KIỂM SOÁT CHI TRẢ BẢO HIỂM XÃ HỘI CỦA BẢO HIỂM XÃ HỘI HUYỆN THUẬN CHÂU

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
LƯỜNG THỊ DIỄM HƯƠNG

KIỂM SOÁT CHI TRẢ BẢO HIỂM XÃ HỘI CỦA
BẢO HIỂM XÃ HỘI HUYỆN THUẬN CHÂU

Chuyên ngành: Quản lý Chính sách và kinh tế
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
Người hướng dẫn khoa học
PGS.TS. MAI NGỌC ANH
Hà Nội - 2018

1


LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
 Thuận Châu là một huyện miền núi thuộc tỉnh Sơn La, là huyện có diện tích đất
tự nhiên lớn nhất tỉnh với dân số khoảng 165 nghìn người, chủ yếu 6 dân tộc
BHXH huyện Thuận Châu là một đơn vị BHXH cấp huyện, trực thuộc BHXH
tỉnh Sơn La, có nhiệm vụ quản lý chi các đối tượng hưởng chế độ BHXH và
khai thác thu tại các đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn huyện Thuận Châu.
Với quy mô ngày càng mở rộng, hoạt động chi trả chế độ BHXH của đơn vị diễn
ra nhiều hơn với các nội dung ngày càng đa dạng.
 Bên cạnh đó công tác kiểm tra, kiểm soát hoạt động thu, chi BHXH đã được đặt
ra tại BHXH huyện Thuận Châu. Tuy nhiên, việc thực hiện công tác kiểm soát
chi tại đơn vị còn một số hạn chế dẫn đến việc chấp hành quy định, quy trình
nghiệp vụ còn chưa cao.

2

LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
 Như vậy, việc nghiên cứu nâng cao kiểm soát chi trả chế độ
BHXH tại BHXH huyện Thuận Châu có ý nghĩa quan trọng trong
hệ thống quy trình kiểm soát, nhằm tìm ra những tồn tại trong
công tác quản lý chi trả chế độ BHXH của đơn vị, từ đó đưa ra
những giải pháp nhằm hoàn thiện hệ thống kiểm soát chi trả chế
độ BHXH, đáp ứng kịp thời và làm giảm những thất thoát quỹ
BHXH trong tình hình kinh tế phát triển mạnh như hiện nay.
Trước tình hình đó, tôi chọn đề tài “Kiểm soát chi trả BHXH của
BHXH huyện Thuận Châu” làm đề tài nghiên cứu của mình.

3


KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN

CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ KIỂM SOÁT CHI TRẢ BHXH CỦA BẢO
HIỂM XÃ HỘI HUYỆN
CHƯƠNG 1

PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT CHI TRẢ BẢO HIỂM XÃ
HỘI CỦA BẢO HIỆM XÃ HỘI HUYỆN THUẬN CHÂU
CHƯƠNG 2

GIẢI PHÁP NÂNG CAO CÔNG TÁC KIỂM SOÁT CHI TRẢ BHXH
CỦA BHXH HUYỆN THUẬN CHÂU
CHƯƠNG 3
4

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ KIỂM SOÁT CHI TRẢ
BHXH CỦA BHXH HUYỆN

1. Bảo hiểm xã hội và chi trả bảo hiểm xã hội cho người lao
động
2. Kiểm soát chi trả bảo hiểm xã hội của bảo hiểm xã hội
huyện
 Khái niệm về kiểm soát chi trả bảo hiểm xã hội của bảo hiểm xã hội huyện
 Mục tiêu của kiểm soát.


Bộ máy kiểm soát.

 Hình thức kiểm soát

5


CHƯƠNG 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ KIỂM SOÁT
CHI TRẢ BHXH CỦA BHXH HUYỆN

 Công cụ kiểm soát
 Quy trình kiểm soát
3. Các yếu tố ảnh hưởng đến kiểm soát chi trả bảo hiểm xã hội của bảo hiểm xã hội huyện.
Từ cơ quan BHXH tỉnh
 Từ ngườilao động tham gia BHXH
 Từ các yếu tố khác

6

• CHƯƠNG 2. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT CHI
TRẢ BẢO HIỂM XÃ HỘI CỦA BHXH HUYỆN THUẬN CHÂU

1. Tổng quan về BHXH huyện Thuận Châu
 Quá

trình hình thành và phát triển của BHXH huyện Thuận

Châu
 Chức năng, nhiệm vụ của BHXH huyện Thuận Châu
 Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của BHXH huyện Thuận Châu
 Kết quả thực hiện nhiệm vụ của BHXH huyện Thuận Châu

