Giáo án Ngữ văn 7 bài 27: Những trò lố hay là Varen và Phan Bội Châu

Văn bản: NHỮNG TRÒ LỐ HAY LÀ VA- REN VÀ PHAN BỘI CHÂU
-Nguyễn Ai QuốcA- Mục tiêu bài học: Giúp HS:
- Hiểu đợc giá trị của đoạn văn trong việc khắc họa sắc nét 2 nhân vật Va ren và
Phan Bội Châu với 2 tính cách, đại diện cho 2 lực lợng XH phi nghĩa và chính
nghĩa- Thực dân Pháp và nhân dân Việt Nam, hoàn toàn đối lập nhau trên đất nớc ta thời Pháp thuộc.
- Rèn kĩ năng kể chuyện và phân tích nhân vật trong quá trình so sánh đối lập.
B- Chuẩn bị:
- Gv: Tranh ảnh về Bác Hồ , Phan Bội châu. Những điều cần lưu ý: Tìm hiểu về
cuộc đời của Phan Bội Châu, đặc biệt là từ khi ngời chí sĩ yêu nớc dấn thân vào
cuộc Cách mạng cứu nớc cho đến ngày bị bắt về nớc 1925.
-Hs:Bài soạn
C- Tiến trình lên lớp:
I- HĐ1:Khởi động(5 phút)
1.Ổn định lớp
2. Kiểm tra:
Em hãy nêu những nét đặc sắc về ND, NT của văn bản Sống chết mặc bay ?
3. Bài mới:
Nguyễn ái Quốc là tên c.tịch HCM (1919-1945). Trên đất nớc Pháp từ 19221925, bút danh Nguyễn ái Quốc đã gắn với tờ báo Ngời cùng khổ và nhiều tp
xuất sắc khác trong đó có Những trò lố hay là Va ren và Phan Bội Châu - viết
1925.
II-HĐ2:Đọc- Hiểu văn bản (65 phút)
Hoạt động của thầy-trò

TaiLieu.VN

Nội dung kiến thức

Page


A-Tìm hiểu bài:

- Dựa vào chú thích*, em hãy giới thiệu 1 vài nét I- Tác giả – tác phẩm:
về tác giả và tác phẩm ?
1- Tác giả: Nguyễn ái Quốc
(1890-1969), quê Kim Liên- Nam
Đàn- Nghệ an.
- Là lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt
Nam, là nhà văn, nhà thơ, là danh
nhân văn hóa thế giới.
2- Tác phẩm: Đăng trên báo Ngời
cùng khổ số 36-37, năm 1925.
+Gv: Đây là truyện ngắn hiện đại được viết bằng
tiếng Pháp.
II-Kết cấu:
+Hướng dẫn đọc: Đọc với giọng kể chuyện vừa
bình thản, vừa dí dỏm hài hớc.
+Giải nghĩa từ khó.
- Đây là truyện ngắn được sáng tạo bằng h cấu:
nghĩa là tưởng tượng từ cái có thật. Vậy theo em
chuyện gì có thật ? Chuyện gì là do tưởng tượng
mà có?
- Em hiểu những trò lố trong truyện này là
những trò như thế nào ? Ai là tác giả của những
trò lố đó ?
- Truyện được kể theo trình tự nào ?
- Truyện có những nhân vật chính nào ?
- Ta có thể chia VB thành mấy phần ?

-Thể loại: Truyện ngắn hiện đại
- Chuyen có thật: nhân vật Va- ren
toàn quyền Pháp tại Đông Dương,

Phan Bội Châu - nhà yêu nước
đang bị bắt giam tại Hà Nội,
phong trào đấu tranh đòi thả Phan
Bội Châu.
- Chuyện tưởng tượng: Cuộc tiếp
kiến của Va- ren và Phan Bội
Châu.
- Trò lố: là trò nhố nhăng, bịp
bợm, đáng cười của Va- ren- người hứa sang Việt Nam chăm sóc
Phan Bội Châu.
- Kể theo trình tự thời gian: từ khi
Va- ren xuống tàu đến khi tới xà
lim giam cụ Phan Bội Châu tại
HN.

+HS đọc phần đầu.

TaiLieu.VN

Page


+GV: Mở đầu truyện, tác giả đã giới thiệu với
*Bố cục: 3 phần.
chúng ta nhân vật Va ren và việc y sang Đông D- Từ đầu->bị giam trong tù: Lời
ương nhận chức toàn quyền. Đây là phần mở
hứa của Va ren với Phan Bội
đầu giới thiệu nhân vật và tình huống truyện.
Châu.
- Nhân vật Va ren được giới thiệu bằng một lời

- Tiếp->không hiểu Phan Bội
hứa, đó là lời hứa gì ?
Châu: Cuộc gặp gỡ giừa Va ren và
- Tại sao lại là nửa chính thức hứa ? mà không
Phan Bội Châu.
phải là chính thức hứa ? (Hứa không chính thức
- Còn lại: Thái độ của Phan Bội
để dễ thay đổi ý).
Châu qua lời các nhân chứng.
- Em có nhận xét gì về lời hứa của Va ren ?
III-Phân tích:
1- Lời hứa của Va- ren với Phan
- Hắn hứa như vậy để nhằm mđ gì ? (gây uy tín). Bội Châu:
- Vì sao hắn phải hứa nh vậy ? (là do sức ép của
công luận ở Pháp và ĐD.
- Va ren hứa sẽ chăm sóc cụ Phan Bội Châu đến
khi nào ?
- Em hiểu thế nào là yên vị ? (ngồi yên vào chỗ).
- Qua việc hứa này ta hiểu gì về Va ren?

