Đề cương và đáp án chi tiết môn Tư tưởng Hồ Chí Minh

Câu 1: Phân tích nguồn gốc tư tưởng lý luận đối với việc hình thành
TT HCM. Liên hệ trách nhiệm bản thân.
a. Kn: TT HCM là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những
vẫn đề cơ bản của cách mạng VN; kết quả của sự vận dụng và phát triển
sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lenin vào điều kiện cụ thể của nước ta, kế thừa và
phát triển cá giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn
hóa nhân loại; là tài sản tinh thần vô cùng to lớn và quý giá của Đảng, dân
tộc ta, mãi mãi soi đường cho sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta giành
thắng lợi.
b.Nguồn gốc tư tưởng, lý luận
-Truyền thống văn hóa dân tộc
Thứ nhất, đó là chủ nghĩa yêu nước và ý chí bất khuất trong đấu tranh
dựng nước và giữ nước của dân tộc.
Thứ hai, là tinh thần nhân nghĩa, truyền thống đoàn kết, tương thân,
tương ái
Thứ ba là truyền thống lạc quan yêu đời.
Thứ tư là truyền thống cần cù, dũng cảm thông minh sáng tạo trong sản
xuất và chiến đấu.
-Tinh hoa văn hóa nhân loại.
+Văn hóa phương Đông: TT Nho giáo, phật giáo, Lão giáo đã có ảnh
hưởng rất lớn tới HCM.
VD:Thượng trí hạ ngu
Quân tử tiểu nhân
Dân ngu cu đen
Vai u thịt bắp,mồ hôi dầu
Nhất nam viết hữu, thật nữ viết vô.
Trong tác phẩm nho giáo của mình bác sử dụng khá nhiều mệnh đề nho giáo và đưa
vào đó những nội dung và ý nghĩa mới. VD: tư tưởng chung quân ái quốc: "Quân đội
chung với đảng, hiếu với dân, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt
qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng."
Trong quan điểm nho giáo về bản chất con người, Mạnh Tử "Nhân chi sơ, tính bản

thiện", Tuân Tử " Nhân chi sơ tính bản ác", Bác đưa nội dung mới như "Ngủ thì ai
cũng là người lương thiện/Tỉnh dậy phân ra tính dữ hiền/ Hiền dữ đâu phải…"
Rèn luyền đạo đức cách mạng:"Gạo đem vào giã bao đau đớn/Gạo giã xong rồi
trắng tựa bông/ Sống ở trên đời người cũng vậy/ gian nan rèn luyện mới thành công".
Đạo đức cách mạng không phải từ trên trời rơi xuống mà do rèn luyện mà ra cũng
như ngọc càng mài càng sáng. Đó là sự thể hiện triết lý trong nho giáo tu thân, tề gia,
trị quốc, bình thiên hạ. Bác luôn là tấm gương về đạo đức và phong cách sống

+Văn hóa phương Tây
-Chủ nghĩa Mác-Lenin
VD. Bác vận dụng quan điểm, lập trường củ chủ nghĩa Mác Leenin: dĩ bất biến, ứng
vạn biến
Bài thơ "học đánh cờ" nói lên quan điểm toàn diện đồng thời là là phương châm chỉ
đạo chiến lược đối với cách mạng VN: "Phải nhìn cho rộng, suy cho kỹ/ Kiên quyết,
không ngừng thế tấn công / Lạc nước, hai xe đành bỏ phí/ Gặp thời, một tốt cũng
thành công"


Câu 2 Phân tích quan điểm Hồ Chí Minh về quyền dân tộc và sự vận
dụng của ĐCS VN trong việc xây dụng và bảo vệ tổ quốc hiện nay.
a. Quan điểm
-Quyền độc lập, tự do
-Quyền bình đẳng dân tộc
-Quyền bất khả xâm phạm
KL:Ngoài quyền dân tộc, vấn đề dân tộc trong tt HCM không rập khuôn
trong những nguyên lý, lý luận có sẵn, lý luận đấu tranh giai cấp vào điều
kiện ở thuộc địa mà cơ sự kết hợp hài hòa giữa vấn đề dân tộc và giai cấp,
độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa
quốc tế. TT HCM về quyền dân tộc đã phát triển và bổ sung những quan
điểm chủ nghĩa mác lenin, đóng góp rất lớn vào kho tàng lý luận CM của

