Giáo án Ngữ văn 7 bài 1: Mẹ tôi

TUẦN 1 TIẾT 2

Văn bản: MẸ TÔI
(E- A- mi - xi)

I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- Qua bức thư của người cha gửi cho đứa con mắc lỗi với mẹ, hiểu tình yêu
thương, kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng đối với mỗi con người
II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ
1. Kiến thức:
- Sơ lựơc về tác giả Ét - môn - đô - đơ A - mi - xi
- Cách giáo dục vừa nghiêm khắc vừa tế nhị, có lí và có tình của người cha
khi con mắc lỗi
- Nghệ thuật biểu cảm trực tiếp qua hình thức một bức thư .
2. Kĩ năng:
a. Kĩ năng chuyên môn:
- Đọc - hiểu một văn bản dưới hình thức một bức thư.
- Phân tích một số chi tiết liên quan đến hình ảnh người cha ( tác giả bức thư
và người mẹ nhắc đến trong bức thư.
b.Kĩ năng sống:
- Tự nhận thức và xác định được giá trị của lòng nhân ái, tình thương và
trách nhiệm của cá nhân với hạnh phúc gia đình.
- Giao tiếp phản hồi, lắng nghe tích cực, trình bày suy nghĩ, ý tưởng, cảm
nhận của bản thân về cách ứng xử thể hiện tình cảm của các nhân vật,giá trị nội
dung và nghệ thuật của văn bản
3. Thái độ: - Thấy được ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời của
mỗi con người .


III. CHUẨN BỊ.
- GV: SGK, bài soạn, sách GV, tranh SGK

- HS:SGK, bài soạn
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Bài cũ:
Câu 1. Diễn biến tâm trạng của người mẹ?
Câu 2. Nêu ngắn gọn NT, YN văn bản ''Cổng trường mở ra?
Đáp án và biểu điểm.
Câu
Câu 1

Đáp án
- Những tình cảm dịu ngọt của mẹ dành cho con:
+ Trìu mến quan sát những việc làm của cậu học trò ngày mai
vào lớp 1( Giúp mẹ thu dọn đồ chơi,háo hức ngày mai thức dậy
cho kịp giờ…)
+ Vỗ về để con ngủ ,xem lại những thứ đã chuẩn bị cho con
ngày đầu tiên đến trường.
-Tâm trạng của người mẹ trong đêm không ngủ được:
+ Suy nghĩ về việc làm cho ngày đầu tiên con đi học thật sự có ý
nghĩa.
+ Hồi tưởng lại kỉ niệm sâu đậm ,không thể nào quên của bản
thân về ngày đầu tiên đi học :
+ Hôm nay mẹ không tập trung được vào việc gì cả.
+ Mẹ lên giường trằn trọc … không ngủ được.
+ Mẹ nhớ sự nôn nao , hồi hộp khi cùng bà ngoại… nỗi chơi vơi
hốt hoảng.

Điểm
10 đ

→ Yêu thương con , tình cảm sâu nặng đối với con
. Nghệ thuật
- Lựa chọn hình thức tự bạch như những dòng nhật kí của người
mẹ đối với con.
Câu 2

- Sử dụng ngôn ngữ biểu cảm.

10 đ

. Ý nghĩa của văn bản
- Văn bản thể hiện tấm lòng ,tình cảm của người mẹ đối với
con ,đồng thời nêu lên vai trò to lớn của nhà trường đối với cuộc
sống của mỗi con người .
2. Bài mới : Giới thiệu bài: Từ xưa đến nay người VN luôn có truyền thống
“ Thờ cha, kính mẹ” . Dù xh có văn minh tiến bộ ntn nữa thì sự hiếu thảo , thờ
kính cha mẹ vẫn là biểu hiện hàng đầu của thế hệ con cháu . Tuy nhiên không
phải lúc nào ta cũng ý thức được điều đó , có lúc vì vô tình hay tự ta phạm phải
những lỗi lầm đối với cha mẹ . Chính những lúc đó cha mẹ mới giúp ta nhận ra
được những lỗi lầm mà ta đã làm . VB “ Mẹ tôi” mà chúng ta tìm hiểu ngày
hôm nay sẽ giúp ta thấy được tình cảm của các bậc cha mẹ đối với con cái
mình .
Hoạt động của GV

HS

Kiến thức

* HĐ 1: HDHS Tìm hiểu khái quát văn bản (15’)
- HDHS đọc, đọc mẫu

- Chú ý

I. Khái quát văn bản:

- Gọi HS đọc VB

- Đọc VB

1- Đọc văn bản:

- Nhận xét, uốn nắn

- Nhận xét

Sgk/
2- Tìm hiểu chú thích:

? Đôi nét về tác giả?

