thuc tap dien tu 348

TỔNG LIÊN ĐOÀN LAO ĐỘNG VIỆT NAM
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÔN ĐỨC THẮNG
KHOA ĐIỆN-ĐIỆN TỬ

BÁO CÁO THỰC TẬP ĐIỆN TỬ

Giảng viên hướng dẫn: Th.S Nguyễn Kiều Tam
Sinh viên thực hiện: PHAN LÊ QUỐC CHIẾN - 41401197
Lớp

: 14040101

Khoá : 2014-2018


Báo Cáo Thực Tập Điện Tử

GVHD:Th.S Nguy ễn Ki ều Tam

BÀI 1:GIỚI THIỆU CHUNG VỀ THỰC TẬP ĐIỆN TỬ.....................................................................................4
1.

Nội quy xưởng thực tập:................................................................................................................4

2.

Giới thiệu dụng cụ, đồ nghề thực tập điện tử:.............................................................................4

3.

2.1.

Mỏ hàn điện:..........................................................................................................................4

2.2.

Gác mỏ hàn............................................................................................................................5

2.3.

Chì hàn và nhựa thông:..........................................................................................................5

2.4.

Các loại kềm:..........................................................................................................................6

2.5.

Khoan và máy mài:.................................................................................................................6

2.6.

Dao kéo và giấy nhám:...........................................................................................................7

2.7.

Ống hút chì:............................................................................................................................7

2.8.

Nhíp, kính lúp:........................................................................................................................7

2.9.

Tournevis:...............................................................................................................................8

Thiết bị đo điện tử.........................................................................................................................8
3.1.

Đồng hồ đo VOM...................................................................................................................8

3.2.

Sử dụng VOM:........................................................................................................................9

3.3. Phần thực hành.........................................................................................................................11
Bài 2:NHẬN DẠNG, ĐO THỬ VÀ KIỂM TRA CÁC LINH KIỆN ĐIỆN TỬ CƠ BẢN........................................13
1.

2.

Điện trở:.......................................................................................................................................13
1.1.

Khái niệm:............................................................................................................................13

1.2.

Ký hiệu và nhận dạng:..........................................................................................................13

1.3.

Đơn vị của điện trở:.............................................................................................................14

1.4.

Biến trở:................................................................................................................................14

1.5.

Cách đọc trị số theo vòng màu:...........................................................................................14

1.6.

Cách ghép điện trở:.............................................................................................................15

1.7.

Các trị số điện trở thông dụng:............................................................................................17

TỤ ĐIỆN:.......................................................................................................................................18
2.1.

Cấu tạo tụ điện:....................................................................................................................18

2.2.

Hình dáng của tụ điện:.........................................................................................................18

2.3.

Điện dung, đơn vị, va ký hiệu của tụ điện:..........................................................................18

2.4.

Cách đọc giá trị điện dung trên tụ:......................................................................................19

2.5.

Phương pháp kiểm tra tụ điện:...........................................................................................20

2.6.

Các kiểu mắc và ứng dụng:..................................................................................................21

3.

BIẾN THẾ:......................................................................................................................................21

4.

DIODE:..........................................................................................................................................22

SV: Phan Lê Quốc Chiến - 41401197

Page 1


Báo Cáo Thực Tập Điện Tử

5.

GVHD:Th.S Nguy ễn Ki ều Tam

4.1.

Diode bán dẫn:.....................................................................................................................22

4.2.

Các loại Diode:.....................................................................................................................24

TRANSISTOR:................................................................................................................................26
5.1.

Cấu tạo của Transistor ( Bóng bán dẫn ):.............................................................................26

5.2.

Ký hiệu và hình dạng của Transistor:...................................................................................26

5.3.

Cách xác định chân B,C,E của Transister..............................................................................27

5.4.

Phương pháp kiểm tra Transistor:.......................................................................................28

5.5.

Các thông số kĩ thuật của Transistor:..................................................................................29

Bài 3: KỸ THUẬT HÀN................................................................................................................................30
1.

