Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua các tác phẩm văn học

SKKN: Một số biện pháp pháp triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua…

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Bác Hồ đã dạy: “Tiếng nói là thứ của cải vô cùng lâu đời và vô cùng quý
báu của dân tộc, chúng ta phải giữ gìn nó, quý trọng nó.”
Ngôn ngữ có vai trò to lớn trong sự hình thành và phát triển nhân cách của
trẻ em. Ngôn ngữ là phương tiện giữ gìn bảo tồn, truyền đạt và phát triển những
kinh nghiệm lịch sử và phát triển xã hội của loài người. Trẻ em sinh ra đầu tiên
là những cơ thể sinh học, nhờ có ngôn ngữ là phương tiện giao lưu bằng hoạt
động tích cực của mình dưới sự giáo dục và dạy học của người lớn trẻ em dần
chiếm lĩnh được những kinh nghiệm lịch sử- xã hội của loài người và biến nó
thành cái riêng của mình. Trẻ em lĩnh hội ngôn ngữ sẽ trở thành những chủ thể
có ý thức, lĩnh hội kinh nghiệm của loài người xây dựng xã hội ngày càng phát
triển hơn.
Ngôn ngữ là phương tiện để phát triển tư duy, là công cụ hoạt động trí tuệ
và là phương tiện để giáo dục tình cảm, thẩm mỹ cho trẻ. Như vậy ngôn ngữ có
vai trò to lớn đối với xã hội và đối với con người. Vấn đề phát triển ngôn ngữ
một cách có hệ thống cho trẻ ngay từ nhỏ là nhiệm vụ vô cùng quan trọng.
Trẻ nhà trẻ 24- 36 tháng là thời kỳ tiền phát triển của ngôn ngữ, trẻ học
ăn học nói, người lớn nói thế nào trẻ bắt trước như vậy. Do đó việc giúp trẻ phát
triển ngôn ngữ mạch lạc, có ý nghĩa vô cùng quan trọng, nó tác động tới các mặt
Giáo dục cho trẻ. Vì vậy Giáo dục là một quá trình hình thành nhân cách được tổ
chức một cách có mục đích, có kế hoạch thông qua các hoạt động và quan hệ
giữa người giáo dục và người được giáo dục, nhằm truyền đạt và chiếm lĩnh
những kinh nhiệm xã hội của loài người.
Quá trình Giáo dục nhằm hình thành con người là một quá trình phát triển
con người một cách tổng thể về mọi mặt. Trong đó Giáo dục mầm non là bậc
học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân- mục đích chung của Giáo dục
mầm non là phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ. Đặt nền tảng cho sự phát
triển nhân cách sau này của trẻ, tạo điều kiện cho trẻ có những thói quen và hành

trang vững vàng bước trên con đường học tập cũng như trong cuộc sống. Chính
vì vậy đổi mới Giáo dục mầm non là một yêu cầu cấp thiết ở nước ta trong giai
đoạn hiện nay, nhằm thực hiện mục tiêu chiến lược phát triển Giáo dục mầm
non. Vì vậy Giáo dục được thông qua các hoạt động chơi và học trong trường
mầm non, một trong các hoạt động đó chính là hoạt động phát triển ngôn ngữ
cho trẻ.

- 1/ 24 -


SKKN: Một số biện pháp pháp triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua…

Con người muốn tồn tại thì phải gắn bó với cộng đồng, giao tiếp là một
đặc trưng quan trọng của con người mà ngôn ngữ lại là phương tiện để giao tiếp
quan trọng nhất, không có ngôn ngữ thì con người không thể giao tiếp được,
thậm chí không thể tồn tại được. Nhất là trẻ em một mầm non yếu ớt rất cần đến
sự chăm sóc bảo vệ của người lớn, ngôn ngữ chính là một trong những phương
tiện thúc đẩy trẻ trở thành thành viên của xã hội loài người. Ngôn ngữ là phương
tiện để trẻ có thể bày tỏ những nguyện vọng của mình từ khi còn rất nhỏ để
người lớn nói chung, người thân và cô giáo nói riêng có thể chăm sóc, điều
khiển, giáo dục trẻ là tiền đề quan trọng để trẻ tham gia vào mọi hoạt động.
Ngôn ngữ là công cụ để phát triển tư duy, trí tuệ, ngôn ngữ là sự hiện hữu của tư
duy, nhờ có ngôn ngữ mà tư duy của con người mới có thể hoạt động được. Vì
vậy tư duy và ngôn ngữ có mối quan hệ mật thiết với nhau, bổ xung hỗ trợ, tác
động qua lại ảnh hưởng mạnh mẽ đến nhau. Có phát triển ngôn ngữ cho trẻ thì
tư duy của trẻ mới được phát triển, ngược lại tư duy phát triển càng nhanh sự
phát triển của ngôn ngữ càng đầy đủ, chính xác hơn.
Ngôn ngữ là phương tiện giúp trẻ nhận thức về thế giới xung quanh đồng
thời là phương tiện để trẻ biểu hiện nhận thức của mình. Ngôn ngữ giúp trẻ tích
cực sáng tạo trong hoạt động trí tuệ. Việc phát triển trí tuệ cho trẻ không tách rời

việc phát triển ngôn ngữ. Nó có ý nghĩa quan trọng trong việc Giáo dục đạo đức
cho trẻ, trang bị cho trẻ những hiểu biết dồi dào về những tình cảm và hành vi
đạo đức phù hợp với xã hội mà trẻ đang sống. Góp phần giáo dục cho trẻ những
tình cảm thẩm mỹ cao đẹp, từ đó trẻ biết yêu cái đẹp và mong muốn tạo ra cái
đẹp. Ngôn ngữ hướng trẻ thực hiện tốt các yêu cầu do mình đề ra góp phần làm
cho cơ thể trẻ phát triển. Ngôn ngữ là phương tiện để trẻ trao đổi ý đồ chơi, giao
lưu những tình cảm trong lúc chơi phát triển khả năng tư duy và trí tưởng tượng
của trẻ. Ngôn ngữ không chỉ là phương tiện giúp trẻ nhận thức về thế giới xung
quanh mà còn là phương tiện để trẻ biểu hiện nhận thức của mình. Nhờ có ngôn
ngữ trẻ đã nhận thức về môi trường xung quanh và hoạt động với nó, đồng thời
trẻ cũng dùng ngôn ngữ để kể lại, miêu tả lại sự vật hiện tượng và những hiểu
biết của trẻ để trao đổi với mọi người. Ngôn ngữ đóng vai trò quan trọng trong
quá trình giáo dục trẻ trở thành những con người phát triển toàn diện.
Qua việc cho trẻ làm quen văn học chính là hình thành ở trẻ những tình
cảm đạo đức tốt đẹp những cảm xúc thẩm mỹ , phát triển trí tưởng tượng như:
Lòng yêu thiên nhiên ở cỏ cây hoa lá , long kính trọng yêu thương gần gũi
những người xung quanh trẻ như ông , bà, bố mẹ ,anh chị em .Thông qua hoạt
động này trẻ làm tái tạo và sáng tạo thêm những tình tiết của tác phẩm , thông
qua sự hiểu biết trí tưởng tượng của trẻ, đồng thời để trẻ học thuộc thơ.
- 2/ 24 -


SKKN: Một số biện pháp pháp triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua…

