Bài giảng lịch sử nhà nước và pháp luật 8

S đ T ch c BMNN

T

t sau c i cách c a Vua Lê Thánh Tông (1460 – 1527)
GV. ThS. Lê Vi t Tu n _ H Lu t Tp.HCM

VUA

Quan đ I th n

L cB

Cq có ch c
n ng v n phòng

L cT
L c Khoa

Giám sát, ki m soát

www.vnlaw.netfirms.com

Cq chuyên
môn khác

B tr

1

S đ T ch c BMNN

T

t sau c i cách c a Vua Lê Thánh Tông (1460 – 1527)
GV. ThS. Lê Vi t Tu n _ H Lu t Tp.HCM

Thái s

Tam Thái

Thái phó

Chánh nh t ph m
Thái b o
Quan đ I th n
Thi u s

Tam Thi u

Thi u phó

Chánh nh ph m
Thi u b o

B ch c:
- T t ng
I Hành khi n
- Tam t
- Không cho kiêm nhi m các tr ng trách

www.vnlaw.netfirms.com

2


S đ T ch c BMNN
Hàn Lâm Vi n

T

t sau c i cách c a Vua Lê Thánh Tông (1460 – 1527)
GV. ThS. Lê Vi t Tu n _ H Lu t Tp.HCM

Ch.n ng: ph ng m nh Vua kh i th o m t s lo I v n th , nh bi u,
chi u ch ,…
T.ch c: đ ng đ u là quan Th a ch (chánh t ph m)

ông các vi n

Ch.n ng: ch y u là s a ch a các v n b n do Hàn lâm vi n đã so n
th o.
T.ch c: đ ng đ u là quan ông các đ I h c s (tòng t ph m)

C quan có
ch c n ng
v n phòng
c a Vua

Trung th giám

Ch.n ng: ph trách vi c biên chép các d th o v n b n trên thành b n
d th o chính th c đ trình Vua chu n y ban hành.
T.ch c: đ ng đ u là quan Trung th giám xá nhân (chánh l c ph m)

Hoàng môn t nh

Ch.n ng: gi

n c a nhà Vua.

T.ch c: đ ng đ u là quan Hoàng môn th lang (tòng tam ph m)
Bí th giám

Ch.n ng: trông coi th vi n c a nhà Vua.

T.ch c: đ ng đ u là quan Bí th giám h c s (tòng ng ph m)

www.vnlaw.netfirms.com

3


S đ T ch c BMNN

T

t sau c i cách c a Vua Lê Thánh Tông (1460 – 1527)
GV. ThS. Lê Vi t Tu n _ H Lu t Tp.HCM

Th ng th
(tòng nh ph m)

B

T , H u th lang
(tòng tam ph m)

Thanh l I ty
(chuyên môn)

Lang trung
(chánh l c ph m)
Ngo I lang
(tòng l c ph m)

T v s nh
(v n phòng)

www.vnlaw.netfirms.com

T v
(tòng bát ph m)

4


S đ T ch c BMNN
B L

T

t sau c i cách c a Vua Lê Thánh Tông (1460 – 1527)
GV. ThS. Lê Vi t Tu n _ H Lu t Tp.HCM
Ch c n ng: c quan có nhi m v th c hi n l giáo phong
ki n
T ch c:

_ có Nghi ch Thanh l I ty (1 ty);
_ t ng s quan l I kho ng 190 ng

i.

Nhi m v : ph trách các công vi c nh :
- T l , l nghi c a quan l I;
- T ch c thi t ti c đón s th n;
- Qu n lý thi c , h c hành, giáo d c trong c n c;
úc n tín cho nhà Vua,…;
c đ c công vi c c a T Thiên Giám, Thái Y Vi n
(nh ng không ph I là c quan tr c thu c);
- Qu n lý đ n, chùa, mi u,…

B L i

Ch c n ng: qu n lý toàn b đ I ng quan l I trong c n
T ch c:

c

_ có Thuyên kh o Thanh l I ty (1 ty);

_ t ng s quan l I kho ng 80 ng i.

Nhi m v : ph trách các công vi c nh :
- Phong t c v cho quan l I;
- Tuy n b quan l I;
- Sát h ch, th ng giáng quan l I;…

B H

Ch c n ng: qu n lý v ru ng đ t, tài chính, tô thu , kho tàng,
h kh u, l ng c a quan và quân lính trong c n c
T ch c: _ g m (2 ty):

tri Thanh l I ty (thu má);
B n t ch Thanh l I ty (s sách);
_ t ng s kho ng 100 ng i.

