti p n
2.2 Th c tr ng công tác thu hút FDI

c ngoài

ng đ n

t nh L ng S n ........................... 54

t nh L ng S n .................................................. 56

2.2.1 K t qu công tác thu hút đ u t tr c ti p n

c ngoài t nh L ng S n.......... 56

2.2.2 Xây d ng các chính sách khuy n khích đ u t ........................................... 63
2.2.3 Xây d ng danh m c d án thu hút đ u t ................................................... 65
2.2.4 Phát tri n ngu n nhân l c
2.2.5 T o l p môi tr

đ a ph

ng...................................................... 65

ng đ u t thu n l i ............................................................ 70

2.2.6 V n đ ng, xúc ti n đ u t ............................................................................ 70
2.3 ánh giá chung ........................................................................................................ 72
2.3.1 Thành công .................................................................................................. 72
2.3.2 Nh ng h n ch ............................................................................................. 73
2.3.3 Nguyên nhân ................................................................................................ 75
K T LU N CH
CH

T

NG 2 .............................................................................................. 79

NG 3 M T S GI I PHÁP T NG C
TR C TI P N

3.1 M c tiêu, đ nh h

NG CÔNG TÁC THU HÚT

U

C NGOÀI T I T NH L NG S N .......................................... 81
ng công tác thu hút đ u t tr c ti p n

c ngoài vào t nh L ng

S n ................................................................................................................................. 81
3.1.1 M c tiêu phát tri n kinh t - xã h i đ n n m 2020...................................... 81
3.1.2

nh h

ng công tác thu hút đ u t tr c ti p n

c ngoài vào t nh L ng S n

.............................................................................................................................. 82

iv


3.2 Nghiên c u đ xu t m t s gi i pháp t ng c
n

ng công tác thu hút đ u t tr c ti p

c ngoài vào t nh L ng S n.......................................................................................85
3.2.1 Gi i pháp v quy ho ch và phát tri n c s h t ng ....................................85
3.2.2 Gi i pháp v c ch , chính sách h tr và u đãi đ u t .............................90
3.2.3 C i thi n môi tr

ng đ u t kinh doanh, nâng cao ch s n ng l c c nh

tranh c p t nh ........................................................................................................92
3.2.4 C i cách th t c hành chính, môi tr

ng đ u t ..........................................93

3.2.5 Gi i pháp v t ng kh n ng ti p c n đ t đai, m t b ng s n xu t .................94
3.2.6 Gi i pháp đào t o ngu n nhân l c ...............................................................95
3.2.7 Gi i pháp h tr thông tin, xúc ti n đ u t ..................................................97
3.2.8 Gi i pháp h tr doanh nghi p trên đ a bàn t nh L ng S n .........................99
K T LU N CH

NG 3 ............................................................................................101

K T LU N VÀ KI N NGH .....................................................................................102
DANH M C TÀI LI U THAM KH O ....................................................................104

v


DANH M C HÌNH

Hình 2.1 S đ v trí đ a lý t nh L ng S n .................................................................... 47
Hình 2.2 S d án FDI trên đ a bàn t nh L ng S n t n m 1987 đ n nay.................... 57
Hình 2.3 T l s d án theo ngành kinh t t i L ng S n đ n tháng 7 n m 2017 ........ 59
Hình 2.4 T tr ng s d án theo đ a bàn t i t nh L ng S n đ n tháng 7 n m 2017 ..... 61

vi


DANH M C B NG
B ng 1.1 B ng x p h ng n ng l c c nh tranh toàn c u giai đo n 2016-2017 ..............15
B ng 1.2 Môi tr

ng đ u t tr c ti p n

c ngoài - n

c ti p nh n đ u t ..................18

B ng 1.3 T ng FDI c a th gi i liên t c t ng ...............................................................19
B ng 2.1 M t s vùng cây t p trung trên đ a bàn t nh ..................................................50
B ng 2.2 T c đ t ng tr
B ng 2.3 L c l

ng kinh t c a t nh L ng S n ..............................................52

ng lao đ ng L ng S n phân theo lo i hình kinh t ...........................53

B ng 2.4 T c đ t ng tr

ng kinh t c a t nh L ng S n ..............................................56

B ng 2.5 C c u v n FDI theo ngành kinh t đ n h t tháng 7 n m 2017.....................58
B ng 2.6 C c u v n FDI theo đ i tác đ u t n m 2014 ..............................................60
B ng 2.7 C c u v n FDI theo hình th c đ u t n m 2014 ..........................................61

vii


DANH M C CÁC T
ACFTA

VI T T T VÀ GI I THÍCH THU T NG

Khu v c m u d ch t do ASEAN - Trung Qu c
(ASEAN-China Free Trade Area)

AFTA

Khu v c m u d ch t do Asean (Asean Free Trade area)

ASEAN

Hi p h i các qu c gia ông Nam Á
(Association of South East Asian Nations)

BCC

H p đ ng h p tác kinh doanh (Contractual business co-operation)

BOT

H p đ ng xây d ng - kinh doanh - chuy n giao
(Building Operate Transfer)

BT

H p đ ng xây d ng - chuy n giao (Building Transfer)

BTO

H p đ ng xây d ng - chuy n giao - kinh doanh
(Building Transfer Operate)

C T

Ch đ u t

CPI

Ch s giá tiêu dùng (Consumer price index)

CCN

C m Công nghi p

DADT

D án đ u t

EU

Liên minh châu Âu (Europe Union)

FDI

u t tr c ti p n

c ngoài (Foreign Directed Investment)

FTA

Khu v c th

ng m i t do (Free-Trade Area)

GCN T

Gi y ch ng nh n đ u t

GDP

T ng s n ph m qu c n i (Gross Domestic Product)

GTGT

Giá tr gia t ng

H ND

H i đ ng nhân dân

IMF

Qu ti n t qu c t (Internatinal Monetary Fund)

KCN

Khu công nghi p

KKT

Khu kinh t

KKTCK

Khu kinh t c a kh u

KTXH

Kinh t - xã h i

MNC

Công ty đa qu c gia (Multinational Corporation)

N T

Nhà đ u t

viii


N TNN

Nhà đ u t n

c ngoài

NGO

V n phi chính ph n

NICs

Các n

ODA

Vi n tr phát tri n chính th c (Offical Development Assistance)

