CƠ sở lý LUẬN và THỰC TIỄN của VIỆC sử DỤNG PHƯƠNG PHÁP THẢO LUẬN NHÓM TRONG dạy học CHƯƠNG TRÌNH sơ cấp lý LUẬN CHÍNH TRỊ tại CÁC TRUNG tâm bồi DƯỠNG CHÍNH TRỊ

CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC SƯ
DỤNG PHƯƠNG PHÁP THẢO LUẬN NHÓM TRONG
DẠY HỌC CHƯƠNG TRÌNH SƠ CẤP LÝ LUẬN CHÍNH
TRỊ TẠI CÁC TRUNG TÂM BỒI DƯỠNG CHÍNH TRỊ

1


Cơ sở lý luận của việc sử dụng phương pháp thảo
luận nhóm trong dạy học Chương trình sơ cấp lý luận
chính trị tại các Trung tâm bồi dưỡng chính trị
Khái niệm nhóm và các hình thức chia nhóm
-Khái niệm nhóm
Theo từ điển tiếng Việt “nhóm là tập hợp một số ít người
theo những nguyên tắc nhất định cùng nhau giải quyết một
nhiệm vụ chung”. Xét về bản chất, trong hoạt động xã hội
nhóm là sự tập hợp một số người (có thể nhiều hoặc ít) có
cùng chung sở thích, nguyện vọng, mục đích thống nhất nhau
về một hoat động hoặc một công việc nào đó.
Theo tác giả Nguyễn Đình Chỉnh trong cuốn Tâm lý học
quản lý (Nhà xuất bản giáo dục 1998) quan niệm: “Nhóm
không đơn giảng là tập hợp nhiều người làm việc cùng nhau
hoặc làm việc dưới sự chỉ đạo của một nhà quản lý, nhóm là
tập hợp của các cá nhân có những kỹ năng có thể bổ sung cho
nhau và cùng cam kết thực hiện một mục tiêu chung. Các
thành viên trong nhóm tương tác với nhau và với trưởng
nhóm để đạt được mục tiêu chung. Các thành viên trong nhóm
2


phụ thuộc vào thông tin của nhau để thực hiện phần việc của

mình” [10;42].
Nhóm được hình thành bởi một số nhân tố sau:
Sự tương tác: là sự tác động qua lại lẫn nhaugiữa các cá
nhân HV trong nhóm ở cùng một nơi (lớp học), thời điểm (tiết
học) nhất định nhằm thực hiện các nhiệm vụ chung. Ngôn
ngữ là phương tiện tương tác chủ yếu, bên cạnh các hành
động phi ngôn ngữ khác. Nội dung của tương tác là một hoạt
động cụ thể nào đó (trong lóp học thường là nhiệm vụ học
tập). Cho nên, quá trình tương tác đòi hỏi phải có tính cộng
đồng trách nhiệm, phải có sự tác động qua lại lẫn nhau để đạt
được một kết quả chung như mong muốn.
Về mục tiêu: Có một hoặc nhiều mục tiêu trong cùng
một nhóm. Có thể là mục tiêu trước mắt, hoặc mục tiêu lâu
dài, mục tiêu chung của tập thể hoặc qua đó đạt được từng
mục tiêu riêng của từng cá nhân trong nhóm…. Đó là cơ sờ để
tạo ra sự phân chia thành nhóm. Phải xác định rõ mục tiêu
mới tiến hành hoạt động có hiệu quả, đúng hướng.
Quy tắc làm việc: Có thể lựa chọn những quy tắc có sẳn
hoặc do nhóm tự lập ra để làm căn cứ cho những hoạt động
3


của nhóm. Đó là những quy định chung để từng thành viên
nhóm tực giác thực hiện nhằm ổn định tổ chức, đảm bảo cho
thực hiện đạt mục tiêu đề ra.
Vai trò của các thành viên trong nhóm: Tùy theo năng
lực, năng khiếu của từng thành viên mà nhóm giao trách
nhiệm phù hợp với khả năng thực hiện của họ. Phải xác định
được nhiệm vụ chung của nhóm gắn với nhiệm vụ riêng của
từng cá nhân. Giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa cái

chung và cái riêng mới tạo sự đoàn kết thống nhất cao trong
nhóm nhằm hoàn thành được nhiệm vụ đã đề ra.
Hệ thống lại những vấn đề trên,có thể khái quát quan
niệm về nhóm như sau: “Nhóm là một tập hợp người được
xác định bởi các mối quan hệ tương tác, cùng chia sẽ mục tiêu
chung, cùng tuân theo một hệ thống quy tắc nhất định và đóng
những vai trò khác nhau. Một tập thể người không thể coi như
một nhóm nếu như họ không có mối quan hệ tương tác, đặc
biệt là nếu như họ không cùng chia sẽ một mục tiêu chung”
[19. Tr57 ].
Các hình thức chia nhóm