Cách sử dụng mỏ hàn:.................................................................................................................30

2.

Quy trình thực hiện một mối hàn nối:........................................................................................30

3.

Hàn nối dây dẫn có ba phương pháp:.........................................................................................31

4.

Kỹ thuật tháo ráp linh kiện từ mạch in:.......................................................................................31
4.1.

Kỹ thuật tháo mối hàn:........................................................................................................31

4.2.

Kỹ thuật hàn linh kiện:.........................................................................................................31

Bài 4: THIẾT KẾ MẠCH IN – THỰC HÀNH MẠCH NGUỒN ỔN ÁP............................................................33
1.

Phần Thực Hành:..........................................................................................................................33

1.1.

Chuẩn bị dụng cụ, linh kiện:................................................................................................33

1.2.

Tiến hành thực hiện:............................................................................................................33

Bài 5: MẠCH DAO ĐỘNG KHÔNG TRẠNG THÁI BỀN DÙNG IC 555.........................................................36
Mục đích yêu cầu.........................................................................................................................36


1.

Phần thực hành :..........................................................................................................................36
1.1.

Chuẩn bị linh kiện:...............................................................................................................36

1.2.

Tiến trình thực hiện:............................................................................................................36

Bài 6 :MẠCH ĐÓNG MỞ THIẾT BỊ DÙNG CẢM BIẾN QUANG..................................................................36
1.

Cơ sở lý thuyết:............................................................................................................................37

2.

Phần thực hành:...........................................................................................................................37
2.1.

Chuẩn bị dụng cụ, linh kiện.................................................................................................37

2.2.

Tiến trình thực hiện.............................................................................................................37

BÀI 7: MẠCH GIẢI MÃ LED 7 ĐOẠN.........................................................................................................38
1.

2.

Cơ sở lý thuyết:............................................................................................................................38
1.1.

Giới thiệu LED 7 đoạn..........................................................................................................38

1.2.

Giới thiệu về IC.....................................................................................................................40

Phần thực hành:...........................................................................................................................46

SV: Phan Lê Quốc Chiến - 41401197

Page 2

Báo Cáo Thực Tập Điện Tử

GVHD:Th.S Nguy ễn Ki ều Tam

2.1.

Chuẩn bị dụng cụ, linh kiện:................................................................................................46

2.2.

Tiến trình thực hiện:............................................................................................................46

Bài 8: SỬ DỤNG ORCAD THIẾT KẾ MẠCH ĐIỆN.......................................................................................48
1.

2.

khởi động Orcad Capture.............................................................................................................48
1.1.

Tạo 1 project:.......................................................................................................................49

1.2.

Place part:............................................................................................................................51

1.3.

Place wire.............................................................................................................................52

1.4.

Kiểm tra sơ đồ nguyên lý.....................................................................................................53

Orcad Layout................................................................................................................................54

Bài 9: MẠCH DAO ĐỘNG KHÔNG TRẠNG THÁI BỀN DÙNG TRANSISTOR..............................................58
1.

Cơ sở lý thuyết:............................................................................................................................58

2.

Phần thực hành:...........................................................................................................................58
2.1.

Chuẩn bị dụng cụ, linh kiện:................................................................................................58

2.2.

Tiến trình thực hiện:............................................................................................................58

Bài 10: MẠCH KHUẾCH ĐẠI CÔNG SUẤT..................................................................................................60
1.

Cơ sở lý thuyết:............................................................................................................................60

2.

Phần thực hành:...........................................................................................................................60

2.1.

Chuẩn bị dụng cụ, linh kiện:................................................................................................60

2.2.

Tiến trình thực hiện:............................................................................................................61

SV: Phan Lê Quốc Chiến - 41401197

Page 3


Báo Cáo Thực Tập Điện Tử

GVHD:Th.S Nguy ễn Ki ều Tam

BÀI 1:GIỚI THIỆU CHUNG VỀ THỰC TẬP ĐIỆN
TỬ

Mục đích yêu cầu:
 Nẵm vững những tác phong công nghiệp, an toàn điện
 Biết sử dụng và bảo quản một số dụng cụ đồ nghề cơ bản.
 Sử dụng các thiết bị đo.