OECD

T ch c H p tác và Phát tri n Kinh t

c ngoài (Non-Governmental Organization)

c công nghi p m i (Newly Industrialized Countries)

(Organization for Economic Co-operation and Development)
OPEC

T ch c các n

c xu t kh u d u m

(Organization of Petroleum Exporting Countries)
PCI

Ch s n ng l c c nh tranh c p t nh
(Provincial Competitiveness Index)

R&D

u t nghiên c u và phát tri n (Research & Development)

TNCs

T p đoàn đa qu c gia (Transational Corporations)

TNHH

Trách nhi m h u h n

TNHH

Trách nhi m h u h n M t thành viên

MTV
UBND
UNCTAD

y ban nhân dân
H i ngh Liên Hi p Qu c v Th

ng m i và Phát tri n

(United Nations Conference on Trade and Development)
USD

ô la M (United State Dollar)

VAT

Thu giá tr gia t ng (Value-added Tax)

VCCI

Phòng Th

ng m i và Công nghi p Vi t Nam

(Vietnam Chamber of Commerce and Industry)
VNCI

D án sáng ki n n ng l c c nh tranh Vi t Nam
(Vietnam Competitiveness Initiative)

WEF

Di n đàn Kinh t th gi i (World Economic Forum)

WTO

T ch c Th

XT T

Xúc ti n đ u t

ng m i Th gi i (World Trade Oganization)

ix



M
1. Tính c p thi t c a

U

tài

Cùng v i xu th qu c t hóa đ i s ng kinh t - xã h i (KTXH), đ u t tr c ti p n

c

ngoài là m t trong nh ng ngu n v n quan tr ng cho đ u t phát tri n, có tác d ng thúc
đ y chuy n d ch c c u kinh t theo h

ng công nghi p hóa, hi n đ i hóa, t o đi u

ki n khai thác các l i th so sánh, m ra nhi u ngành ngh , s n ph m m i, nâng cao
n ng l c qu n lý và trình đ công ngh , m r ng th tr

ng xu t kh u, t o thêm nhi u

vi c làm. Trong nh ng n m v a qua, Vi t Nam đã đón nh n nhi u làn sóng đ u t tr c
ti p n

c ngoài (FDI) đ n t nhi u qu c gia khác nhau nh Nh t B n, Hàn Qu c,

Singapore… Chính ngu n v n này đã tác đ ng r t tích c c lên nhi u khía c nh khác
nhau c a đ i s ng KTXH c a Vi t Nam. L ng S n c ng không n m ngoài xu th này.
Ngoài ngu n v n đ u t tr c ti p n
v n khác nh ngân sách nhà n

c ngoài ra, L ng S n còn đón nh n nh ng ngu n

c, v n phi chính ph n

c ngoài (NGO), h tr phát

tri n chính th c (ODA) và v n t nhân. Trong nh ng ngu n v n này, ngu n v n đ u
t tr c ti p n

c ngoài chi m t tr ng khá l n, vì v y c n khuy n khích, t ng c

công tác thu hút đ u t tr c ti p n

ng

c ngoài t i t nh L ng S n, góp ph n tác đ ng lên

s phát tri n kinh t c a t nh nhà.
Tuy là m t t nh mi n núi n m
S n l i có m t v th chi n l

phía

ông B c c a đ t n

c Vi t Nam nh ng L ng

c quan tr ng, h i t nhi u ti m n ng và đi u ki n thu n

l i cho phát tri n KTXH. L ng S n có h th ng giao thông thu n l i v i đ

ng biên

gi i đ t li n dài 253 km, ti p giáp v i Khu t tr dân t c Choang, t nh Qu ng Tây,
Trung Qu c, có 02 c a kh u qu c t , 01 c a kh u chính, 09 c a kh u ph và 07 c p
ch đ

ng biên. Trung tâm t nh l là thành ph L ng S n, cách th đô Hà N i 154

km, cách sân bay qu c t N i Bài 165 km, cách c ng bi n 114 km, n m c nh tam giác
kinh t Hà N i - H i Phòng - Qu ng Ninh. H th ng giao thông đ

ng b , đ

ng s t

r t thu n l i, bao g m 7 đo n qu c l đi qua đ a bàn t nh v i t ng chi u dài 544 km
nh : là đ u m i tuy n Qu c l 1A; n i b t ngu n c a con đ
H Long - Qu ng Ninh; đ
Nguyên; đ

ng 4B ra Trà C , v nh

ng 4A lên P c Bó - Cao B ng; đ

ng 1B sang Thái

ng 3B sang Na Rì - B c K n; tuy n 31, 279 và tuy n đ

qu c t Vi t Nam - Trung Qu c v

n t i các n
1

c ông Á dài 80 km.

ng s t liên v n
i u đó đã t o

đi u ki n r t thu n l i đ L ng S n tr thành đ u m i giao l u kinh t , thu n l i cho
phát tri n th
ng

ng m i, d ch v , du l ch c a các t nh trong c n

c l i, t o đ ng l c thúc đ y t ng tr

c v i Trung Qu c và

ng và phát tri n kinh t chung toàn t nh.

V i nh ng ti m n ng, l i th n i b t trên, k t qu c a công tác thu hút đ u t tr c ti p
n

c ngoài ch a th t s t

vào ngân sách nhà n

ng x ng v i các ti m n ng và l i th c a t nh, đóng góp

c ch a l n, nh ng đã có xu th t ng d n qua các n m, các th i

k , t o thêm vi c làm và thu nh p cho ng

i lao đ ng, góp ph n t o ra m t s s n

ph m m i có tính c nh tranh cao trên th tr

ng, thúc đ y chuy n d ch c c u kinh t

theo h

ng công nghi p hóa, hi n đ i hóa. Nguyên nhân h n ch do công tác quy

ho ch còn nhi u b t c p, m t s khu, c m công nghi p (CCN) ch a đáp ng đ
c u v c s h t ng k thu t đ i v i nhà đ u t n

c yêu

c ngoài (N TNN), m t b ng s ch

s n sàng đ ti p nh n các d án đ u t (DA T) còn h n ch ; Ngu n nhân l c có ch t
l

ng cao, đáp ng đ

c yêu c u công vi c không nhi u; Công tác xúc ti n đ u t

(XT T) ch a phát huy đ
ch a phát huy đ

c công tác qu ng bá hình nh, ti m n ng, c h i đ u t ,

c các l i th v v trí đ a lý c a t nh d n đ n hi u qu thu hút v n

đ u t ch a cao; Chính sách u đãi đ u t ch a đ s c h p d n đ i v i m t s ngành,
l nh v c c n khuy n khích đ u t nh l nh v c công ngh cao, công nghi p h tr ;

đ nh h

ng thu hút ch a rõ ràng, ch a chú tr ng đ n ch t l

ng d án.