- Ông Va ren đã nửa chính thức
hứa sẽ chăm sóc vụ Phan Bội
Châu.
=> Lời hứa mập mờ, chứa đựng
sự hài
hước, lố bịch.
- Ngài chỉ muốn chăm sóc đến khi
nào yên vị thật xong xuôi ở bên ấy
đã.

=>Coi lời hứa không quan trọng
+GV: Qua đoạn mở đầu, Va ren hiện lên như 1
bằng việc ổn định công việc của
nhân vật trào phúng. Khi người kể chuyện tự đặt mình.
câu hỏi: Giả thử cứ cho rằng 1 vị toàn quyền ĐD
mà lại biết giữ lời hứa đi chăng nữa, thì chúng ta
vẫn đợc phép tự hỏi:
Liệu quan toàn quyền Va ren sẽ chăm sóc vụ ấy
vào lúc nào và ra làm sao.
- Đây là lời kể hay lời bình, của ai ?
- Cách dùng từ của tác giả ở lời bình này có gì
đáng chú ý ?

TaiLieu.VN

Page


- Qua lời bình, ta thấy đợc thái độ và tình cảm gì -Lời bình:Liệu quan toàn quyền
của tác giả đối với Va ren ?
Va ren sẽ chăm sóc vụ ấy vào lúc
nào và ra làm sao.
Tiết 2
- Sử dụng 1 loạt từ nghi vấn
+ GV: Một lời hứa không đáng tin. Đó là 1 khía
cạnh của trò lố bịch trước khi gặp Phan Bội
Châu Bây giờ chúng ta sẽ theo dõi tiếp, theo dõi
bằng đôi cánh của trí tưởng tượng, những trò lố =>Thể hiện thái độ mỉa mai, châm
biếm, giễu cợt và khinh bỉ.
chính thức của Va ren.

- Hai nhân vật Va ren và Phan Bội Châu được
giới thiệu qua những chi tiết nào ? (Va ren: con
người phản bội giai cấp vô sản Pháp, con người
bị đuổi ra khỏi tập đoàn, con người ruồng bỏ quá
khứ, lòng tin giai cấp, kẻ phản bội nhục nhã.
Phan Bội Châu: con người đã hi sinh cả gia đình
và của cải, con người bị kết án tử hình vắng mặt,
con người đang bị đầy đọa trong nhà giam, ngày
2-Cuộc gặp gỡ giữa Va ren và
đêm bị bóng dáng máy chém đe dọa vì tội yêu
Phan Bội Châu :
nước, vị anh hùng xả thân vì đôc lập).
- Giới thiệu về 2 nhân vật có sự t- Khi giới thiệu lai lịch của 2 nhân vật, tác giả đã
ương phản đối kháng nhau:
sử dụng biện pháp NT gì ?
- Qua lời giới thiệu, 2 nhân vật được hiện lên
như thế nào?
- Từ đó ta thấy được thái độ gì của tác giả đối
với nhân vật ?
- Va ren đã tuyên bố và khuyên Phan Bội Châu
những gì ?

+ Va ren là 1 tên toàn quyền, 1 kẻ
bất lương, là kẻ thống trị.
+ Phan Bội Châu chỉ là 1 ngời tù,
1 ngời Cách mạng vĩ đại nhng bị
thất bại và bị đàn áp.
=>Thể hiện thái độ khinh rẻ kẻ
phản bội và ngợi ca ngợi người
yêu nớc.

- Số lượng lời văn dành cho việc khắc họa nhân
vật Va ren nhiều hay ít ? Điều đó thể hiện dụng y
*Va ren:
gì của tác giả ?
- Bằng chính lời lẽ của mình, Va ren đã bộc lộ
nhân cách nào của y ?
- Cũng bằng lời lẽ đó, Va ren đã bộc lộ thực chất
lời hứa chăm sóc Phan Bội Châu như thế nào ?

TaiLieu.VN

->Số lượng từ ngữ lớn, hình thức
ngôn ngữ trần thuật độc thoại- Có
tác dụng khắc họa tính cách nhân
vật.

