sang kien kinh nghiêm ngu văn 6

SKKN “Ph¬ng ph¸p d¹y häc TiÕng ViƯt: RÌn kÜ n¨ng ®Ỉt c©u
vµ ch÷a lçi vỊ chđ ng÷ vµ vÞ ng÷ cho häc sinh líp 6 vïng ®Ỉc
biƯt khã kh¨n.”

PhÇn thø nhÊt : Më ®Çu.
1- LÝ do chän ®Ị tµi.
-Môn Ngữ văn là môn học có vai trò cực kì quan trọng trong hệ thống giáo dục
và đào tạo nước ta bởi dạy văn là dạy cách ứng xử, cách làm người; là công cụ
đắc lực trong quá trình hình thành và phát triển nhân cách của trẻ. M«n Ng÷ v¨n
ë trêng THCS ®ỵc chia thµnh 3 ph©n m«n : V¨n – TiÕng ViƯt – TËp lµm v¨n.
Trong ®ã c©u TiÕng ViƯt lµ mét ph¬ng tiƯn giao tiÕp quan träng trong x· héi.
Chøc n¨ng ®ã ch¼ng nh÷ng biĨu lé trong lÜnh vùc giao tiÕp hµng ngµy cđa mäi ngêi
ViƯt Nam, mµ cßn ®ỵc biĨu lé trong c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng giao tiÕp vỊ chÝnh trÞ,
kinh tÕ, khoa häc, v¨n ho¸, gi¸o dơc, ngo¹i giao...C©u TiÕng ViƯt ®· tõ l©u lµ chÊt
liƯu cđa s¸ng t¹o nghƯ tht - nghƯ tht ng«n tõ. Nã ®· gãp phÇn thĨ hiƯn râ søc
m¹nh vµ sù tinh tÕ, un chun trong lÜnh vùc ho¹t ®éng nghƯ tht.
MỈt kh¸c, c©u TiÕng ViƯt g¾n bã chỈt chÏ víi ho¹t ®éng nhËn thøc vµ t duy cđa
ngêi ViƯt, mang râ dÊu Ên cđa nÕp c¶m, nÕp nghÜ vµ nÕp sèng cđa ngêi ViƯt. Nã trë
thµnh mét phÇn m¸u thÞt trong con ngêi ViƯt Nam. ChÝnh v× thÕ, sư dơng c©u TiÕng
ViƯt, häc TiÕng ViƯt ph¶i hiĨu ®ỵc, c¶m nhËn ®ỵc phÇn “ linh hån d©n téc Êy”.
Thế nhưng, trên thực tế, phần lớn học sinh không thích học môn học này,
thậm chí có em còn sợ mỗi khi đến giờ học văn…Từ thực tế đó đòi hỏi người
giáo viên phải tự nghiên cứu, tìm tòi cho mình một phương pháp dạy học tốt
nhất nhằm giúp học sinh tiếp thu bài nhanh nhất. Muốn thế thì phương pháp dạy
học phải không ngừng đổi mới, nâng cao; phải mang tính tích cực, chủ động cao
nhằm tập trung vào việc khơi dậy sự tự rèn luyện, phát triển khả năng tự duy,
suy nghó và vận dụng một cách chủ động,phát huy tính tích cực của học sinh.v..v
Lµ mét ngêi gi¸o viªn trùc tiÕp gi¶ng d¹y m«n ng÷ v¨n bËc THCS, t«i nhËn thÊy kü
n¨ng ®Ỉt c©u vµ ch÷a lçi cđa häc sinh cßn nhiÌu h¹n chÕ , ®Ỉc biƯt víi häc sinh d©n
téc thiĨu sè vïng ®Ỉc biƯt khã kh¨n , nhiỊu em thêng tá ra rÊt lóng tóng khi yªu cÇu
®Ỉt c©u, cã khi c©u do c¸c em ®Ỉt ra nhng c¸c em còng kh«ng biÕt ®óng hay sai, cã