Trong tình hình m i, n m 2014 Qu c h i khóa 13 đã ban hành Lu t

u t

67/2014/QH13 ngày 26/11/2014 có hi u l c thi hành t ngày 01/7/2015; c n
th c hi n Ngh quy t 11/NQ-CP c a Chính ph
09/5/2012 Th t

v h n ch đ u t

s

c đang

công; ngày

ng Chính ph đã phê duy t Quy t đ nh s 454/Q -TTg v Quy

ho ch t ng th phát tri n kinh t - xã h i c a t nh đ n n m 2020, nh m góp ph n th c
hi n các m c tiêu trong Quy t đ nh, tranh th đ u t công theo h
ngân sách và t ng tính hi u qu , vi c thu hút v n đ u t n

ng gi m d n đ u t

c ngoài đ

pháp mang tính hi u qu nh t, c p bách nh t nh m huy đ ng đ

c xem là gi i

c v n, công ngh và

kinh nghi m qu n lý ph c v m c tiêu phát tri n KTXH c a t nh.
V i lý do nêu trên, h c viên m nh d n ch n đ tài: “Gi i pháp t ng c
hút đ u t tr c ti p n

ng công tác thu

c ngoài t i t nh L ng S n” làm đ tài nghiên c u cho Lu n v n

t t nghi p c a mình.
2


2. M c đích nghiên c u c a đ tài
M c đích c a lu n v n là nghiên c u các gi i pháp, đ a ra các ph
tiêu nh m đ y m nh công tác thu hút đ u t tr c ti p n
3. Cách ti p c n và ph

ng h

ng, m c

c ngoài vào t nh L ng S n.

ng pháp nghiên c u

Lu n v n s d ng nh ng ph

ng pháp nghiên c u sau:

- Ph

ng pháp th ng kê;

- Ph

ng pháp so sánh;

- Ph

ng pháp phân tích đ nh tính, đ nh l

- Ph

ng pháp k th a và s d ng có ch n l c nh ng đ xu t c ng nh các s li u

ng – t ng h p;

trong m t s công trình nghiên c u c a các tác gi khác có n i dung liên quan, và
trong m t s v n b n, báo cáo chính th c c a c quan nhà n

c có th m quy n, t đài

báo, báo cáo, sách, t p chí có liên quan đ n ch đ nghiên c u c ng nh m t s
ph

ng pháp k t h p khác.

4.

it

ng và ph m vi nghiên c u

a.

it

ng nghiên c u

Lu n v n ch y u nghiên c u các n i dung c a đ tài là công tác thu hút đ u t tr c
ti p n

c ngoài trên đ a bàn t nh L ng S n bao g m vi c ban hành và th c thi các c

ch chính sách v thu hút đ u t tr c ti p n

c ngoài vào đ a bàn t nh L ng S n.

b. Ph m vi nghiên c u
ánh giá th c tr ng công tác thu hút FDI t i t nh L ng S n t khi có Lu t
ngoài đ n n m 2017, đ xu t các gi i pháp t ng c

ut n

c

ng ho t đ ng này đ n n m 2020.

5. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a đ tài
a. Ý ngh a khoa h c
Nh ng k t qu nghiên c u góp ph n h th ng hóa có ch n l c đ làm rõ các v n đ lý
lu n c b n v công tác thu hút đ u t tr c ti p n
xu t gi i pháp, k ho ch hành đ ng đ t ng c
3

c ngoài, t ng k t kinh nghi m, đ

ng công tác thu hút đ u t tr c ti p


n

c ngoài trên đ a bàn t nh L ng S n đ n n m 2020.

b. Ý ngh a th c ti n
Nh ng k t qu nghiên c u có giá tr tham kh o cho UBND t nh L ng S n, các c
quan, chính quy n c p t nh c ng nh các doanh nghi p có liên quan, có giá tr g i m
đ góp ph n đ y m nh công tác thu hút FDI trên đ a bàn t nh L ng S n.
6. K t qu d ki n đ t đ
K t qu d ki n đ t đ

c

c bao g m:

- Xây d ng h th ng c s lý lu n và th c ti n v công tác thu hút đ u t tr c ti p
n

c ngoài, các tiêu chí đánh giá k t qu thu hút, nh ng kinh nghi m thu hút đ u t

tr c ti p n

c ngoài c a m t s t nh và bài h c kinh nghi m rút ra cho t nh L ng S n.

- Nghiên c u, đánh giá th c tr ng công tác thu hút đ u t tr c ti p n

c ngoài trên đ a

bàn t nh L ng S n trong th i gian v a qua, đ a ra nh ng đánh giá chung v t ng th :
nh ng thành công, h n ch và m t s nguyên nhân đang g p ph i.
- Nghiên c u, đ xu t nh ng gi i pháp nh m t ng c

ng công tác thu hút FDI t i t nh

L ng S n đ gi i quy t nh ng t n t i, khó kh n và phát huy nh ng k t qu đã có.
7. N i dung c a lu n v n
Lu n v n ngoài Ph n m đ u, K t lu n và ki n ngh , Danh m c tài li u tham kh o và
Ph l c còn có 3 Ch ng n i dung chính:
Ch

ng 1: C s lý lu n và th c ti n v công tác thu hút đ u t tr c ti p n

Ch

ng 2: Th c tr ng công tác thu hút đ u t tr c ti p n

Ch ng 3: M t s gi i pháp t ng c
t i t nh L ng S n

c ngoài t i t nh L ng S n

ng công tác thu hút đ u t tr c ti p n

4

c ngoài
c ngoài


CH
NG 1. C S LÝ LU N VÀ TH C TI N V
HÚT
U T TR C TI P N
C NGOÀI

CÔNG TÁC THU

1.1 Khái ni m, đ c đi m, vai trò c a thu hút đ u t tr c ti p n

c ngoài

1.1.1 Khái ni m, đ c đi m, nguyên nhân, hình th c, nhân t

h ng v n đ ng c a đ u t tr c ti p n c ngoài

nh h

1.1.1.1 Khái ni m đ u t tr c ti p n
u t tr c ti p n

ng và xu

c ngoài (FDI)

c ngoài là m t hình th c đ u t qu c t đ

đ khác nhau, cho đ n nay v n ch a có m t khái ni m nào đ

c hi u theo nhi u góc
c coi là hoàn ch nh.

