Giáo án Tiếng việt 4
TẬP ĐỌC
DẾ MÈN BÊNH VỰC KẺ YẾU ( tiếp theo )
I. Mục tiêu:
1. Đọc thành tiếng:
Đọc đúng các tiếng , từ khó hoặc dễ lẫn do ảnh hưởng của phương ngữ .
- Phía bắc ( PB ) : sừng sững , nặc nô , co rúm lại , béo múp béo míp ,
quang hẳn , ....
- Phía nam ( PN ) : sừng sững giữa lối , lủng củng , phóng càng ,
béo múp béo míp , quang hẳn , ....
Đọc trôi chảy được toàn bài , ngắt , nghỉ hơi đúng sau các dấu câu , giữa các
cụm từ , nhấn giọng ở các từ ngữ gợi tả , gợi cảm , đọc đúng các câu hỏi , câu
cảm .
Đọc diễn cảm toàn bài , thể hiện giọng đọc phù hợp với nội dung , nhân vật .
2. Đọc - Hiểu
Hiểu các từ ngữ khó trong bài : sừng sững , lủng củng , chóp bu , nặc nô ,
kéo bè kéo cánh , cuống cuồng , …
Hiểu nội dung câu chuyện : Ca ngợi tấm lòng nghĩa hiệp , ghét áp bức bất
công , bêng vực chị Nhà Trò yếu đuối , bất hạnh .
II. Đồ dùng dạy học:
Tranh minh hoạ bài tập đọc trang 15 , SGK ( phóng to nếu có điều kiện ) .
Bảng phụ viết sẵn câu , đoạn hướng dẫn luyện đọc .
III. Hoạt động trên lớp:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
1. KTBC:
- Gọi 3 HS lên bảng , đọc thuộc lòng bài - HS lên bảng thực hiện yêu cầu , cả
thơ Mẹ ốm và trả lời về nội dung bài .
lớp theo dõi để nhận xét bài đọc , câu
HS1: Em hiểu như thế nào về ý nghĩa của trả lời của các bạn .
bài “ Mẹ ốm ”
HS2: Sự quan tâm chăm sóc của xóm
làng đối với mẹ của bạn nhỏ được thể
hiện qua những câu thơ nào ?
HS3: Em hiểu những câu thơ sau muốn
nói điều gì ?
Lá trầu khô giữa cơi trầu
Truyện Kiều gấp lại trên đầu bấy nay
Cánh màn khép lỏng cả ngày
Ruộng vườn vắng mẹ cuốc ngày sớm trưa
- Gọi 2 HS đọc lại truyện Dế Mèn bênh
vực kẻ yếu ( phần 1 ) và nêu ý chính của
phần 1 .
2.Bài mới:
a) Giới thiệu bài:
- Treo tranh minh họa bài tập đọc và hỏi - Em hình dung cảnh Dế Mèn trừng
HS : Nhìn vào bức tranh , em hình dung trị bọn nhện độc ác , bênh vực Nhà
ra cảnh gì ?
Trò .
- Giới thiệu : ở phần 1 của đoạn trích , các
em đã biết cuộc gặp gỡ giữa Dế Mèn và
Nhà Trò . Dế Mèn đã biết được tình cảnh
đáng thương , khốn khó của Nhà Trò và
dắt Nhà Trò đi gặp bọn nhện . Dế Mèn đã
làm gì để giúp đỡ Nhà Trò , các em cùng
học bài hôm nay .
b) Hướng dẫn luyện đọc và tìm hiểu
bài:
* Luyện đọc:
- Yêu cầu HS mở SGK trang 15 sau đó
gọi 3 HS tiếp nối nhau đọc bài trước lớp
( 3 lượt ) .
- HS đọc theo thứ tự :
+ Bọn Nhện …hung dữ .
+ Tôi cất tiếng ….giã gạo .
+ Tôi thét ….quang hẳn .
- 2 HS đọc thành tiếng trước lớp , HS
- Gọi 2 HS khác đọc lại toàn bài .
cả lớp theo dõi bài trong SGK .
- 1 HS đọc phần Chú giải trước lớp .
HS cả lớp theo dõi trong SGK .
- Yêu cầu HS tìm hiểu về nghĩa các từ
khó được giới thiệu về nghĩa ở phần Chú
giải .
- Theo dõi GV đọc mẫu .
- Đọc mẫu lần 1. Chú ýgiọng đọc như
sau:
Đoạn 1 : Giọng căng thẳng , hồi hộp .
Đoạn 2 : Giọng đọc nhanh , lời kể của Dế
Mèn dứt khoát , kiên quYết .
Đoạn 3 : Giọng hả hê , lời của Dế Mèn
rành rọt, mạch lạc .
Nhấn giọng ở các từ ngữ : sừng sững ,
lủng củng, im như đá , hung dữ , cong
chân , nặc nô , quay quắt , phóng càng ,
co rúm , thét , béo múp béo míp , kéo bè
kéo cánh , yếu ớt , đáng xấu hổ, phá hết .