m¾c lçi g× kh«ng?
Ho¹t ®éng trªn líp lµ ho¹t ®éng giao tiÕp gi÷a thÇy víi trß, nÕu häc sinh nãi cha
thµnh c©u th× giao tiÕp kh«ng ®¹t ®ỵc mơc ®Ých, giê häc kh«ng cã kÕt qu¶.Tõ nh÷ng
®iỊu ®ã t«i nghÜ, giê d¹y TiÕng ViƯt gi¸o viªn cã ®đ ®iỊu kiƯn ®Ĩ kh¾c phơc nh÷ng
h¹n chÕ kĨ trªn cđa häc sinh.
-Tất cả những điều trên đã thôi thúc tôi không ngừng suy nghó, cố học hỏi, tìm
tòi, nghiên cứu các phương pháp mới để dạy tốt môn Ngữ văn, đặc biệt là phân
môn tiếng Việt nhằm nâng cao chất lượng học tập của mỗi học sinh, nâng cao
hiểu biết về “kÜ n¨ng ®Ỉt c©u vµ ch÷a lçi vỊ chđ ng÷ vµ vÞ ng÷” của tiếng Việt
đồng thời giúp các em có vốn ngôn ngữ phong phú; đặc biệt là biết vận dụng
trong văn nói, văn viết…
Ph¹m ThÞ NgäcMinh- Trêng THCS T« HiƯu
1
SKKN “Ph¬ng ph¸p d¹y häc TiÕng ViƯt: RÌn kÜ n¨ng ®Ỉt c©u
vµ ch÷a lçi vỊ chđ ng÷ vµ vÞ ng÷ cho häc sinh líp 6 vïng ®Ỉc
biƯt khã kh¨n.”

2- Mơc ®Ých nghiªn cøu.
-Nh»m n©ng cao chÊt lỵng häc TiÕng ViƯt cho häc sinh. Cơ thĨ lµ n¨ng cao kh¶ n¨ng
®Ỉt c©u vµ ch÷a lçi vỊ chđ ng÷ vµ vÞ ng÷ cho häc sinh d©n téc vïng ®Ỉc biƯt khã kh¨n
, tõ ®ã gióp häc sinh thùc hiƯn qu¸ tr×nh giao tiÕp mét c¸ch cã hiƯu qu¶.
3- §èi tỵng nghiªn cøu :
Häc sinh líp 6 trêng THCS T« HiƯu.
4- Giíi h¹n ph¹m vi néi dung nghiªn cøu.
“KÜ n¨ng ®Ỉt c©u vµ ch÷a lçi vỊ chđ ng÷ vµ vÞ ng÷ cho häc sinh líp 6 vïng ®Ỉc
biƯt khã kh¨n. ” ( HS líp 6 trêng THCS T« HiƯu- Tr¹m TÊu – Yªn B¸i.)
5- NhiƯm vơ nghiªn cøu:
Nh»m n©ng cao vỊ chuyªn m«n nghiƯp vơ , cã nh÷ng ®ỉi míi tÝch cùc trong ph¬ng
ph¸p d¹y häc TiÕng ViƯt ë vïng ®Ỉc biƯt khã kh¨n, gióp ®ång nghiƯp khi gi¶ng d¹y
tiÕng ViƯt líp 6 cã nh÷ng ph¬ng ph¸p phï hỵp ®Ĩ ®¹t ®ỵc nhng kÕt qu¶ cao. §Ỉc biƯt