1. Nội quy xưởng thực tập:







Sinh viên vào xưởng thực tập phải tuyệt đối tuân thủ theo đúng các
quy định sau:
Sinh viên nghiên cứu phải thực hiện các thao tác nghề nghiệp của
người công nhân điện tử lao dộng để có kỹ thuật và năng suất cao.

Ăn mặc gọn gàng , đúng tác phong công nghiệp.

Vào và ra xưởng đúng thời gian quy định.

Trong quá trình thực tập xưởng phải trật tự ngăn nắp, vệ
sinh công nghiêp, an toàn lao động.

Để thiết bị và dụng cụ đúng nơi quy định.

Sử dụng thiết bị đúng mục đích.

Tuyệt đối không đóng cầu dao điện khi chưa được sự cho
phép của giảng viên hướng dẫn.
Sinh viên nghiên cứu phải thực hiện đúng tác phong công nghiệp
để đạt hiểu quả và năng xuất cao.
Sinh viên được học các phương pháp phân tích nghề để tr ở thành
kỹ sư, có đủ trình độ truyền đạt những ý tưởng trong thiết kế cho
các công nhân thực hiện được chính xác.

2. Giới thiệu dụng cụ, đồ nghề thực tập điện tử:
2.1. Mỏ hàn điện:






Dùng để làm chảy vật liệu hàn tạo mối hàn.
Mỏ hàn thường có hai loại: loại dung điện trở đốt nóng và loại
dung nguyên lý ngắn mạch thứ cấp biến áp.
Về công suất thì mỏ hàn có nhiều loại công suất khác nhau: 20W,
40W, 60W, 80W, 100W….
Trong thực tập điện tử người ta dung loại mỏ hàn loại điện trở đốt
nóng có công suất 40W vì không để nhiệt lượng phát ra quá lớn từ
mỏ hàn gây hư hỏng linh kiện.

SV: Phan Lê Quốc Chiến - 41401197

Page 4


Báo Cáo Thực Tập Điện Tử


GVHD:Th.S Nguy ễn Ki ều Tam

Một mỏ hàn được xem là đạt yêu cầu khi đầu mỏ hàn luôn tồn tại
một lớp chì bóng trên bề mặt.

Hình 1.1 mỏ hàn công suất nhỏ

2.2. Gác mỏ hàn


Dùng để giữ đầu mỏ hàn trong lúc nghỉ hàn, tránh mỏ hàn khi còn
tiếp xúc với các thiết bị khác và làm hư hỏng bàn, ghế, dây điện

2.3. Chì hàn và nhựa thông:



Chì hàn: Dung để lắp ráp các linh kiện vào mạch đi ện tử, th ường
dùng các loại chì có đường kính khoảng 1mm, loại dễ nóng chảy.
Nhựa thông: Trong quá trình hàn thỉnh thoảng ta nên dùng thêm
nhựa thông để tăng cường them chất tẩy rửa khi lớp nhựa thong
trong chì hàn không đủ. Nên để nhựa thông trong hộp chứa hoặc đế
giá hàn để thuận tiện khi sử dụng.

Hình 1.2 chì hàn

SV: Phan Lê Quốc Chiến - 41401197

Page 5


Báo Cáo Thực Tập Điện Tử

GVHD:Th.S Nguy ễn Ki ều Tam

2.4. Các loại kềm:


Dùng để cắt gọn chân các linh kiện, nối dây, nếu không có đi ều
kiện dung kềm chuyên dụng thì cây kềm thường sắc bén v ẫn đảm

nhận được vai trò này.

Hình 1.4 một số loại kềm

2.5. Khoan và máy mài:


Dùng để khoan các lỗ chân linh kiện hay làm r ỗng các l ỗ khoan s ẵn
có trên mạch in, ứng với mỗi loại linh kiện ta sử dụng mũi khoan
tương ứng. trong thao tác khoan phải dùng lực vừa phải đ ể tránh
làm hỏng mũi khoan hoặc mạch in, giữa hai mũi khoan nên có th ời
gian nghỉ, không nên khoan liên tục.

