Giáo án Tiếng việt 5
Luyện từ và câu :
TỪ NHIỀU NGHĨA
I- MỤC TIÊU
- Nắm được kiến thức sơ giản về từ nhiều nghĩa.
- Nhận biết được từ mang nghĩa gốc, từ mang nghĩa chuyển trong một số câu văn
có dùng từ nhiều nghĩa; tìm được ví dụ về sự chuyển nghĩa của 3 trong số 5 từ chỉ
bộ phận cơ thể người và động vật.
- HS nhóm A,B làm được toàn bộ BT 2 . .
II- ĐỒ DÙNG DẠY - HỌC
Tranh, ảnh về các sự vật, hiện tượng, hoạt động . . . có thể minh họa cho các
nghĩa của từ nhiều nghĩa. VD : Tranh vẽ HS rảo bước đến trường, bộ bàn ghế, núi,
cảnh bầu trời tiếp giáp mặt đất . . . để giảng nghĩa cho các từ chân (chân người),
chân bàn, chân ghế, chân núi, chân trời . . .
III- CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC
Hoạt động dạy
1. Bài cũ :
- Gọi 2 HS lên bảng.
- Nhận xét, ghi điểm.
Hoạt động học
-2 HS nêu lại BT2 (đặt câu để phân
biệt nghĩa của một cặp từ đồng âm),
lớp nhận xét, bổ sung.
2. Bài mới :
1- Giới thiệu bài :
- Quan sát tranh, thực hiện theo yêu
- GV bắt đầu bài học bằng cách đưa ra một cầu của GV.
số tranh ảnh sự vật ; chỉ vào tranh yêu cầu
HS gọi tên sự vật ...
Từ chân chỉ chân người , khác với chân của
bàn, khác xa với chân núi, chân trời nhưng
đều được gọi là chân. Vì sao vậy ? Tiết học - Nghe
này sẽ giúp các em hiểu hiện tượng từ
nhiều nghĩa rất thú vị của Tiếng Việt.
TaiLieu.VN
Page 1
2- Phần nhận xét :
Bài 1 :
- 2 HS đọc, lớp đọc thầm.
- Yêu cầu làm bài
- Làm việc theo nhóm3 .
- Trình bày.
- 1 nhóm trình bày, nhóm khác nhận
KL : Các nghĩa mà các em vừa xác định xét, bổ sung.
cho các từ răng, mũi, tai là nghĩa gốc (nghĩa
ban đầu) của mỗi từ.
Bài 2 : Đọc yêu cầu và nội dung.
- 1 HS đọc yêu cầu, 1 HS đọc nội
dung, lớp đọc thầm.
- Yêu cầu làm bài
-Làm việc theo nhóm đôi.
- Trình bày.
- 1 nhóm trình bày, nhóm khác nhận
xét, bổ sung.
GV : Những nghĩa này hình thành trên cơ
sở nghĩa gốc của các từ : răng, mũi, tai. Ta - Nghe
gọi đó là chuyển nghĩa .
Bài 3 : Đọc yêu cầu
- 1 HS đọc, lớp đọc thầm.
+ nghĩa của các từ : tai, răng, mũi ở hai BT - HS trao đổi theo cặp và nêu .
trên có gì giống nhau?
KL : Nghĩa của từ nhiều nghĩa bao giờ cũng - Nghe
có mối liên hệ vừa khác – vừa giống
- -1 HS đọc và nói lại nội dung cần
nhau....
ghi nhớ trong SGK, lớp đọc thầm.
3- Phần ghi nhớ :
+ Hãy đọc nội dung ghi nhớ?
TaiLieu.VN
Page 2
4- Phần luyện tập :
Bài 1 : Đọc yêu cầu và nội dung.
+ Thế nào là nghĩa gốc?
- 1 HS đọc yêu cầu, 3 HS đọc nội
dung, lớp đọc thầm.
+ Thế nào là nghĩa chuyển?
- Yêu cầu làm bài
Gợi ý : Gạch 1 gạch dưới từ mang nghĩa
gốc, 2 gạch dưới từ mang nghĩa chuyển.
- 3 HS lên bảng, HS khác làm vào
vở, nhận xét, bổ sung.
- Nhận xét, KL bài đúng.
Bài 2 : Đọc yêu cầu
- 1 HS đọc yêu cầu, lớp đọc thầm.
- Yêu cầu làm bài.
- Nhóm 4, trao đổi tìm từ ghi vào
phiếu.
- Trình bày
- 2 nhóm dán phiếu, các nhóm khác
nhận xét, bổ sung.
- Nhận xét, KL các từ đúng.
3- Củng cố , dặn dò :
-Nghe
-Nhận xét tiết học, biểu dương những HS - HS
tốt.
- Chuẩn bị bài : Luyện tập về từ nhiều
nghĩa.
TaiLieu.VN
Page 3