gióp häc sinh cã nh÷ng kÜ n¨ng ®Ỉt c©u vµ ch÷a lçi vỊ chđ ng÷ vµ vÞ ng÷ khi t¹o lËp
v¨n b¶n, trong giao tiÕp h»ng ngµy.
6- Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu.
Trùc tiÕp gi¶ng d¹y, ®äc tµi liƯu tham kh¶o , kh¶o s¸t ®èi tỵng häc sinh qua trùc tiÕp
gi¶ng d¹y b»ng nh÷ng bµi kiĨm tra tr¾c nghiƯm, bµi viÕt tËp lµm v¨n , tham kh¶o ý
kiÕn ®ång nghiƯp . Su tÇm th«ng tin . viÕt ®Ị c¬ng , tõ ®ã ¸p dơng vµo ®Ĩ viÕt s¸ng
kiÕn kinh nghiƯm.
7-Thêi gian nghiªn cøu.
Th¸ng 9 /2008 d¨ng kÝ s¸ng kiÕn kinh nghiƯm .
Th¸ng 10/ 2008 ®Õn th¸ng 3/2009 nghiªn cøu vµ viÕt s¸ng kiÕn.
PhÇn thø hai : Néi dung.
Ch¬ng I : C¬ së lÝ ln cđa ®Ị tµi.

-Thực hiện chương trình thay sách giáo khoa được ban hành kèm theo quyết
đònh số 03/ 2002/ QĐ-BGD&ĐT ngày 24 tháng 01 năm 2002 của bộ trưởng Bộ
GD&ĐT.
-Thực hiện nghò quyết số 40/2000/QH10 của quốc hội. Chỉ thò số 14/2001/CT-
TTG của thủ tướng chính phủ về việc đổi mới chương trình giáo dục( ch¬ng tr×nh
vµ ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y)
Ph¹m ThÞ NgäcMinh- Trêng THCS T« HiƯu
2
SKKN Phơng pháp dạy học Tiếng Việt: Rèn kĩ năng đặt câu
và chữa lỗi về chủ ngữ và vị ngữ cho học sinh lớp 6 vùng đặc
biệt khó khăn.
* Dạy học môn ngữ văn nói chung và phân môn tiếng Việt nói riêng ở trờng
THCS thực chất là góp phần hình thành những con ngời có trình độ học vấn phổ
thông cơ sở , chuẩn bị cho học sinh ra xã hội hoặc tiếp tục học lên nữa ở bậc học cao
hơn. Đó là những ngời có ý thức tự tu dỡng , biết thơng yêu quý trọng gia đình , bạn
bè ; có lòng yêu nớc yêu CNXH, biết hớng tới những t tởng, tình cảm cao đẹp nh lòng
nhân ái , tinh thần tôn trọng lẽ phải , sự công bằng , lòng căm ghét cái sấu, cái ác. Đó

là con ngời biết rèn luyện để có tính tự lập, t duy sáng tạo , bớc đầu có năng lực cảm
thụ giá trị chân, thiện, mĩ trong nghệ thuật , trớc hết là trong văn học, có năng lực
thực hành và nằng lực sử dung tiến Việt nh một công cụ t duy và giao tiếp . đó cũng
là ngời có ham muốn đêm tài trí của mình cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và bảo
vệ tổ quốc.
Dạy học tiếng Việt là làm cho học sinh nắm đợc những đặc điểm hình thức và
ngữ nghĩa của các loại đơn vị tiêu biểu của tong bộ phận cấu thành tiếng Việt ,
nắm đợc những tri thức về ngữ cảnh , về ý định, về mục đích , về hiệu quả giao tiếp ,
nắm đợc các quy tắc chi phối vịêc sử dụng tiếng Việt trong giao tiếp trong nhà trờng
cũng nh ngoài xã hội.
* Cũng nh việc dạy học các môn học khác , trong quá trình dạy học Tiếng Việt học
sinh phải tích cực chủ động biến quá trình học tập thành quá trình tự học tập, còn
giáo viên thì giữ vai trò tổ chức , hớng dẫn hoạt động của học sinh .
Theo phơng hớng đó giáo viên phải tích cực hoá hoạt động của ngời học , tạo mọi
cơ hội ( chủ yếu thông qua con đờng thực hành và luyện tập ) để tất cả học sinh tìm
hiểu phân tích , suy nghĩ và tự nhận ra các tri thức của bài học .
*Phơng pháp dạy học Tiếng Việt hiện nay phải dựa trên con đờng giao tiếp .Theo
đó, phải tăng cờng các hoạt động giao tiếp,đàm thoại giữa giáo viên với học sinh,
giữa học sinh với học sinh trong toàn bộ quá trình dạy học. Từ hoạt động tìm hiểu ,
phân tích nhận ra tri thức , đến hoạt động thực hành , luyện tập củng cố kiểm tra và
đánh giá đồng thời cũng phải giảm thiểu cách giảng dạy theo lối thuyết giảng . Hơn
nữa phơng pháp dạy học tiếng Việt theo quan điểm giao tiếp cũng đòi hỏi ngời giáo
viên ngữ văn phải tận dụng
mọi hoàn cảnh giảng dạy để rèn luyện kĩ năng sử dụng tiếng việt cho học sinh.
Để việc đổi mới phơng pháp về vấn đề trên có hiệu qủa cao thì trớc tiên giáo viên
phải tích cực trong việc đổi mới phơng pháp trong quá trình giảng dạy về việc rèn kỹ
năng đặt câu và sữa lỗi cho học sinh, phát huy tính tích cực tự giác của học sinh
lấy học sinh làm trung tâm. Tích cực chủ động trong việc tìm hiểu kiến thức về kỹ
năng đặt câu và chữa lỗi cho học sinh qua việc tham khảo kiến thức ở các tài liệu có
liên quan.