Hình 1.3 Đây là khoan điện hoàn chỉnh

SV: Phan Lê Quốc Chiến - 41401197

Page 6


Báo Cáo Thực Tập Điện Tử

GVHD:Th.S Nguy ễn Ki ều Tam

Hình 1.4

2.6. Dao kéo và giấy nhám:


Dùng để làm sạch lớp oxit hóa trên bề mặt dây dẫn hay chân linh ki ện

trước khi hàn nối hay xì chì, khi dùng dao nên đ ể nghiêng 1 góc 45 đ ộ đ ể
tránh trường hợp xước dây trong lúc cạo. Ngoài ra, dao cũng còn dùng
để gọt lớp nhựa bọc ngoài dây dẫn trong trường hợp không có ki ềm
tuốt.

2.7. Ống hút chì:


Là dụng cụ chuyên dùng để loại bỏ mối hàn, khi mối hàn chì được
nung chảy thì hút chì sẽ dùng áp suất lớn hút bật giọt chì vào thân
của nó. lựa chọn hút chì, bạn nên chú ý đến vật liệu làm đầu hút vì
nó tiếp xúc với mỏ hàn nên phải chịu nhiệt tốt.

2.8. Nhíp, kính lúp:



Nhíp: Dùng để gắp các linh kiện ra khỏi mạch in hay dùng đ ể u ốn các
chân linh kiện cho thẳng và đúng khoảng cách, đặc biệt IC.
Kính lúp: dùng để xác định tên, giá trị linh ki ện khi kí hi ệu trên linh ki ện
quá nhỏ.

SV: Phan Lê Quốc Chiến - 41401197

Page 7


Báo Cáo Thực Tập Điện Tử

GVHD:Th.S Nguy ễn Ki ều Tam

2.9. Tournevis:


Một bộ tournevis với đầy đủ các hình dạng và kích cỡ hoặc 1 tournevis
đa năng với nhiều đầu vít cũng là lựa chọn tốt để thao tác với các loại
đinh ốc khác nhau.

Hình 1.6

3. Thiết bị đo điện tử
3.1. Đồng hồ đo VOM
Là loại máy đo - kiểm các đại lượng cơ bản như điện áp, dòng... các loại linh
kiện như điện trở, BJT...

Hình 1.7 : Đồng hồ đo analog
SV: Phan Lê Quốc Chiến - 41401197

Page 8


Báo Cáo Thực Tập Điện Tử

GVHD:Th.S Nguy ễn Ki ều Tam

Hình 1.8: Đồng hồ đo VOM kỹ thuật số

3.2. Sử dụng VOM:
3.2.1. VOM kim (analog):


Đo điện trở:
Bước 1: Để thang đo đồng hồ về các thang đo trở, nếu điện trở nhỏ thì để
thang x1 ohm hoặc x10 ohm, nếu điện trở lớn thì để thang x1K ohm hoặc
x10K ohm. Sau đó chập hai que đo và chỉnh triết áo để kim đồng hồ chỉ 0 ohm.
Bước 2: Chuẩn bị đo.
Bước 3: Đặt que đo vào hai đầu điện trở, đọc trị số trên thang đo
Giá trị đo được = chỉ số thang đo X thang đo
Ví dụ : nếu để thang đo x100 ohm và chỉ số báo là 27 thì giá trị là = 100 x 27 =
2700 ohm = 2,7K ohm.
Không nên để thang đo quá cao kim chỉ lên một chút, như vậy đọc ch ỉ s ố sẽ
không chính xác. Không nên để thang đo quá thấp, kim lên quá nhi ều, và đ ọc tr ị
số cũng không chính xác.
Khi đo điện trở ta chọn thang đo sao cho kim báo gần vị trí giữa vạch chỉ
số sẽ cho độ chính xác cao nhất.