thời đại, làm phong phú thêm CN Mac lenin về CM thuộc địa .
Tóm lại, tư tưởng HCM về quyền dân tộc là sự vận dụng sáng tạo chủ
nghĩa Mac lenin trong điều kiện cụ thể của VN; mang tính khoa học và
tính cách mạng sâu sắc, triệt để, đáp ứng được đòi hỏi của dân tộc, phù
hợp với xu thế phát triển của thời đại. Trở thành ngọn đuốc soi đường cho
nhân dân ta đấu tranh cách mạng và giành được thắng lợi. Thực tiễn cách
mạng VN đã khẳng định sự đúng đắn của TT HCM.
b. Sự vận dụng của Đảng hiện nay.(T63)
-Nhận thức và giải quyết đúng đắn vấn đề dân tộc trên lập trường giai cấp
-kiên định mục tiêu, con đường xây dựng đất nước,theo định hướng xã
hội chủ nghĩa
-phái huy sức mạnh đoàn kết dân tộc trong công cuộc đổi mới.
-Xây dựng Đảng trong sạch vững mạnh , nâng cao năng lực lãnh đạo và
sức chiến đấu của Đảng
c.Liên hệ
-TT HCM về quyền dân tộc bao quát những vấn đề cơ bản, cốt lõi nhất trên cơ sở vận
dụng sáng tạo quan điểm chủ nghĩa M.L. Tư tưởng đó trở thành tài sản vô giá, cơ sở
lý luận và kim chỉ nan cho ĐCSVN luôn đề ra những đường lối vừa bảo đảm được
quyền dân tộc, vừa phù hợp với hoàn cảnh thực tiễn, vừa đáp ứng xu thế phát triển
của thời đại.
-Đảng luôn quán triệt sâu sắc trong toàn Đảng, toàn dân trong quan điểm của HCM
về quyền dân tộc bao gồm quyền tự do và quyền bình đẳng, về sự kết hợp vấn đề dân
tộc với giai cấp, chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa quốc tế, độc lập dân tộc với CNXH.
-Nôi dung mới của sự kết hợp vấn đề với vấn đề giai cấp, chủ nghĩa yêu nước với tinh
thần quốc tế được Đảng xác định: Thực hiện công bằng xã hội, chống áp bức bất
công; đấu tranh khắc phục tư tưởng hành động tiêu cực; đấu tranh làm thất bại mọi
âm mưu chống phá của các thế lực thù địch . Phấn đấu đến năm 2020, nước ta cơ bản
chở thành 1 nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Đây chính là định hướng để nhận
thức và giải quyết vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp hiện nay.
-Đảng kiên trì con đường xây dụng đất nước đi theo CNXH, xem đó là điều kiện để

đảm bảo về quyền dân tộc.
+Đại hội XI của Đảng đã khẳng định:" Trong bất kỳ tình huống nào,..phải kiên trì
mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội". Kiên trì ngọn cờ độc lập dân tộc và
CNXH là tư tưởng xuyên xuốt quá trình CMVN. Độc lập dân tộc là điều kiện tiên quyết


để thực hiện CNXH, ngược lại xây dựng CNXH đem lại cuộc sống ấm lo hạnh phúc
cho nhân dân ta là nhân tố cơ bản đảm bảo vững chắc cho nền độc lập dân tộc..
-Để đảm bảo quyền độc lập dân tộc, Đảng ta luôn cố gắng phát huy khối đại đoàn
kết dân tộc trong công cuộc đổi mới. Báo cáo chính trị đại hội thứ 11 của Đảng ta xác
định"Đại đoàn kết dân tộc là đường lối chiến lược của CMVN"
-Đảm đương nhiệm vụ bảo vệ nền độc lập dân tộc và xây dụng CNXH, Đảng ta quán
triệt tư tưởng Xây dựng đảng trong sạch vững mạnh, nâng cao năng lực và sức chiến
đấu của Đảng. Đại hội 11 đã đề cập đến 8 vấn đề cơ bản trong xây dựng Đảng.
+VD Vụ giàn khoan 981