4


Trước khi dạy học bằng PPTLN, GVphải chia lớp ra
tthành từng nhóm. Nhóm lớn hay nhóm nhỏ, số lượng ít hay
nhiều tùy thuộc vào số lượng lớp học và kèm theo đảm bảo
các điều kiện khác như: cơ sở vật chất, phương tiện kỹ thuật
hỗ trợ. thể phân ra các hình thức chia nhóm khác nhau như
sau:
Chia nhóm ngẫu nhiên: đây là hình thức chia nhóm được
tiến hành khi giữa các đối tượng học viên không cần có sự
phân biệt. Mọi học viên đều phải hoạt động để giải quyết vấn
đề, chiếm lĩnh tri thức. Nhiệm vụ được giao không khác nhau
về nội dung, ít có sự chênh lệch về độ khó và có cùng chung
một yêu cầu. Ở hình thức chia nhóm ngẫu nhiên này giảng
viên có thể chia nhóm theo vị trí chổ ngồi, chia theo số thứ tự
của danh sách, chia theo bàn, theo tổ hoặc bằng cách đếm
vòng tròn.

Chia nhóm theo năng lực học tập: Việc chia nhóm theo
năng lực học tập được áp dụng khi có sự phân hóa về trình độ
bởi mức độ khó dễ của nội dung bài học cho từng đối tượng
học viên. Người ta thường dựa vào trình độ: giỏi, khá, trung
bình và yếu để chia thành các nhóm tương ứng. Với cách chia
này giảng viên có thể đưa ra các yêu cầu cụ thể khác nhau cho
5


từng nhóm cụ thể trong việc giải quyết cùng một nhiệm vụ học
tập. Xong khi áp dụng hình thức chia nhóm này giảng viên cần
phải thận trọng. Bởi vì muốn chia đúng trình độ của học viên,
giảng viên phải nắm chắc trình độ của họ, vì nếu không nắm
chắc được trình độ của học viên sẽ chia sai nhóm thì sẽ dẫn
đến phản tác dụng.
Chia nhóm gồm đủ trình độ: Cách chia này thường được
sử dụng khi nội dung dạy học cần sự hỗ trợ lẫn nhau. Trong
trường hợp này cần phải xác định năng lực của nhóm trưởng
(người có năng lực nhất trong nhóm) là rất quan trọng trong
việc phân công nhiệm vụ cho các thành viên trong nhóm.
Chia nhóm theo sở trường: Cách chia này thường được
áp dụng cho các buổi học tập ngoại khóa, mỗi nhóm bao gồm
những học viên có chung sở trường hứng thú.
- Thảo luận nhóm và các hình thức thảo luận nhóm
- Khái niệm thảo luận nhóm
Thảo luận nhóm là một khâu cơ bản, then chốt của quá
trình dạy học theo nhóm. Thảo luận nhóm chính là sự bàn

6

bạc, trao đổi ý kiến, trình bày quan điểm của mỗi cá nhân về
một vấn đề học tập dưới sự tổ chức, hướng dẫn của giáo viên.
“Thảo luận nhóm là một hình thức dạy học phát huy tính
sáng tạo, rèn luyện phương pháp tự học, tự nghiên cứu của
người học. Thông qua phương pháp dạy học thảo luận nhóm
sẽ phát huy tính tích cực, sáng tạo, làm cho HV thật sự là chủ
thể, là Trung tâm của quá trình dạy học. PPTLN có chức năng
nhận thức hết sức quan trọng trong dạy học, vì thế để phát
huy tác dụng của PPTLN cần phải có hình thức chia nhóm để
tiến hành cho phù hợp. Có nhiều hình thức thảo luận nhóm,
hiệu quả của chúng tùy thuộc vào ý đồ và tính chất của người
dạy” [19.tr45].
-Các hình thức thảo luận nhóm
Dưới đây là một số hình thức thảo luận nhóm phổ biến:
Nhóm nhỏ thông thường: “chia lớp học thành các nhóm
nhỏ từ (3 đến 5 người) để thảo luận một vấn đề nào đó. Hình
thức này được kết hợp với những kỹ thuật khác trong một bài
học, tiết học. Nội dung thảo luận nhóm thông thường là
những vấn đề ngắn, thời lượng ít (5 đến 10 phút)” [9.tr35].

