Giáo án Ngữ văn 7 bài 1: Mẹ tôi

MẸ TÔI

_ Et- môn-đô-đơ Ami-xi _
A- Mục tiêu bài học:
- Cảm nhận được tình cảm thiêng liêng sâu nặng của cha mẹ đối với con cái.
Không được chà đạp lên tình cảm đó .
- Giáo dục tình cảm yêu thương và kính trọng cha mẹ .
B- Chuẩn bị:
- Đồ dùng :
- Những điều cần lưu ý : GV cần hướng dẫn học sinh tìm hiểu và phân
tích văn bản, từ đó rút ra nội dung và ý nghĩa của bài học, tự liên hệ và kiểm
điểm thái độ và tình cảm của bản thân đối với bố mẹ mình.
C - Tiến trình tổ chức các hoạt động Dạy - Học:
I - Ổn định tổ ch
II - Kiểm tra:
- Bài học sâu sắc nhất mà em rút ra từ văn bản Cổng trường mở ra là gì ?
- Yêu cầu: Trả lời như phần ghi nhớ – SGK ( 9 ).
III - Bài mới:
Trong cuộc đời mỗi chúng ta, người mẹ có một vị trí và ý nghĩa hết sức
lớn lao, thiêng liêng và cao cả . Nhưng không phải khi nào ta cũng ý thức hết
được điều đó. Chỉ đến khi mắc những lỗi lầm, ta mới nhận ra tất cả. Bài Mẹ tôi
sẽ cho ta một bài học như thế.

Hoạt động của thầy - trò

Nội dung kiến thức


I . Giới thiệu chung :
- Em hãy giới thiệu 1 vài nét về tác 1 . Tác giả: ( 1846- 1908 )
giả ?

- Là nhà văn ý.
- Tác giả thường viết về đề tài gì ?

- Thường viết về đề tài thiếu nhi và
nhà trường về những tấm lòng nhân
hậu.
2 / Tác phẩm:

- Em hãy nêu xuất xuất xứ của văn bản
Mẹ tôi ?
- Là văn bản nhật dụng viết về người
mẹ
- In trong tập truyện : Những tấm
lòng cao cả
II - Đọc – Hiểu văn bản:
GV: Hướng dẫn đọc : Nhẹ nhàng, tha * Đọc :
thiết, thể hiện được những tâm tư tình
cảm buồn khổ của người cha trước lỗi
lầm của con và sự trân trọng của ông
với vợ mình. Khi đọc lời khuyên: Dứt
khoát, mạnh mẽ thể hiện thái độ nghiêm
khắc .
GV đọc - HS đọc - Nhận xét .
GV gọi hs đọc chú thích.
- Trong 10 điều chú thích, từ nào là từ
láy, từ nào là từ Hán Việt ? ( Từ
* Chú thích :
láy:3,4-Từ HV: những từ còn lại ) .
- Ta có thể chia văn bản làm mấy
phần ? Mỗi phần từ đâu đến đâu ? ý

nghĩa của từng phần ?


Thảo luận :
- Văn bản là 1 bức thư của người bố gửi
cho con nhưng tại sao tác giả lại lấy
nhan đề “Mẹ tôi” ? ( Nhan đề là của tác - Bố cục : 2 phần
giả đặt cho đoạn trích . Tuy người mẹ
không xuất hiện trực tiếp trong câu + Đoạn đầu : Lí do bố viết thư
chuyện, nhưng lại là tiêu điểm mà các
nhân vật và chi tiết đều hướng tới để +Còn lại : Nội dung bức thư
làm sáng tỏ )
- Theo dõi phần đầu văn bản , em thấy
En ri cô đã mắc lỗi gì ?
- Em có suy nghĩ gì về lỗi lầm của En ri
cô?

- Tìm những chi tiết nói về thái độ của
người bố đối với En ri cô ?

1 / Lỗi lầm của En ri cô :
- Để diễn tả được tâm trạng của người
bố, tác giả đã sử dụng phương thức biểu - Vô lễ với mẹ trước mặt cô giáo
đạt nào? Phương thức biểu cảm được
diễn đạt thông qua những kiểu câu nào? => Đây là việc làm sai trái, xúc
Tác dụng của các biện pháp nghệ thuật phạm tới mẹ.
đó?
2 / Thái độ của bố:
- Sự hỗn láo của con như một nhát
dao đâm vào tim bố vậy !.

- Những chi tiết trên đã thể hiện được
thái độ gì của người bố ?

-... Bố không nén được cơn tức giận
đối với con .