Câu 3.Phân tích giá trị lý luận thực tiễn TT HCM về cách mạng giải
phóng dân tộc.
a. khái niệm
-Vấn đề CMGPDT là một trong những nội dung cơ bản của hệ thống quan
điểm lý luận HCM.
- TT HCM về CMGPDT là
b. TT HCM về CMGPDT.
-Cách mạng giải phóng dân tộc muốn thắng lợi phải đi theo con đường
cách mạng vô sản
-Cách mạng giải phóng dân tộc thuộc địa phải do chính Đảng của giai cấp
công nhân lãnh đạo.
-Lực lượng giải phóng dân tộc là lực lượng của toàn dân
-Mối quan hệ giữa cách mạng thuộc địa với cách mạng vô sản thế giới..
-Cách mạng giải phóng dân tộc phải được tiến hành bằng con đường cách

mạng bạo lực
c. Mối quan hệ giữa CM thuộc địa với CM vô sản thế giới
d. CMGPDT phải được tiến hành bằng con đường bạo lực.
e. Kết luận -Liên hệ.
-TTHCM về CMGPDT đã phát triển và bổ sung những quan điểm chủ
nghĩa mác lenin, đóng góp rất lớn vào kho tàng lý luận CM của thời đại,
làm phong phú thêm CN Mac lenin về CM thuộc địa .
Câu 4. Phân tích và chứng minh quan điểm của HCM: CMXH là con
đường phát triển của CMVN. Ý nghĩa quan điểm trên đối với cách
mạng VN hiện nay.
a.Quan điểm(T67)
-HCM tiếp cận CNXH từ lập trường yêu nước và khát vọng giải phóng
dân tộc.
-HCM tiệp cận CNXH từ phương diện đạo đức.
-HCM tiếp cận CNXH trên truyền thống lịch sử, văn hóa và con người
VN
b. Ý nghĩa.(T89)
Vận dụng TT HCM về CNXH và con đường quá độ lên CNXH chúng ta
cần phải tập chung giải quyết những vấn đề quan trọng:
+Kiên trì mục tiêu độc lập dân tộc và CNXH


+Phát huy quyền làm chủ của nhân dân, khơi dậy mạnh mẽ tất cả các
nguồn lực, trước hết là nội lực để đẩy mạnh CNH-HĐH đất nước gắn liền
với phát triển kinh tế tri thức.
+Kết hợp sức mạng dân tộc với sức mạng thời đại
+Chăm lo xây dựng đảng vững mạnh, làm trong sạch bộ máy nhà nước,
đẩy mạnh đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, thực hiện cần,
kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư để xây dựng CNXH
Câu 5. Phân tích quan điểm HCM về Đảng cầm quyền và sự vận dụng

của ĐCS VN trong giai đoạn hiện nay(T101)
a.Quan điểm
-K/n:Đảng cầm quyền là đảng tiếp tục lãnh đạo cách mạng trong điều
kiện Đảng đã lãnh đạo nhân dân giành được chính quyền nhà nước và trực
tiếp lãnh đạo bộ máy nhà nước đó để tiếp tục hoàn thành sự nghiệp cách
mạng dân tộc dân chủ và CNXH.
Mục đích, lý tưởng của Đảng:
"Những người cộng sản chúng ta không một phút nào được quên lý
tưởng cao cả của mình là phấn đấu cho Tổ quốc hoàn toàn độc lập, cho
CNXH hoàn toàn thắng lợi.
b. nội dung:
Thứ nhất, Đảng cầm quyền, dân là chủ. Mọi quyền hành đều từ nhân dân.
Thứ hai, khi Đảng cầm quyền, đảng viên được giao quyền nhưng không
được xa rời nhân dân, không được tha hóa.
Thứ ba, Đảng cầm quyền là đứng trước thử thách nặng lề với nhiệm vụ
xây dựng xã hội mới, làm cho nhân dân được lo ấm, được học hành.
c.Vận dụng (T114)
Câu 6. Phân tích quan điểm HCM về mối quan hệ giữa đảng với nhân
dân và sự vận dụng của ĐCS VN trong xây dựng Đảng hiện nay.
-ND: T109
-Vận dụng:
+TTHCM về quy luật ra đời và bản chất giai cấp công nhân của ĐCSVN
đã bổ sung và phát triển những quan điểm của chủ nghĩa M.L, đóng góp
những luận điểm sáng tạo vào kho tàng lý luận M.L
+Quan niệm của HCM về mqh giữa Đảng và nhân dân là sự vận dụng
sáng tạo chủ nghĩa M.L trong điều kiện cụ thể của VN; mang tính khoa
học và tính cách mạng sâu sắc, triệt để, đáp ứng được đòi hỏi của dân
tộc, phù hợp với xu thế phát triển của thời đại. Trở thành ngọn đuốc soi
đường cho nhân dân ta đấu tranh cách mạng, đi lên xây dựng CNXH và
giành được những thắng lợi. Thắng lợi của sức mạnh quần chúng trong