* Tìm hiểu bài:
- Hỏi :
+ Bọn nhện .
+ Để đòi lại công bằng , bênh vực
+ Truyện xuất hiện thêm những nhân vật Nhà Trò yếu ớt , không để kẻ khỏe ăn
nào ?
hiếp kẻ yếu .
+ Dế Mèn gặp bọn nhện để làm gì ?
- Dế Mèn đã hành động như thế nào để
trấn áp bọn nhện , giúp đỡ Nhà Trò ?
- Đọc thầm và tiếp nối nhau trả lời
Các em cùng học bài hôm nay .
cho đến khi có câu trả lời đúng : Bọn
* Đoạn 1 :
nhện chăng tơ từ bên nọ sang bên kia
- Yêu cầu HS đọc thầm đoạn 1 và trả lời đường , sừng sững giữa lối đi trong
câu hỏi : Trận địa mai phục của bọn nhện khe đá lủng củng những nhện là nhện
đáng sợ như thế nào ?
rất hung dữ .
+ Chúng mai phục để bắt Nhà Trò
phải trả nợ .
+ Với trận địa mai phục đáng sợ như vậy + Nói theo nghĩa của từng từ theo
hiểu biết của mình .
bọn nhện sẽ làm gì ?
+ Em hiểu “ sừng sững ” , “ lủng củng ” * Sừng sững : dáng một vật to lớn ,
đứng chắn ngang tầm nhìn .
nghĩa là thế nào ?
* Lủng củng : lộn xộn , nhiều , không
có trật tự ngăn nắp , dễ đụng chạm .
- Cảnh trận địa mai phục của bọn nhện
thật đáng sợ .
- 2 HS nhắc lại .
- Đoạn 1 cho em hình dung ra cảnh gì ?
- 1 HS đọc thành tiếng trước lớp .
- Tóm ý chính đoạn 1 .
* Đoạn 2 :
- Gọi 1 HS lên đọc đoạn 2 .
+ Dế Mèn chủ động hỏi : Ai đứng
- Yêu cầu HS đọc thầm lại đoạn 2 và trả chóp bu bọn này ? Ra đây ta nói
lời câu hỏi :
chuyện . Thấy vị chúa trùm nhà nhện ,
+ Dế Mèn đã làm cách nào để bọn nhện Dế Mèn quay phắt lưng , phóng càng
phải sợ ?
đạp phanh phách .
+ Dế Mèn dùng lời lẽ thách thức “
chóp bu bọn này , ta ” để ra oai .
+ Dế Mèn đã dùng những lời lẽ nào để ra + Lúc đầu mụ nhện cái nhảy ra cũng
ngang tàng , đanh đá , nặc nô . Sau đó
oai ?
co rúm lại rồi cứ rập đầu xuống đất
như cái chày giã gạo .
+ Thái độ của bọn nhện ra sao khi gặp Dế
Mèn ?
- Lắng nghe .
- Giảng : Khi gặp trận địa mai phục của
bọn nhện , đầu tiên Dế Mèn đã chủ động
hỏi , lời lẽ rất oai , giọng thách thức của
một kẻ mạnh : Muốn nói chuyện với tên
nhện chóp bu , dùng các từ xưng hô : ai ,
bọn này , ta . Khi thấy nhện cái xuất hiện
vẻ đanh đá , nặc nô . Dế Mèn liền ra oai - Dế Mèn ra oai với bọn nhện .
bằng hành động tỏ rõ sức mạnh : quay - 2 HS nhắc lại .
phắt lưng lại , phóng càng đạp phanh
phách .
- 1 HS đọc thành tiếng trước lớp .
- Đoạn 2 giúp em hình dung ra cảnh gì ?
- Tóm ý chính đoạn 2 .
+ Dế Mèn thét lên , so sánh bọn nhện
* Đoạn 3
giàu có , béo múp béo míp mà cứ đòi
- Yêu cầu 1 HS đọc .
món nợ bé tí tẹo , kéo bè kéo cánh để
đánh đập Nhà Trò yếu ớt . Thật đáng
- Yêu cầu HS đọc thầm và trả lời câu hỏi : xấu hổ và còn đe dọa chúng .
+ Dế Mèn đã nói thế nào để bọn nhện - Lắng nghe .
nhận ra lẽ phải ?
- Giảng : Dế Mèn đã phân tích theo lối so
sánh bọn nhện giàu có , béo múp với món
nợ bé tẹo đã mấy đời của Nhà Trò . Rồi
chúng kéo bè kéo cánh để đánh đập một
cô gái yếu ớt . Những hình ảnh tương + Chúng sợ hãi , cùng dạ ran , cả bọn
phản đó để bọn nhện nhận thấy chúng cuống cuồng chạy dọc , chạy ngang
hành động hèn hạ , không quân tử . Dế phá hết các dây tơ chăng lối .