Qu ti n t qu c t (IMF) đã đ a ra khái ni m n m 1977: FDI là vi c đ u t đ
hi n nh m thu v nh ng l i ích lâu dài cho doanh nghi p ho t đ ng
khác v i n n kinh t thu c đ t n
đ

c th c

m t n n kinh t

c c a nhà đ u t . M c đích c a nhà đ u t là giành

c ti ng nói có hi u qu trong vi c qu n lý doanh nghi p đó.

T ch c Th
n

ng m i Th gi i (WTO) đ a ra đ nh ngh a nh sau:

c ngoài x y ra khi m t nhà đ u t t m t n

tài s n
Ph

m tn

c khác (n

c (n

u t tr c ti p

c ch đ u t ((C T)) có đ

c

c thu hút đ u t ) cùng v i quy n qu n lý tài s n đó.

ng di n qu n lý là th đ phân bi t FDI v i các công c tài chính khác. Trong

ph n l n tr

ng h p, c N T l n tài s n mà ng

s kinh doanh. Trong nh ng tr
ty m ” và các tài s n đ

i đó qu n lý

ng h p đó, nhà đ u t th

n

c ngoài là các c

ng hay đ

c g i là “công

c g i là “công ty con” hay “chi nhánh công ty”.

Theo lu t FDI t i Vi t Nam ban hành n m 1987 và hoàn thi n b sung sau 4 l n s a
đ i (1989, 1992, 1996, 2000): “
nhân n
đ

u t tr c ti p n

c ngoài là vi c các t ch c và cá

c ngoài đ a vào Vi t Nam v n b ng ti n n

c ngoài ho c b t k tài s n nào

c chính ph Vi t Nam ch p nh n đ h p tác kinh doanh trên c s h p đ ng ho c

thành l p xí nghi p liên doanh hay xí nghi p 100% v n n

c ngoài”.

Theo T ch c H p tác và Phát tri n kinh t (OECD): “M t doanh nghi p đ u t tr c
ti p là m t doanh nghi p có t cách pháp nhân ho c không có t cách pháp nhân,
trong đó nhà đ u t s h u ít nh t 10% c phi u th

ng ho c có quy n bi u quy t.

i m m u ch t c a đ u t tr c ti p là ch đ nh th c hi n quy n ki m soát công ty.”

5


Nh v y, chúng ta có th hi u m t cách khái quát r ng:

u t tr c ti p n

c ngoài là

m t hình th c đ u t qu c t , đó là hình th c đ u t dài h n c a cá nhân hay công ty
n

c này vào n

công ty n

c khác b ng cách thi t l p c s s n xu t kinh doanh. Cá nhân hay

c ngoài đó s n m quy n qu n lý c s s n xu t kinh doanh này. S ra đ i

c a FDI là k t qu t t y u c a quá trình qu c t hóa và phân công lao đ ng qu c t .
1.1.1.2
-

c đi m c a đ u t tr c ti p n

u t tr c ti p n

c ngoài

c ngoài ch y u th c hi n b ng ngu n v n t nhân, C T ch u

trách nhi m v qu n lý kinh doanh, l , lãi. ây là hình th c có tính kh thi và tính hi u
qu cao, không đ l i gánh n ng n n n cho n n kinh t .
- Các C T ph i đóng góp m t s v n t i thi u, tùy theo quy đ nh c a t ng qu c gia đ
có quy n tr c ti p qu n lý đi u hành DA T.
- FDI bao g m không ch s l u chuy n v n mà còn th
ki n th c kinh doanh và g n v i m ng l
Vì th , đ i v i các n

ng đi kèm theo công ngh ,

i phân ph i r ng l n trên ph m vi toàn c u.

c nh n đ u t , nh t là các n

c đang phát tri n thì hình th c

đ u t này t ra có nhi u u th h n.
- Ho t đ ng FDI đ

c th c hi n thông qua vi c xây d ng doanh nghi p m i, mua l i

toàn b hay t ng ph n doanh nghi p đang ho t đ ng

các n

c nh n đ u t ho c sáp

nh p các doanh nghi p v i nhau.
- Các C T th c hi n ho t đ ng đ u t ph i tuân theo quy đ nh pháp lu t c a n

c

nh n đ u t .
- Sau khi hoàn thành ngh a v v i n
nhu n h p pháp thu đ

cv n

c nh n đ u t , C T có quy n chuy n s l i

c ho c ti p t c tái đ u t . T l góp v n là c s đ

phân chia quy n l i và ngh a v gi a các bên.

- Ho t đ ng FDI ph n l n vì m c đích l i nhu n nên ch y u t p trung vào các l nh
v c, các vùng mi n có đi u ki n thu n l i mang l i l i nhu n cao cho N T.
- FDI là d án mang tính ch t lâu dài, g n li n v i vi c xây d ng các c s , chi nhánh
s n xu t, kinh doanh t i n

c ti p nh n đ u t . Nói cách khác, v n trong FDI có tính

6


ch t “bén r ”

n

c s t i nên không th rút đi trong m t th i gian ng n.