- 1 HS tóm tắt a- Tác giả:


Ét- môn- đô đơ A- mi- xi
(1846 - 1908)
- Nhà văn nổi tiếng người Ý.
GV:
Giới thiệu về “Những tấm - Chú ý lắng
lòng cao cả”
nghe.

- Tác giả của nhiều cuốn sách
nổi tiếng: Những tấm lòng cao
cả; Cuốn truyện của người
thầy...
b- Tác phẩm:

? Thể loại của tác phẩm?
? Hình thức của tác phẩm?

- Văn Tự sự
biểu cảm.

- Thể loại: Văn bản biểu cảm
- Hình thức: một bức thư.
c- Giải nghĩa từ khó: sgk/11.

? Bức thư là tâm trạng của
người cha. Tâm trạng trong - 3 phần
bức thư được chia làm mấy
phần?Hãy xác định và nêu
nội dung chính của từng
phần?

3- Bố cục: 3 phần.
+ Phần 1: hình ảnh người mẹ.
+ Phần 2: những lời nhắn nhủ
dành cho con.
+ Phần 3: thái độ dứt khoát của
cha trước lỗi lầm của con.

* HĐ 2: HDHS Đọc hiểu chi tiết văn bản (20’)
II. Đọc hiểu chi tiết:
? Xác định ngôi kể của VB? - ngôi thứ nhất 1- Hoàn cảnh của bức thư:
xưng “tôi”.
- Nguyên nhân người bố phải
- vì người con viết thư cho con:
?Hoàn cảnh nào dẫn đến đã mắc lỗi
người bố phải viết thư cho
+ Vì cậu bé đã hỗn láo với mẹ
con?
khi cô giáo đến thăm.
=> Mục đính: Cảnh cáo, khuyên


? Mục đích của người bố?

- Suy nghĩ,
phát biểu

răn, phê phán một cách nghiêm
khắc thái độ sai trái ấy của con.
2- Thái độ và tình cảm của
người cha
- Trước sai lầm của con người
cha rất đau đớn và bực bội

- đau đớn và
? Tâm trạng của người bố bực bội, tức
khi viết bức thư gửi con?

giận.

? Vì sao người cha cảm - bất ngờ, đau
thấy sự hỗn láo của con như đớn tột cùng.
một nhát dao đâm vào tim
bố vậy?

+ “Sự hỗn láo của con như một
nhát dao đâm vào tim bố vậy”->
tâm trạng đau đớn và bất ngờ
trước sai phạm của con. Đó là sự
xúc phạm sâu sắc.
- Người bố nhớ lại tình yêu
thương, hi sinh vô bờ của người
mẹ dành cho con vậy mà giờ đây
con lại hỗn láo, bội bạc, vô ơn
với chính người đẻ ra mình ->
bùng lên cơn tức giận khó kìm
nén.

- Con hãy nhớ
rằng ...tình
- Người bố vẽ lên một tương lai
? Quan sát đoạn 2 và cho yêu thương đó.
buồn thảm nếu người con bị mất
biết? Đâu là những lời
Mẹ:
khuyên sâu sắc của người
cha đối với con mình? Nhận
+ đó là ngày buồn thảm nhất

xét của em về lời khuyên
đó?
+ một đứa trẻ tôi nghiệp, yếu
đuối, không được chở che.
- Suy nghĩ, trả
+ sẽ cay đắng; không thể sống
? Em hiểu gì về tình cảm lời
thanh thản.
thiêng liêng trong lời nhắn
nhủ “ Con hãy nhớ….thiêng
+ lương tâm không một phút yên
liêng hơn cả”?
tĩnh.
+ tâm hồn con như bị khổ hình.
-> người bố chỉ con thấy rằng
tình yêu thương, kính trọng cha
mẹ là tình cảm thiêng liêng hơn