SV: Phan Lê Quốc Chiến - 41401197

Page 9


Báo Cáo Thực Tập Điện Tử

GVHD:Th.S Nguy ễn Ki ều Tam

Hình 1.9

Đo VDC, VAC và ADC (đo nóng):
Đo nóng là đo khi mạch đang có điện. Một số điều cần lưu ý khi đo nóng là:
- Đặt thang đo VOm ở đúng chức năng muốn đo (VDC, VAC hay ADC).
- Đoán chừng nơi sắp đo có biên độ lớn nhất là bao nhiêu, từ đó đặt thang đo

cao gần nhất.
- Khi đo ADC và VDC phải chú ý đến cực tính, đầu +V của VOM bao gi ờ cũng n ối
đến điện áp cao hơn. Đầu dương +A phải nối đến nơi có dòng điện vào VOM.
- Hai đầu que đo phải chạm đúng và với áp lực vừa phải (không đè mạnh quá)
vào 2 nơi đầu tiếp xúc, đặt biệt không để chạm lan qua các nơi khác.
- Lưu ý: độ nhạy của VOM ví dụ 10k ohm/VDC thì điều này có nghĩa là có thang
đo 1 VDC, trở kháng ngỏ vào của VOM là 10k, ở thang đo 10 VDC là 100k
ohm,...vv...VOM có điện trở nội/VDC càng lớn đo điện áp càng chính xác.

SV: Phan Lê Quốc Chiến - 41401197

Page 10


Báo Cáo Thực Tập Điện Tử

GVHD:Th.S Nguy ễn Ki ều Tam


Đo đọc và đo trị số điện áp và dòng điện:
- Điện áp:
Mắc đồng hồ như hình vẽ V cần đo = VAB=VR2
Cách đọc trị số:
Giá trị cần đo =(giá trị thang đo/giá trị vạch đọc)x giá trị kim chỉ
Ví dụ: chọn thang đo 0.5V, đọc theo giá trị 50, giá trị kim chỉ là 3,7
Giá trị cần đo = (0.5 / 50) x 3.7 = 0.37.
- Dòng điện:
Mắc đồng hồ như hình vẽ A = I = I1+I2 = A1+A2.
Cách đọc giống như giá trị điện áp.

3.3. Phần thực hành
3.3.1. chuẩn bị linh kiện
o Các loại điện trở
o Bộ nguồn thực tập

3.3.2. Tiến trình thực hiện
3.3.2.1. Đo điện áp 1 chiều
Mắc mạch như hình vẽ. Đo điện áp nguồn và các điện áp ngang qua đi ện tr ở
V=12,3;

VR1=0,53;

VR2=1,04;

VR3=10,38;

VR1+VR2+VR3=11,59

Nhận xét: giá trị đo được gần bằng giá trị tính toán. Nguyên nhân là sai s ố
do thiết bị cũ,mắt nhìn sai...

SV: Phan Lê Quốc Chiến - 41401197

Page 11


Báo Cáo Thực Tập Điện Tử

GVHD:Th.S Nguy ễn Ki ều Tam

3.3.2.2. Đo dòng điện 1 chiều dòng
Mắc mạch điện như hình trên . Dùng VOM ở chức năng đo dòng để đo dòng
điện
I=0,035; IR1=0,02; IR2=0,012;

IR3=VR1+VR2+VR3=0,0332

Nhận xét: giá trị đo được gần bằng giá trị tính toán. Nguyên nhân là sai s ố
do thiết bị cũ, mắt nhìn sai...

SV: Phan Lê Quốc Chiến - 41401197

Page 12


Báo Cáo Thực Tập Điện Tử

GVHD:Th.S Nguy ễn Ki ều Tam

Bài 2:NHẬN DẠNG, ĐO THỬ VÀ KIỂM TRA CÁC
LINH KIỆN ĐIỆN TỬ CƠ BẢN


Mục đích yêu cầu:

 Nhận dạng các loại linh kiện điện tử.
 Đo thử kiểm tra các hư hỏng thường gặp.
 Các thông số cần quan tâm khi sử dụng.