- FDI có s tham gia qu n lý c a Nhà đ u t n

c ngoài (N TNN), quy n qu n lý này

ph thu c vào t l góp v n c a C T trong v n pháp đ nh c a d án. Doanh nghi p có
100% v n góp n

c ngoài s hoàn toàn ph thu c vào s h u c a N TNN và do h

s h u toàn b . K t qu thu đ

c t ho t đ ng kinh doanh c a d án đ

cho các bên theo t l v n góp vào v n pháp đ nh sau khi n p thu cho n

c phân chia
c s t i và

tr l i t c c ph n n u có. T l v n góp c a N TNN vào v n pháp đ nh c a d án
đ t m c t i thi u theo Lu t đ u t c a t ng n
này là 10%,

m ts n

c khác là 20-25%, các n

quy đ nh chung t l này là trên 10%,
-

c quy đ nh. Ví d ,

M quy đ nh t l

c kinh t th tr

ng

ph

ng Tây

Vi t Nam là 30%.

i kèm v i d án FDI là 3 y u t : ho t đ ng th

ng m i (xu t nh p kh u), chuy n

giao công ngh , di chuy n lao đ ng qu c t . Trong đó di chuy n lao đ ng qu c t góp
ph n vào vi c chuy n giao k n ng qu n lý doanh nghi p FDI.
- FDI là hình th c kéo dài “chu k tu i th s n xu t”, “chu k tu i th k thu t” và
“n i b hóa di chuy n k thu t”. Trên th c t , nh t là trong n n kinh t hi n đ i có m t
s y u t liên quan đ n k thu t s n xu t, kinh doanh đã bu c nhi u nhà s n xu t ph i
l a ch n FDI nh là m t s l a ch n cho s t n t i và phát tri n c a mình. Ngoài ra,
đ u t tr c ti p ra n
ngh l c h u

n

c ngoài giúp cho doanh nghi p thay đ i đ

c mình nh ng d ch p nh n

n

c dây chuy n công

c có trình đ th p h n và góp

ph n kéo dài chu k s ng c a s n ph m.
- FDI là s g p nhau v nhu c u c a N T và n

c ti p nh n đ u t .

- FDI g n li n v i quá trình h i nh p kinh t qu c t , chính sách v FDI c a m i qu c

gia th hi n chính sách m c a và quan đi m h i nh p qu c t v đ u t .
1.1.1.3 Các nguyên nhân d n đ n đ u t tr c ti p n

c ngoài

a) Lý thuy t chu k s ng qu c t c a s n ph m
Lý thuy t này gi i thích nguyên nhân nhà s n xu t chuy n h
doanh t xu t kh u hàng hóa sang th c hi n ho t đ ng FDI.

7

ng ho t đ ng kinh


Lý thuy t cho r ng, đ u tiên nhà s n xu t giành đ

c l i th đ c quy n xu t kh u nh

vào vi c s n xu t nh ng s n ph m m i ho c c i ti n nh ng s n ph m đang đ
xu t dành riêng cho th tr
xu t v n ti p t c đ

ng n

c th c hi n

cs n

c h . Trong th i k đ u vòng đ i s n ph m, s n
chính qu c, ngay c khi chi phí s n xu t t i n

ngoài có th th p h n. Trong th i k này, nhà s n xu t th c hi n thâm nh p th tr
n

c ngoài thông qua vi c xu t kh u hàng hóa. Khi s n ph m đ

trong th i k t ng tr

ng

c tiêu chu n hóa

ng, các nhà s n xu t khuy n khích đ u t ra n

c ngoài nh m

t n d ng chi phí s n xu t th p và quan tr ng là ng n ch n kh n ng đ r i th tr
vào tay nhà s n xu t đ a ph

c

ng

ng.

b) Lý thuy t v quy n l c th tr

ng

Lý thuy t cho r ng FDI t n t i do nh ng hành vi đ c bi t c a đ c quy n nhóm trên

ph m vi qu c t nh m h n ch c nh tranh, m r ng th tr

ng và ng n ch n không cho

đ i th khác thâm nh p vào ngành nh ph n ng đ c quy n nhóm.
FDI theo chi u d c t n t i khi các công ty thâm nh p vào th tr
xu t ra các s n ph m trung gian, sau đó các s n ph m này đ
l i v i t cách là đ u vào cho s n xu t c a n
đã hoàn thành cho ng

ng n

c khác và s n

c xu t kh u ng

c tr

c ch nhà, hay tiêu th nh ng s n ph m

i tiêu th cu i cùng.

Theo lý thuy t này, các công ty th c hi n FDI vì m t s lý do nh t đ nh sau:
Th nh t, do ngu n cung c p nguyên li u ngày càng khan hi m, các công ty đ a
ph

ng không đ kh n ng th m dò khai thác, do v y các Công ty đa qu c gia (MNC)

tranh th l i th c nh tranh trên c s khai thác nguyên li u đ a ph
thích t i sao FDI đ

c th c hi n

các n

ng.

i u đó gi i

c đang phát tri n.

Th hai, thông qua liên k t FDI d c, các công ty đ c quy n nhóm l p nên các hàng rào
không cho các công ty khác ti p c n ngu n nguyên li u c a mình.
Th ba, FDI theo chi u d c còn t o ra l i th v chi phí thông qua vi c c i ti n k
thu t b ng cách ph i h p s n xu t và chuy n giao công s n ph m gi a các công đo n
khác nhau c a quá trình s n xu t.

8


c) Lý thuy t v tính không hoàn h o c a th tr
Th tr

ng hoàn h o là th tr

c a ng

i tiêu dùng

ng

ng có kh n ng đáp ng đ y đ và thu n l i nhu c u

m c giá th p nh t có th . Song h u h t trên th c t không t n

t i vì nhi u y u t . Chúng ng n c n quá trình ho t đ ng có hi u qu c a ngành công
nghi p. Các y u t này đ

c g i là các nhân t không hoàn h o c a th tr

Lý thuy t các y u t không hoàn h o c a th tr

ng cho r ng khi th tr

ng.
ng xu t hi n

các y u t không hoàn h o s làm c n tr quá trình kinh doanh c a công ty. Lúc này,
các công ty s th c hi n đ u t ra n

c ngoài nh m v

h o này. Có hai y u t không hoàn h o c a th tr
Các rào c n th

t qua các y u t không hoàn

ng là:

ng m i: Thu và h n ng ch, các quy đ nh đ i v i hàng hóa (ki m

d ch hàng hóa, tiêu chu n v sinh an toàn, thu ch ng bán phá giá, ngu n g c xu t x
c a s n ph m,…) là nh ng rào c n trong th

ng m i qu c t . Các rào c n này đ

d ng ngày m t nhi u đ b o h ngành s n xu t trong n
tr c ti p vào các n

cs

c. Vi c N T ti n hành đ u t

c này là m t bi n pháp t t nh t đ tránh đ

c nh ng rào c n đó.