? Trước sai lầm của người
con, người cha đã khuyên
- vẽ lên một
răn con như thế nào?
tương lai u tối
khi con mất
mẹ

cả.
=> Thật đáng xấu hổ và nhục
nhã cho kẻ nào chà đạp lên tình

thương đó.
- Người bố khuyên răn và tỏ thái
độ dứt khoát, nghiêm khắc như
một mệnh lệnh:

? hãy tìm những câu thơ,
câu ca dao thể hiện tình yêu
thương vô bờ của cha mẹ
+ không bao giờ được thốt ra lời
- Sưu tầm
đối với con cái?
nói nặng với mẹ.
chuẩn bị, trình
GV:
bày.
+ phải xin lỗi thành khẩn
+ cầu xin mẹ hôn con.
+ bố thà không có con còn hơn
thấy con bội bạc với mẹ.

- “Dẫu khôn lớn vẫn là con
của mẹ/ Đi suốt đời lòng mẹ
vẫn theo con”

+ không thể vui lòng đáp lại cái
hôn của con.

- “Công cha như núi Thái - Chú ý lắng
Sơn/ Nghĩa mẹ như nước nghe
trong nguồn chảy ra”

=> Một thái độ giáo dục cương
quyết đòi hỏi người con phải suy
nghĩ và sửa chữa ngay lập tức.
3- Tình yêu thương bao la của
người mẹ

? Thái độ của người cha
như thế nào trước lỗi lầm
của con qua những lời lẽ
trên?

- Thời thơ ấu, lúc con ốm đau mẹ
phải thức thâu đêm: quằn quại vì
lo sợ, khóc nức nở khi nghĩ rằng
sẽ mất con.
- Người mẹ sẵn sàng bỏ hết một
năm hạnh phúc để tránh cho con
một giờ đau đớn; có thể đi ăn xin
- nghiêm khắc
để nuôi con; có thể hi sinh tính
yêu cầu enrico
mạng để cứu sống con.
sửa chữa lỗi
lầm với thái độ - Người mẹ sẵn sàng tha thứ cho
cương quyết. con khi con nhận ra lỗi lầm và


? Em có nhận xét gì về cách
giáo dục con của người cha?

? Hình ảnh người mẹ của
En- ri- cô hiện lên qua các
chi tiết nào?

sửa chữa nó: chiếc hôn của lòng
bao dung; chiếc hôn xóa đi nỗi
ân hận của người con, làm dịu
đi nỗi đau của mẹ -> Sự hi sinh
- cương quyết, vô bờ, lòng bao dung và tình yêu
cứng rắn vất
thương bao la của mẹ dành cho
hiệu quả.
con.
4- Tình cảm, thái độ của người
con khi đọc bức thư của bố:

- tìm, phát hiện
phân tích chi - Xúc động chân thành trước
tiết.
những lời nói rất chân tình và
? Em cảm nhận phẩm chất
sâu sắc của bố.
cao quý nào của mẹ qua các
chi tiết đó?
-> Có được bài học thấm thía và
- hết lòng yêu kịp thời từ người cha.
thương, hi sinh
đau đớn khi
=> Quyết tâm sửa lỗi.

con hỗn láo
nhưng cũng
sẵn sàng tha
thứ nếu con
nhận ra được
lỗi lầm và sửa
chữa.
- lòng bao
dung sẵn sàng
? Em hiểu chi tiết “Chiếc
tha thứ cho
hôn của mẹ sẽ xóa đi dấu
con
vết vong ân bội nghĩa trên
trán con” như thế nào?

? Theo em, điều gì đã khiến
người con “xúc động vô
cùng” khi đọc bức thư của
bố?

- vì những lời
nói rất chân
thành và sâu
sắc của bố.


3 - Củng cố: - ? Theo em, tại sao người bố không nói trực tiếp với en-ri-cô mà
lại chọn hình thức viết thư?
(- Một cách giáo dục tế nhị thể hiện một cách ứng xử của người có văn hóa)

4 - Dặn dò: - Về học bài cũ, soạn bài tiếp theo.

_______________________________________