7


CHƯƠNG 2. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT CHI
TRẢ BẢO HIỂM XÃ HỘI CỦA BHXH HUYỆN THUẬN CHÂU

2. Thực trạng chi trả bảo hiểm xã hội của BHXH huyện Thuận
Châu
 Chi ốm đau, thai sản, dưỡng sức – phục hồi sức khỏe
 Chi chế độ tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp
3. Thực trạng kiểm soát chi trả bảo hiểm xã hội của BHXH
huyện Thuận Châu
Mục tiêu của kiểm soát chi trả bảo hiểm xã hội
Bộ máy kiểm soát chi trả bảo hiểm xã hội
 Hình thức kiểm soát chi trả bảo hiểm xã hội
Công cụ của kiểm soát chi trả bảo hiểm xã hội

Thực hiện quy trình kiểm soát chi trả bảo hiểm xã hội

8


Bộ máy kiểm soát chi trả bảo hiểm xã hội của bảo hiểm xã hội
huyện Thuận Châu

Sơ đồ bộ máy kiểm soát chi trả bảo hiểm xã hội
Giám đốc

P Giám đốc

Phòng
Giám
định

P Giám đốc

Phòng
chế độ
BHXH

Phòng
kế toán

Phòng
quản lý
thu

TNHS &
trả kq
quả

(Nguồn:BHXH huyện Thuận Châu)
9


Quy trình kiểm soát chi trả bảo hiểm xã hội của BHXH huyện Thuận Châu
Bảng 1. Quy trình kiểm soát chi trả BHXH của BHXH huyên Thuận Châu
Nội dung kiểm soát
 
Bước kiểm soát

Tai nạn
Thai
Hưu trí Tử tuất
LĐsản
BNN

Hình thức
Chủ thể kiểm
soát

Phát hiện và
xử lý

Công cụ

Đột suốt

Thường
xuyên

Kế hoạch

Truyền
thống

Hiện
đại

 

Cán bộ tiếp
nhận hồ sơ và
trả kết quả

X

X

X

X

X

 

Bước 2: Kiểm soát
quá trình xét
- Xem lại nội dung kiểm soát tại mục 1.2.1.2
Cán bộ chế độ
duyêt, giải quyết - Thống nhất nội dung, mức hưởng và số liệu
chính sách
chế độ cho đối
chấp nhận thanh toán chi trả
tượng

X

X

X

X

X

 

Bước 3: Trình phụ
trách bộ phận

- Phiếu trình nội dung và mức hưởng thanh
toán chi trả chế độ cùng hồ sơ

Lãnh đạo phụ
trách bộ phận

X

X

X

X

X

 

Bước 4: Trình
giám đốc BHXH
huyện

- Phiếu trình nội dung và xác định mức
hưởng viết phiếu chi trình lãnh đạo ký để chi
trả trực tiếp hoặc chuyển tiền vào TK cá nhân
hoặc đơn vị sử dụng lao động kèm theo hồ sơ

Bộ phận kế
hoạch tài
chính

X

X

X

X

X

 

Bước 5: Thực hiện
chi trả chế độ
BHXH

Xác định mức hưởng số tiển chi trả đúng
người, đủ kịp thời đúng số tài khoản quy
định

Bộ phận kế
hoạch tài
chính

 

x

 

 

x

 

Bước 1: Kiểm soát
hồ sơ, văn bản
pháp lý

Ốm đau

Xem lại nội dung kiểm soát tại mục 1.1.2.3

10


Quy trình kiểm soát chi trả bảo hiểm xã hội của BHXH
huyện Thuận Châu

Bảng 2. Thống kê về tình hình chi trả BHXH cho người lao động của BHXH
huyện Thuận Châu giai đoạn 2015-2017
Chi trả tại đơn vị sử dụng lao
động
TT

Chi trả qua ATM

Chi trả tại cơ quan BHXH

 
Số đối tượng
phải chi trả
(Số lượt)

Tỷ lệ chi trả
đúng số tiền,
đối tượng

Số đối tượng
phải chi trả
(Số lượt)

Tỷ lệ chi trả
đúng số tiền,
đối tượng

Số đối tượng
phải chi trả
(Số lượt)

Tỷ lệ chi trả
đúng số tiền,
đối tượng

1

Năm 2015

5.591

99,95%

 

 

 

 

2

Năm 2016

6.536

99,92%

 

 

 

 