7


Nhóm rì rầm:“chia lớp thành các nhóm cực nhỏ khoảng
là 2 – 3 người (thường ngồi cùng bàn) để trao đổi rì rầm về
một vấn đề để thống nhất trả lời một câu hỏi, giải quyết một
vấn đề, nêu một ý tưởng, một thái độ…Để nhóm rì rầm có
hiệu quả, cần cung cấp đầy đủ, chính xác các dữ liệu, các gợi
ý và nêu rõ yêu cầu đối với việc trả lời để các thành viên tập

trung vào giải quyết. Việc chia lớp thành những nhóm nhỏ
hoặc nhóm “rì rầm” là việc khắc phục người ngoài cuộc làm
tăng thêm hiệu quả của phương pháp thảo luận nhóm”
[22.tr38]...
Nhóm kim tự tháp:“Đây là biện pháp mở rộng của nhóm
rì rầm. Sau khi thảo luận theo cặp ( nhóm rì rầm); các cặp (23 nhóm rì rầm) kết hợp thành nhóm 4- 6 người để cùng nhau
hoàn thiện một vấn đề chung”[22.tr39].
Nhóm đồng tâm (nhóm bể cá): “Giáo viên chia lớp thành
2 nhóm. Nhóm thảo luận và nhóm quan sát (sau đó hoán đổi
vị trí cho nhau). Nhóm nhỏ hơn 6-10 người có nhiệm vụ thảo
luận và trình bày vấn đề được giao, còn các thành viên khác
đóng vai trò người quan sát và phản biện. Hình thức nhóm
này làm việc rất hiệu quả trong việc làm tăng ý thức trách
8


nhiệm cá nhân trước tập thể và tạo động cơ cho những người
trình bày ý tưởng của mình trước tập thể”.
Nhóm khép kín và nhóm mở: “Nhóm khép kín là các
thành viên nhóm làm việc trong khoảng thời gian dài, thực
hiện trọn vẹn một hoạt động học tập, từ giai đoạn đầu đến
cuối cùng. Nhóm mở là các thành viên có thể tham gia một
hoặc vài giai đoạn phù hợp với khả năng và sở thích của
mình. Hình thức này phù hợp với khả năng lựa chọn vấn đề
và chủ động về thời gian, năng lực và sở trường của mình”
[22.tr39].
.Tóm lại, có nhiều hình thức thảo luận theo nhóm, mỗi
hình thức có những đặc điểm, ưu thế nổi trội riêng của mình.
Tùy thuộc vào tính chất, nội dung của bài học cũng như các
điều kiện dạy học khác mà người giáo viên có thể lựa chọn

cho mình một hình thức thảo luận theo nhóm phù hợp hoặc
cũng có thể lựa chọn nhiều hình thức thảo luận theo nhóm kết
hợp với nhau một cách linh hoạt.
- Phương pháp thảo luận nhóm
- Khái niệm phương pháp thảo luận nhóm

9


Xuất phát từ tính chất tham gia hợp tác của nhiều người
để cùng giải quyết một vấn đề của bài học. Do đó, trong quá
trình dạy học, việc vận dụng phương pháp thảo luận nhóm có
thể hiểu theo một số khía cạnh sau:
Trong cuốn “ Học và dạy cách học” do GS Nguyễn Cảnh
Toàn chủ biên, các tác giả quan niệm thảo luận là PPDH theo
nhóm nhỏ. Mặc dù không cắt nghĩa một cách cụ thể nhưng
các tác giả cho rằng dạy học thảo luận nhóm là một phương
pháp nhưng đồng thời cũng là một phương thức dạy học được
mong đợi nhất trong các nhà trường hiện nay, “ là phương
pháp mà chuyển một số việc kiểm tra sang cho sinh viên đảm
nhiệm [21;104]
Trong cuốn Giáo dục Đại học- Phương pháp dạy và học,
tác giả Lê Đức Ngọc cho rằng “ thảo luận nhóm là một sự trao
đổi ý tưởng, quan điểm, nhận thức giữa các học viên để làm
rõ và làm giàu sự hiểu biết các nội dung phù hợp với hoạt
động đào tạo”.
Theo tác giả Phan Trọng Ngọ: “ Thảo luận nhóm là
phương pháp trong đó nhóm lớn ( lớp học) được chia thành
những nhóm nhỏ để tất cả các thành viên trong lớp đều được
10

