Giáo án Ngữ văn 6 bài 4: Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự

Tiết 14 :

Chủ đề và dàn bàI của văn tự sự
A - Mục tiêu cần đạt
1/Kiến thức
- Yêu cầu về sự thống nhất chủ đề trong một văn bản tự sự.
- Những biểu hiện của mối quan hệ giữa chủ đề sự việc
trong văn tự sự.
- Bố cục của bài văn tự sự.
2/ Kỹ năng
- Rèn luyện kỹ năng tìm chủ đề, làm dàn bài và viết dduwowcj
phần mở bài cho bài văn tự sự.
B. Chuẩn bị thầy và trò.
- GV: Bài soạn, SGV, sách chuẩn kiến thức, kỹ năng
- HS: sgk, vở soạn.
C - Tiến trình bài dạy
* ổn định lớp :
* Bài cũ :
- Sự việc trong văn tự sự phải đảm bảo những yêu cầu gì ?
- Nhân vật trong văn tự sự có gì đáng chú ý ?
* Bài mới : Giới thiệu trực tiếp.
Hoạt động của GV và
TaiLieu.VN

Nội dung cần đạt
Page 1


HS
* Cho HS đọc bài văn I. Tìm hiểu chủ đề và dàn bài
(SGK)

của bài văn tự sự.
1) Chủ đề của bài văn tự sự.
? Việc Tuệ Tĩnh u tiên
chữa trị trớc cho chú bé
con nhà nông dân bị gãy
đùi nói lên phẩm chất gì
của nời thầy thuốc ?

+ Hết lòng yêu thơng, cứu giúp ngời
bệnh, chữa trị u tiên cho ngời bệnh
nặng, chứ không u tiên cho ngời sang
giàu.

- Giáo viên : Chủ đề là
vấn đề then chốt, là ý
chính mà ngời kể muốn
thể hiện trong văn bản.
? Vật theo em chủ đề + Ca ngợi ý đức của Tuệ Tĩnh
của truyện này là gì ?
? Chủ đề đó đợc thể + Hết lòng yêu thơng,cứu giúp ngời
hiện chủ yếu ở những lời bệnh
nào ?
+ Ngời ta cứu giúp nhau chuyện
ân huệ
? Hãy chọn nhan đề phù + Cả 3 nhan đề trong SGK đều phù
hợp đặt cho truyện ?
hợp.
? Em có thể đặt tên + Một lòng vì ngời bệnh, Ai có
khác nữa đợc không ?
bệnh hiểm nghèo hơn thì chữa trị

cho ngời đó trớc

TaiLieu.VN

Page 2


- Cho 1 học sinh đọc lại 2) Dàn bài của văn tự sự.
bài văn.
? Phần mở bài có vai trò + Giới thiệu chung về danh y Tuệ Tĩnh
gì ?
và sự hết lòng yêu thơng, cứu giúp ngời bệnh của ông.
? Phần thân bài có vai + Kể lại diễn biến sự việc : Sự lựa
trò gì ?
chọn và quyết định của Tuệ Tĩnh,
chữa trớc cho ngời bị bệnh nặng hơn.
? Phần kết bài có vai trò + Kết cục của sự việc : Tuệ Tĩnh tiếp
gì ?
tục công việc cứu ngời của mình.
- Cho 2 học sinh đọc ghi II. Ghi nhớ.
nhớ.
- Giáo viên nhấn mạnh,
khắc sâu, yêu cầu học III. Luyện tập :
sinh học thuộc.
Bài 1 :
- Hớng dẫn học sinh làm
bài tập 1, 2 tại lớp.
? Chủ đề của truyện + Biểu dơng ngời trung thực, tố cáo kẻ
nhằm biểu dơng và chế lợi dụng chức quyền để mu lợi riêng.
diểu điều gì ?

? Sự việc nào thể hiện + Sự việc lời thỉnh cầu Xin roi của
tập trung cho chủ đề ?
ngời nông dân đối với nhà vua.
? Chỉ ra 3 phần : Mở bài, + Mở bài : Câu 1
thân bài và kết bài của
truyện ?
TaiLieu.VN

Page 3


+ Thân bài : Phần giữa
+ Kết bài : Câu cuối
? Truyện này với truyện * Giống nhau: Kể theo trật tự thời gian
về Tuệ Tĩnh có gì giống
Bố cục 3 phần rõ rệt
nhau về bố cục và khác
nhau về chủ đề ?
*Khác nhau: - NV trong phần thởng
ít hơn
- Chủ đề nằm trong sự suy đoán
của ngời đọc
- Kết thúc ở bất ngờ thú vị
? Sự việc trong phần + Lời cầu xin phần thởng lạ lùng cách
thân bài thú vị ở chổ làm thông minh để trừng trị tên cận
nào ?
thần.
Bài 2 :
- MB trong ST,TT nêu lên - ST,TT nêu tình huống vua chuẩn bị
điều gì ? MB trong STH kén rể.

gơm có gì khác ?
- STH gơm: giới thiệu rõ hơn ý cho mợn
- Qua truyện về TTĩnh gơm tất sẽ dẫn đến việc trả gơng sau
và 2 MB của 2 truyện, em này.
thấy có mấy cách MB ?
- + 2 cách: giới thiệu
chủ đề câu chuyện
TT kể tình huống
nảy sinh câu chuyện
+ Cũng cố bài : Nhắc lại kiến thức về chủ đề và dàn bài của
bài văn tự sự.
TaiLieu.VN

Page 4


+ Híng dÉn häc ë nhµ :
- Häc sinh lµm bµi tËp 4 (s¸ch bµi tËp trang 21).