Trong những năm qua đội ngũ giáo viên mầm non đã từng bước khẳng
định về chuyên môn nghiệp vụ của mình, đã đầu tư vào bài dạy, các hoạt động
một cách tích cực. Song đối với việc thực hiện chương trình nhà trẻ vẫn còn
nhiều lúng túng nhất là độ tuổi 24 đến 36 tháng giáo viên vẫn còn xem nhẹ việc
tạo cơ hội cho trẻ được hoạt động, giao tiếp để phát triển ngôn ngữ. Có đầu tư
vào bài dạy, nhưng phương pháp và biện pháp để cho trẻ được tham gia vào các

hoạt động ngôn ngữ là rất ít. Khi tổ chức giờ kể chuyện cho trẻ môn học mà cô
có thể khai thác nhiều biện pháp giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, giáo viên chưa
biết linh hoạt tạo cơ hội cho trẻ hệ thống câu hỏi đàm thoại, giáo viên đưa ra hầu
như toàn câu hỏi đóng, trẻ không thể tư duy và ít sử dụng hệ thống câu đầy đủ
chủ ngữ và vị ngữ, từ đó dẫn đến việc trẻ hay nói cộc lốc, thiếu lễ phép.
Ngôn ngữ quyết định sự phát triển tâm lý cho trẻ – ngôn ngữ là công cụ,
là phương tiện giúp trẻ thực hiện được các hoạt động ở trường mầm non. Trẻ
không chỉ học để biết tiếng mẹ đẻ mà trẻ còn sử dụng nó để vui chơi, học tập,
ngôn ngữ được tích hợp trong tất cả các loại hình hoạt động ở mọi lúc mọi nơi
nhưng đa dạng và phong phú hơn cả là khi cho trẻ làm quen với tác phẩm văn
học. Đặc biệt ở lứa tuổi nhà trẻ 24-36 tháng trẻ nhờ việc tiếp xúc với các tác
phẩm văn học mà ngôn ngữ của trẻ được phát triển, vốn từ của trẻ được tăng dần
lên. Chính vì vậy đã thôi thúc tôi chọn đề tài: “ Một số biện pháp phát triển
ngôn ngữ cho trẻ thông qua các tác phẩm văn học” để làm đề tài viết sáng
kiến kinh nghiệm cho năm học này.
2. Mục đích của sáng kiến:
- Phát triển ngôn ngữ cho trẻ
- Phát triển vốn từ cho trẻ
- Giúp trẻ phát âm chuẩn, chính xác đúng Tiếng Việt
- Giúp giáo viên nắm được phương pháp, linh hoạt, chủ động khi dạy trẻ
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu :
Trẻ Nhà trẻ 24 - 36 tháng - Lớp D2 do tôi phụ trách
4. Phương pháp nghiên cứu :
- Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp trực quan
- Phương pháp đàm thoại
- Phương pháp thực hành
- Phương pháp thực hành, đánh giá.
5. Thời gian nghiên cứu :
Thời gian nghiên cứu từ tháng 9 năm 2016 đến tháng 04 năm 2017

- 3/ 24 -


SKKN: Một số biện pháp pháp triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua…

PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận
Trong quá trình phát triển toàn diện nhân cách con người nói chung và trẻ
Mầm Non nói riêng thì ngôn ngữ có một vai trò rất quan trọng không thể thiếu
được. Ngôn ngữ là phương tiện để giao tiếp quan trọng nhất đặc biệt đối với trẻ
nhỏ, đó là phương tiện giúp trẻ giao lưu cảm xúc với những người xung quanh
hình thành những cảm xúc tích cực. Ngôn ngữ là công cụ giúp trẻ hoà nhập với
cộng đồng và trở thành một thành viên của cộng đồng. Ngôn ngữ còn là phương
tiện giúp trẻ tìm hiểu khám phá, nhận thức về môi trường xung quanh, thông qua
cử chỉ lời nói của người lớn trẻ sẽ được làm quen với các sự vật, hiện tượng có
trong môi trường xung quanh. Nhờ có ngôn ngữ mà trẻ sẽ nhận biết ngày càng
nhiều màu sắc, hình ảnh… của các sự vật , hiện tượng trong cuộc sống hàng
ngày.
Đặc biệt đối với trẻ 24- 36 tháng cần giúp trẻ phát triển mở rộng các loại vốn
từ, biết sử dụng nhiều loại câu bằng cách thường xuyên nói chuyện với trẻ về
những sự vật, hiện tượng, hình ảnh…. mà trẻ nhìn thấy trong sinh hoạt hành
ngày, nói cho trẻ biết đặc điểm, tính chất, công dụng của chúng từ đó hình thành
ngôn ngữ cho trẻ.
2. Cơ sở thực tiễn
a. Tình hình thực tế của đơn vị.
Lớp học của tôi có 36 cháu và được phân ba cô. Trong quá trình chăm sóc
trẻ, tôi thấy ở lứa tuổi này trẻ còn rất hồn nhiên, ngộ nghĩnh, dễ thương, trẻ học
nhưng chưa biết chọn lọc cái gì nên học và không nên học, hơn nữa phần lớn bố
mẹ các cháu đều kinh doanh, sản xuất nên rất ít thời gian quan tâm đến các con,
một số phụ huynh còn chưa hiểu tầm quan trọng của việc hình thành thói quen

phát triển ngôn ngữ. Thời gian đầu trẻ đến lớp vẫn còn nói ngọng phát ngôn vẫn
chưa đầy đủ câu.
Đứng trước những đặc điểm tình hình đó nên tôi đã quyết định chọn đề tài “
Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ nhà trẻ 24-36 tháng thông qua
các tác phẩm văn học”
b. Những thuận lợi và khó khăn:
*Thuận lợi:
- Bản thân được sự giúp đỡ rất nhiều của Ban giám hiệu nhà trường về
mọi mặt, luôn sát sao tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi để tôi thực hiện việc
chăm sóc giáo dục trẻ hàng ngày nên tôi có nhiều thuận lợi trong việc chăm sóc
giáo dục trẻ của lớp mình.
- 4/ 24 -


SKKN: Một số biện pháp pháp triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua…

- Cô giáo nhiệt tình năng động sáng tạo, chịu khó làm đồ dùng đồ chơi
phục vụ các môn học, gây hứng thú, kích thích tình ham học ở trẻ bằng những sa
bàn, những bức tranh hấp dẫn với những con rối đáng yêu bằng những nguyên
vật liệu phế thải như: vải vụn, ống nhựa…, những bức tranh được tô màu hấp
dẫn có tính sáng tạo cao.
- Trẻ ham học hỏi và hiểu biết, thích được đọc thơ, kể chuyện, đóng kịch
cùng cô.
- Một số phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của việc thành thành phát
triển ngôn ngữ văn hóa văn minh cho trẻ nên phối hợp rất tốt với các cô trong
công tác chăm sóc và dạy trẻ
- Phần lớn phụ huynh học sinh đều quan tâm tới trẻ nên trẻ đi học đều tỷ
lệ chuyên cần đạt cao.
- Tôi luôn được sự quan tâm của ban giám hiệu nhà trường, sự lãnh đạo
của địa phương, bạn bè đồng nghiệp.

-Trẻ đều cùng một độ tuổi, các cháu đều nhanh nhẹn khỏe mạnh, biết
nghe lời cô giáo.
- Trẻ đi học đều và đúng giờ .
- Trường lớp xây dựng khang trang và đầy đủ đồ dùng để chơi.
- Một số phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của việc thành thành thói
quen hành vi, ngôn ngữ văn hóa văn minh cho trẻ nên phối hợp rất tốt với các cô
trong công tác chăm sóc và dạy trẻ.
- Bản thân luôn có tinh thần trách nhiệm, nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ,
tâm huyết với nghề và luôn phấn đấu rèn luyện mình để trở thành tấm gương
cho trẻ noi theo
* Khó khăn:
- 100% số trẻ mới đi học nên còn nhiều bỡ ngỡ với môi trường mới do đó trẻ
còn quấy khóc nhiều và nhút nhát, vì vậy trẻ chỉ nói được 1- 2 từ, không nói
được cả câu.
- Là địa phương nói ngọng L-N.
- Hệ thống kiến thức của trẻ còn nông cạn, trí nhớ của trẻ còn hạn chế, trẻ
chưa biết hết khối lượng các âm tiết cũng như trật tự các từ trong câu. Vì thế trẻ
thường bỏ bớt từ, bớt âm khi nói.