Page


(Không phải vì giúp đỡ Phan Bội Châu mà là ép
buộc cụ từ bỏ lí tưởng và DT mình. Không
phải vì tự do của Phan Bội Châu mà vì quyền lợi
của nước Pháp, trực tiếp là danh dự của Va ren.
Lời hứa chăm sóc Phan Bội Châu không chỉ là
lời hứa suông mà con là trò bịp bợm, đáng cời).
- Trước những lời lẽ của Va ren thì Phan Bội
Châu như thế nào ?
- Em có nhận xét gì về thái độ im lặng dửng dưng của Phan Bội Châu ?

=>Là kẻ thực dụng đê tiện, xảo
quyệt, dối trá, bẩn thỉu, sẵn sàng
làm mọi thứ chỉ vì quyền lợi cá
nhân.

- Khi kể và tả về thái độ của 2 nhân vật này, tác
giả đã sử dụng phương thức nào ?
- GV: Đây là 1 bút pháp, 1 cách viết vừa tả vừa
gợi, rất thâm thúy, sinh động, lí thú.
- Qua lời miêu tả ta thấy Phan Bội Châu hiện lên
là ngời nh thế nào ?
+GV: Với kẻ thù ngòi bút Nguyễn ái Quốc mang
tính chiến đấu mạnh mẽ. Còn với người anh
hùng dân tộc ngòi bút ấy mềm mại, nâng niu,
trân trọng. Tuy không miêu tả chi tiết, song hình
tượng Phan Bội Châu vẫn rõ nét, luôn song hành
với nhân vật Va ren như 1 đối xứng của 2 màu
sắc đối chọi nhau trong một họa phẩm.
+Hs đọc phần 3.

* Phan Bội Châu:

- Thái độ của Phan Bội Châu thể hiện qua chi
tiết nào?

- Im lặng dửng dưng.

=>Đó là thái độ coi thường, khinh
- Em có suy nghĩ gì về cái nhếch mép chỉ diễn ra bỉ.
1 lần của Phan Bội Châu và lời bình của tác giả

cho đó là cái mỉm cười kín đáo, vô hình ? (Sự
đối đáp không bằng lời mà bằng cử chỉ).
-> Sử dụng phương thức đối lập.
- Đoạn cuối có chi tiết:
Sự việc này có thật hay do tác giả tưởng tượng ?

TaiLieu.VN

Page


Chi tiết tưởng tượng này có ý nghĩa gì ? (Đoạn
cuối là hư cấu tưởng tượng mang tính NT cao).
- Tại sao lại tách ra thêm 1 phần TB ? (Tách
như vậy là để tạo ra cách dẫn truyện hóm hỉnh,
thú vị làm tăng thêm ý nghĩa của vấn đề).

=>Là người yêu nước vĩ đại, hiên
ngang, bất khuất.

- Các biểu hiện đó cho thấy Phan Bội Châu đã
có thái độ như thế nào đối với Va ren ?
- Thái độ ấy toát lên đặc điểm nào trong nhân
cách của Phan Bội Châu ?
III-HĐ3:Tổng kết(5 phút)
- Em hãy nêu những nét đặc sắc về ND, NT của
VB ?

3- Thái độ của Phan Bội Châu
- Em có nhận xét gì về đặc điểm văn chương của qua lời các nhân chứng:

Nguyễn ái Quốc - Hồ Chí Minh?
- Đôi ngọn râu mép của người tù
nhếch lên 1 chút rồi lại hạ xuống
-Hs đọc ghi nhớ
ngay và cái đó chỉ diễn ra 1 lần
thôi.
IV-HĐ4:Luyện tập, củng cố(10 phút)
Bài 1

- Mỉm cười 1 cách kín đáo và vô
hình.

-Hs làm cá nhân-Gv gọi hs làm
-Gv nhận xét
Bài 2

- Phan Bội Châu nhổ vào mặt VR.

- Giải thích cụm từ "Những trò lố" trong nhan đề
->H cấu tưởng tượng
tác phẩm?

-> Phan Bội Châu coi thường và
khinh bỉ Va ren.

TaiLieu.VN

Page

=>Nhân cách cứng cỏi, kiêu hãnh,
không chịu khuất phục kẻ thù.
IV-Tổng kết:
*Ghi nhớ: sgk (95 ).
-Tác phẩm của Nguyễn ái Quốc Hồ Chí Minh vừa mang tính NT
cao, vừa mang tính t tưởng, tính
chiến đấu sắc bén.
B-Luyện tâp:
Bài 1:Tình cảm của tác giả đối với
PBC:
Kính trọng trước khí phách kiên
cường , bất khuất của cụ
Bài 2:Dùng cụm từ “Những trò
lố” trong nhan đề trực tiếp vạch
trần hành động lố lăng, bản chất
xấu xa của Va ren
V- HĐ5:Đánh giá(3 phút)
-Gv đánh giá tiết học
VI-HĐ6:Dặn dò(2 phút)
- Học thuộc ghi nhớ, làm tiếp phần luyện tập.
- Soạn bài: Dung cụm C-V để mở rộng câu (tt)

TaiLieu.VN

Page