3

Năm 2017

3.536

99,88%

1.228

99,55%

25

99,09%

Nguồn: Báo cáo tài chính năm 2015 đến năm 2017 – BHXH huyện Thuận Châu

11


ĐÁNH GIÁ KIỂM SOÁT CHI TRẢ BHXH CỦA BHXH HUYỆN
THUẬN CHÂU

1. hoạt động kiểm soát chi trả BHXH đã giúp BHXH huyện Thuận Châu
đánh giá khá chính xác hồ sơ đối tượng hưởng, qua đó giúp BHXH
huyện Thuận Châu trong việc chi đúng, chi đủ, chi kịp thời các khoản chi
BHXH cho người lao động.
2. hoạt động kiểm soát chi trả BHXH của BHXH huyện Thuận Châu đã góp
phần giúp việc hạch toán chi phí giữa các đơn vị tuân thủ pháp luật và
các đơn vị không tuân thủ pháp luật vì chỉ các đơn vị tuân thủ pháp luật,
đóng đầy đủ BHXH cho người lao động của BHXH huyện Thuận Châu
thì người lao động tại đơn vị mới được BHXH huyện chi trả BHXH khi
gặp phải rủi ro.
3. Đảm bảo tính chính xác trong khâu giải quyết hồ sơ để tránh tình trạng
trục lợi từ quỹ Bảo hiểm xã hội.

12


ĐIỂM YẾU CỦA KIỂM SOÁT CHI TRẢ BẢO HIỂM XÃ HỘI

1. Hạn chế của bộ máy kiểm soát chi trả bảo hiểm xã hội cho đối tượng
hưởng
Bảng 2.19: Đánh giá năng lực của cán bộ thực hiện công tác kiểm soát chi
trả bảo hiểm xã hội cho người lao động của BHXH huyện Thuận Châu
Nội dung

Tổng số

Điểm TB

16

4,5

16

3,45

16

3,35

TT
Mức độ hiểu biết về chế độ chính sách, quy định của pháp luật liên quan đến các
1

chế độ BHXH.
Nghiên cứu các chế độ chính sách, quy định của pháp luật về BHXH.

2
Mức độ trao đổi, phối hợp giữa các cán bộ trong và ngoài ngành trong công tác
3

kiểm soát chi trả BHXH cho người lao động trên địa bàn

(Nguồn: Điều tra của tác giả năm 2018)

13


ĐIỂM YẾU CỦA KIỂM SOÁT CHI TRẢ BẢO HIỂM XÃ HỘI

2. Hạn chế từ việc lựa chọn hình thức kiểm soát chi trả BHXH cho người
lao động. Việc lựa chọn hình thức kiểm soát thường xuyên, định kỳ, đột
xuất đang áp dụng hiện tại còn nhiều thiếu xót nhất là khi kiểm soát đối với
đơn vị sau khi công tác chi trả đã hoàn tất.
Bảng 2.20: Đánh giá hình thức kiểm soát chi trả bảo hiểm xã hội cho người lao động của BHXH huyện Thuận Châu.

TT

Nội Dung

Tổng

Điểm

số

TB

36

4,25

36

4,45

36

3,38

Mức độ hiểu biết về hình thức kiểm soát chi trả trực tiếp liên quan
1

đến các chế độ BHXH.
Mật độ nghiên cứu các văn bản, quyết định quy định của ngành về

2

hình thức kiểm soát chi trả chế độ BHXH
Chất lượng phối hợp giữa các cán bộ chi trả trong và ngoài ngành

3

trong công tác kiểm soát chi trả BHXH cho người lao động trên địa
bàn

Nguồn điều tra : tác giả năm 2018
14


ĐIỂM YẾU CỦA KIỂM SOÁT CHI TRẢ BẢO HIỂM XÃ HỘI

3. Hạn chế từ công cụ kiểm soát chi trả BHXH cho đối tượng
Bảng 2.21: Đánh giá việc cung cấp các trang thiết bị cho các cán bộ làm công tác kiểm
soát chi trả BHXH cho người lao động của BHXH huyện Thuận Châu

Nội Dung

Tổng số

Tỷ lệ TB

16

0,62

16

0,21

10

0,5

STT
Tỷ lệ % trang bị máy tính (cái/người)
1
Tỷ lệ % trang bị máy in (cái/người)
2
Hệ thống phần mềm hỗ trợ công tác kiểm soát chi
3

trả BHXH.

(Nguồn: Điều tra của tác giả năm 2018)

15


ĐIỂM YẾU CỦA KIỂM SOÁT CHI TRẢ BẢO HIỂM XÃ HỘI
 4. Hạn chế từ thực hiện kiểm soát chi trả BHXH cho người
lao động
Bảng 2.22: Đánh giá chính sách của Nhà nước tới công tác kiểm soát chi trả
bảo hiểm xã hội cho người lao động trên huyện Thuận Châu
 Nội Dung

STT

Tổng số

Điểm TB

16

3,06

16

3,3

16

3,4

16

3,05

16

3,45

Mức độ thường xuyên trong tổ chức tuyên truyền trên các chương
1

trình phát thanh, truyền hình trung ương và địa phương về chủ trương,
chính sách pháp luật trong lĩnh vực tham gia BHXH.
Tần suất tổ chức các hoạt động tuyên truyền, tổ chức các cuộc thi tìm

