Giáo án Ngữ văn 6 bài 8: Ngôi kể và lời kể trong văn tự sự

GIÁO ÁN NGỮ VĂN 6
BÀI 8 - TIẾT 33: TẬP LÀM VĂN: NGÔI KỂ VÀ LỜI KỂ
TRONG VĂN TỰ SỰ
I. Mục tiêu:

Giúp HS.

1. Kiến thức: - Khái niệm ngôi kể trong văn bản tự sự.
- Sự khác nhau giữa ngôi kể thứ ba và ngôi kể thứ nhất.
- Đặc điểm riêng của mỗi ngôi kể.
2. Kĩ năng: - Lựa chọn và thay đổi ngôi kể thích hợp trong văn bản tự sự.
- Vận dụng ngôi kẻ vào đọc - hiểu văn bản tự sự.
3. Thái độ: - Có ý thức lựa chọn ngôi kể thích hợp.
II. Chuẩn bị:
1. GV: - Đọc và nghiên cứu bài, bảng phụ.
2.HS:

- Đọc và nghiên cứu bài theo câu hỏi SGK.

III. Tiến trình tổ chức dạy - học.
1. Kiểm tra bài cũ (5’)
- Không kiểm tra.
2. Các hoạt động dạy - học (35’).
Hoạt động của thầy và trò
HĐ 1: Tìm hiểu ngôi kể và vai trò của ngôi
kể trong văn tự sự.

Nội dung kiến thức
I. NGÔI KỂ VÀ VAI TRÒ CỦA NGÔI KỂ
TRONG VĂN TỰ SỰ (10’)

- GV dẫn dắt để HS hiểu ngôi kể là gì?
Ngôi kể là vị trí giao tiếp mà người kể sử
dụng khi kể chuyện. Có 2 ngôi kể , ngôi thứ 3
và ngôi thứ 1.
- HS đọc đoạn văn 1.
? Người kể gọi nhân vật bằng cách nào?
- HS: Trả lời

1. Các ngôi kể thường gặp trong văn tự sự.
a. Ngôi kể thứ 3.
* Đoạn văn SGK
* Nhận xét
- Người kể gọi tên nhân vật = chính tên của
nhân vật ( vua, thằng bé, hai cha con).


? Khi dùng ngôi kể như trên thì tác giả có thể
làm gì? Khi ấy tác giả ở đâu?

- Tác giả ( người kể) có thể giấu mình đi như
không có mặt.

? Như vậy người kể đã dùng ngôi kể nào?

- Người kể dùng ngôi kể thứ 3.

- HS: Trả lời
? Dựa vào dấu hiệu nào để nhận ra ngôi kể
thứ 3.
- HS: Dựa vào việc nhật vật gọi tên = tên gọi

của chúng.
GV chốt: Khi kể chuyện theo ngôi thứ 3
người kể giấu mình đi , nhân vật được gọi
bằng tên của chúng.
- HS đọc đoạn văn 2.
? Trong đoạn văn này người kể xưng ntn? đó
là ngôi kể thứ mấy.
- HS: Nhân vật xưng hô tôi là tác giả thay Dế
Mèn.
? Kể theo ngôi thứ nhất người kể có thể làm
được những điều gì?
GV chốt: kể theo ngôi thứ nhất người kể
xưng tôi, trực tiếp kể ra những điều mình
nghe, trải qua, trực tiếp nêu cảm tưởng ý nghĩ
t/c...
? Trong 2 ngôi kể trên ngôi kể nào tự do
không hạn chế, còn ngôi kể nào chỉ kể những
gì mình đã biết và trải qua.

b. Ngôi kể thứ I.
* Đoạn văn.
* Nhận xét
- Người kể là Dế Mèn xưng tôi.
Người kể theo ngôi thứ 1.
- Kể theo ngôi thứ nhất người kể có thể kể
trực tiếp kể ra những gì mình nghe, thấy, trải
qua, trực tiếp nói ra cảm tưởng, ý nghĩ t/c
của mình.