- Em có đồng tình với người bố không ? - Con mà xúc phạm đến mẹ con ư ?
( hstự bộc lộ )

- Trong thư người bố đã gợi lại những
việc làm, những tình cảm của mẹ dành -> Phương thức biểu cảm được diễn
cho En ri cô. Em hãy tìm những chi tiết, đạt bằng các kiểu câu cảm thán, nghi
vấn làm cho lời văn trở nên linh hoạt,
hình ảnh nói về người mẹ ?
sinh động, dễ đi vào lòng người .

=>Thể hiện thái độ buồn bã, đau đớn
và tức giận .

- Khi nói về hình ảnh người mẹ tác giả
đã sử dụng phương thức biểu đạt nào?
Phương thức đó có tác dụng gì ?
- Qua lời kể của người cha, em cảm 3/ Hình ảnh người mẹ:
nhận được điều gì về người mẹ ?
- Mẹ đã phải thức suốt đêm ... , quằn
quại vì nỗi lo sợ, khóc nức nở khi
nghĩ rằng có thể mất con.
GV : Người mẹ của En ri cô cũng như

bao người mẹ khác trên thế gian này đã - Người mẹ sẵn sàng bỏ một năm
yêu thương, chăm sóc nuôi dạy con cái hạnh phúc để tránh cho con 1 giờ đau
bằng tất cả tấm lòng, sức lực, sẵn sàng đớn, người mẹ có thể đi xin ăn để
hi sinh tất cả hạnh phúc và cuộc sống nuôi con, có thể hi sinh tính mạng để
của mình cho con cái. Tình mẫu tử của cứu sống con
con người thật thiêng liêng, cao cả.
- Tiếp sau những lời ngợi ca về người
mẹ, tác giả đã phân tích mối quan hệ -> Phương thức tự sự kết hợp với
ruột thịt, gắn bó sâu nặng giữa 2 mẹ con miêu tả làm nổi bật tình cảm của
En ri cô
(hs đọc đoạn văn 3,4-sgk-10 người mẹ.
).
.=> Là người mẹ hết lòng yêu


- Người bố đã khuyên En ri cô những thương con, sẵn sàng quên mình vì
gì ?
con.

- Em có nhận xét gì về cách sử dụng
câu văn ở đoạn này ? Tác dụng của
cách dùng đó ?

- Qua bức thư , em thấy bố của En ri cô
là người như thế nào ?

- Tại sao người cha không nói trực tiếp
với con mà lại viết thư ? ( tình cảm sâu
sắc thường tế nhị và kín đáo, nhiều khi
không nói trực tiếp được. Viết thư tức là

chỉ nói riêng cho người mắc lỗi biết,
vừa giữ được kín đáo, vừa không làm
người mắc lỗi mất lòng tự trọng. Đây
chính là bài học về cách ứng xử trong
gia đình, ở trường và ngoài xã hội )

4 / Lời khuyên của bố:
- Không bao giờ được thốt ra những
lời nói nặng với mẹ. Con phải xin lỗi
mẹ,...
- Con hãy cầu xin mẹ hôn con, để
cho chiếc hôn ấy xoá đi cái dấu vết
vong ân bội nghĩa trên trán con .

- Thảo luận :
Theo em, điều gì đã khiến En ri cô “
-> Sử dụng câu cầu khiến làm cho lời
xúc động vô cùng ” khi đọc thư bố ?
văn trở nên rõ ràng, dứt khoát .
Hãy tìm hiểu và lựa chọn những lí do
mà em cho là đúng trong các lí do sau:
(9sgk-12.)

=> Là người bố nghiêm khắc nhưng
Văn bản này được biểu đạt bằng những đầy tình thương yêu sâu sắc .
phương thức nào ?


Phương thức nào là chính ?
- Em có nhận xét gì về cách diễn đạt

câu văn của tác giả ?

- Nhà văn đã gửi tới chúng ta thông
điệp gì ? ( ghi nhớ )
- Văn bản này đã cho ta hiểu thêm gì về
tác giả ?
- Sau khi học xong văn bản này, em rút
ra được bài học gì ? Liên hệ với bản
thân xem em đã có lần nào lỡ gây
chuyện gì đó khiến bố mẹ buồn phiền.
Nếu có thì bài văn này gợi cho em điều
gì ?

* Ghi nhớ : (12 )
- Viết thư để biểu cảm ( tự sự- miêu
tả- biểu cảm )
- Diễn đạt bằng nhiều kiểu câu linh
hoạt: câu trần thuật, câu nghi vấn,
câu cảm thán, câu cầu khiến làm cho
lời văn trở nên trở nên linh hoạt, dễ
đi vào lòng người .


* Ghi nhớ : sgk-12.

IV- Hướng dẫn học bài:
D - Rút kinh nghiệm