Trong quá trình giảng dạy hiện nay thì nhiệm vụ của ngời giáo viên dạy Ngữ văn
nói chung và dạy phân môn tiếng việt nói riêng có vai trò quan trọng. Đặc biệt trong
giảng dạy phân môn Tiếng Việt giáo viên đã tích cực đổi mới phơng pháp nhằm phát
huy tính tích cực của học sinh, giúp các em tiếp thu kiến thức một cách hiệu quả
nhất. Từ đó giúp các em có khả năng t duy chính xác, có kỹ năng giao tiếp tốt trong
quá trình học tập.
Phạm Thị NgọcMinh- Trờng THCS Tô Hiệu
3
SKKN Phơng pháp dạy học Tiếng Việt: Rèn kĩ năng đặt câu
và chữa lỗi về chủ ngữ và vị ngữ cho học sinh lớp 6 vùng đặc
biệt khó khăn.
Chơng II: Thực trạng của đề tài.

I. Lịch sử của đề tài.
Trong quá trình giảng dạy và qua việc thực hiện dự giờ các đồng nghiệp tôi thấy
có một số giờ dạy tiếng việt mà cụ thể là trong việc rèn kỹ năng đặt câu và sửa lỗi về
chủ ngữ và vị ngữ cho học sinh đạt hiệu quả cha cao. Có những hoạt động dạy của
giáo viên đôi khi còn thụ động, máy móc, hình thức. Giáo viên còn gặp nhiều khó
khăn trong việc rèn luyện kỹ năng đặt câu cho học sinh qua các giờ dạy vì thời gian
trên lớp để thực hiện và tổ chức cho học sinh rèn luyện là không nhiều.
Mặt khác do học sinh khối 6 của trờng mới chuyển từ lớp 5 lên nên cha có nhiều
thời gian để thích nghi nhanh với các phơng pháp học tập mới. Vì thế khiến cho một
số giờ dạy đạt hiệu quả cha cao. Một bộ phận học sinh còn chậm , năng lực còn hạn
chế, các em học tập còn thụ động, cha tích cực, việc chuẩn bị bài cha tốt, khả năng
nắm bắt về câu và cách chữa lỗi của không ít học sinh vẫn còn mơ hồ, cha chắc chắn.
Đặc biệt là các em là học sinh dân tộc thiểu số vùng đặc biệt khó khăn , ít có điều
kiện giao lu với bên ngoài, vốn tiếng Kinh của các em cha nhiều nên việc tiếp thu của
các em là còn hạn chế .
Các em là học sinh đầu cấp nên việc rèn kĩ năng đặt câu có đầy đủ thành phần chủ
ngữ và vị ngữ , và tránh bị mắc lỗi về những vấn đề này , để các em có nền móng