làm việc và bàn luận về một chủ đề cụ thể và đưa ra ý kiến
chung của nhóm mình về vấn đề đó”[17;143]
Có thể nói, về mặt lý luận mỗi tác giả đều có những cách
tiếp cận ở các góc độ khác nhau, cách gọi khác nhau, tuy
nhiên tựu chung lại đều thống nhất quan điểm PPDH thảo
luận nhóm là phương pháp dạy học hợp tác, tức là ở đó có sự
hợp tác giữa thầy và trò, giữa trò và trò để giải quyết một
nhiệm vụ học tập mà mỗi cá nhân không đủ khả năng hoàn
thành, cần có sự hợp tác của nhiều người. Từ những quan
điểm trên theo chúng tôi “PPDH thảo luận nhóm là một
PPDH trong đó lớp học được chia thành các nhóm nhỏ để
học viên trong nhóm tích cực, chủ động thảo luận những
nhiệm vụ học tập dưới sự hướng dẫn điều khiển của giáo
viên”.
- Ưu điểm và hạn chế của phương pháp thảo luận nhóm:
*Ưu điểm:
PPTLN tạo ra cơ hội tối đa cho mọi thành viên trong
nhóm bộc lộ sự hiểu biết của mình, giúp HV phát triển khả
năng tư duy và diễn đạt ( điều này đặc biệt đối với HV nhút
nhát).
11


Tạo điều kiện cho mọi HV trao đổi học hỏi lẫn nhau,
biết tập trung lắng nghe ý kiến của người khác và sau đó phải
đánh giá được các ý kiến của người khác một cách độc lập.
Giảm bớt tính chủ quan phiến diện, tăng tính khách quan
khoa học, chủ động trong sinh viên.

Hình thành thói quen tương tác trong học tập, tăng năng
lực tương tác và tính hiểu biết, đoàn kết, tin cậy lẫn nhau.
Kích thích thi đua giữa các thành viên trong nhóm.
Cải thiện mối quan hệ Thầy-Trò, Trò –Trò, có thông tin
phản hồi từ HV để điều chỉnh việc dạy của thầy, việc học của
trò đồng thời tăng cường mối giao cảm của thầy và trò, tạo cho
lớp học không khí thân thiện, ít áp lực hơn.
Hạn chế:
Về phía giáo viên khi vận dụng phương pháp thảo luận
nhóm còn một số vấn đề sau:
Thứ nhất, lựa chọn vấn đề thảo luận: Việc lựa chọn vấn
đề thảo luận chưa hấp dẫn nên chưa khơi dậy tính tích cực của
học sinh. Có những vấn đề thảo luận quá khó hoặc quá dễ so
với trình độ của học sinh. Lại có trường hợp lựa chọn chủ đề
12


phù hợp với trình độ của đối tượng nhưng nội dung quá khô
khan không phù hợp với đặc điểm tâm lý của học sinh. Vấn
đề không hay, không phù hợp với trình độ của HV sẽ không
huy động, thu hút HV tập trung thảo luận, nếu có cũng mang
tính chất đối phó.
Thứ hai thao tác chia nhóm: chưa xác định được số
lương nhóm trong một lớp, số lượng học viên trong một
nhóm. Cho nên chia nhóm quá lớn hoặc quá nhỏ, không phù
hợp với vấn đề cần thảo luận và đặc điểm của lớp học.
Thứ ba, thao tác chọn nhóm trưởng: Nhóm trưởng không
do nhóm tự bầu, hoặc luân chuyển giữa các thành viên trong
nhóm mà do giảng viên chọn người nổi trội trong nhóm
chuyên trách. Điều này sẽ làm mất đi cơ hội của các thành

viên khác trong nhóm trong việc rèn luyện năng lực quản lý,
năng lực trình bày trước nhóm và trước tập thể lớp.
Thứ tư, thao tác giao nhiệm vụ: Nếu GV giao nhiệm vụ
cho HV nhưng học viên không hiểu rõ nhiệm vụ của nhóm là
cần phải làm gì, trong thời gian bao lâu, cách thức thực hiện
như thế nào thì HV không thể thực hiện được nhiệm vụ của
mình.
13