Ki n th c đ c bi t là chuyên môn k thu t c a các k s hay nh ng kh n ng ti p th
đ c bi t c a nhà qu n lý… Nh ng ki n th c này t o nên th m nh c nh tranh khác
th

ng c a m t công ty so v i các công ty khác trên th tr

ng. N u nh ng ki n th c

này ch là nh ng ki n th c chuyên môn k thu t thì các công ty có th bán cho công ty
n

c ngoài v i giá nh t đ nh đ h s n xu t s n ph m còn mình thì thu đ

kho n l i. Nh ng ki n th c đó l i n m trong con ng
d ng t t c h i th tr

ng t i n

bán các ki n th c đ c bi t cho ng
th trong t
c a th tr

cm t

i, nên gi i pháp duy nh t đ s

c ngoài là th c hi n FDI. M t khác, n u các công ty
in

c ngoài thì có th vô hình chung đã t o ra đ i

ng lai. Do đó, ki n th c đ c bi t là m t d ng c a y u t không hoàn h o
ng d n đ n vi c khuy n khích đ u t tr c ti p n

c ngoài.

d) Lý thuy t tri t trung
Lý thuy t tri t trung gi i thích nguyên nhân N T th c hi n FDI khi h i t đ ba y u
t : l i th v s h u, l i th v đ a đi m, l i th v n i vi hóa.
L i th v s h u: N T mu n ti n hành đ u t ph i s h u m t tài s n nh t đ nh, nh t
9

là tài s n vô hình nh ý t

ng, bí quy t kinh doanh, ki n th c k thu t, nhãn hi u s n

ph m…
L i th v đ a đi m:
t nh g n th tr

ây là vi c N T l a ch n đ a đi m thu n l i cho ho t đ ng đ u

ng, g n ngu n nguyên li u, ngu n lao đ ng r , thu n ti n cho v n

t i, b n bãi...
L i th n i vi hóa:
đ n m t th tr
ki m đ

u th đ t đ

c do n i hóa ho t đ ng s n xu t thay vì chuy n nó

ng kém hi u qu h n là khai thác quan h thu c n i b các MNC, ti t

c chi phí giao d ch, tránh đ

c hàng rào thu quan, h n ch s ki m soát c a

chính ph .
Lý thuy t này gi i thích nguyên nhân th c hi n FDI c a MNC v i ti m l c v v n,
công ngh , kinh nghi m qu n lý, uy tín... t c là có đ ba y u t trên.

e) Ngoài ra, ngày nay các nhà kinh t h c đã tìm ra nhi u cách lý gi i khác v đ u
t tr c ti p n

c ngoài nh sau:

- N n kinh t t b n có tính chu k . Sau m i chu k kinh t , n n kinh t các n
nghi p r i vào kh ng ho ng.

v

c công

t qua giai đo n này và ti p t c phát tri n, h ph i

đ i m i t b n c đ nh. Ngày nay, chu k kinh t ngày m t ng n đi, do đó yêu c u đ i
m i công ngh tr nên r t c p bách.

u t ra n

c ngoài là gi i pháp t t nh t đ các

n

c công nghi p phát tri n có th chuy n máy móc và thi t b c n thay th sang các

n

c kém phát tri n và thu h i chi phí không nh bù đ p cho mua s m máy móc m i.

- S qu c t hóa kinh t toàn c u gia t ng d n đ n s h p tác phân công lao đ ng khu

v c và qu c t phát tri n theo h

ng m i, các n

c đi tr

c nh M , Nh t B n, EU

ph i chuy n d ch c c u lao đ ng lên cao h n và nh ng l i th c đ phát tri n ngành
d t, l p ráp, ch bi n… đ

c chuy n sang Hàn Qu c, Singapore… sau đó là Thái

Lan, Philipines và hi n nay là Vi t Nam. Chính s thay đ i trong phân công lao đ ng
này là đ ng l c kích thích ho t đ ng FDI ra n

c ngoài đ chuy n d ch c c u kinh t

nh m khai thác có hi u qu nh ng l i th so sánh m i.

10


1.1.1.4 Các hình th c đ u t tr c ti p n

c ngoài

Xét v hình th c s h u: Theo quy đ nh c a Lu t đ u t Vi t Nam 2005, các hình th c
đ u t tr c ti p n

c ngoài bao g m:

a) Hình th c 100% v n n
100% v n n

c ngoài (100% Foreign capital enterprise): Doanh nghi p

c ngoài: là doanh nghi p do C T n

c ngoài b 100% v n t i n

cs

t i, và có quy n đi u hành toàn b ho t đ ng c a doanh nghi p theo quy đ nh, pháp
lu t c a n

c s t i.

b) Doanh nghi p liên doanh: đ
doanh nghi p n

c thành l p do các C T n

c ngoài góp v n v i

c s t i trên c s h p đ ng liên doanh. Các bên tham gia đi u hành

doanh nghi p, chia l i nhu n và ch u r i ro theo t l góp v n c a m i bên vào v n
đi u l . Ph n góp v n c a bên n

c ngoài không đ

c ít h n 30% v n pháp đ nh.

c) Các hình th c h p đ ng khác
H p đ ng h p tác kinh doanh (Contractual business co-operation) sau đây g i t t là
BCC: là hình th c đ u t đ

c ký gi a các N T nh m h p tác kinh doanh phân chia

l i nhu n, phân chia s n ph m mà không thành l p pháp nhân. N T đ

c ký k t h p

đ ng BCC đ h p tác s n xu t phân chia l i nhu n, phân chia s n ph m và các hình
th c h p tác kinh doanh khác.

i t

ng, n i dung h p tác, th i h n kinh doanh,

quy n, ngh a v và trách nhi m c a m i bên, quan h h p tác gi a các bên và các t
ch c qu n lý do các bên th a thu n và ghi trong h p đ ng. H p tác BCC th

ng hình

thành trong l nh v c tìm ki m, th m dò, khai thác d u khí và m t s tài nguyên khác.
H p đ ng xây d ng - kinh doanh - chuy n giao (Building Operate Transfer) sau đây
g i t t là BOT: là hình th c đ u t đ

c ký gi a c quan Nhà n

c có th m quy n và

N T đ xây d ng, kinh doanh công trình k t c u h t ng trong m t th i h n nh t đ nh,
h t th i h n, N T chuy n giao không b i hoàn công trình đó cho Nhà n

c Vi t Nam.