kiến thức cho các lớp tiếp theo . Và đặc biệt giúp các em có vốn kiến thức về tiếng
Việt , sử dụng thành thạo trong giao tiếp cũng nh trong cuộc sống hàng ngày để các
em không gặp phải những sai sót đắng tiếc trong giao tiếp cũng nh trong quá trình tạo
lập văn bản.
II. Kết quả khảo sát đầu năm.
Thông qua việc khảo sát đầu năm tôi nhận thấy một số lỗi cơ bản học sinh thờng
mắc phải là câu thiếu thành phần nòng cốt .
1. Câu thiếu thành phần chủ ngữ.
VD1 : Qua trận ma rào chiều qua, làm cho sân trờng em thêm sạch đẹp.
( Câu thiếu chủ ngữ)
( HS Lò văn Dũng- lớp 6 )
VD 2 : Ngày hôm nay trơì nắng, nên bị héo.
( Câu thiếu chủ ngữ)
( HS Lò Thị Hơng- lớp 6)
v..v..v
+ Phân tích lỗi : Đây là câu thiếu chủ ngữ do HS nhầm trạng ngữ Qua trận ma rào
chiều qua Ngày hôm nay trơì nắng là chủ ngữ.
+ Nguyên nhân : Vì trạng ngữ và chủ ngữ có những đặc điêm gần gũi với nhâu : đều
đứng ở đàu câu , và đứng trớc vị ngữ . Khi phân tích nhận diện cac thành phần câu
các em lạ dựa vào hình thức cứ đứng ở đầu câu là chủ ngữ .
Phạm Thị NgọcMinh- Trờng THCS Tô Hiệu
4
SKKN Phơng pháp dạy học Tiếng Việt: Rèn kĩ năng đặt câu
và chữa lỗi về chủ ngữ và vị ngữ cho học sinh lớp 6 vùng đặc
biệt khó khăn.
Mặt khác các em cha phân biệt đợc đâu là thành phần chính đâu là thành phần
phụ trong câu và không thấy đợc sự khác biệt về c hức năng của chủ ngữ và vị ngữ ,
trạng ngữ ở trong câu .
2- Câu thiếu thành phần vị ngữ:
VD: Dáng dấp thanh tú trong chiếc áo mầu xanh da trời của cô giáo.

( Câu thiếu vị ngữ)
(HS Lò Văn Tuấn- lớp 6)
VD2 . Chiếc áo mới , tôi mua.
( Câu thiếu vị ngữ)
( HS Lò Thị Vui- lớp 6)
( Câu thiếu vị ngữ)
v..v..v..
+ Phân tích lỗi :
Câu không có vị ngữ mà chỉ có chủ ngữ : Dáng dấp thanh tú trong chiếc áo mầu
xanh da trời của cô giáo học sinh nhầm định ngữ thanh tú trong chiếc áo mầu xanh
da trời của cô giáo là vị ngữ.
+ Nguyên nhân : Do HS không phân biệt đợc sự khác biệt giữa choc năng của định
ngữ và vị ngữ . Chính vì thế khi HS phân tích và viết câu nhầm lẫn và thiếu.
Kết quả khảo sát về kỹ năng đặt câu và chữa lỗi về chủ ngữ, vị ngữ nh sau.
Lớ
p
sĩ
số
Đặt câu Chữa lỗi
Đặt câu
đúng
Đặt câu sai Biết phát
hiện lỗi sai,
chỉ ra
Cha biết
phát hiện
lỗi, cha chỉ
Lầm trạng
ngữ là chủ
ngữ

Cha có chủ
ngữ
Cha có vị
ngữ
Số l-
ợng
Tỉ
Lệ
Số l-
ợng
Tỉ
Lệ
Số l-
ợng
Tỉ
Lệ
Số l-
ợng
Tỉ
Lệ
Số l-
ợng
Tỉ
Lệ
Số l-
ợng
Tỉ
Lệ
6 36 10 27.7 13 36,
1

7 19,
4
6 16,
6
13 36,
1
23 63,9

Nh vậy kỹ năng đặt câu và chữa lỗi về chủ ngữ, vị ngữ của học sinh còn nhiều
hạn chế. Từ thực trạng trên để công tác giảng dạy và học tập của học sinh đạt hiệu
quả tốt hơn tôi đã hớng dẫn HS sửa chữa những lỗi mà các em đã mắc phải bằng
những biện pháp và phơng pháp phù hợp.