TaiLieu.VN

Page 5


Tiết 15 :
Chủ đề và dàn bàI của văn tự sự

A - Mục tiêu cần đạt
1/Kiến thức
- Yêu cầu về sự thống nhất chủ đề trong một văn bản tự sự.

- Những biểu hiện của mối quan hệ giữa chủ đề sự việc
trong văn tự sự.
- Bố cục của bài văn tự sự.
2/ Kỹ năng
- Rèn luyện kỹ năng tìm chủ đề, làm dàn bài và viết đợc phần
mở bài cho bài văn tự sự.
B. Chuẩn bị thầy và trò.
- GV: Bài soạn, SGV, sách chuẩn kiến thức, kỹ năng
- HS: sgk, vở soạn.
C - Tiến trình bài dạy
* ổn định lớp :
* Bài cũ :
- Chủ đề là gì ? Nêu chủ đề của truyện sự tích hồ Gơm ?
* Bài mới :

TaiLieu.VN

Page 6


Hoạt động của GV và HS
Bài tập 1

Nội dung cần đạt
II. Luyện tập

? Chủ đề của truyện này - Biểu dơng ngời trung thực đợc viên
nhằm biểu dơng điều gì ? ngọc quý dâng tiến vua
Chế giễu điều gì ?
- Tố cáo kẻ lợi dụng chức quyền để mu

lợi riêng.
? Sự việc nào thể hiện tập - Lời thỉnh cầu Xin roi của ngời nông
trung chủ đề ?
dân đối với nhà vua.
? Chỉ ra
truyện ?
+ Mở bài :

+ Thân bài :

TaiLieu.VN

3

phần

của - Mở bài, thân bài, kết bài.
Một ngời nông dân tìm đợc một viên
ngọc quý liền muốn đem dâng tiến
nhà vua.
Ông tìm đến cung điện và nhờ các
quan trong triều bảo làm cách nào gặp
đợc nhà vua. Một trong các quan hỏi
ông ta cần gặp nhà vua để làm gì .
Ngời nông dân bèn kể lại chuyện muốn
dâng vua viên ngọc quý. Viên quan nọ
bảo đợc tôi sẽ đa anh vào gặp nhà vua
với điều kiện anh phải chia cho tôi một
nửa phần thởng của nhà vua nếu
không thì thôi. Ngời nông dân đồng ý

và viên quan nọ liền dẫn ông ta vào
cung vua. Vua cầm lấy viên ngọc và
bảo :

Page 7


Thế anh muốn ta thởng cho anh cái gì
bây giờ ? Ngời nông dân bèn tha :
Xin bệ hạ hãy thởng cho hạ thần 50 roi,
hạ thần không muốn gì hơn cả. Chỉ
có điều là hạ thần đã đống ý chia cho
viên quan đã đa thần vào đây một
nửa số phần thởng của bệ hạ. Vậy xin
bệ hạ hãy thởng cho mỗi ngời 25 roi
+ Kết bài :

Nhà vua bật cời, đuổi tên cận thần ra,
và thởng cho ngời nông dân mọt
nghìn rúp.

? Truyện này với truyện Tuệ c) So sánh với truyện về Tuệ Tĩnh.
Tĩnh có gì giống nhau về
bố cục, khác nhau về chủ Giống nhau: Kể theo trật tự thời gian
đề ?
Bố cục 3 phần rõ rệt
Khác nhau: - NV trong phần thởng ít
hơn
+ Chủ đề :
- Tấm lòng thơng yêu ngời bệnh của

Tuệ Tĩnh
- Ngời có tấm lòng trung thực.
? Sự việc trong phần thân - Lời cầu xin phần thởng lạ lùng. Cách
bài thú vị ở chổ nào ?
làm thông minh để trị tên cận thần.
Bài tập 2:

TaiLieu.VN

Page 8


? Mở bài và kết bài của
truyện Sơn Tinh và Thuỷ
Tinh đều đã giới thiệu rõ
tình huống và kết cục của
câu chuyện. Em hãy chỉ ra
điều đó?

- Mở bài : Hùng Vơng thứ 18 có một ngời
con gái tên là Mỵ Nơng, ngời đẹp nh
hoa, tính nết hiền dịu. Vua cha yêu thơng nàng hết mực, muốn kén cho con
một ngời chống thật xứng đáng.
- Kết bài : Từ đó oán nặng thù sâu,
hàng năm Thủy Tinh làm ma to, bão lụt
dâng nớc đánh Sơn Tinh. Nhng năm
nào cũng vậy, thần nớc đánh mỏi mệt,
chán chê vẫn không thắng nổi thần núi
để cớp Mỵ Nơng đành rút quân về.

* Cũng cố : Giáo viên hệ thống lại bài giảng.
- Chủ đề là vấn đề chủ yếu mà ngời viết muốn đặt ra trong
văn bản.
- Dàn bài gồm 3 phần.
* Dặn dò : Làm BT 4 SBT.
- Hãy suy nghĩ, nếu ngời nông dân nhận tiền và chia tiền cho
tên cận thần thì ý nghĩa của truyện sẽ nh thế nào ? Từ đó rút ra
kết luận

TaiLieu.VN

Page 9