- 5/ 24 -


SKKN: Một số biện pháp pháp triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua…

- Một số phụ huynh còn xem việc nói của con cái mình là do quá trình
năm tháng và chưa thực sự hiểu rằng khi trẻ ở môi trường học tập trẻ được giao
tiếp qua đó ngôn ngữ của trẻ cũng được phát triển một cách toàn diện.
- Với những lý do trên thôi thúc tôi nghiên cứu đề tài để dần dần khắc
phục dạy trẻ để trẻ phát triển ngôn ngữ một cách đúng đắn tích cực nhất qua các
tác phẩm văn học

Dựa vào tình hình thực tế của trẻ trong lớp, tôi đã tiến hành thực hiện các
biện pháp sau:
- Biện pháp1: Phối kết hợp giữa giáo viên và phụ huynh
- Biện pháp 2: Chuẩn bị đồ dùng
-Biện pháp 3: Sử dụng các phương tiện giảng dạy
-Biện pháp 4: Gây hứng thú cho trẻ bằng các thủ thuật
-Biện pháp 5: Cho trẻ tìm hiểu về các nhân vật trong truyện, trong thơ một cách
có tổ chức.
-Biện pháp 6: Tổ chức cho trẻ xem sách có tranh minh họa nhằm phát triển cho
trẻ hình thức nhìn tranh tập kể chuyện.
-Biện pháp 7: Tổ chức cho trẻ tập kể chuyện cùng cô
3. Các biện pháp thực hiện
3.1. Biện pháp 1: Phối kết hợp giữa giáo viên và phụ huynh
Trường mầm non nơi tôi công tác thuộc khu vực cuối quận nền kinh tế
còn nghèo, chậm phát triển, trình độ dân trí thấp, phụ huynh chưa hiểu hết được
tầm quan trọng của việc giáo dục trẻ ở trường mầm non. Chính vì vậy công tác
tuyên truyền với phụ huynh là hết sức quan trọng và không thể thiếu.
Được sự thống nhất của ban giám hiệu nhà trường đầu năm tôi tổ chức
họp phụ huynh, trong buổi họp tôi tuyên truyền tới phụ huynh về tầm quan trọng
của việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng vì ở tuổi này trẻ chưa nói rõ
thậm chí có trẻ chưa biết nói chỉ nói được một tiếng. Tôi cho phụ huynh biết trẻ
đến lớp được học cái gì, được cô quan tâm chăm sóc dạy dỗ uốn nắn ở mọi lúc,
mọi nơi và trong mọi hoạt động như thế nào.
Được giao tiếp với trẻ cùng tuổi thuận lợi cho việc phát triển ngôn ngữ
của trẻ, từ đó phụ huynh đã hiểu và quan tâm đến việc học của con em mình ở
lớp. Thông qua buổi họp tôi đã tuyên truyền với phụ huynh về việc phát triển
ngôn ngữ của trẻ thông qua việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học để nhà
trường và gia đình phối kết hợp tạo điều kiện giúp trẻ phát triển ngôn ngữ một
cách nhanh chóng hoàn thiện .
- 6/ 24 -

SKKN: Một số biện pháp pháp triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua…

Ví dụ : Tôi dạy trẻ một tiết thơ : “Bạn mới” mời tất cả các bậc phụ huynh của
lớp ở lại dự.
Sau đó tôi trình bày một số biện pháp cụ thể về tiết học cho phụ huynh
biết được việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua tác phẩm văn học là một
tiết thơ trẻ được đọc thơ cùng cô thể hiện ánh mắt nụ cười băng nhũng tình cảm
trìu mến, sau khi giờ học kết thúc phụ huynh rất phấn khởi vì thấy con mình
được thể hiện tác phẩm văn học cùng cô rất hay chứ không phải con mình đến
lớp chỉ là ngồi chơi thôi.
Mặt khác tôi có kế hoạch tổ chức một hoạt động trò chuyện đàm thoại với trẻ
để phụ huynh trực tiếp tham dự. Trong giờ hoạt động này cô và trẻ cùng trò
chuyện đàm thoại rất tự nhiên, vui vẻ, trẻ hứng thú trò chuyện cùng cô. Phụ
huynh đã thấy trẻ đến lớp được giao lưu với cô với bạn rất tốt cho sự phát triển
của trẻ. Do đó phụ huynh rất quan tâm tới con mình và hoàn toàn tin tưởng cô
giáo chăm sóc giáo dục con em mình.
3.2. Biện pháp 2: Chuẩn bị đồ dùng
Bản thân tôi khẳng định: Đồ dùng dạy học là một trong những phương
tiện dạy học đạt kết quả cao nhất. Đồ dùng dạy học hấp dẫn sẽ giúp trẻ nhớ rất
lâu những kiến thức mà cô cung cấp nhất là khi trẻ được trực tiếp quan sát, trực
tiếp hoạt động, qua đó trẻ cảm nhận dược tình cảm, tích cách của các nhân vật
trong truyện một cách sâu sắc. Vì vậy trước khi tổ chức cho trẻ làm quen với
truyện tôi chuẩn bị đồ dùng thật chu đáo. Tranh ảnh hấp dẫn, rối, nhạc nền khi
kể phù hợp, sa bàn phù hợp khi kể, có thể cho trẻ xem đĩa, hình ảnh trên máy
tính...
Ví dụ: Để giờ kể chuyện đạt hiệu quả cao thì đồ dùng phục vụ giờ dạy phải đảm
bảo:
- Đồ dùng phải đẹp, màu sắc phù hợp đảm bảo tính an toàn (Không có cạnh

sắc nhọn) và vệ sinh cho trẻ (Không có bụi bẩn).
- Nếu là tranh vẽ phải đẹp, phù hợp với câu chuyện, phía dưới có chữ to
giúp cho việc phát triển từ của trẻ được thuận lợi.
- Đồ vật thật có liên quan đến câu chuyện
Khi kể chuyện hay đọc thơ cho trẻ nghe, việc cô đưa vào tiết học những
đồ dùng, đồ chơi sáng tạo, sinh động hấp dẫn ảnh hưởng đến sự phát triển toàn
diện về mọi mặt của trẻ. Lời nói như một phương tiện giao tiếp giữa cô và trẻ
làm tích cực hoá vốn từ, phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
- 7/ 24 -


SKKN: Một số biện pháp pháp triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua…

Khi sử dụng rối dẹt hay thú nhồi bông để kể chuyện có thể di chuyển từ
bên trái sang bên phải, từ gần đến xa tuỳ theo nội dung của từng câu chuyện và
có thể thay đổi hình dáng của con vật theo ý thích làm các nhân vật khác nhau
trong từng câu chuyện khác nhau. Tôi sưu tầm những mảnh vải vụn, len, chỉ,
hộp ống, lọ sữa, lọ nước rửa bát, xốp… để làm ra những con thú để làm ra
những nhân vật người thật ngộ nghĩnh thu hút sự chú ý của trẻ.
Ví dụ:
Trong chủ điểm “giao thông”, tiết dạy thơ “ Con tàu”. Tôi sử dụng mô
hình con tàu tự tạo từ những nguyên vật liệu bỏ đi để gây hứng thú cho trẻ.