1. Điện trở:

1.1. Khái niệm:
Điện trở là một linh kiện điện tử thụ động dùng để giảm dòng điện.

1.2. Ký hiệu và nhận dạng:
- Kí hiệu:

- Nhận dạng: điện trở than được nhận dạng bằng vạch màu tiêu chuẩn, đồng
thời độ lớn về kích thước tỷ lệ với công suất tiêu thụ nhiệt của nó trong quá
trình làm việc.
- Các loại điện trở:
 Điện trở thường : Điện trở thường là cá điện trở có công suất nhỏ từ 0,125W
đến 0,5W.
 Điện trở công suất: là các điện trở có công suất lớn từ 1W, 2W, 5W, 10W.
 Điện trở sứ, điện trở nhiệt: Là cách gọi khác của các điện trở công suất,
điện trở này có vỏ bọc sứ, khi chúng hoạt động chúng tỏa nhiệt.

SV: Phan Lê Quốc Chiến - 41401197

Page 13


Báo Cáo Thực Tập Điện Tử

GVHD:Th.S Nguy ễn Ki ều Tam
Hình 2.1: Điện trở than 4 vòng màu

1.3. Đơn vị của điện trở:


Đơn vị điện trở là Ω (Ohm), KΩ, MΩ.



1KΩ = 1000Ω.



1MΩ = 1000 KΩ.

1.4. Biến trở:
 Kí hiệu:



Các loại biến trở: biến trở tinh chỉnh, biến trở volume, biến tr ở trượt
ngang.

SV: Phan Lê Quốc Chiến - 41401197

Page 14


Báo Cáo Thực Tập Điện Tử

GVHD:Th.S Nguy ễn Ki ều Tam

1.5. Cách đọc trị số theo vòng màu:

+ Cách đọc trị số điện trở 4 vòng màu:



Vòng số 4 là vòng ở cuối luôn luôn có màu nhũ vàng hay nhũ bạc, đây là

SV: Phan Lê Quốc Chiến - 41401197

Page 15


Báo Cáo Thực Tập Điện Tử

GVHD:Th.S Nguy ễn Ki ều Tam

vòng chỉ sai số của điện trở, khi đọc trị số ta bỏ qua vòng bày.


Đối diện với vòng cuối là vòng số 1, tiếp theo đến vòng số 2, số 3.



Vòng số 1 và vòng số 2 là hàng chục và hàng đơn vị.



Vòng 3 là bội số của cơ số 10.



Trị số=(vòng 1)(vòng 2) x 10(mũ vòng 3).



Có thể tính vòng 3 là số con số không "0" thêm vào.



Màu nhũ chỉ có ở vòng sai số hoặc vòng số 3, nếu vòng số 3 là nhũ thì s ố
mũ của cơ số 10 là số âm.

1.6. Cách ghép điện trở:
 Điện trở mắc nối tiếp:

- Các điện trở mắc nối tiếp có giá trị tương đương bằng tổng các điện trở
thành phần cộng lại.
- Dòng điện chạy qua các điện trở mắc nối tiếp có giá trị bằng nhau và bằng I.
- Từ công thức trên ta thấy rằng, sụt áp trên các điện tr ở mắc nối ti ếp tỷ l ệ
thuận với giá trị điện trở.
 Điện trở mắc song song:

SV: Phan Lê Quốc Chiến - 41401197

Page 16


Báo Cáo Thực Tập Điện Tử

GVHD:Th.S Nguy ễn Ki ều Tam

- Các điện trở mắc song song có giá trị tương đương Rtd được tính bởi công
thức:

- Nếu mạch chỉ có 2 điện trở song song thì:
Dòng điện chạy qua các điện trở mắc song song tỷ lệ nghịch với giá trị đi ện
trở:

- Điện áp trên các điện trở mắc song song luôn bằng nhau.