Thứ năm, thao tác quan sát, hổ trợ học viên khi thảo
luận: Thông thường, các lớp có số lượng học viên khá đông
trên 50 học viên. Giảng viên khi giao nhiệm vụ xong thường
ngồi tại chổ nên không bao quát, quan sát hết học viên trong
lớp trong thời gian thảo luận, dẫn tới có HV làm việc riêng,
nói chuyện riêng trong quá trình thảo luận. Giảng viên cững
không nắm rõ những khó khăn, những lúng túng của học viên
trong quá trình thảo luận để gợi ý, hổ trợ kịp thời.
Thứ sáu, thao tác tổng kết: Sau khi viết phương án trả lời
ra giấy, nhóm trưởng thay mặt nhóm đọc kết quả thảo luận
trước lớp hoặc viết ra bảng. Giảng viên mời các nhóm khác
nhận xét, bổ sung. Giảng viên kết luận, thao tác này lập đi lập
lại khá nhàm chán.
Về phía học viên:
Học viên hầu như chưa được giao nhiệm vụ về nhà
chuẩn bị trước cho thảo luận nhóm nên hầu như bị động trong
quá trình thảo luận trên lớp. Mặt khác, nếu có giao chuẩn bị
trước học viên cũng có thể chuẩn bị qua loa đại khái. Trong
thời gian thảo luận thì có một số ít học viên tham gia thảo
luận ( nhóm trưởng và học viên khá, giỏi trong nhóm), còn lại

14


thường ít tập trung theo dõi, số có thể làm việc riêng. Hiện
tượng độc diễn cá nhân, bên cạnh “người chầu rìa”, người
ngoài cuộc diễn ra “khá phổ biến”. Các học viên chưa ý thức
việc hợp tác trong thảo luận nhóm để tiếp thu kiến thức mà
đôi khi tập trung lại để tán gẫu lãng phí thời gian. Các câu trả
lời chưa mang tính sáng tạo mà chủ yếu còn sử dụng trong
giáo trình là chính.
Với những nội dung phong phú, hấp dẫn học viên dễ đi
chệch hướng, tãn mát do theo đuỗi các ý tưởng riêng tư. Thảo
luận nhóm thường gây ồn ào làm ảnh hưởng đến những lớp
xung quanh.
- Một số yêu cầu khi sử dụng phương pháp thảo luận
nhóm:
Một là: Nội dung của bải giảng cần phải chia thành
những nội dung nhỏ, cụ thể theo chủ đề đã đặt ra.
Hai là: Phân chia lớp học thành nhiều nhóm khác nhau
thích hợp với từng nội dung cần thảo luận.
Ba là: Phân công nhiệm vụ từng thành viên trong nhóm (
nhóm trưởng, thư ký …).
15


Bốn là: Nên giao cho mỗi nhóm một chù đề khác nhau
để đa dạng hóa các nội dung cần thảo luận.
Năm là: Từng nhóm tiến hành thực hiện nhiệm vụ của
mình đảm bảo hoàn thành công việc theo yêu cầu với thời
gian đã định.

- Phương pháp thảo luận nhóm trong dạy học Chương
trình sơ cấp lý luận chính trị tại các Trung tâm bồi dưỡng
chính trị
Phương pháp thảo luận nhóm kết hợp với phương pháp
thuyết trình diễn giãng: Khi kết hợp với phương pháp thảo
luận nhóm thì phương pháp thuyết trình, diễn giãng không
còn giữ chức năng cung cấp thông tin. Sử dụng phương pháp
thuyết trình, diễn giải để hướng dẫn HV cách thực hiện công
việc, gợi ý một số tư liệu phục vụ cho quá trình làm việc thảo
luân nhóm để giải quyết các vấn đề.
Phương pháp thảo luận nhóm kết hợp với phương pháp
nêu vấn đề: Phương pháp nêu vấn đề là phương pháp dạy học
mà giảng viên xuất phát từ nội dung cơ bản của bài học để
xây dựng các tình huống có vấn đề, sau đó giáo viên điều
khiển học viên cách thức giải quyết các vấn đề để tiến tới lĩnh
16


