Giáo án Ngữ văn 7 bài 19: Đề văn nghị luận và việc lập ý cho bài văn nghị luận

ĐỀ VĂN NGHỊ LUẬN VÀ VIỆC LẬP Ý CHO BÀI VĂN NGHỊ LUẬN
BỐ CỤC VÀ PHƯƠNG PHÁP LẬP LUẬN CHO BÀI VĂN NGHỊ LUẬN
I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
- Làm quen với các đề văn nghị luận, biết tìm hiểu đề và lập ý cho bài văn nghị
luận.
II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG,THÁI ĐỘ:
1. Kiến thức:
- Đặc điểm và cấu tạo của đề bài văn nghị luận các bước tìm hiểu đề và lập ý
cho một đề văn nghị luận.
2. Kĩ năng:
- Nhận biết luận điểm, biết cách tìm hiểu đề và cách lập ý cho bài văn nghị luận.
- So sánh để tìm ra sự khác biệt của đề văn nghị luận với các đề tự sự, miêu tả,
biểu cảm.
3. Thái độ:
- Vận dụng văn biểu cảm để tập viết bài văn
III. PHƯƠNG PHÁP:
- Vấn đáp kết hợp thực hành, thảo luận nhóm.
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Ổn định :
2. Kiểm tra bài cũ
? Trong cuộc sống chúng ta thường gặp văn nghị luận dưới dạng nào ?
? Văn nghị luận là gì ? Hãy lấy vd minh hoạ
3. Bài mới : GV giới thiệu bài

TaiLieu.VN

Page 1


- Với văn bản tự sự, miêu tả, biểu cảm .. trước khi làm bài, người viết phải
tìm hiểu kĩ càng đề bài và yêu cầu của đề. Với văn nghị luận cũng vậy. Nhưng

đề nghị luận, yêu cầu của bài văn nghị luận vẫn có đặc điểm riêng. Vậy đặc
điểm riêng đó là gì. Tiết học hôm nay, cô cùng các em đi tìm hiểu

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

NỘI DUNG BÀI DẠY

*HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu đề văn. Lập ý I. TÌM HIỂU CHUNG:
cho bài văn nghị luận
1. Tìm hiểu đề văn nghị luận.
- Cho hs tìm hiểu đề văn : Chớ nên tự phụ
a. Nội dung,tính chất đề văn nghị luận.
? Đề nêu lên vần đề gì ? đối tượng và phạm
vi nghị luận ở đây là gì ? khuynh hướng tư - Đòi hỏi người viết có một thái độ, tình
cảm phù hợp, Khẳng định hay phủ định,
tưởng của đề là khẳng định hay phủ định ?
tán thành hay phả đối, chứng minh, giải
– Hs: Đề nêu lên tính cách xấu của con thích hay tranh luận.
người và khuyên người ta nên bỏ tính xấu
b. Tìm hiểu đề
đó
- Đối tượng và phạm vi nghị luận ở đây là - Xác định đúng vấn đề, phạm vi tính chất
bàn về tính tự phụ, nêu rõ tác hại và nhắc của bài văn nghị luận
nhở mọi người từ bỏ
- Đề nêu lên tính cách xấu của con người
? Vậy yêu cầu của việc tìm hiểu đề là gì ? và khuyên người ta nên bỏ tính xấu đó.
( sgk)
- Đối tượng và phạm vi nghị luận ở đây là
? Với đề trên em có tán thành với ý kiến đó bàn về tính tự phụ, nêu rõ tác hại và nhắc
nhở mọi người từ bỏ

không?
- GV: Hướng dẫn.
- HS: Thảo luận nhóm 2p.

2. Lập ý cho bài văn nghị luận

? Hãy nêu những luận điểm gần gũi với luận - Xác lập luận điểm, cụ thể hoá luận điểm
chính thành các luận điểm phụ, tìm luận
điểm của đề bài để mở rộng suy nghĩ ?
cứ và cách lập luận cho bài văn
? Tự phụ là gì ? Vì sao khuyên chớ nên tự
phụ ? Tự phụ có hại như thế nào ? tự phụ có
hại cho ai ? Hãy liệt kê những điều có hại và

TaiLieu.VN

Page 2


chọn các lí lẽ , dẫn chứng nhất để thuyết
phục người đọc ? ( HSTLN)
- HS: Tự phụ là 1 tính xấu của con người ,
nó không chỉ gây hại cho mọi người mà còn
chính cả bản thân mình .
? Nên bắt đầu lời khuyên chớ nên tự phụ từ
chỗ nào ? Dẫn dắt người đọc đi từ đâu đến
đâu ?
Lập ý cho bài văn nghị luận
? Lập ý cho bài văn nghị luận trước hết
chúng ta phải làm gì ?

- HS: Xác lập luận điểm, cụ thể hoá luận
điểm chính thành các luận điểm phụ, tìm
luận cứ và lập luận cho bài văn .
- Hs đọc ghi nhớ sgk
*HOẠT ĐỘNG 2: Hướng dẫn luyện tập
? Em hãy nêu yêu cầu của phần luyện tập ?
2. Tìm luận cứ:
+ Sách là kết tinh của trí tuệ nhân loại

* Ghi nhớ : SGK

+ Sách là 1 kho tàng phong phú gần như II. LUYỆN TẬP:
vô tận , đọc cả đời không hết
* Đề bài : Sách là người bạn lớn của con
người
+ Sách đem lại rất nhiều lợi ích: bổ……
3. Xây dựng lập luận:

1. Tìm hiểu đề:

bắt đầu từ việc nêu lên lợi ích của việc đọc
sách rồi đi đến kết luận mỗi người đều phải
cố gắng đọc sách và coi sách là người bạn
lớn của con người

+ Nêu vấn đề : Việc đọc sách trong cuộc
sống con người

TaiLieu.VN

+ Đôí tượng và phạm vị nghị luận : Xác
định giá trị của sách, một món ăn tinh
thần, không thể thiếu trong cuộc sống của

Page 3


con người
+ Khuynh hướng: Khẳng định việc đọc
sách là cần thiết
+ Đòi hỏi người viết phải vận dụng lí lẽ để
bàn luận về giá trị của sách, phải biết vận
dụng nhiều dẫn chứng thực tế để minh
hoạ.
* Lập ý cho đề
2. Xác lập luận điểm :
- Đề này thể hiện tư tưởng, thái độ đối với
việc đọc sách
- Chúng ta khẳng định việc đọc sách là tốt,
là cần thiết
3. Xác lập luận cứ.
4. Xây dựng lập luận.
VI. CỦNG CỐ, DẶN DÒ,HƯỚNG DẪN TỰ HỌC :
- Nội dung và tính chất của bài văn nghị luận là gì ?
- Khi tìm hiểu đề ta cần xác định được điều gì ? Lập ý cho bài văn nghị luận là
ntn?
- Học thuộc ghi nhớ .
- Soạn bài tiếp theo “ Tinh thần yêu nước của nhân dân ta “
VII. RÚT KINH NGHIỆM
……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………
……………………………………………….
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
………………

TaiLieu.VN

Page 4


***************************************************
*

TaiLieu.VN

Page 5