H p đ ng xây d ng - chuy n giao - kinh doanh (Building Transfer Operate) sau đây
g i t t là BTO: là hình th c đ u t đ

c ký gi a c quan Nhà n

c có th m quy n và

N T đ xây d ng k t c u h t ng; sau khi xây d ng xong N T chuy n giao công trình
đó cho Nhà n

c Vi t Nam; Chính ph dành cho N T quy n kinh doanh công trình
11


đó trong m t th i h n nh t đ nh đ thu h i v n và l i nhu n.
H p đ ng xây d ng - chuy n giao (Building Transfer) sau đây g i t t là BT: là hình
th c đ u t đ

c ký gi a c quan Nhà n

c có th m quy n và N T đ xây d ng k t

c u h t ng; sau khi xây d ng xong, N T chuy n giao công trình đó cho Nhà n

c

Vi t Nam; Chính ph t o đi u ki n cho N T th c hi n d án khác đ thu h i v n đ u
t và l i nhu n ho c thanh toán cho N T theo th a thu n trong h p đ ng BT.
d)

u t phát tri n kinh doanh: N T phát tri n kinh doanh thông qua các hình

th c sau đây:
- M r ng quy mô, nâng cao công su t, n ng l c kinh doanh;
-

i m i công ngh , nâng cao ch t l

ng s n ph m, gi m ô nhi m môi tr

ng;

e) Mua c ph n hay v n góp đ tham gia qu n lý ho t đ ng đ u t
N Tđ

c góp v n, mua c ph n c a các công ty, chi nhánh t i Vi t Nam. T l góp

v n, mua c ph n c a N TNN đ i v i m t s l nh v c, ngành ngh do Chính ph Vi t
Nam quy đ nh.
f)

u t th c hi n vi c sáp nh p, mua l i doanh nghi p
i u ki n sáp nh p, mua l i công ty, chi nhánh theo quy đ nh c a Lu t đ u t ban

hành n m 2005 c a Vi t Nam, pháp lu t v c nh tranh và các quy đ nh khác c a pháp
lu t có liên quan.
g) Các hình th c FDI h p pháp khác
- Phân lo i theo m c đích đ u t :
FDI theo chi u ngang (Horizontal FDI): là vi c m t công ty ti n hành đ u t tr c ti p
n

c ngoài vào ngành s n xu t mà h đang có kh n ng c nh tranh

ph m nào đó. V i l i th này, h mu n m r ng và thôn tính th tr
Hình th c này th

m t lo i s n
ng n

c ngoài.

ng d n đ n c nh tranh đ c quy n mà M , Nh t B n đang d n đ u.

FDI theo chi u d c (Vertical FDI): là hình th c đ u t v i m c đích khai thác ngu n
tài nguyên thiên nhiên và y u t đ u vào r nh lao đ ng, đ t đai
12

n

c ti p nh n đ u

t . Do N T th

ng chú ý khai thác l i th c nh tranh c a y u t đ u vào gi a các

khâu trong m t quá trình s n xu t ra m t lo i s n ph m trong phân công lao đ ng qu c
t nên các s n ph m th
đó s n ph m này đ

ng đ

c hoàn thi n qua l p ráp

c nh p kh u v n

n

c ti p nh n đ u t . Sau

c đ u t hay qua xu t kh u sang n

ây là ho t đ ng FDI khá ph bi n t i các n

c khác.

c đang phát tri n.

- Phân lo i theo đ a đi m đ u t :
u t vào khu công nghi p (Industrial Zone): Khu công nghi p (KCN) là khu chuyên
s n xu t hàng công nghi p và th c hi n các d ch v cho s n xu t công nghi p, có ranh

gi i đ a lý xác đ nh và đ

c thành l p theo quy đ nh c a Chính ph .

u t vào khu ch xu t (Export Processing Zone) là KCN chuyên s n xu t hàng xu t
kh u, th c hi n d ch v cho s n xu t hàng hóa xu t kh u và ho t đ ng xu t kh u, có
ranh gi i đ a lý xác đ nh, đ

c thành l p theo quy đ nh c a Chính ph .

u t vào khu công ngh cao là khu chuyên nghiên c u phát tri n, ng d ng công
ngh cao,

m t o doanh nghi p công ngh cao, đào t o nhân l c công ngh cao, s n

xu t và kinh doanh s n ph m công ngh cao, có ranh gi i đ a lý xác đ nh, đ

c thành

l p theo quy đ nh c a Chính ph .
u t vào khu kinh t là khu v c có không gian kinh t riêng bi t v i môi tr

ng đ u

t và kinh doanh đ c bi t thu n l i cho các N T, có ranh gi i đ a lý xác đ nh, đ

c

thành l p theo quy đ nh c a Chính ph .
1.1.1.5 Các nhân t

nh h

ng t i FDI

Các nhân t tác đ ng t i ho t đ ng FDI đ c p sau đây t ng h p theo báo cáo kinh t
Th gi i c a H i ngh Th
bao g m các nhân t

ng m i và Phát tri n Liên h p qu c (UNCTAD) n m 1998

nh h

i u ki n đ doanh nghi p n

ng t i ho t đ ng thu hút FDI

c p đ qu c gia:

c ngoài ti n hành ho t đ ng FDI t i n

c ti p nh n đ u

t do nhi u nhà kinh t h c th a nh n r ng rãi, bao g m: Doanh nghi p n
h u l i th c nh tranh so v i doanh nghi p c a n
có đi u ki n thu n l i t i n

c ti p nh n đ u t ; đ

c ngoài s

c u đãi và

c ti p nh n đ u t , có l i th v đ u t l n h n so v i các

13


doanh nghi p n

cđ ut .

- V l i th c nh tranh, đây là l i th mà công ty n

c ngoài có (v n, công ngh , trình

đ qu n lý) nh m bù đ p l i nh ng chi phí b sung cho vi c thành l p doanh nghi p t i
n

c ti p nh n v n đ u t .