hội các kiến thức. Khi phương pháp nêu vấn đề được kết hợp
với phương pháp thảo luận nhóm, thì cả hai phương pháp hình
thành mối liên hệ bổ trợ cho nhau. Nhờ chia lớp ra thành từng
nhóm nhỏ mà các vấn đề giảng viên nêu ra sẽ được các nhóm
tranh luận, bàn bạc và mổ xẻ một cách sâu sắc, nhiều vấn đề
sẽ được phát hiện và giải quyết.
Phương pháp thảo luận nhóm kết hợp với phương pháp
động não: Khi giảng viên đưa ra một vấn đề cần thảo luận, bắt
buộc học viên phải tự nghiên cứu tài liệu, thu thập thông tin,
thu thập các ý kiến khác nhau về vấn đề đó, sau đó phân tích
đánh giá rút ra vấn đề kết luận. Vì vậy khi kết hợp phương
pháp động não và phương pháp thảo luận nhóm sẻ giúp cho

học viên rèn luyện được những kỹ năng phản ứng nhanh nhạy
đồng thời làm cho không khí lớp học trở nên sôi nổi.
Như vậy khi phương pháp thảo luận nhóm kết hợp với
những phương pháp dạy học khác sẽ phát huy được tính tích
cực, tự giác, chủ động sáng tạo của học sinh. Giúp HV rèn
luyện kỹ năng làm việc có sự hợp tác và tạo thói quen trình
bày quan điểm của mình trước đám đông, biết vận dụng
những kiến thức đã học vào thực tiễn, nhằm bồi dưỡng cho
HV phương pháp tự học, tự nghiên cứu.
17


- Vai trò của phương pháp thảo luận nhóm trong dạy
học Chương trình sơ cấp lý luận chính tri
Thảo luận nhóm là phương pháp dạy học tích cực, phát
huy cao độ vai trò chủ thể của người học. Đây là phương pháp
thỏa mãn nhu cầu hoạt động, nhu cầu tự nhận thức của người
học. Trên cơ sở tính độc lập của người học, phát huy tính cao
độ tích cực, chủ động, sáng tạo của người học. Trong quá
trình thảo luận nhóm, HV được tự do bày tỏ quan điểm, ý kiến
của mình, lắng nghe ý kiến của bạn, hợp tác với nhau trong
việc giải quyết những nhiệm vụ chung của cả nhóm. Được
tham gia thảo luận bàn bạc, HV tích cực hơn, chủ động hơn
trong học tập, nâng cao tinh thần trách nhiệm với mọi người.
Trong hoạt đông chung của nhóm mỗi HV phải đảm
nhận một vai trò, một nhiệm vụ nhất định. HV phải tích cực
hoàn thành trách nhiệm cá nhân của mình, không chờ và ỷ lại
vào người khác hơn nữa sự tác động qua lại giữa các thành
viên trong nhóm còn giúp cho HV chiếm lĩnh tri thức một
cách có hiệu quả, giúp HV tranh luận, ứng dụng những gì đã

học vào thực tiễn.

18


Thảo luận nhóm rèn luyện cho HV tính tự tin khi phát
biểu trước đám đông. Đây là những điều kiện cần có của con
người trong xã hội ngày nay: tự chủ, năng động, sáng tạo.
- Các nhân tố ảnh hưởng đến quá trình sử dụng phương
pháp thảo luận nhóm trong dạy học Chương trình sơ cấp lý
luận chính tri tại các Trung tâm bồi dưỡng chính tri
Để nâng cao chất lượng trong dạy học Chương trình sơ
cấp lý luận chính trị tại các Trung tâm bồi dưỡng chính trị là
một vấn đề cấp bách và cần thiết, các phương pháp dạy học
tích cực đều có những mặt tích cực và hạn chế nhất định, tùy
từng môn học, điều kiện cụ thể mà nó phát huy được hết ưu
điểm. Ở bậc học Chương trình sơ cấp lý luận chính trị là
hướng cho HV tìm tòi, khám phá và nghiên cứu, tuy nhiên
người khi nêu ra vấn đề phải là người định hướng đúng để
tránh việc HV hiểu sai lệch, lan man, chung chung sẽ gây khó
khăn cho buổi thảo luận, mang đến kết quả không như mong
muốn. Khi đổi mới phương pháp dạy học không thể tách rời
việc đổi mới phương tiện, cách thức tổ chức và đổi mới cơ
chế chính sách đối với người dạy trong Chương trình sơ cấp
lý luận chính trị
19