Mèn còn đe doạ : “ Thật đáng xấu hổ ! + Từ ngữ “ cuống cuồng ” gợi cảnh cả
Có phá hết các vòng vây đi không ? ”
bọn nhện rất vội vàng , rối rít vì quá
+ Sau lời lẽ đanh thép của Dế Mèn , bọn lo lắng .
nhện đã hành động như thế nào ?
+ Dế Mèn giảng giải để bọn nhện
nhận ra lẽ phải .
+ Từ ngữ “ cuống cuồng ” gợi cho em - HS nhắc lại .
cảnh gì ?
- 1 HS đọc thành tiếng trước lớp .
+ Ý chính của đoạn 3 là gì ?
+ HS tự do phát biểu theo ý hiểu .
- Giải nghĩa hoặc đọc .
- Tóm ý chính đoạn 3 .
- Gọi HS đọc câu hỏi 4 trong SGK .
+ Yêu cầu HS thảo luận và trả lời .
+GV có thể cho HS giải nghĩa từng danh
hiệu hoặc viết lên bảng phụ cho HS đọc .
Võ sĩ : Người sống bằng nghề võ .
Tráng sĩ : Người có sức mạnh và chí khí
mạnh mẽ , đi chiến đấu cho một sự
nghiệp cao cả .
Chiến sĩ : Người lính , người chiến đấu
trong một đội ngũ .
Hiệp sĩ : Người có sức mạnh và lòng hào
hiệp , sẵn sàng làm việc nghĩa .
- Kết luận : Dế Mèn xứng đáng nhận
Dũng sĩ : Người có sức mạnh , dũng cảm danh hiệu hiệp sĩ vì Dế Mèn hành
động mạnh mẽ , kiên quyết và hào
đương đầu với khó khăn nguy hiểm .
Anh hùng : Người lập công trạng lớn đối
với nhân dân và đất nước .
- Cùng HS trao đổi và kết luận .
hiệp để chống lại áp bức , bất công ,
bênh vực Nhà Trò yếu đuối .
- Lắng nghe .
- GV kết luận : Tất cả các danh hiệu trên
đều có thể đặt cho Dế Mèn song thíich - Ca ngợi Dế Mèn có tấm lòng nghĩa
hợp nhất đối với hành động mạnh mẽ , hiệp ghét áp bức bất công , bênh
kiên quyết , thái độ căm ghét áp bức bất vực chị Nhà Trò yếu đuối , bất
công , sẵn lòng che chở , bênh vực , giúp hạnh .
đỡ người yếu trong đoạn trích là danh - HS nhắc lại đại ý .
hiệu hiệp sĩ .
- Đại ý của đoạn trích này là gì ?
- 2 HS đọc thành tiếng trước lớp .
- Đoạn 1 : Giọng chậm , căng thẳng ,
hồi hộp . Lời của Dế Mèn giọng mạnh
- Ghi đại ý lên bảng .
* Thi đọc diễn cảm
- Gọi 1 đến 2 HS khá đọc lại toàn bài .
- Để đọc 2 đoạn trích này em cần đọc như
thế nào ?
mẽ , đanh thép , dứt khoát như ra lệnh
.
Đoạn tả hành động của bọn nhện
giọng hả hê .
- Đánh dấu cách đọc và luyện đọc .
Ví dụ đoạn văn sau :
-GV đưa ra đoạn văn cần luyện đọc . Yêu
cầu HS lên bảng đánh dấu cách đọc và
luyện đọc theo cách hướng dẫn đúng .
Từ trong hốc đá , một mụ nhện cái cong chân nhảy ra , hai bên có hai nhện vách
nhảy kèm . Dáng đây là vị chúa trùm nhà nhện . Nom cũng đanh đá , nặc nô
lắm .Tôi quay phắt lưng , phóng càng , đạp phanh phách ra oai . Mụ nhện co rúm
lại / rồi cứ rập đầu xuống đất như cái chày giã gạo . Tôi thét .
- Các ngươi có của ăn của để , béo múp béo míp mà cứ đòi mãi một tí teo nợ đã
mấy đời rồi . Lại còn kéo bè kéo cánh / đánh đập một cô gái yếu ớt thế này . Thật
đáng xấu hổ ! Có phá hết vòng vây đi không .
- Yêu cầu HS thi đọc diễn cảm .GV uốn - 5 HS luyện đọc .
nắn , sữa chữa cách đọc .
- Cho điểm HS .
3. Củng cố, dặn dò
- Gọi 1 HS đọc lại toàn bài .
- 1 HS đọc bài
- Qua đoạn trích em học tập được Dế Mèn - HS trả lời.
đức tính gì đáng quý ?
- Nhận xét tiết học .
- Nhắc nhở HS luôn sẵn lòng bênh vực ,
giúp đỡ những người yếu , ghét áp bức
bất công .
- Dặn HS về nhà tìm đọc truyện Dế Mèn -HS cả lớp.
phiêu lưu kí .