 Điện trở mắc hỗn hợp:

- Mắc hôn hợp các điện trở để tạo ra các điện trơ tối ưu tốt hơn.
- Ví dụ: nếu ta cần một điện trở 9K ta có thể mắc 2 điện tr ở 15K song song v ới
nhau sau đó mắc nối tiếp với điện trở 1,5K.
SV: Phan Lê Quốc Chiến - 41401197

Page 17


Báo Cáo Thực Tập Điện Tử

GVHD:Th.S Nguy ễn Ki ều Tam

1.7. Các trị số điện trở thông dụng:
Ta không thể kiếm được một điện trở có trị số bất kì, các nhà sản xuất chỉ đưa
ra khoảng 150 loại trị số điện trở thông dụng, bảng dưới đây là màu sắc và trị
số của các điện trở thông dụng.

2. TỤ ĐIỆN:
2.1. Cấu tạo tụ điện:
Cấu tạo của tụ điện gồm hai bán cực đặt song song, ở giữ có một l ớp cách
điện gọi la điện môi.
Người ta thường dùng giấy, gốm, mica, giấy tẩm hóa chất làm chất điện

môi và tụ điện cũng được phân loại theo tên gọi của các chất đi ện môi
này như Tụ giấy, Tụ gốm, Tụ hóa.

SV: Phan Lê Quốc Chiến - 41401197

Page 18


Báo Cáo Thực Tập Điện Tử

GVHD:Th.S Nguy ễn Ki ều Tam

2.2. Hình dáng của tụ điện:

Hình dáng của tụ hóa

Hình dáng của tụ gốm

2.3. Điện dung, đơn vị, va ký hiệu của tụ điện:




Điện dung: Là đại lượng nói lên khả năng tích điện trên hai bản
cực của tụ điện, điện dung của tụ điện phụ thuộc vào diện tích của
bản cực, vật liệu làm chất điện môi và khoảng cách giữa hai bản
cực theo công thức:
 Trong đó C: là điện dung tụ điện, đơn vị là Fara(F)
 ξ : Là hằng số điện môi của lớp cách điện.
 d: là chiều dày của lớp cách điện.

 S: là diện tích bản cực của tụ điện.
Đơn vị điện dung của tụ: Đơn vị là Fara (F), 1Fara là rất lớn do đó
trong thực tế thường dùng các đơn vị nhỏ như MicroFara , NanoFra
((nF), PicoFara (pF).
 1 Fara = 1.000.000 = 1.000.000.000 nF = 1.000.000.000.000
pF.
 1 = 1.000 nF.
 1 nF = 1.000 pF

SV: Phan Lê Quốc Chiến - 41401197

Page 19


Báo Cáo Thực Tập Điện Tử
Ký hiệu:

+



GVHD:Th.S Nguy ễn Ki ều Tam

Tụ điện có ký hiệu là C (Capacitor)

2.4. Cách đọc giá trị điện dung trên tụ:


Với tụ hóa: Giá trị điện dung của tụ hóa được ghi trực tiếp trên
thân trụ.

 Tụ hóa là tụ có phân cực (-), (+) và luôn luôn có hình tr ụ.

Tụ hóa ghi điện dung là 5600 / 50 V


Với tụ giấy và gốm: Tụ giấy và tụ gốm có trị số bằng ký hiệu

 Cách đọc : Lấy hai chữ số đầu nhân với 10(Mũ số thứ 3 )
 Ví dụ tụ gốm bên phải hình ảnh trên ghi 474K nghĩa là
Giá trị = 47x 104 = 470000 p ( Lấy đơn vị là pico6 Fara)
= 470 nF = 0,47 .
 Chữ K hoặc J ở cuối là chỉ sai số 5% hay 10% của tụ điện.