2

hiểu các chính sách, pháp luật về BHXH.
Mức độ phối hợp giữa các Sở, Ban, ngành trong công tác tổ chức thực

3

hiện, triển khai hoạt động kiểm soát chi trả BHXH cho người lao động
trên địa bàn
Mức độ thường xuyên trong tổ chức tập huấn cho các đơn vị sử dụng

4
5

lao động về chi trả các chế độ BHXH
Mức độ thường xuyên trong tổ chức tập huấn cho cán bộ kiểm soát
thực hiện chuyên môn nghiệp vụ

(Nguồn: Điều tra của tác giả năm 2018)

16


NGUYÊN NHÂN CỦA ĐIỂM YẾU
1. TỪ CƠ QUAN BHXH
● Trình độ quản lý, trình độ nghiệp vụ và ý thức phục vụ nhân dân của một bộ
phận cán bộ, viên chức ngành BHXH còn hạn chế.
● Việc nghiên cứu, xây dựng và ứng dụng các chương trình công nghệ thông tin
vào công tác chuyên môn nghiệp vụ, công tác quản lý thuộc hệ thống BHXH
huyện còn rất yếu kém, chưa có tính sáng.
●Về thực hiện công tác thu BHXH, truy đóng BHXH, cấp và quản lý sổ BHXH,
cấp lại sổ BHXH thời gian qua tại một số địa phương còn có sai sót, buông lỏng
quản lý, chưa kiểm tra, giám sát, phát hiện và xử lý kịp thời những vi phạm.
● Đội ngũ lãnh đạo còn trẻ thiếu kinh nghiệm trong giải quyết những vướng mắc

trong công việc
● Mức độ đào tạo thường xuyên trong tổ chức tập huấn cho các đơn vị sử dụng
lao động chưa cao, đặc biệt là tổ chức tập huấn cho đội ngũ cán bộ trực tiếp làm
công tác thanh quyết toán các chế độ bảo hiểm xã hội
● Khen thưởng thưởng đãi ngộ cho các đơn vị sử dụng cũng như cán bộ
chuyên môn môn trong nghành rất thấp

17


NGUYÊN NHÂN CỦA ĐIỂM YẾU
2. TỪ NGƯỜI LAO ĐỘNG VÀ ĐƠN VỊ SỬ DỤNG LAO ĐỘNG
● Công tác kiểm tra, giám sát, kiểm toán nội bộ chưa đáp ứng yêu cầu quản lý;
chưa có cơ chế để người dân được tham gia giám sát hoạt động quản lý BHXH.
● Công tác quản lý lao động, tiền lương, tiền công, thu nhập, quản lý hộ tịch, hộ
khẩu của người lao động và thân nhân người lao động của một số cơ quan, đơn
vị, chính quyền địa phương chưa chặt chẽ, ngành BHXH chưa quản lý được cơ
sở dữ liệu tập trung, CNTT chưa đáp ứng yêu cầu quản lý BHXH, chưa phục vụ
cho việc đối chiếu, kiểm soát trước khi giải quyết.
● Đặc điểm đối tượng hưởng tương đối đa dạng và phức tạp, do địa bàn có nhiều
nơi thuộc vùng đặc biệt khó khăn, trình độ dân trí còn thấp nên việc triển khai hệ
thống chính sách gặp nhiều hạn chế.
● Công tác giám sát dù đã được quan nhưng vẫn còn rất lỏng lẻo. Giám sát chỉ
mang tính hình thức chứ chưa đi vào thực chất.

18


CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CÔNG TÁC KIỂM SOÁT
CHI TRẢ BHXH CỦA BHXH HUYỆN THUẬN CHÂU

1. Định hướng chung nhằm nâng cao công tác kiểm soát chi trả bảo hiểm
xã hội của bảo hiểm xã hội huyện Thuận Châu
Định hướng phát triển của bảo hiểm xã hội huyện Thuận Châu
Phương hướng nâng cao công tác kiểm soát chi trả bảo hiểm xã hội của bảo
hiểm xã hội huyện Thuận Châu

19


2. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KSC NSNN CHO ĐẦU
TƯ XDCB CỦA KBNN SƠN LA

 Thứ nhất, hoàn thiện thực hiện quy trình kiểm soát
 Thứ hai, hoàn thiện công cụ kiểm soát
 Thứ ba, hoàn thiện hình thức kiểm soát
 Thứ tư, hoàn thiện bộ máy kiểm soát
 Thứ năm, hoàn thiện thực hiện quy trình kiểm soát
 Thứ sáu, các giải pháp khác.
20


3. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ

A

KIẾN NGHỊ VỚI BHXH VIỆT NAM

B KIẾN NGHỊ VỚI BHXH TỈNH SƠN LA

21


EM XIN TRÂN TRỌNG CẢM ƠN !

22