Ảnh: Trẻ mô hình con tàu cho trẻ học
Ví dụ :
Khi tôi làm một chú thỏ bông cô đưa vào câu chuyện : “ Thỏ con không
vâng lời ”. Lúc này tôi có thể làm thỏ mẹ hoặc thỏ con cho xuất hiện nhân vật từ
xa tới gần… sao cho phù hợp với nội dung và tình tiết của chuyện.
Để giờ kể chuyện đạt hiệu quả cao thì đồ dùng phải đẹp, màu sắc phù hợp
đảm bảo tính an toàn ( không có cạnh sắc nhọn) và vệ sinh cho trẻ ( không bụi

bẩn).
Nếu là tranh vẽ phải đẹp, phù hợp với câu chuyện.
- 8/ 24 -


SKKN: Một số biện pháp pháp triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua…

Ảnh: Sa bàn truyện cho trẻ
V í d ụ: Trong chuyện “quả trứng”
Chuẩn bị:
Bộ kể chuyện “Quả trứng”
Bộ trang phục để trẻ diễn kịch: mũ đội có hình con gà trống, con lợn, con
vịt con, mô hình quả trứng
Ví dụ: Trong câu chuyện “cây táo”
Chuẩn bị
Quả táo xanh, quả táo vàng, phải to, tròn, đẹp, màu sắc rõ nét với nhiều kích
thước khác nhau.
Cành táo phải nhiều lá, nhiều quả, được cắm vào một chậu đẹp.
Tranh vẽ phải đẹp và sinh động, kích thước phù hợp không được to hoặc
nhỏ quá.
Sa bàn thấp: Có cây táo, ông, bé, gà trống, bươm bướm, mặt trời. Các nhân
vật này có gắn que để điều khiển được.
Với đồ dùng đồ chơi phù hợp với nhiều loại tiết dạy, dễ di chuyển và có thể
áp dụng ở mọi lúc mọi nơi, trong các tiết học và phù hợp với mọi lứa tuổi. Có
thể thu hút và thực sự lôi cuốn trẻ vào niềm say mê với những tiếng cười rộn rã
ngộ nghĩnh tuổi thơ. Với đồ dùng đồ chơi do cô tự sáng tạo phù hợp với từng
câu chuyện và phù hợp với lứa tuổi trẻ thu hút được sự chú ý nhiều hơn, trẻ
thích tham gia vào giờ học và các hoạt động hàng ngày.
- 9/ 24 -

SKKN: Một số biện pháp pháp triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua…

3.3. Biện pháp 3: Sử dụng các phương tiện giảng dạy
a. Chuẩn bị giáo án
- Giáo án cho giờ kể chuyện phải soạn một cách chu đáo, đầy đủ các
bước, đảm bảo nội dung với hệ thống câu hỏi mở và nội dung tích hợp phù hợp.
- Giáo án phải trình bày sạch sẽ, khoa học.
Ví dụ: Truyện ‘ Thỏ ngoan’’
I. Mục đích yêu cầu.
* Kiến thức.
- Trẻ nhớ tên truyện, tên nhân vật trong truyện.
- Trẻ hiểu nội dung truyện.
* Kĩ năng.
- Trẻ chú ý nghe cô kể chuyện, trả lời đúng câu hỏi của cô, to, rõ ràng,
mạch lạc, đủ câu.
- Trẻ biết thể hiện cảm xúc của mình khi nghe chuyện.
- Cung cấp vốn từ phản ứng ngôn ngữ nhanh nhạy, tích cực cho trẻ.
* Giáo dục.
- Biết quan tâm chăm sóc yêu thương bạn bè và mọi người xung quanh.
II. Chuẩn bị.
1. Đồ dùng sáng tạo
- Đồ dùng của cô:
- Giáo án điện tử
- Tranh minh họa truyện
III. Trình tự tiến hành.
 Hoạt động 1: Ổn định tổ chức
-Cô và trẻ cùng chơi trò chơi “ Con thỏ”.
-Trò chuyện về trò chơi


Hoạt động 2: Phương pháp hình thức tổ chức.

Cô giới thiệu tên truyện.
+ Cô kể lần 1: Không tranh
- 10/ 24 -


SKKN: Một số biện pháp pháp triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua…

Hỏi tên truyện, tên nhân vật.
+ Cô kể lần 2: Kết hợp powerpoint
- Hỏi trẻ tên truyện, tên nhân vật.
- Truyện kể về ai.
- Bác gấu đang đi giữa rừng thì gặp gì.
( Bác gấu … Bác ướt hết.)
- Bác gấu gõ cửa nhà ai. Và gọi như thế nào.
( Bác Gấu … và gọi. Cáo ơi ! … vào nhà với !)
-Cáo có cho bác Gấu vào trú nhờ không.
( Cáo không muốn mở cửa … Không vào được đâu !)
- Cáo không cho vào bác Gấu phải làm gì.
(Bác lại ra đi … và gọi. Cháu Thỏ ơi ! … cho bác vào với)
-Thỏ có cho bác Gấu vào trú nhờ không.
- Thỏ đã làm gì khi trông thấy bác Gấu.
(Thỏ vội chạy ra mở cửa… Lửa cháy bập bùng ấm áp quá)
- Bác Gấu đã nói gì với Thỏ.
( Thỏ ngoan quá ! Bác cảm ơn cháu ! )
+ Cô kể lần 3: Trên tranh truyện
- Hỏi lại tên truyện
 Hoạt động 3

Cho trẻ chơi trò chơi: Tập tầm vông
Hệ thống câu hỏi phải phù hợp với độ tuổi, kích thích trẻ nhận biết, phân
biệt sự vật hiện tượng tình huống mà trẻ đang trực tiếp tri giác.
Sử dụng phối hợp và hợp lý, hiệu quả các phương pháp giáo dục sẽ phát huy
tính chủ động tích cực của trẻ. Vì thế cho nên khi cho trẻ làm quen với tác phẩm
văn học tôi dùng kết hợp nhiều phương pháp để tất cả trẻ dược hoạt động một
cách tích cực và cụ thể là: ngoài phương pháp cũ tôi dùng thêm:
+ Nhập vai kể diễn cảm
+ Phương pháp cá thể hóa
- 11/ 24 -


SKKN: Một số biện pháp pháp triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua…

+ Phương pháp tích hợp
b. Sử dụng phần mềm PowerPoint.
Đối với trẻ mầm non việc được nhìn thấy các nhân vật trong chuyện, các
nhân vật đó lại ngộ nghĩnh, động đậy thì càng thu hút sự chú ý của trẻ. Do đó
ngoài làm đồ dùng bằng các nguyên vật liệu phế thải, vẽ tranh, làm sa bàn,…Tôi
đã tích cực học tập, chịu khó ứng dụng công nghệ thông tin vào tiết dạy. Tôi sử
dụng phần mềm Powerpoint tạo ra những slide có các hình ảnh ngỗ nghĩnh hoặc
tôi dùng máy ảnh quay phim, chụp ảnh thật từ thiên nhiên, từ các con vật, môi
trường sống…dùng phần mềm Phothop để cắt xén chỉnh sửa cho phù hợp với
nội dung bài dạy…tạo hiệu ứng để các con vật chuyển động từ trái sang phải, từ
trên xuống dưới thu hút sự chú ý của trẻ.
Ví dụ: Khi kể cho trẻ nghe câu chuyện “Cây táo”
Với câu chuyện này gồm rất nhiều nhân vật cần chuyển động và làm các
động tác như: Ông trồng cây táo xuống đất, bé tưới nước cho cây, gà trống đi
tới, bươm bướm bay tới đánh thức cây

Ảnh: tiết học của trẻ
Tôi đã ứng dụng phần mềm vào làm cho các nhân vật chuyển động …
Qua đó giúp trẻ hiểu được các hành động của các nhân vật làm cho trẻ nhớ hơn
về nội dung câu chuyện và giúp trẻ phát triển hơn về ngôn ngữ của mình mỗi khi
trẻ tập kể lại chuyện cùng với cô.
Việc sử dụng phần mềm vào tiết học còn giúp trẻ nhớ và hiểu nội dung
câu chuyện nhanh hơn, trong các bài thơ câu chuyện khi trẻ được nhìn thấy hình
ảnh nhân vật chuyển động phù hợp với từng nội dung bài học thì gây được hứng
- 12/ 24 -