Hiện nay Chương trình các môn lý luận chính trị đào tạo
theo chương trình với 70% lý thuyết, 30% thảo luận. Thảo

luận là hình thức dạy học chính khóa theo quy định của ban
Tuyên giáo Trung ương.
Còn một số HV còn thiếu nghiêm túc, chưa tự giác trong
việc chuẩn bị nội dung thảo luận ở nhà. Phần lớn HV đều
thiếu và yếu kỹ năng làm việc nhóm, thường mỗi giờ thảo
luận chỉ có một bộ phận HV có học lực khá, giỏi là năng nổ,
tích cực trong việc chuẩn bị các nội dung và hăng hái phát
biểu ý kiến, còn lại nhiều HV không chuẩn bị trước đề cương
ở nhà hoặc chuẩn bị sơ sài, đối phó, thiếu tính tự giác, có xu
hướng ỷ lại rất cao. Một số khác ngồi nói chuyện riêng, hoặc
không ý kiến gì, giao hết cho người được phân. Kết quả mang
lại chỉ có một vài bạn trong nhóm là tìm tòi, nghiên cứu, học
tập.
Do những nguyên nhân trên nên khi sử dụng PPTLN
phải hết sức tinh tế, kết hợp nhiều phương pháp dạy học với
nhau để mang lại kết quả tốt nhất cho chương trình đào tạo
đối tượng học này.

20


- Cơ sở thực tiễn của việc sử dụng phương pháp thảo
luận nhóm trong dạy học Chương trình sơ cấp lý luận
chính trị tại Trung tâm bồi dưỡng chính trị quận Bình
Thủy, thành phố Cần Thơ
- Vài nét khái quát về Trung tâm bồi dưỡng chính trị
quận Bình Thủy, thành phố Cần Thơ
Về tổ chức bộ máy: Trung tâm bồi dưỡng chính trị quận
Bình Thủy được thành lập theo Quyết định số 27-QĐ/QU
ngày 09/01/2004 của Ban Thường vụ Quận uỷ, hiện có 05

biên chế.Ngoài số biên chế theo quy định, Trung tâm bồi
dưỡng chính trị quận được thực hiện chế độ giảng viên kiêm
chức và cộng tác viên theo quy định.
Về vị trí, vai trò: Trung tâm bồi dưỡng chính trị quận là
đơn vị sự nghiệp trực thuộc cấp uỷ và uỷ ban nhân dân quận
Bình Thủy, đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp và thường xuyên
của Ban Thường vụ Quận ủy.
Đào tạo bồi dưỡng những kiến thức cơ bản nhất về chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, về đường lối cách
mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam, nhằm nâng cao nhận
thức về mặt lý luận chính trị; trang bị cho cán bộ, đảng viên
21


cơ sở một thế giới quan khoa học, một phương pháp luận
đúng đắn. Trên cơ sở đó, giúp cán bộ, đảng viên cơ sở hình
thành được cách nhìn nhận, đánh giá một cách khoa học,
khách quan và xử lý, giải quyết có hiệu quả các vấn đề đặt ra
trong thực tiễn tại cơ sở.
Triển khai các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, chính sách,
pháp luật của Nhà nước; kiến thức, kỹ năng và chuyên môn,
nghiệp vụ công tác xây dựng Đảng, Chính quyền, Mặt trận Tổ
quốc và các đoàn thể Chính trị - xã hội, kiến thức quản lý nhà
nước cho đội ngũ cán bộ, đảng viên và hội viên ở cơ sở.
Giáo dục, bồi dưỡng đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng
viên, quần chúng ưu tú. Trong tình hình hiện nay, khi Việt Nam
hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng và thực hiện nền kinh tế
thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa thì vai trò trên của
Trung tâm bồi dưỡng chính trị quận lại càng quan trọng.
Ngoài ra, Trung tâm còn có vai trò phối hợp với trường

chính trị thành Phố Cần Thơ, đào tạo lớp trung cấp lý luận
chính trị - hành chính cho cán bộ chủ chốt trên địa bàn và
những cán bộ, đảng viên, quần chúng ưu tú thuộc diện quy
hoạch chức danh với hình thức không tập trung tại quận.
22


