Giáo án Ngữ văn 7 bài 1: Mẹ tôi

Văn bản:

MẸ TÔI
Ét-môn-đô đơ A-mi-xi

Ngày soạn:
I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
Qua bức thư của một người cha gửi cho đứa con mắc lỗi với mẹ, hiểu tình
yêu thương, kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng đối với mỗi người.
II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG
1. Kiến thức
- Sơ giản về tác giả Ét-môn-đô đơ A-mi-xi
- Cách giáo dục vừa nghiêm khắc, vừa tế nhị, có lí và có tình của người
cha khi con mắc lỗi.
- Nghệ thuật biểu cảm trực tiếp qua hình thức một bức thư.
2. Kỹ năng:
- Đọc – hiểu một văn bản viết dưới hình thức một bức thư.
- Phân tích một số chi tiết liên quan đến hình ảnh người cha (tác giả bức
thư) và người mẹ nhắc đến trong bức thư.
* Kĩ năng sống: - Tự nhận thức và xác định được giá trị của lòng nhân ái, tình
thương và trách nhiệm cá nhân với hạnh phúc gia đình.
- Giao tiếp, phản hồi / lắng nghe tích cực, trình bày suy nghĩ / ý tưởng, cảm
nhận của bản thân về các ứng xử thể hiện tình cảm của các nhân vật, giá trị nội
dung và nghệ thuật của văn bản.

3.Thái độ.
-

Có ý thức yêu thích bộ môn

-

Nghiêm túc tự giác trong học tập


- Thấy được tác dụng của cách diễn đạt tình cảm và phương thức viết
thư.
III. CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên: Đọc tài liệu, soạn bài, chuẩn bị truyện: Những tấm cao cả.
2. Học sinh: Đọc văn bản, trả lời các câu hỏi trong SGK.
IV. CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
1. Ổn định tổ chức:
2. Kiểm tra:
Bài học sâu sắc mà em rút ra được từ văn bản “Cổng trường mở
ra” là gì?
3. Bài mới:
* Giới thiệu bài:
Trong cuộc đời mỗi chúng ta, người mẹ có một vị trí và ý nghĩa hết sức
lớn lao, thiêng liêng, cao cả. Nhưng chẳng phải khi nào ta cũng ý thức được
điều đó. Chỉ khi mắc lỗi lầm ta mới nhận ra tất cả. Bài văn “Mẹ tôi” sẽ đem đến
cho các em một bài học như thế.
* Tiến trình bài dạy:
Hoạt động của thầy

Hoạt động của
trò

Nội dung cần đạt

Hoạt động 1: Hướng dẫn đọc và tìm hiểu
chú thích

I. ĐỌC - TÌM HIỂU CHUNG:

- Theo em, cần đọc văn
bản với giọng như thế
nào?

1. Đọc:
- HS trả lời.

- Gọi HS đọc.

- HS đọc.

2. Chú thích:

- Quan sát phần cuối văn

- HS quan sát

- Tác giả: Ét-môn-đô đơ A-mi-xi


bản và chú thích *, nêu
hiểu biết của em về tác
giả, tác phẩm?

trả lời câu hỏi.

- Tác phẩm:

Trích “Những tấm lòng cao cả”.

- Hỏi chú thích 1, 5, 7,
(Tích hợp giải nghĩa từ
với phần từ ghép).

(1846-1908) là nhà văn I-ta-li-a.

- HS giải nghĩa
các từ.

Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm hiểu văn bản.
- Văn bản được viết theo
thể loại nào?

- HS trả lời: VB
nhật dụng

- Ai viết thư? Viết cho ai?
Viết để làm gì?

- HS phát hiện

II. TÌM HIỂU VĂN BẢN

1. Hoàn cảnh viết thư :
Bố En-ri-cô viết cho con, phê phán
nghiêm khắc khi En-ri-cô nhỡ thốt ra
một lời thiếu lễ độ với mẹ khi cô giáo
đến thăm mẹ em.

Em rất xúc động.

- Tâm trạng của Enricô
khi đọc thư?

HS nhận xét:
2. Nội dung bức thư :

- Tìm những chi tiết biểu
hiện thái độ của bố đối
với Enricô?

- HS phát hiện
chi tiết.

a) Thái độ của bố trước lỗi lầm của
con:
- Sự hỗn láo của con như nhát dao
đâm vào tìm bố vậy.
- Bố ... không nén được cơn giận dữ.
- Thật đáng xấu hổ.
- Không bao giờ con được thốt ra.