SKKN: Một số biện pháp pháp triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua…

thú rất cao. Khi cô cho trẻ xem một hình ảnh nào đó thì trẻ có thể liên tưởng đến
nội dung một câu chuyện hay một bài thơ nào đó mà trẻ đã được học.
Từ đó ngôn ngữ của trẻ phát triển rất nhanh trẻ được tự mình nói theo ý
thích và nói theo sự hiểu biết của mình. Mặt khác việc ứng dụng phần mềm vào
trong tiết học không chỉ giúp cho trẻ nhanh thuộc bài thơ, hiểu nội dung câu
truyện mà còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ một cách mạnh mẽ, trẻ còn tự đặt tên
truyện theo ý mình .
3.4. Biện pháp 4: Gây hứng thú cho trẻ bằng các thủ thuật
Cùng với từng bài dạy tôi dùng các thủ thuật khác nhau để dẫn dắt vào bài
chuyển hoạt động một cách linh hoạt
Ví dụ
* Trong một tiết kể chuyện “ Thỏ con không vâng lời” vào đầu tôi cho trẻ
chơi “Trời nắng, trời mưa”
Hỏi trẻ : Con gì đi tắm nắng
Cô giới thiệu truyện và kể cho trẻ nghe
Sau đó cô kết hợp cho trẻ tri giác bằng tranh, con rối cho trẻ xem chương
trình “Bông hoa nhỏ”. Từ đó trẻ dễ nhận thấy biết tự nhận lỗi khi làm sai và phải

biết vâng lời mẹ qua câu chuyen giáo dục trẻ biết vâng lời ông bà, bố mẹ, các cô
biết yêu thương giúp đõ các bạn cùng lớp.
Ngoài ra để đưa trẻ vào tiết học bài mới đạt hiệu quả, tôi lựa chọn thủ
thuật phù hợp bài dạy thể hiện ánh mắt nụ cười, động tác minh hoạ để thu hút trẻ
bằng các trò chơi, câu đối.
Các thủ thuật: Trò chơi câu đố, bài hát, bài vận động có nội dung thích
hợp tôi nhẹ nhàng gây hứng thú cho trẻ tập trung vào giờ học.
* Ví dụ:
Truyện “Cóc gọi trời mưa”
- Thu hút trẻ chú ý nghe đọc chuyện
- Cô đọc truyền cảm nhấn mạnh những từ thể hiện thời tiết, cảnh vật mùa
hè
- “Trời nắng mãi, không có lấy một giọt mưa …”
- Trò chuyện với trẻ truyện cô vừa đọc :
+ Thời tiết như thế nào ?
- 13/ 24 -


SKKN: Một số biện pháp pháp triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua…

+ Cây ngô như thế nào?
+ Cây lúa như thế nào ?
+ Gà vịt như thế nào ?
+ Cóc làm gì?
+ Nghe tiếng cóc gọi ai xuất hiên?
+ Có mưa gà vịt như thế nào ? Lúa ngô như thế nào ?
Ví dụ
Trong giờ đọc thơ xe đạp
- Cô dắt chiếc xe đạp đến gần chỗ trẻ ngồi, vừa kéo vừa nói: “Kính
coong, kính coong …”,rồi hỏi trẻ :

- Cái gì đây?
- Chuông xe đạp kêu như thế nào?
- Cho trẻ chơi trò chơi vận động: Đoàn tàu nhỏ xíu
- Câu truyện “Cháu chào ông ạ” Tôi cho cho trẻ hát và làm động tác minh hoạ
nhẹ nhàng sau đó tôi trò chuyện dẫn dắt vào câu truyện.
*Trong giờ dạy thơ:
- Bài thơ “Con voi”: Tôi cùng trẻ làm động tác bắt chước dáng các con
vật, tạo dáng con voi để trẻ bước vào bài học một cách thoải mái.
- Bài thơ “con cua”: Tôi đọc câu đố về con cua sau tôi gơị ý trẻ giải đáp
câu đố dẫn dắt vào bài.
- Bài thơ “con cá vàng” Tôi cho trẻ quan sát nhận xét con cá đang bơi,
đang đớp mồi trong bể sau đó tôi dẫn dắt vào bài.
3.5. Biện pháp 5: Cho trẻ tìm hiểu về các nhân vật trong truyện, trong thơ một
cách có tổ chức:
Có thể nói giai đoạn nhà trẻ 24-36 tháng nhu cầu giao tiếp cũng như lời
nói của trẻ phát triển vô cùng mạnh mẽ, do đó bên cạnh việc dạy trẻ hiểu nội
dung của từng câu chuyện hay bài thơ cần dựa vào các phương tiện trực quan là
rất cần thiết. Từ đó phát triển ở trẻ khả năng phát âm, các chức năng giao tiếp và
khái quát hóa làm cho trẻ không chỉ nhớ từ, nắm vững từ mà còn học cách sử
dụng chúng phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp và theo ý mình.
Việc cho trẻ tìm hiểu về các nhân vật trong chuyện, hình ảnh trong thơ một
cách có tổ chức. Cô cho trẻ hoạt động với những con rối do cô làm ứng với các
- 14/ 24 -


SKKN: Một số biện pháp pháp triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua…

nhân vật trong chuyện, hình ảnh trong thơ, trên cơ sở hệ thống kiến thức đã
được cô cung cấp ở mọi lúc mọi nơi.

Ảnh: Mô hình rối tay góc sách truyện
Vì trẻ còn nhỏ vốn hiểu biết còn hạn chế nên vai trò của cô rất quan trọng,
tôi luôn hoà nhập với trẻ, cùng chơi với trẻ, đàm thoại, trò chuyện với trẻ không
những ở giờ làm quen với văn học mà còn thường xuyên trò chuyện, đàm thoại
với trẻ ở tất cả các hoạt động ở mọi lúc mọi nơi.
Ví dụ : Cô cầm chú vịt con lên và hỏi: Các con ơi đây là con gì ?, chú vịt này ở
trong câu chuyện nào ?, trong câu chuyện “ đôi bạn nhỏ” còn có ai nữa?, bạn gà
thì như thế nào?, con cáo trong câu truyện thì như thế nào?.
Cô luôn kích thích trẻ suy nghĩ và trả lời để tư duy trẻ phát triển kéo theo
ngôn ngữ cùng phát triển. Khi trẻ học được kinh nghiệm trao đổi trẻ sẽ tự trò
chuyện với nhau, cô giáo là người quan sát và giúp đỡ trẻ kịp thời đúng lúc khi
trẻ cần. Cô có thể tiến hành trong các giờ hoạt động và các môn học.
Ví dụ :
Khi cho trẻ tham gia hoạt động ngoài trời: Quan sát “cây dây leo” ngoài
việc tìm hiểu về đặc điểm cấu tạo của cây, cô còn dạy trẻ đọc thuộc bài thơ “Cây
dây leo”, như vậy không chỉ giúp trẻ củng cố được kiến thức mà còn mở rộng
vốn từ, tính liên tưởng, giúp trẻ phát triển ngôn ngữ một cách đẽ dàng, linh hoạt.
Ngoài ra trong giờ “ nhận biết tập nói ” cô cũng có thể kết hợp giúp trẻ tìm
hiểu về các nhân vật trong chuyện hoặc hình ảnh trong thơ.
- 15/ 24 -


SKKN: Một số biện pháp pháp triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua…