- V nh ng u đãi và đi u ki n thu n l i t i n

c ti p nh n đ u t , bao g m: chính

sách u đã đ i v i FDI v thu , th t c thành l p, th tr

ng l n, chi phí s n xu t th p,

có tài nguyên thiên nhiên, có c s h t ng thu n l i...
- V l i ích đ u t , khi k t h p l i th c a mình và l i th t i n

c ti p nh n v n đ u

t , doanh nghi p FDI s có l i ích đ u t l n h n so v i doanh nghi p n

c ti p nh n

đ ut .
Sau đây là nh ng lý lu n c b n v môi tr
a) Khái ni m môi tr

ng đ u t tr c ti p n

Theo quan đi m c a UNCTAD: Môi tr
y u t , đi u ki n và chính sách c a n
t n

ng đ u t tr c ti p n

c ngoài.

c ngoài

ng đ u t tr c ti p n

c ngoài là t ng th các

c ti p nh n đ u t chi ph i đ n ho t đ ng đ u

c ngoài, đ nh hình cho các c h i và đ ng l c đ doanh nghi p FDI đ u t , kinh

doanh có hi u qu , t o vi c làm và m r ng s n xu t; có th thay đ i và ch u s chi
ph i c a Chính ph n

c ti p nh n đ u t ; thay đ i khi n

c ti p nh n đ u t ký k t

ho c gia nh p Hi p đ nh Khuy n khích và b o h đ u t song ph
ph

ng, khu v c và đa

ng.

Ngày nay, môi tr

ng đ u t n

c ngoài t t ph i bao g m các y u t : Thu n l i, thông

thoáng, n đ nh, h p d n, bình đ ng, c nh tranh, hi u qu . M t môi tr

ng đ u t t t

có hi u qu thu hút đ u t cao, là ti n đ cho n ng l c c nh tranh cao v thu hút FDI.
ã có nhi u cu c di n đàn khác nhau đánh giá v môi tr
tr

ng đ u t tr c ti p n

c ngoài nói riêng

ng đ u t nói chung và môi

c hai góc đ : Qu c gia và đ a ph

ng.

Di n đàn kinh t toàn c u (WEF) là di n đàn báo cáo n ng l c c nh tranh toàn c u
hàng n m d a trên các tiêu chí: Th ch , c s h t ng, kinh t v mô, y t và giáo d c
ti u h c, đào t o và giáo d c b c cao, hi u qu th tr

14

ng, trình đ k thu t, m c đ


hi u bi t trong kinh doanh và đ i m i sáng t o. Nhi u n
nh m t đánh giá và phân lo i v môi tr

c ch p nh n báo cáo này

ng đ u t kinh doanh c a các qu c gia.

Theo công b trong báo cáo N ng l c c nh tranh toàn c u 2016-2017 c a Di n đàn
kinh t th gi i, th h ng c a Vi t Nam x p theo Ch s n ng l c c nh tranh t ng h p
là 60/138 qu c gia v i đi m s 4,31/7, trong khi n m 2015-2016 là 56/140 qu c gia
đ

c x p h ng. Nh v y, th h ng c a Vi t Nam n m 2016 s t gi m so v i n m 2015

là 4 b c. Tuy nhiên, WEF đã đ a ra đánh giá r ng xu h
môi tr

ng kinh doanh ngày càng đ

ng chung c a Vi t Nam là

c c i thi n.

B ng 1.1 B ng x p h ng n ng l c c nh tranh toàn c u giai đo n 2016-2017

c

i m
(1)

1

Th y S

5.81

Th
h ng
n m
tr c
(2)
1

2

Singapore

5.72

3
4
5
6

M
Hà Lan
c
Th y i n

7
8

Th
h ng

N

Th
h ng

N

c

i m
(/7)

Th
h ng
n m
tr c

Th
h ng

N

c

i m
(/7)

Th
h ng
n m
tr c

3.93

83

3.93

89

3.92
3.90
3.87
3.87

92
99
105
100

3.86

91

3.86

84

3.84

101

3.84

104

47

Nam Phi

4.47

49

93

2

48

Barain

4.47

39

94

5.7
5.57
5.57
5.53

3
5
4
9

49
50
51
52

Latvia
Bun ga ri
Mê hi cô
Rwanda

4.45
4.44
4.41
4.41

44
54
57
58

95
96
97
98

Anh

5.49

10

53

Kzakhstan

4.41

42

99

5.48

6

54

Costa Rica

4.41

52

100

5.48

7

55

Th Nh K

4.39

51

101

10

Nh t B n
H ng
Kông
Ph n Lan

5.44

8

56

4.39

59

102

11

Na Uy

5.44

11

57

4.36

47

103

Nicaragua

3.81

108

12

5.35

12

58

4.35

n/a

104

Argentina

3.81

106

5.31

16

59

Georgia

4.32

66

105

Al Salvador

3.81

95

14

an M ch
New
Zealand
ài Loan

Slovenia
The
Philipines
Brunei

Lào
Trinidad và
Tobago
Tuysinia
Kenya
Buhtan
Nê pan
Côte
d’Ivoire
Moldova
Li b ng
(Lebanon)
Mông C

5.28

15

60

Vi t Nam

4.31

56

106

3.80

107

15

Canada

5.27

13

61

Columbia

4.30

61

107

Bangladesh
Bosnia &
Herzegovina

3.80

111

5.26

17

62

Rumani

4.30

53

108

Gabon

3.79

103

5.25
5.23

19
14

63
64

Jordan
Botswana
Slovakia
Republic
Oman
Peru
Macedonia,
FYR
Hungaria
Ma r c

4.29
4.29

64
71

109
110

3.77
3.76

109
112

4.28

67

111

3.75

102

4.28
4.23

62
69

112
113

Etiopia
Cape Verde
Kyrgyz
Republic
Senegal

Uganda

.3.74
3.69

110
115

4.23

60

114

Ghana

3.68

119

4.20
4.20

63
72

115
116

Hy L p

Tanzania

3.67
3.67

116
120

9

13

17
18

Các Ti u
v ng
qu c
R p th ng
nh t
B
Quatar

19

Áo

5.22

23

65

20
21

Luxembua
Pháp

5.20
5.20

20
22

66
67

22

Úc

5.19

21

68

23
24

Ireland
Israel

5.18
5.18

24
27

69
70

16

15