Nhi m v : ph trách các công vi c nh :
- Qu n lý kho c a nhà Vua;
- Cân đ I ngân kh chi tiêu hàng n m;
- Th c hi n ch đ quân đi n (c p ru ng đ t);
- Phát l ng b ng cho quan, quân;
- Qu n lý chi tiêu c a các c quan khác;
- Thu tô thu c a các đ a ph ng;
- T ng h p s l ng đinh, đi n trong c n c…
www.vnlaw.netfirms.com

5

S đ T ch c BMNN
B Hình

T

t sau c i cách c a Vua Lê Thánh Tông (1460 – 1527)
GV. ThS. Lê Vi t Tu n _ H Lu t Tp.HCM
Ch c n ng: trông coi vi c hình pháp, xét x và ng c t ng
T ch c: _ g m:

Thanh hình Thanh l I ty;
Th n hình Thanh l I ty;
Minh hình Thanh l I ty;
T ng hình Thanh l I ty;
_ m I ty có 3 viên Ngo I lang;
t ng s quan l I kho ng 190 ng i.

Nhi m v : ph trách các công vi c nh :
- Tâu Vua s a đ I quy đ nh trong hình pháp ch a đúng;
- Xét x tr ng án hay án n ng mà nha môn đã x ;
- Cùng Ng s đài ki m tra vi c x án trong c n c;
- Qu n lý và ki m tra ng c tù;
- Truy nã tù tr n;…

B Công

Ch c n ng: trông coi công vi c xây d ng cung đi n, đ ng
xa, c u c ng,…; qu n lý công x ng và th thuy n c a Vua
T ch c: _ g m:

Doanh thi n Thanh l I ty;
Công trình Thanh l I ty;
t ng s quan l I kho ng 190 ng i.

Nhi m v : ph trách các công vi c nh :
- Hàng n m xem xét xây d ng, s a ch a thành trì,
đ ng xá, c u đ ng, đê đi u,…;
- Qu n đ c th thuy n, công vi c trong công x ng c a
nhà n c.

B Binh

Ch c n ng: qu n lý v quân s
T ch c: _ g m:

V kh Thanh l I ty;
Quân v Thanh l I ty;
_ t ng s quan l I kho ng 130 ng

i.

Nhi m v : m I ty ph trách các công vi c c th , nh :
(V kh )
_ B o v nhà Vua, s th n n c ngoài;
_ Coi gi , phân phát quân trang, khí gi I;…
(Quân v ) _ Tuy n quân, đôn đ c hu n luy n quân đ I;
_ L p b n đ quân s ;
_ L p đ n tr I tr n gi n i tr ng yéu;…
www.vnlaw.netfirms.com

6


S đ T ch c BMNN

T

t sau c i cách c a Vua Lê Thánh Tông (1460 – 1527)
GV. ThS. Lê Vi t Tu n _ H Lu t Tp.HCM
L c Khoa đ c đ t ra t đ I Nghi Dân, khi đó bao g m: Trung th khoa; H I khoa;
ông, Tây, Nam, B c khoa. Nh ng đ n n m 1465, Vua Lê Thánh Tông đã thay đ I,
c th :
- Trung th khoa đ I thành L I khoa;
- H I khoa đ I thành H khoa;
ông khoa đ I thành L khoa;
- Tây khoa đ I thành Hình khoa;
- Nam khoa đ I thành Binh khoa;
- B c khoa đ I thành Công khoa.

Vua

L c Khoa

L cB

giám sát, ki m soát l c b
ô c p s trung (chánh th t ph m)
C p s trung (chánh bát ph m)

Th ng th (tòng nh ph m)

T , H u Th lang (tòng tam ph m)

L khoa

B L

L I khoa

B L I

H khoa

B H

Công khoa

B Công

Hình khoa

B Hình

Binh khoa

B Binh

www.vnlaw.netfirms.com

7

S đ T ch c BMNN

L cT

T

t sau c i cách c a Vua Lê Thánh Tông (1460 – 1527)
GV. ThS. Lê Vi t Tu n _ H Lu t Tp.HCM

Ch c n ng: trông coi nh ng công vi c mà l c b không qu n lý
h t đ c; c quan tr c thu c nhà Vua
T ch c: - đ ng đ u là quan T khanh (chánh ng ph m)
- phó là quan Thi u khanh (chánh l c ph m)
xem xét l I nh ng án n ng đã x , r I g I k t qu qua
B Hình đ tâu lên Vua xin quy t đ nh (b tr B Hình)