? Khi kể chuyện người kể có phải bắt buộc

lựa chọn ngôi kể không?
? Mỗi ngôi có ưu nhược điểm gì?
2. Vai trò của ngôi kể trong văn tự sự.
GV lưu ý: Ngôi 1 có 2 khả năng người kể là
nhân vật hoặc chính tác giả khi sử dụng ngôi Ngôi kể thứ 3: Người kể được tự do, không
kể I vẫn có thể thay đổi người kể, nhân vật kể. hạn chế.


? Em hãy thay đổi ngôi kể đ1 , đoạn 2 và
nhận xét?

Ngôi kể thứ 1: Người kể chỉ kể những gì
mình biết và trải qua.

- HS: Trả lời

- Người kể tự do lựa chọn ngôi kể.

GV chốt: khi kể theo ngôi thứ I người kể có
thể trực tiếp kể ra những gì mình nghe, mình
thấy, trải qua, có thể trực tiếp nói ra những
cảm tưởng ý nghĩ của mình.

+ Kể theo ngôi 1: Có điểm mạnh là chủ quan.
Điểm yếu là khách quan.

- HS đọc SGK
- GV nhấn mạnh lại
HĐ 2: Luyện tập
- HS: Đọc và nêu yêu cầu.

? Thay đổi ngôi kể I sang ngôi kể III

+ Kể theo ngôi 3: có điểm mạnh là tính KQ
còn điểm yếu là tính chủ quan.
- Đoạn 2 có thể thay đổi ngôi kể được ( từ
ngôi số 1 đến ngôi số 3) vì mọi sự cảm nhận
vẫn là của Dế Mèn.
Đoạn 1 không nên thay đổi ngôi kể vì nếu
thay đổi thì phải cấu tạo nào cả đoạn văn,
phá vỡ mạch kể ban đầu. ND phải thêm bớt
mới phù hợp.
3. Ghi nhớ ( SGK)

? Ngôi kể thứ 3 mang lại điều gì mới cho
đoạn văn hãy so sánh.

II. LUYỆN TẬP (20’)
Bài 1
HS tự làm. Từ Tôi trong đoạn văn được
Thay = từ “Mèn” hoặc Dế Mèn.

? Thay đổi ngôi kể thứ 3 sang ngôi kể 1.Ngôi
kể mới có sắc thái ntn?
- HS: Làm, trả lời

Đoạn văn mới kể = ngôi 3 mang nhiều tính
khách quan hơn ( đoạn cũ nhiều tính chủ
quan hơn) sự việc như là đang xẩy ra , hiển
hiện trước mắt người đọc qua giọng kể của
người trong cuộc.

Bài 2:
- HS tự làm.

? Cây bút thần được kể theo ngôi kể nào? Vì
sao?

+ Thay từ Thanh, chàng bằng từ “Tôi”

- HS: Trả lời

+ Ngôi kể 1 tô đẬm thêm sắc thái tình cảm
của đoạn văn.

? Vì sao truyện cổ tích hay được kể theo ngôi
thứ 3.

Bài 3:

Bài 5,6 làm ở nhà

- Cây bút thần được kể theo ngôi thứ 3 vì
không có nhân vật nào xưng tôi.


Bài 4:
- Vì kể theo ngôi thứ 3 thì nó giữ được không
khí truyền thuyết, cổ tích hơn. Giữ khoảng
cách rõ rệt giữa người kể và các nhân vật
trong truỵên.

3.Củng cố (3’)
- HS đọc bài đọc thêm.
- Nhắc lại đặc điểm của ngôi kể thứ I và thứ 3.
4. Hướng dẫn học ở nhà (2’)
- Xem lại bài học. Học thuộc ghi nhớ.
- Tập kể chuyện bằng ngôi kể thứ nhất.
- Đọc và soạn bài: Ông lão đánh cá và con cá vàng.