- Con phải xin lỗi mẹ.
- Con hãy cầu xin mẹ... tiếc rằng bố
không có con còn hơn con bội bạc với
mẹ.

- Qua những chi tiết đó

em thấy thái độ của bố
đối với Enricô là thái độ
như thế nào?

- HS suy nghĩ
trả lời.

* Ông hết sức buồn bã, đau đớn và tức
giận vì Enricô có lời lẽ thiếu lễ độ với
mẹ.

Vì sao ông có thái độ
đó?

- Những chi tiết, hình ảnh
nào nói về mẹ Enricô?
- Từ những chi tiết, hình
ảnh đó, em thấy mẹ
Enricô là người như thế
nào?

b. Tình cảm của mẹ Enricô.
- Mẹ thức suốt đêm ... mất con
- HS phát hiện.

- Tình cảm của mẹ Enricô
- HS suy nghĩ
cho em nhớ tới tình cảm
trả lời.
của người mẹ trong văn

bản nào đã học?

- Người mẹ ... cứu sống con.

* Mẹ thương yêu con sâu nặng.

- Văn bản
“Cổng trường
mở ra”.
- Điều gì khiến Enricô

- HS suy nghĩ

- Bố gợi lại những kỉ niệm giữa mẹ và


xúc động vô cùng khi đọc trả lời.
thư bố?

Enricô.

- Đọc thư bố Enricô đã
nhận ra điều gì?

* Enricô nhận ra: Tình yêu thương
kính trọng mẹ là tình cảm thiêng liêng
hơn cả. Mất mẹ là nỗi bất hạnh lớn lao
nhất trong đời người.

- Em có nhận xét gì về

cách lập luận của bố
Enricô?

- Những lời nói chân tình, sâu sắc
xong thái độ kiên quyết, nghiêm khắc.

- Lập luận chặt chẽ, có sức thuyết
phục cao (điều đó có tác dụng với cảm
xúc).
- HS nhận xét.

- Em hãy suy nghĩ xem
tại sao bố Enricô không
nói trực tiếp mà phải viết
thư?

- HS thảo luận
(Cho HS thảo luận nhóm) nhóm, cử đại
diện trình bày:
Tình cảm sâu
sắc thường tế
nhị, kín đáo,
nhiều khi không
thể nói trực tiếp.
Viết thư là chỉ
viết riêng cho
người mắc lỗi,
vừa giữ được sự
kín đáo, tế nhị,
giữ được lòng

tự trọng cho
người mắc lỗi.
Đây là cách ứng
xử trong đời
sống gia đình và
xã hội.
- HS suy nghĩ
trả lời.


- HS thảo luận.

- Qua đó em hiểu gì về bố
Enricô?

- HS thảo luận.

- Bố Enricô thương yêu con, mong và
luôn giáo dục con trở thành người con
hiếu thảo, trân trọng vợ.
Ông là người chồng, người cha tốt.

- Đọc xong bức thư của
bố, Enricô sẽ suy nghĩ và
hành động như thế nào?
- Đây là bức thư người bố
gửi cho con, tại sao lại lấy
tên văn bản là “Mẹ tôi”?
Hoạt động 3: Tổng kết

III. TỔNG KẾT:

- Em có nhận xét gì về lời
lẽ trong thư?

- Lập luận chặt chẽ, lời lẽ chân thành,
giản dị, giàu cảm xúc, có sức thuyết
phục cao.
- Tâm tư tình cảm buồn khổ và thái độ
nghiêm khắc cua người cha trước lỗi
lầm của con.

- Hãy nêu nội dung chính
của bức thư?

* Hãy đọc to phần ghi
nhớ.

- Tình cảm thiêng liêng sâu nặng của
cha mẹ đối với con cái và con cái đối
với cha mẹ.
HS đọc ghi nhớ.


Hoạt động 4: Luyện tập,
củng cố

IV. LUYỆN TẬP:
HS thảo luận

- Đã có lần nào em nói
năng thiếu lễ độ với cha mẹ
chưa? Nếu có thì văn bản
này gợi cho em suy nghĩ
gì?

4. Hướng dẫn học tập:
- Học thuộc ghi nhớ và bài thơ “Thư gửi mẹ”.
- Viết 5 - 7 câu nêu cảm nghĩ khi đọc “Mẹ tôi” và “Cổng trường mở ra”.
- Soạn: Từ ghép.