I lý t

Thái b c t

Thái th

gi gìn, trông nom xe, ng a c a Vua và hoàng t c (b
tr V kh Thanh l I ty c a B Binh)
Thi hành nh ng th th c l nghi, đi u khi n âm
nh c; trông coi đ n th th đ a (b tr B L )

ng t

Quang l c t

Cung c p, ki m tra đ n u ng trong các bu I t l , y n
ti c tri u đình (b tr B L )

H ng lô t

t ch c các bu I x ng danh cho các tân khoa ti n s ;
lo nghi l đón khách quý c a Vua; an táng quan to trong
tri u (b tr B L )

Th

ng b o
t

www.vnlaw.netfirms.com

gi vi c đóng n vào quy n thi c a các thí sinh
trong các k thi h I (b tr B L )

8


S đ T ch c BMNN

T

t sau c i cách c a Vua Lê Thánh Tông (1460 – 1527)
GV. ThS. Lê Vi t Tu n _ H Lu t Tp.HCM

Các c quan
chuyên môn
Ng s đài

t
ch c

Ch c n ng: ki m soát đ I ng quan l I; giám sát th c
thi pháp lu t
Nhi m v :
- Xét thành tích, sai l m c a quan l I trong c
n c đ trình lên Vua;
- Ki m tra vi c x án trong c n c; tr c ti p xét
x m t s v tr ng án do Vua giao cho;
- Tâu bày thi u xót, góp ý v I Vua;…

ô Ng s
(chánh tam ph m)
Phó ô Ng s
(chánh t ph m)

T

v t nh

T v (tòng bát ph m)
Ch.n ng: v n phòng, trông
coi công vi c th ng nh t

Kinh l ch ty

Kinh l ch (tòng bát ph m)
Ch.n ng: đ ng l c các án

Chi u ma s

Chi u ma (tòng bát ph m)
Ch.n ng: ph trách ghi
chép s sách, án v n

Án ng c ty

Ng c th a (chánh c u ph m)
Ch.n ng: trông coi hình ng c

Tôn nhân ph

Ch c n ng: vi t gia ph c a Vua; ti n c ng I
trong hoàng t c sang B L I; xét ki n t ng trong
tôn th t
T ch c:

Thông chính ty

Tôn nhân l nh (chánh tam ph m)
T , H u tôn chính (tòng tam ph m)

Ch c n ng: chuy n đ t công v n, ch d c a Vua
xu ng dân; chuy n đ n c a dân lên tri u đình

T ch c: Thông chính s (tòng t ph m)

www.vnlaw.netfirms.com

9


S đ T ch c BMNN

T

t sau c i cách c a Vua Lê Thánh Tông (1460 – 1527)
GV. ThS. Lê Vi t Tu n _ H Lu t Tp.HCM
Ch c n ng: trông coi V n Mi u; giáo d c và đào
t o s t (giám sinh và h c sinh)

Qu c t giám

T ch c:

T t u (tòng t ph m)
T nghi p (tòng ng ph m)

Ch c n ng: ch m sóc s c kh e và ch a b nh
cho Vua và quan l I; qu n lý y d c c n c

Thái y vi n

T ch c:

Ch c n ng: làm l ch; d báo th I ti t; xem thiên
v n đoán lành d t u đ lên Vua

T thiên giám

T ch c:

T thiên l nh (chánh l c ph m)
i n th (tòng l c ph m)

Ch c n ng: ghi chép và biên so n s c a v
tri u (ch y u là m I c ch c a Vua)

Qu c s vi n

T ch c:

Cq qu n lý
nông nghi p

I s (chánh ng ph m)
Vi n s (tòng ng ph m)

S đ n đi n
T.ch c:

S t m tang

ng

Tu so n (chánh bát ph m)
Biên l c (tòng bát ph m)

Ch.n ng:l p và qu n lý đ n đi n
n đi n S s (tòng bát ph m)
n đi n phó s (chánh c u ph m)
Ch.n ng: trông coi tr ng dâu nuôi
t m

T.ch c: T m tang S s (tòng bát ph m)
T m tang phó s (chánh c u ph m)
S th c thái

Ch.n ng: trông coi tr ng rau màu

T.ch c: Th c thái S s (chánh c u ph m)
S đi n m c

Ch.n ng: trông coi ch n súc v t

T.ch c: i n m c S s (chánh c u ph m)
www.vnlaw.netfirms.com

10