Bài giảng lịch sử nhà nước và pháp luật 4

2.

CH

TUY N B
Ti n c

Tuy n d ng
quan l i

Ti n c ng

QUAN L I
i có đ c, có tài, có công l n

Nhi m t

ti n c con cháu quan l i, quý t c

Khoa c

nh ng ng

Mua quan

Ng

I đã thi đ trong các k thi

i giàu b ti n mua ch c quan

L v tuy n b : hàng n m b sung, 6 n m tuy n b l n
• Tháng 3 B L i niêm y t b ng thông báo v tuy n d ng
• n tháng 7 và 8 xét đ n và l p thành s sách tâu lên Vua
• Vua ra chi u ch , B L i chuy n s sách sang L i Khoa ki m
tra


2.

CH

TUY N B

QUAN L I

• C th t ng giai đo n:
– Lý – Tr n – H :
• 1075, Lý Nhân Tông m khoa thi đ u tiên

– Nhà Lê:
• S d ng nhi u hình th c tuy n d ng, th m chí
có th t
ng c làm quan (th i k Lê Thái T )
• Th i k Lê Thánh Tông: chia quan l i làm 2 lo i
có và không qua khoa c

– Nhà Nguy n:
• khoa c là ph ng th c “duy nh t” đ tuy n
d ng quan l i – đi u 49 HVLL
• Th c t v n có hình th c ti n c và nhi m t

2.

CH

TUY N B

QUAN L I

• Khoa c
– Chính th c: thi H

ng - thi H i - thi ình:

– B sung:
• Ân khoa: tuy n l a nhân tài vào các d p l
• Ch khoa: không gi i h n đ i t ng, tránh b
sót nhân tài (Nhà Nguy n t ch c n m 1851,
1865)
• Thi Võ c : tuy n ch n quan võ
• Thi L i viên: tuy n các “l i” giúp vi c


2.
Thi H

CH
ng

TUY N B
Thi Ám t (lo I ng
K thi 1:

•H

•Nh tr
•Nh t tr

I h c kém)

Kinh ngh a (ý ngh a trong các kinh đi n)
Truy n ngh a (ý ngh a trong các sách c a hi n
nhân)

ng c ng

•Sinh đ

QUAN L I

K thi 2:
ng

Chi u (t m nh l nh c a Vua)
Ch (v n b n pháp lu t do Vua ban hành)

ng
Bi u (t tâu trình c a các quan dâng Vua)
K thi 3:

Th và Phú (th v n v n, 2 v đ I nhau)

K thi 4:

V n sách (bày t ki n th c và m u ho ch c a
mình, câu h I th ng là v ng kinh, l ch s
hay th I s )


2.

CH

TUY N B

QUAN L I

• T ch c: thi H i l 3 n m thi m t l n, t ch c tri u
đình do Vua ra đ thi
•
i t ng: d thi g i là C t , g m: H ng c ng,
quan viên, giám sinh, con cháu quí t c h c Tam
Quán, Qu c T Giám
Thi H i

K thi 1:

T th :
T

I H c, Lu n Ng , Trung Dung và M nh

Ng kinh: Thi, Th , L , D ch và Xuân Thu
K thi 2:

thi Chi u, Ch , Bi u

K thi 3:

Th và Phú (th Lý B ch)

K thi 4:

V n sách (h I ý ngh a gi ng khác nhau trong T
th , Ng kinh và chính s hay d c a các tri u đ i)


2.

CH

TUY N B

QUAN L I

• T ch c: thi ình th ng sau k thi H i vài tháng, do
Vua ra đ thi (không có quy l nh t đ nh)
• L y đ ti n s (ông Nghè), đây là k thi nh m s p x p
th b c các thí sinh đ thi H i

• Phân ra thành 3 lo i (tam giáp):
– đ nh t giáp – Ti n s c p đ : Tr ng Nguyên,
B ng Nhãn, Thám Hoa;
– đ nh giáp – Ti n s xu t thân: g i chung là
Hoàng Giáp;
– đ tam giáp – đ ng ti n s xu t thân: g i chung
danh hi u đ ng Ti n s (ti n s đình thi)


3.

CH
KH O KHOÁ VÀ TRÁCH
NHI M C A QUAN L I
Quan v n: thi hoành t do
Vua ra đ (làm th , phú,…)
S kh o
(3 n m)

Kh o khóa

3l n

Thông kh o
(9 n m)

Sát h ch h c v n, chuyên môn
Quan võ: h I v kinh đô đô
thí (võ ngh )
Nha môn

Sát h ch t cách thanh liêm, c n m n

Ch kh o

kh o sát l I t t c công vi c, t cách

nh n xét
Vua
th ng
giáng

Quan nh ph m tr lên

B L i

Ng s đài

th ng
giáng
Quan tam ph m tr xu ng


3.

CH
KH O KHOÁ VÀ TRÁCH
NHI M C A QUAN L I

•

i v i Vua:
– Trung thành và thành th c v i Vua
– Tôn kính nhà Vua
– Tuân th và th c hi n m i m nh l nh c a
Vua

•

i v i dân:
– Lo cho dân
– Thanh liêm

•

i v i b n thân:
– Chính danh, đúng l giáo