Về chức năng: Trung tâm bồi dưỡng chính trị quận có
chức năng tổ chức đào tạo, bồi dưỡng về lý luận chính trị; các
nghị quyết, chỉ thị của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà
nước; kiến thức, kỹ năng và chuyên môn, nghiệp vụ công tác
xây dựng đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn
thể chính trị - xã hội, kiến thức quản lý nhà nước cho cán bộ,
đảng viên trong hệ thống chính trị ở cơ sở trên địa bàn quận,
không thuộc đối tượng đào tạo, bồi dưỡng của trường chính
trị tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Về nhiệm vụ: Căn cứ Hướng dẫn nghiệp vụ của Ban
Tuyên giáo Trung ương, nhiệm vụ của Trung tâm bồi dưỡng
chính trị cấp quận được chia theo các lĩnh vực như:
Tổ chức các lớp nghiên cứu, quán triệt các nghị quyết Đại
hội, hội nghị Trung ương, nghị quyết Đại hội cấp tỉnh, huyện;
thông tin những vấn đề mới về lý luận chính trị và thực tiễn;
Thực hiện các chương trình đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị
cơ bản. Thực hiện các chương trình bồi dưỡng chuyên đề;
Thực hiện các chương trình bồi dưỡng nghiệp vụ công
tác xây dựng Đảng, quản lý Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và
các đoàn thể chính trị - xã hội và một số lĩnh vực khác cho
23

cán bộ đảng (là cấp ủy viên cơ sở) và bồi dưỡng kiến thức
quốc phòng, an ninh; Thực hiện các chương trình bồi dưỡng
chính trị đối tượng phát triển đảng, lý luận chính trị cho đảng
viên mới;
Tổ chức mở lớp sơ cấp lý luận chính trị - hành chính cho
đảng viên trên địa bàn và tiến hành xác nhận trình độ lý luận
chính trị sơ cấp cho các đối tượng theo qui định. Tổ chức
thông tin về tình hình thời sự, chính sách… cho đội ngũ báo
cáo viên, tuyên truyền viên ở cơ sở.
Thực hiện một số nhiệm vụ khác theo yêu cầu và tình
hình thực tế do chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương.
Công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính tri
Trong thời gian qua Trung tâm bồi dưỡng chính trị quận
có nhiều nỗ lực, khắc phục khó khăn về cơ sở vật chất và đội
ngũ cán bộ, giảng viên đã thực hiện khá tốt Quyết định số
185-QĐ/TW, ngày 03/9/ 2008 của Ban Bí thư (khóa X) “về
chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của Trung tâm bồi
dưỡng chính trị huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh” và
các quyết định, quy chế, hướng dẫn về đào tạo, bồi dưỡng lý
luận chính trị của Ban Tuyên giáo Trung ương. Nổi bật là phát
24


huy tốt vai trò tham mưu cấp ủy, ủy ban nhân dân quận và
phối hợp với các ban, ngành, Mặt trận, đoàn thể, có bước
chuyển biến trong tổ chức, xây dựng chương trình, kế hoạch
cụ thể theo từng năm thực hiện nhiệm vụ giáo dục lý luận
chính trị của địa phương.
Những năm qua, công tác giáo dục lý luận chính trị tại
Trung tâm bồi dưỡng chính trị quận đã có nhiều đổi mới đem lại

những kết quả tích cực, góp phần nâng cao nhận thức lý luận
chính trị cho cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân nói
chung. Bên cạnh đó, tăng cường sự thống nhất trong đảng, giữ
vững ổn định chính trị, thực hiện thắng lợi đường lối đổi mới,
đồng thời tạo ra nhu cầu học tập lý luận chính trị để nâng cao
trình độ của mỗi cán bộ, đảng viên.
Trung tâm phối hợp với các ban xây dựng đảng, đoàn
thể thường xuyên mở lớp bồi dưỡng lý luận chính trị nhằm
nâng cao ý thức, củng cố niềm tin trong cán bộ, đảng viên đặt
niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, chống các luận điệu tuyên
truyền xuyên tạc của các thế lực thù địch, tạo sự đoàn kết
thống nhất về tư tưởng và hành động trong toàn Đảng, giúp
cho mỗi đảng viên ở cơ sở có năng lực, tự đánh giá, tự giải
quyết các vấn đề phức tạp đang đặt ra trong cuộc sống, góp
25