Ví dụ : Trong giờ nhận biết về các loại hoa, cô có thể tích hợp cho trẻ đọc bài thơ
: “ Hoa nở ” ( có tranh minh hoạ ).
Qua đó trẻ thấy được hình ảnh các loại hoa trong thơ đẹp với các từ láy
âm, láy vần như: tim tím, trắng tinh, xinh xinh… Giúp trẻ phát triển ngữ âm
tiếng việt tăng vốn từ biểu cảm.
Hay khi học về chủ điểm: Những con vật đáng yêu cũng góp phần giúp trẻ

hiểu thêm về các nhân vật trong chuyện
Ví dụ:
Trong câu chuyện: Đôi bạn nhỏ, trẻ biết được vì sao gà bới được đất để tìm
giun ăn còn vịt thì không bới được, nhưng vịt lại biết bơi lặn ngụp dưới ao sâu
còn gà thì không biết bơi. Trẻ biết được chân gà thì có móng nên bới đất được
còn chân vịt có màng không bới đất được chỉ dùng để bơi lội.
Qua giờ học đó mà trẻ có thể xây dựng cho mình những câu chuyện ngắn
để trẻ kể về các sự vật hiện tượng xung quanh trẻ, trên cơ sở cô cung cấp cho trẻ
những kiến thức cơ bản ban đầu.
Ví dụ:
Khi cho trẻ quan sát con gà, tìm hiểu về đặc điểm của nó cô sẽ cho trẻ
xem tranh (mô hình) và cho trẻ kể lại. Cô luôn gợi ý để giúp trẻ trả lời: Nhà con
có nuôi gà không? Con hãy kể cho cô và các bạn nghe về con gà nhà con nào?
Trẻ tự kể những gì trẻ biết, cô động viên trẻ.
Đây là một biện pháp rất tích cực để phát triển ngôn ngữ, khả năng tư duy
cho trẻ, qua đó trẻ không chỉ biết phân biệt cái tốt, cái xấu, cái thiện, cái ác mà
còn giúp trẻ tự do nói nên suy nghĩ của mình, tạo điều kiẹn phát triển ngôn ngữ
cho trẻ.
Nhìn chung với biện pháp cho trẻ tìm hiểu về các nhân vật trong truyện,
hình ảnh trong thơ một cách có tổ chức. Qua gần một năm thực hiện tôi thấy kết
quả khá khả quan, vốn từ của trẻ được tăng lên rõ rệt trẻ mạnh dạn hơn và luôn
thích được hoạt động.
3.6. Biện pháp 6: Tổ chức cho trẻ xem sách có tranh minh họa nhằm phát
triển cho trẻ kỹ năng nhìn tranh tập kể chuyện
Cho trẻ xem tranh liên quan đến câu chuyện.
Ví dụ : Tranh cây táo trong chuyện cây táo:
Tôi có thể cho trẻ tiếp xúc với vật thật trong sinh hoạt hàng ngày.
- 16/ 24 -

SKKN: Một số biện pháp pháp triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua…

Ví dụ : Cho trẻ quan sát và tiếp xúc với cây táo, quả táo.
Nói chuyện âu yếm, trò chuyện đàm thoại cùng với trẻ.
Cô giáo cung cấp cho trẻ những quyển sách tranh truyện đa dạng phong
phú về chủng loại, những câu chuyện có minh họa hình ảnh các nhân vật, sự
kiện, hiện tượng có thể hiện nội dung câu chuyện, những chuyện tranh chỉ có
hình ảnh được sắp xếp theo logic trật tự hoặc trẻ chỉ có thể đảo theo ý mình để
kể thành một câu truyện mà trẻ tưởng tượng ra, giúp trẻ không chỉ củng cố
những vốn từ đã có mà còn phát triển thêm những ngôn từ mới rất bất ngờ sinh
động do trẻ tích luỹ được và hình thành từ những gì trẻ được nhìn, được nghe và
thấy trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của trẻ. Đôi khi lời kể của trẻ có thể là
do bột phát do trẻ vừa nghĩ ra.
Ví dụ : Cho trẻ xem sách về các cô , bác trong nhà trẻ trường mầm non
Chuẩn bị : Ảnh chụp hoặc tranh vẽ các cô đang vui vẻ đón bé vào nhóm
Tiến hành :
Cô cho trẻ ngồi xung quanh bức tranh , vùa cho trẻ xem cô vừa trò chuyện với
trẻ về các cô
Cho trẻ chỉ nói tên cô, đồ dùng, trẻ nói tên trang phục, đầu tóc, khuôn mặt của
các cô mà trẻ biết
Việc tổ chức cho trẻ xem sách có tranh minh họa sẽ hướng được sự chú ý
của trẻ vào việc xem xét một cách chi tiết những gì thể hiện trong tranh, tạo
hứng thú cho trẻ giúp trẻ phát triển các thao tác tư duy khác nhau dẫn đến hình
thành ở trẻ kỹ năng không chỉ nhắc lại lời của cô giáo mà tự trẻ cũng thể hiện
được sự phát hiện của mình. Những hình ảnh minh họa trong tranh sẽ là chỗ dựa
để khêu gợi kinh nghiệm của trẻ và phát triển ngôn ngữ mới cho trẻ.

- 17/ 24 -

SKKN: Một số biện pháp pháp triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua…

Ảnh: sách truyện tự tạo
Việc tổ chức cho trẻ đọc sách có tranh minh họa có ý nghĩa rất quan trọng,
nó không chỉ lôi cuốn trẻ vào những bức tranh mà còn giúp trẻ nhớ lại trình tự
nội dung câu chuyện mà mình đã được nghe kể. Với biện pháp này vai trò của
cô giáo là không thể thiếu, cô cần hoạt động cùng với trẻ, giúp trẻ tháo gỡ khi
gặp khó khăn. Phải tổ chức kể chuyện cho trẻ một cách có hệ thống chỉ trong
điều kiện như vậy trẻ mới được rèn luyện sự chăm chú nghe, hiểu và sau đó kể
lại. Kết quả là vốn từ của trẻ được tích luỹ có thể ngay trong quá trình kể lại, trẻ
có thể thêm bớt lời kể theo khả năng diễn đạt của mình nhưng vẫn bám vào nội
dung cốt chuyện. Khi đó vốn từ của trẻ được tăng lên ngôn ngữ được phát triển
thêm một bậc thang mới.
3.7. Biện pháp 7: Tổ chức cho trẻ tập kể chuyện cùng cô
Để có một giờ dạy tốt trước hết phải rèn luyện cho trẻ nề nếp trong học tập đó là
cơ sở ban đầu hỗ trợ cho giờ dạy đạt kết quả cao. Trong lớp học tôi chia ra từng
tổ, trong mỗi tổ đều có các cháu có khả năng tiếp thu bài khác nhau: Giỏi có,
khá có, trung bình và yếu cũng có. Đối với những cháu khuyết tật như khiếm thị,
khiếm thính tôi sắp xếp cho trẻ ngồi ở gần cô, thuận lợi cho việc nghe, nhìn của
trẻ.
Để phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 đến 36 tháng tuổi trong giờ kể chuyện
đạt kết quả cao tôi đã tiến hành như sau:
 Hoạt động 1. Gây hứng thú cho trẻ.
Bằng các thủ thuật: Câu đố, thơ, bài hát, bài vận động có nội dung thích hợp tôi
nhẹ nhàng gây hứng thú cho trẻ tập trung vào giờ kể chuyện.
- 18/ 24 -


SKKN: Một số biện pháp pháp triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua…