Chơng III : Giải quyết vấn đề
I. Giải pháp thực hiện
Sau khi nghiên cứu vấn đề này bằng kinh nghiệm và năng lực của bản thân tôi xin
đa ra một số giải pháp sau đây.
Phạm Thị NgọcMinh- Trờng THCS Tô Hiệu
5
SKKN Phơng pháp dạy học Tiếng Việt: Rèn kĩ năng đặt câu
và chữa lỗi về chủ ngữ và vị ngữ cho học sinh lớp 6 vùng đặc
biệt khó khăn.
1 - Đói vơí giáo viên
Giáo viên cần chủ động đầu t nghiên cứu, thiết kế bài dạy, su tầm các lỗi sai về
đặt câu và chữa lỗi, chuẩn bị đồ dùng dạy học cho tiết dạy. Từ đó có cơ sở cho việc
áp dụng đổi mới phơng pháp cũng nh sử dụng các phơng pháp dạy học phù hợp với
từng đối tợng học sinh trong lớp dạy để việc rèn kỹ năng đặt câu và chữa lỗi về chủ
ngữ và vị ngữ cho học sinh đạt kết quả tốt hơn.
2-Đối với học sinh
Học sinh cần phải tích cực chủ động học tập theo sự hớng dẫn của giáo viên. Có ý

thức chuẩn bị bài đầy đủ, và luyện kỹ năng về đặt câu và sửa lỗi, cũng nh ý thức đợc
tầm quan trọng của những kỹ năng đặt câu và chữa lỗi về chủ ngữ và vị ngữ trong
giao tiếp cũng nh trong quá trình học tập.
Để thực hiện việc đổi mới phơng pháp cần tiến hành ứng dụng về việc rèn luyện
kỹ năng đặt câu và chữa lỗi về chủ ngữ, vị ngữ cho học sinh lớp 6 trên cơ sở đa ra
những định hớng, những hoạt động cơ bản nhất đối với một tiết dạy để cho việc dạy
và học về vấn đề trên tốt hơn.
II. Các biện pháp thực hiện.
Để học sinh thấy đợc những lỗi sai của mình, và cách sửa sai tôi đã thực hiện các
biện pháp sau :
1- Chữa lỗi sai học sinh mắc phải.
* Câu thiếu thành phần chủ ngữ.
VD1 : Qua trận ma rào chiều qua, làm cho sân trờng em thêm sạch đẹp.
( Câu thiếu chủ ngữ)
( HS Lò văn Dũng- lớp 6 )
GV hớng dẫn học sinh sửa :
VD1 : Qua trận m a rào chiều qua , nó// làm cho sân tr ờng em thêm sạch đẹp
TN CN VN
VD 2 : Ngày hôm nay trơì nắng, nên bị héo.
( Câu thiếu chủ ngữ)
( HS Lò Thị Hơng- lớp 6)
Sửa : Ngày hôm nay trơì nắng, nên cây Keo bị héo
TN CN VN
* Câu thiếu thành phần vị ngữ.vị ngữ:
VD: Dáng dấp thanh tú trong chiếc áo mầu xanh da trời của cô giáo.
( Câu thiếu vị ngữ)
Sửa là : Dáng dấp của cô giáo / thanh tú trong chiếc áo mầu xanh da trời .
CN VN
VD2 Chiếc áo mới , tôi mua.
( Câu thiếu vị ngữ)

Phạm Thị NgọcMinh- Trờng THCS Tô Hiệu
6