CMVN, của công cuộc đổi mới và xây dựng CNXH là minh chứng hùng
hồn cho đường lối của Đảng ta về mối quan hệ giữa Đảng và nhân dân.


+Bước vào thời kỳ CNH-HĐH đất nước, đến nay luận điểm "Đảng vừa
là người lãnh đạo, vừa là đầy tớ chung thành của nhân dân" của HCM
vẫn còn nguyên giá trị.
+Sự lãnh đạo của Đảng nhiều nơi còn có biểu hiện tiêu cực như buông
lỏng lãnh đạo, khoán trắng cho chính quyền hoặc quan liêu độc đoán xa
rời quần chúng.. đặc hiện là bệnh quan liêu với nhiều biểu hiện khác nhau
đã làm tổn thương không nhỏ đến mối quan hệ của Đảng với nhân dân.
+Do đó cần tăng cường lãnh đạo của quần chúng phải đi đôi với phát
huy dân chủ. Nghị quyết trung ương khóa VIII, Nghị quyết Trung ương 4
khóa XI, khẳng định, các tầng lớp nhân dân cần đóng góp xây dựng
Đảng. Sự gắn bó giữa đảng với nhân dân sẽ tạo nên bước chuyển biến
tiến bộ quan trọng của Đảng, từ đó đưa tới những bước phát triển của xã
hội. Niềm tin của nhân dân đối với Đảng được củng cố và nâng cao khi
nghị quyêt của Đảng đi vào cuộc sống
Câu 7 Phân tích quan điểm HCM về xây dựng nhà nước trong sạch,
vững mạnh và sự vận dụng của ĐCS VN vào xây dựng nhà nước pháp
quyền XHCN VN.
Câu 8. Phân tích quan điểm HCM về phương pháp đại đoàn kết dân
tộc và sự vận dụng của ĐCS VN vào xây dựng khối đại đoàn kết dân
tộc ở nước ta hiện nay.
Khái niệm:
1. khái niệm
- Đại đoàn kết là dân tộc là vấn đề có ý nghĩa chiến lược, quyết định thành
công của cách mạng.
-Đại đoàn kết dân tộc là mục tiêu, nhiệm vụ hàng đầu của Đảng, của dân
tộc

2.Phương pháp:
-Phương pháp tuyền truyền, giáo dục, vận động quần chúng.
-Phương pháp tổ chức
-Phương pháp xử lý đồng bộ các mối quan hệ nhằm thực hiện thêm bạn
bớt thù
3.Vận dụng trong sự nghiệp đổi mới hiện nay(T175)
-Qua các kỳ đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng và nhiều hội nghị của
BCH Trung ương, từ năm 1776 đến nay, các nghị quyết của Đảng đều toát
lên những tư tưởng chỉ đại
+Một là phải khơi dậy và phát huy đến mức cao nhất sức mạnh dân tộc,
đặt lợi ích dân tộc, của đất nước và của con người lên hàng đầu, lấy đó là
cơ sở để xây dựng những chủ trương, chính sách kt-xh
+Hai là, phải xuất phát từ lợi ích dân tộc mà mở rộng mối quan hệ hợp
tác quốc tế, tranh thủ mọi khả năng có thể để xây dựng, phát triển đất nước