Ví dụ: Trong giờ kể chuyện “Cây táo” tôi cho trẻ vận động bài “Cây cao –
cây thấp”
Động tác 1. Cây cao ( Trẻ kiễng chân, hai tay giơ cao)
Động tác 2. Hái hoa (Trẻ guộn tay đưa xuống dưới)
Động tác 3. Cây thấp (Trẻ ngồi xuống, tay buông xuôi)
Trẻ vận động xong, tôi cho trẻ xếp hàng ngồi xuống theo hình chữ U.
 Hoạt động 2. Nội dung chính.
Trong giờ kể chuyện tôi luôn luôn chú ý cho trẻ đọc và phát triển từ, chú ý
sửa sai cho trẻ khi trẻ đọc chưa đúng, khi đó theo tôi thì có thể thực hiện như
sau:
+ Cô kể cho trẻ nghe toàn bộ câu chuyện lần 1 bằng cử chỉ, điệu bộ.
+ Sau đó cô kể cho trẻ nghe câu chuyện lần 2 bằng tranh minh hoạ.
Ví dụ: Cô vừa kể cho các con nghe câu chuyện “Cây táo” câu chuyện sẽ
hay hơn khi có tranh minh hoạ. Trong tranh có từ “Cây táo” các con đọc từ “Cây
táo” (Cả lớp đọc hai lần, sau đó hai trẻ đọc lại).
+ Cô kể cho trẻ nghe lần hai bằng tranh minh hoạ, vừa kể cô vừa chỉ vào
nhân vật.
Cô sử dụng hệ thống câu hỏi mở để trẻ tư duy và trẻ lời được câu hỏi của
cô.
Ví dụ: Trong chuyện cây táo
- Cô vừa kể cho các con nghe chuyện gì nhỉ? (Trẻ trả lời “Chuyện Cây táo ạ)
- Trong chuyện có những nhân vật nào?( Ông, bé, gà trống, bươm bướm và Mặt
trời)
- Ai trồng cây táo? (ông). Cô cho trẻ đọc từ “ông”.
- Ai tưới nước cho cây táo? (Em bé). Cô cho trẻ đọc từ “Em bé”.
- Con gì đến động viên cây mà nó gáy “ò ó o”? (Con gà trống). Cô cho trẻ đọc từ
“con gà trống”.
- Cả con gì đến động viên cây nữa? (con bươm bướm). Cô cho trẻ đọc từ “bươm
bướm”.
+ Sau đó tôi giảng nội dung câu chuyện, giải thích các từ khó và cho trẻ

đọc các từ khó.
- 19/ 24 -


SKKN: Một số biện pháp pháp triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua…

Ví dụ: Trong chuyện cây táo có từ “sưởi nắng”, “bật ra”, cô cho trẻ đọc
các từ này.
+ Cuối cùng tôi kể cho trẻ cho trẻ nghe câu chuyện lần 3 bằng sa bàn.
 Hoạt động 3. Kết thúc giờ học.
Bằng nhiều cách khác nhau tôi cho trẻ kết thúc giờ học một cách nhẹ
nhàng thoải mái.
Ví dụ: Kết thúc giờ học tôi cho trẻ tôi cho trẻ cùng hát bài “Đố quả” và
cho trẻ thăm vườn cây ăn quả.
Ví dụ: Kết thúc giờ học kể chuyện “ Thỏ ngoan”
Tôi tổ chức cho trẻ chơi trò chơi “ Trời nắng – tời mưa”, chuyển hoạt
động.
Trong các giờ kể chuyện tôi cho trẻ tự kể lại câu chuyện mà trẻ đã được
học. Để góp phần phát triển ngôn ngữ cho trẻ thì mỗi câu chuyện cần được kể đi
kể lại nhiều lần trong cùng một giờ học hay ở mọi lúc mọi nơi. Sau đó cô tổ
chức cho trẻ kể lại chuyện theo nhóm, trẻ cùng nhau kể lại những câu chuyện đã
được nghe bám vào nội dung câu chuyện nhưng đôi khi nó được phức tạp hóa
dần lên theo cách hiểu của trẻ. Theo hệ thống kiến thức mà trẻ tích luỹ được và
được biểu đạt bằng lời, trẻ có thể cùng nhau mô tả kỹ hơn về từng nhân vật tăng
số lượng hành động do các nhân vật thể hiện, kể lại mối quan hệ giữa các nhân
vật . Trẻ cũng có thể kể cùng nhau kể thêm về sự giống nhau giữa các nhân vật.
Nhìn chung việc tổ chức cho trẻ tập kể chuyện cùng nhau giúp trẻ hiểu
thêm về nội dung câu chuyện, rèn kỹ năng kể lại, củng cố vốn từ cho trẻ. Nhắc
những gì trẻ đã kể và bổ xung những gì còn thiếu để giúp trẻ tích cực hóa vốn từ
và phát triển ngôn ngữ một cách hoàn thiện hơn.

4. Kết quả đạt được
Qua một năm thực hiện và vận dụng một số biện pháp tôi đã có một kết
quả rất khả thi với lớp mình phụ trách.
a/ Đối với giáo viên :
- Nâng cao được về mặt chuyên môn, tích cực tham gia học hỏi kinh nghiệm
của đồng nghiệp bạn bè .
- Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào các tiết học đạt hiệu quả cao
hơn
- Nâng cao kỹ năng xử lý tình huống sư phạm.
- 20/ 24 -


SKKN: Một số biện pháp pháp triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua…

-Có thêm kinh nghiệm làm đồ dùng đồ chơi tự tạo từ các nguyên liệu, phế
liệu dễ tìm.
-Đa dạng hình thức trong các tiết dạy để trẻ hứng thú và đạt kết quả cao
b/ Đối với trẻ
- Trẻ hứng thú tham gia vào các hoạt động của cô cũng như trong tiết học .
- Với phương pháp trò chuyện với trẻ ở mọi lúc mọi nơi ngôn ngữ của trẻ
phát triển mạnh, các từ loại trong vốn từ của trẻ được mở rộng .
- Trẻ biết sử dụng nhiều loại câu thể hiện sự hiểu biết và nhu cầu giao tiếp
của mình .
- Trẻ thuộc thơ, nhớ tên truyện, tên nhân vật trong chuyện và hiểu nội dung
truyện, biết bắt chước giọng của nhân vật trong truyện.
- Kết quả học tập của trẻ được nâng cao rõ rệt thể hiện qua bảng khảo sát sau:
Xếp loại
Tiêu trí
Kiến thức
Kỹ năng

Tốt

Khá

Trung bình.

Số lượng %

Số lượng %

Số lượng %

30

84%

3

8%

3

8%

25

69%

7

19%

4

11%

Qua kết quả đó tôi miệt mài nghiên cứu tài liệu, các phương tiện thông tin
đại chung đồng nghiệp và đưa một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ từ
24 đến 36 tháng tuổi thông qua giờ kể chuyện.
Với trẻ 24 đến 36 tháng tuổi rất thích nghe kể chuyện và rất hứng thú với hoạt
động này. Chính vì vậy mà tôi muốn thông qua giờ van h ọc để phát triển ngôn
ngữ
c/ Đối với phụ huynh:
Phụ huynh nhận thức rõ được tầm quan trọng của việc cho trẻ đi học từ lứa
tuổi mầm non. Do đó, phụ huynh quan tâm hơn đến việc chăm sóc giáo dục trẻ.
Các bậc cha mẹ đã có thói quen liên kết phối hợp chặt chẽ với giáo viên trong
việc chăm sóc giáo dục trẻ, trao đổi với giáo viên bằng nhiều hình thức: thông
qua bảng thông tin dành cho cha mẹ, trao đổi trực tiếp với giáo viên trên lớp......
Để việc giáo dục đạt hiệu quả tốt nhất tôi dã phối hợp chặt chẽ với phụ
huynh, từ đầu năm giáo viên đã thông báo chương trình học của cả một năm cho
phụ huynh nắm được.
- 21/ 24 -


SKKN: Một số biện pháp pháp triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua…

