Giáo án Ngữ văn 8 bài 26: Hội thoại

TUẦN 26: HỘI THOẠI
I.MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
-Hiểu khái niệm vai xã hội trong hội thoại .
-Biết xác định thái độ đúng đắn trong quan hệ giao tiếp .
II.KIẾN THỨC, KỸ NĂNG:
1. Kiến thức:
Vai xã hội trong hội thoại.
2. Kĩ năng:
Xác định được các vai xã hội trong cuộc thoại.
III.HƯỚNG DẪN-THỰC HIỆN:
HOẠT ĐỘNG THẦY

HOẠT ĐỘNG TRÒ

NỘI DUNG

*Hoạt động 1 :Khởi động.
1.ổn định :Kiểm diện, trật tự
2.KTBC:
3.Bài mới: GV giới thiệu
*Hoạt động2:Hình
thành khái niệm.
-GV gợi dẫn: Trong cuộc
sống hằng ngày, người
nào cũng có mối quan hệ
XH. Sau đó GV yêu cầu
HS tìm hiểu đoạn văn
trích I. SGK tr 92 trả lời
câu hỏi.
- Quan hệ giữa các nhân
vật tham gia hội thoại

trích trên là quan hệ gì?
ai ở vai trên, ai là vai

I. Vai Xã Hội trong hội
thoại:

-HS đọc đoạn trích trả lời câu
hỏi.

- Vai XH là vị trí của người
tham gia hội thoại đối với
người khác trong cuộc thoại
vai XH được xác định bằng
các quan hệ XH.

-HSTL: Quan hệ gia tộc
- Người cô của Hồng là vai

- Quan hệ trên – dưới hay
ngang hàng (theo tuổi tác,


dưới?

trên, Hồng là vai dưới.

- Cách đối xử của người
cô có gì đáng chê trách?
(HS-YK)

- cách đối xử thiếu thiện chí,
không phù hợp với quan hệ
ruột thịt vừa không thể hiện
thái độ đúng mực của người
trên đối với người dưới.

thứ bậc trong gia đình và
XH).
- Quan hệ thân – sơ (Theo
mức độ quen biết thân tình)

-HS: các chi tiết:
-Tìm các chi tiết cho thấy
nhân vật chú bé Hồng đã . . tôi cúi đầu không đáp. .
cố gắng kìm nén sự bất
Tôi lại im lặng cúi đầu xuống
bình của mình để giữ thái đất. . . Cổ họng tôi đã nghẹn
độ lễ phép. (HS-YK)
ứ khóc không ra tiếng. . . .

Giải thích vì sao Hồng
phải làm như vậy?.

- Vì quan hệ XH vốn rất đa
dạng nên vai XH cua mỗi
người cũng đa dạng, nhiều
- Bé Hồng cố gắng kìm nén vì chiều khi tham gia hội thoại,
biết rằng mình là bề dưới phải mỗi người cần xác định đúng
tôn trọng bề trên.
vai của mình để chọn cách

HS đọc ghi nhớ và ghi vào
nói cho phù hợp.

- GV cho Hs đọc ghi nhớ.
*Hoạt động 3: luyện tập II. Luyện tập:
- GV hướng dẫn HS làm
bài tập.
Bài tập 1:

1.Bài tập 1:

Tìm những chi tiết trong
bài “Hịch tướng sĩ” thể
hiện thái độ vừa nghiêm
khắc vừa khoan dung của
Trần Quốc Tuấn đối với
binh sĩ dưới quyền .

- Thái độ nghiêm khắc: Nay các người ngồi nhìn chủ nhục mà
không biết lo, thấy Nước nhục mà không biết thẹn. .

GVHD và HS thực hiện
sau đó GV sửa bài.

- Thái độ khoan dung: Nếu các người biết chuyện tập sách
này, theo lời dạy bảo của ta thì mới phải đạo thần chủ. . . . Ta
viết ra bài hịch này để các ngươi biết bụng ta.


Bài tập 2:

Đọc đoạn trích và trả lời
câu hỏi: (SGK tr 94)

Bài tập 2: có 3 câu hỏi

GVHD cho HS thảo luận
trong 4 phút.
GV gọi HS trình bày sau
đó sửa bài.

a. Xét về địa vị XH, ông giáo là người có địa vị cao hơn 1
nông dân nghèo như lão Hạc. Nhưng xét về tuổi tác thì lão
Hạc có vị trí cao hơn.
b. Ông giáo nói với lão Hạc bằng lời lẽ ôn tồn, thân mật nắm
lấy vai lão, mời lão hút thuốc, uống nước, ăn khoai. Trong lời
lẽ ông Giáo gọi lão Hạc là cụ xưng hô gộp 2 người: “ông con
mình” (thể hiện sự kính trọng) xưng “tôi” (quan hệ bình
đẳng).
c. Lão Hạc gọi người đối thoại với mình là ông giáo, dùng từ
“dạy” thay từ “nói” (thể hiện sự tôn trọng) đồng hồ xưng hô
gộp 2 người là “chúng mình”, cách nói đùa thể hiện sự thân
tình.
Nhưng qua cách nói của Lão hạc ta thấy vẫn có 1 nỗi buồn, 1
sự giữ khoảng cách; cười đưa đà, cười gượng, từ chối chuyện
ăn khoai, uống nước với ông giáo.

*Hoạt động 4:Củng cố -Dặn dò.
-vai xã hội được xác định bằng các quan hệ xã hội nào? (HS-YK)
- Về học bài, làm bài tập 3(GVHDHS làm)
- Chuẩn bị bài: Tìm hiểu yếu tố biểu cảmtrong văn nghị luận.

+ Yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận.(HS-YK)
+Xem trước phần luyện tập.