4. Kết luận
-Tư tưởng HCM về phương pháp đoàn kết dân tộc là đã bổ sung và phát
triển những quan điểm của chủ nghĩa M.L, đóng góp những luận điểm
sáng tạo vào kho tàng lý luận M.L
-Là sự kế thừa và làm mới những quan điểm tư tưởng truyền thống, là sự
vận dụng sáng tạo những quan điểm CM M.L trong điều kiện cụ thể của
VN; mang tính khoa học và tính cách mạng sâu sắc, triệt để, đáp ứng
được đòi hỏi của dân tộc, phù hợp với xu thế phát triển của thời đại. Trở
thành ngọn đuốc soi đường cho nhân dân ta đấu tranh cách mạng, đi lên
xây dựng CNXH và giành thắng lợi.
-Thực tiễn CM 80 năm qua đã chứng minh sức sống hùng hồn của tt HCM
về đoàn kết dân tộc. Đoàn kết dân tộc là sức mạnh để dân tộc VN trải qua
hàng ngàn năm đấu tranh chống xâm lược, bảo về độc lập chủ quyền,
chiến thắng trong 3 cuộc kháng chiến chống pháp và Mỹ. Ngày nay đoàn

kết dân tộc là nền tảng xây dựng CNXH.
-TT HCM về phương pháp đoàn kết dân tộc còn nguyên giá trị. Ở đâu tt
đoàn kết được quán triệt thì ở đó cách mạng phát triển mạnh mẽ, thuận
lợi. ở đâu xa rời tư tưởng đoàn kêt ở đó CM gặp khó khăn tổn thất. Đại
đoàn kết dân tộc được Đảng coi là vấn đề có ý nghĩa hàng đầu trong sự
nghiệp bảo vệ tổ quốc.
Câu 9. Phân tích các phương pháp xây dựng đạo đức mới trong TT
HCM. Liên hiện với việc rèn luyện, tu dưỡng đạo đức của bản thân.
a. khái niệm
-Vị trí vai trò của đạo đức cách mạng(T179)
b. Nguyên tắc
-Nói đi đôi với làm, phải nêu gương về đạo đức
-Xây đi đôi với chống
-Tu dưỡng đạo đức suốt đời
c.Liên hệ
-Trong sự nghiệp đổi mới: kế thừa tinh hoa truyền thống của dân tộc và
cách mạng, mở rộng giao lưu hợp tác quốc tế, thanh niên có điểm mạnh cơ
bản là có trình độ học vấn cao hơn trước, tầm nhìn rộng, nhạy cảm với
thời cuộc, có lòng yêu nước, khát vọng đưa đất nước vượt qua nghèo nàn,
lạc hậu; bên cạnh thanh niên có điểm yếu là…
-Phải:
+tạo ra nhiêu việc làm, tăng thu nhập, khuyến khích thanh niên lập thân
lập nghiệp;
+học tập, lao động, thể thao để đáp ứng nhu cầu của…..
+Đoàn thể
+Môi trường văn hóa lành mạnh..
+Xây dụng gia đình văn hóa


Câu 10. Phân tích quan điểm HCM về lĩnh vực văn hóa giáo dục và sự

vận dụng của ĐCS VN vào đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục
ở nước hiện nay.
a. Khái niệm
-Quan điểm của HCM về khái niệm văn hóa.
b.Quan điểm
-Mục tiêu của VH-GD là thực hiện cả ba chức năng của văn hóa bằng
giáo dục
-Phải tiến hành cải cách giáo dục để xây dựng một hệ thống trường lớp
với chương trình, nội dung dạy và học thật khoa học, thật hợp lý, phù hợp
với những bước phát triển của VN.
-Phải không ngừng nâng cao Đảng trí
Chú ý: liên hệ vận dụng trong sự nghiệp đổi mới hiện nay(bản thân, dân
tộc)