Tuyên truyền với phụ huynh về lợi ích của môn văn học trong quá trình
giáo dục trẻ. Đến đầu chủ điểm tôi cho phụ huynh muợn phô tô những câu
truyện đã chọn cho phụ huynh xem .Phát cho phụ huynh nhũng bản phụ huynh

phô tô để phụ huynh kể cho con em mình nghe.
Giáo dục lễ giáo cho trẻ không thể tách rời khỏi gia đình vì giáo dục tình
yêu là nội dung cơ bản của giáo dục lòng nhân ái cho trẻ.
Giáo viên luôn trò chuyện tuyên truyền với phụ huynh về các nội dung
giáo dục đạo đức ,hành vi đạo đức phù hợp với trẻ để phụ huynh phối hợp rèn
trẻ và dạy trẻ tại gia đình .
Phụ huynh trẻ cũng nhận thức được tầm quan trọng của việc hình thành và
phát triển ngôn ngữ cho trẻ do đó phụ huynh đã tin tưởng cô hơn.
Quan tâm tới việc dạy dỗ con em mình, tích cực thu gom nguyên vật liệu
ủng hộ cô giáo trong việc làm đồ dùng đồ chơi, thường xuyên ủng hộ các phong
trào của trường.
Trong giáo dục phát triển ngôn ngữ văn hóa cho trẻ nhỏ, những tác động
giáo dục cần thống nhất, tránh mâu thuẫn nhau. Việc thống nhất những tác động
giáo dục không chỉ được thực hiện trong trường mầm non hay trong gia đình mà
còn phải thống nhất trong nhận thức và hành động giáo dục giữa trường mầm
non với các gia đình, giữa cô giáo với cha mẹ các cháu. Điều đó rất cần cho sự
hình thành và phát triển ngôn ngữ cho trẻ với con người và cuộc sống xung
quanh.
Trong buổi họp mặt đầu năm tôi mạnh dạn trao đổi với phụ huynh về tầm
quan trọng của việc hình thành phát triển ngôn ngữ cho trẻ tuổi nhà trẻ.
Phụ huynh lớp tôi phần lớn đều làm may thời gian chiếm rất nhiều nên ít
có thời gian dạy con, qua các cuộc họp phụ huynh hoặc những buổi truyền thông
tôi luôn phổ biến và tuyên truyền cách nuôi dạy con theo khoa học và việc hình
thành phát triển ngôn ngữ cho trẻ đối với trẻ lúc ở nhà. Phụ huynh dành thời
gian chăm sóc con cái như vệ sinh cá nhân, vệ sinh thân thể, , phụ huynh phải
luôn mẫu mực trong giao tiếp ở nhà để trẻ noi theo. Đồng thời chú ý sửa sai trẻ
kịp thời những thiếu sót trong giao tiếp đối với bạn bè, đối với người lớn. Giúp
việc hình thành phát triển ngôn ngữ của trẻ theo khoa học và đi đến thống nhất
trong việc chăm sóc - giáo dục trẻ
Ví dụ: Qua giờ đón, trả trẻ tôi tuyên truyền kiến thức nuôi dạy trẻ hoặc trao

đổi cùng phụ huynh về tình hình của trẻ ở lớp, về những biểu hiện tốt và chưa
- 22/ 24 -


SKKN: Một số biện pháp pháp triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua…

tốt của từng trẻ và những biện pháp giáo dục để các bậc cha mẹ biết mà phối
hợp với cô giáo.
Ngược lại các bậc phụ huynh cũng cũng nên tranh thủ thời gian này để
phản ánh cho cô giáo biết về những đặc điểm của con mình, nhằm phối hợp với
giáo viên gióa dục trẻ có hiệu quả hơn.. Phối hợp cùng phụ huynh rèn một số
thói quen cho trẻ như: như sủa sai cho trẻ khi trẻ nói ngọng , khi trẻ chưa nói
được đủ câu
Cha mẹ tin tưởng vào kết quả giáo dục của nhà trường, thông cảm, chia sẻ
những khó khăn của cô giáo
Tích cực phối kết hợp cùng Nhà trường và giáo viên cùng chăm sóc giáo
dục trẻ, giúp trẻ phát triển toàn diện về các mặt Đức - Trí- Thể- Mĩ.
Phụ huynh tích cực ủng hộ các nguyên vật liệu, phế liệu để giáo viên làm
thêm nhiều đồ dùng đồ chơi tự tạo phục vụ cho cô và trẻ hoạt động.
PHẦN III: KẾT LUẬN
1. Kết luận
Muốn phát triển ngôn ngữ cho trẻ cần phải áp dụng nhiều biện pháp khác
nhau, luôn mang đến nhiều cái mới, những hình ảnh đẹp tạo hứng thú cho trẻ.
Thường xuyên cho trẻ tiếp cận với nhiều sách tranh có nhiều hình ảnh minh họa
tạo điều kiện cho trẻ được diễn đạt bằng ngôn ngữ của trẻ. Giáo viên tích cực
nghiên cứu đưa ra nhiều câu hỏi mở phù hợp với nội dung từng bài thơ, câu
chuyện, từ cụ thể trong cùng hoàn cảnh. Đồng thời thường xuyên trò chuyện với
trẻ, khi cô đọc thơ hay kể chuyện cho trẻ cô cần đặt câu hỏi để trẻ phải suy nghĩ
giúp trẻ phát triển tư duy, trí tuệ … Thường xuyên nghiên cứu làm đồ dùng sáng
tạo đưa vào các tiết học để dạy trẻ kích thích tính tò mò ham hiểu biết ở trẻ. Mặt

khác gia đình và nhà trường cần có ý thức trau dồi ngôn ngữ cho trẻ ở mọi lúc
mọi nơi thông qua các hoạt động hàng ngày, cần tạo điều kiện cho trẻ được nói,
trả lời qua đó trẻ hiểu và ngôn ngữ của trẻ được phát triển.
2. Bài học kinh nghiệm:
Muốn giúp trẻ từ 24 tháng đến 36 tháng tuổi phát triển ngôn ngữ thông qua
giờ kể chuyện tôi rút ra một số bài học kinh nghiệm như sau:
- Nắm vững đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của trẻ để có biện pháp giáo dục phù
hợp. Vận dụng cấc biện pháp giáo dục mọi lúc, mọi nơi. Chú ý đến trẻ cá biệt,
luôn tạo ra niềm tin, sự hứng thú cho trẻ.
- Cần phát huy tính tích cực, thu hút sự chú ý và tạo hứng thú cho trẻ bằng các
thủ thuật như trò chơi, câu đố, thơ, hát, hò, vè....

- 23/ 24 -


SKKN: Một số biện pháp pháp triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua…

- Đầu tư thời gian để nghiên cứu kĩ đề tài để có các phương pháp dạy học cụ thể,
phù hợp và đạt hiệu quả tốt nhất.
- Trước khi thực hiện một đề tài phải chuẩn bị chu đáo đồ dùng trực quan cũng
như gợi mở kiến thức cho trẻ. Thông qua các hoạt động ở mọi lúc, mọi nơi nhằm
phát triển ngôn ngữ cho trẻ
3. Đề xuất- kiến nghị
a. Đối với nhà trường:
- Tạo điều kiện cho giáo viên tham quan học hỏi dự giờ những tiết dạy giỏi, dạy
mẫu của trường, của quận…
- Trang bị đầy đủ cơ sơ vật chất, đồ dùng dạy học cho cô và trẻ hơn nữa.
-Tổ chức các lớp bồi dưỡng nâng cao trình độ ứng dụng CNTT vào giảng dạy
Tôi mong rằng sẽ nhận được sự đóng góp của các đồng chí lãnh đạo và
chị em đồng nghiệp giúp cho tôi làm tốt hơn nhiệm vụ của mình, góp phần vào

sự nghiệp chăm sóc giáo dục trẻ ngày một tốt hơn.
b. Đối với Phòng Giáo dục:
Tổ chức bồi dưỡng thường xuyên cho các giáo viên mầm non chuyên đề về
phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24- 36 tháng tuổi, giúp giáo viên nắm bắt tiếp cận
những vấn đề đổi mới.
- Tổ chức nhiều tiết kiến tập thường xuyên hơn về phát triển ngôn ngữ cho
trẻ 24- 36 tháng tuổi.
Trên đây là một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ nhà trẻ thông qua
hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học, tạo điều kiện phát triển kịp
thời ngôn ngữ cho trẻ. Vậy mong các bạn đồng nghiệp cùng tham khảo và đóng
góp ý kiến giúp bản sáng kiến của tôi thêm hoàn thiện.
Tôi xin trân thành cảm ơn!

- 24/ 24 -


SKKN: Một số biện pháp pháp triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua…

- 25/ 24 -