Bài giảng lịch sử nhà nước và pháp luật 3

CHUYÊN
CH

3:

QUAN L I TRONG L CH S
PHONG KI N VI T NAM
Ng

i ph trách:

Th.S Lê Vi t Tu n
Gi ng viên H Lu t Tp. HCM


M c đích, yêu c u
• Tìm hi u t c v quan l i qua các giai
đo n l ch s Vi t Nam
• Tìm hi u ch đ l ng b ng c a quan l i
qua các giai đo n l ch s Vi t Nam
• Tìm hi u các hình th c tuy n d ng quan
l i trong l ch s Vi t Nam
• Tìm hi u c ch ki m tra và trách nhi m
c a quan l i trong l ch s Vi t Nam


Tài li u nghiên c u
• Giáo trình L ch s Nhà n c và Pháp lu t
Vi t Nam; trang 72-74, 126-129, 193-204,
375-385
• Hoàng tri u quan ch (Lê tri u quan ch )

trang 22-38
• Nguy n Ti n C ng, S phát tri n giáo
VN th i phong
d c và ch đ thi c
ki n, NXBGD, 1998


N i dung bài gi ng
1. T
C V VÀ CH
C A QUAN L I
2. CH

TUY N B

L

NG B NG

QUAN L I

3. CH
KH O KHOÁ VÀ TRÁCH
NHI M C A QUAN L I


1.

T
C V VÀ CH

C A QUAN L I

L

NG B NG

• Vai trò c a quan l i là gì?
–

i v i Vua: giúp vi c c a nhà Vua
• Giúp Vua cai tr
• T v n nhà Vua

–

i v i dân:
• Là cha m “th 2” c a dân


1.

T
C V VÀ CH
L
B NG C A QUAN L I

• M c đích c a vi c quy đ nh t
quan l i là gì?

NG

cv

– Xác đ nh m i quan h trong thân t c
– Xác đ nh đ a v cao th p trong h th ng
quan l i, th b c cao th p trong xã h i
– C s áp d ng ch đ l

ng b ng

– C s áp d ng trách nhi m, hình ph t


1.
T

T
C V VÀ CH
L
B NG C A QUAN L I

NG

c:

• Th ng dùng đ phong trong Hoàng t c ho c
nh ng ng i có công l n
• G m: V

ng, Công, H u, Bá, T , Nam

– Lý – Tr n – H : ch a tài li u ghi chép đ y đ
– Nhà Lê: Lê tri u quan ch 1471 – quy c , h th ng
– Nhà Nguy n: “ng t
• V

c”

ng phong dòng h Nguy n Ph

• H n ch V

c

ng, Công, H u

• Ngoài Hoàng t c đ

c phong cao nh t t

cH u

• Theo l : s c phong, truy phong và m phong


1.

T
C V VÀ CH
L

B NG C A QUAN L I

NG

Ph m:
• G n li n v i m i ch c quan l i
• G m: t nh t ph m đ n c u ph m, m i ph m
chia làm chính (chánh) và tòng (tùng).
– Lý – Tr n – H : không tài li u ghi chép đ y đ
– Nhà Lê: Lê tri u quan ch 1471 – m t cách h th ng
– Nhà Nguy n: thêm hàm c c ph m

• T c T ngang hàng Chánh nh t ph m, t
Nam ngang hàng Tòng nh t ph m

c


1.

T
C V VÀ CH
L
B NG C A QUAN L I

NG

T :
• Xác đ nh ph m ch t, t cách
• Ch qui đ nh th i nhà Lê

• G m 24 b c, t 1 đ n 24 t
– C th :
• Qu c Công, Qu n Công, H u, Bá, T , Nam l n l
xu ng 19 t
• Chánh nh t ph m đ n Tòng c u ph m l n l
1t

•

t t 24

t t 18 xu ng

c bi t: th i Lê có hình ph t “bi m t ”


1.
• L

T
C V VÀ CH
L
B NG C A QUAN L I

NG

ng b ng quan l i:

– Lý – Tr n – H : không tài li u tra c u
• Lý: không l ng b ng th ng xuyên, ch y u

thông qua phong c p ru ng đ t
• Tr n: l

ng b ng đ

c qui đ nh c th , l y t thu

– Nhà Lê:
• Qui ch b ng l c quan l i 1473 (đ nh l i 1477)
• L c p l c đi n và L c p quân đi n 1474;


1.
• L

T
C V VÀ CH
L
B NG C A QUAN L I

NG

ng b ng quan l i:

– Nhà Nguy n: đ c qui đ nh chi ti t vào th i
Vua Minh M nh 1839
• Ti n, g o, ti n xuân ph c
• Ti n công phí
• Ti n d

ng liêm