2.5. Phương pháp kiểm tra tụ điện:


Đo kiểm tra tụ giấy và gốm

SV: Phan Lê Quốc Chiến - 41401197

Page 20


Báo Cáo Thực Tập Điện Tử

GVHD:Th.S Nguy ễn Ki ều Tam

Khi đo tụ C2
( nếu Tụ tốt )
kim phóng lên

một chút rồi
trở về vị trí
cũ . ( Lưu ý các
tụ nhỏ quá <
1nF thì kim sẽ
không phóng
nạp)

Khi đo tụ C2
( nếu Tụ bị
dò ) ta sẽ thấy
kim lên lưng
chừng thang đo và dừng lại không trở về vị trí cũ.
 Khi đo tụ C2 ( nếu Tụ bị chập ) ta sẽ thấy kim lên = 0 Ω và
không trở về.
 Lưu ý: khi đo kiểm tra tụ giấy hoặc tụ gốm ta phải để đồng
hồ ở thang x1KΩ hoặc x10KΩ, và phải đảo chiều kim đồng
hồ vài lần khi đo.
Đo kiểm tra tụ hóa: Để kiểm tra tụ hóa, ta thường so sánh độ
phóng nạp của tụ với một tụ còn tốt có cùng điện dung.
 Để kiểm tra tụ hóa C2 có trị số 100 có bị giảm điện dung hay
không, ta dùng tụ C1 còn mới có cùng điện dung và đo so
sánh.
 Để đồng hồ ở thang từ x1Ω đến x100Ω (điện dung càng lớn
thì để thang càng thấp)
 Đo vào hai tụ và so sánh độ phóng nạp, khi đó ta đảo chiều
que đo vài lần.
 Nếu hai tụ phóng nạp bằng nhau là tụ cần kiểm tra còn tốt,
ở trên ta thấy tụ C2 phóng nạp kém hơn do đó tụ C2 ở trên
đã bị khô.

 Trường hợp kim lên mà không trở về là tụ đã bị dò.




Chú ý: Nếu kiểm tra tụ điện trực tiếp ở trên mạch , ta cần phải hút rỗng
một chân tụ khỏi mạch in, sau đó kiểm tra như trên.

2.6. Các kiểu mắc và ứng dụng:


Tụ điện mắc nối tiếp:

SV: Phan Lê Quốc Chiến - 41401197

Page 21


Báo Cáo Thực Tập Điện Tử

GVHD:Th.S Nguy ễn Ki ều Tam

 Các tụ điện mắc nối tiếp có điện dung tương đương được tính bởi
công thức :
1/ = (1/C1) + (1/C2) + (1/C3).
 Trường hợp chỉ mắc hai tụ nối tiếp thì
= C1.C2/(C1+C2).
 Khi mắc nối tiếp thì điện áp chịu đựng của tụ tương đương bằng
tổng điện áp của các tụ cộng lại.
= U1 + U2 + U3.

 Khi mắc nối tiếp các tụ điện, nếu là các tụ hóa ta cần chú ý chiều
của tụ điện, cực âm tụ trước phải nối với cực dương tụ sau:

Tụ điện mắc nối tiếp

Tụ điện mắc song

song
Tụ điện mắc song song:
 Các tụ điện mắc song song thì có điện dung tương đương bằng tổng
điện dung của các tụ cộng lại .
C = C1 + C2 + C3
 Điện áp chịu đựng của tụ điện tương đương bằng điện áp của tụ có
điện áp thấp nhất.
 Nếu là tụ hóa thì các tụ phải được đấu cùng chiều âm dương.

Ứng dụng của tụ điện: Tụ điện được sử dụng rất nhiều trong kỹ
thuật điện và điện tử, trong các thiết bị điện tử , tụ điện là một linh
kiện không thể thiếu được.Mỗi mạch điện, tụ đều có một công
dụng nhất định như truyền dẫn tín hiệu, lọc nhiễu, lọc điện nguồn,
tạo dao động..vv…


3. BIẾN THẾ:
Bộ biến thế căn bản: gồm 2 dây quấn trên lõi sắt. Cuộn đưa điện áp AC
vào là cuộn sơ cấp, cuộn lấy điện áp AC ra dùng gọi là cuộn thứ cấp (bi ến
thế chỉ sử dụng với điện áp AC). Điện thế AC ra ở cuộn thứ cấp tùy thu ộc
vào tỷ số k cuộn thứ cấp đối cới cuộn sơ cấp:
Nếu : K > 1 biến thế tăng thế ( vào thấp ra cao)
K < 1 biến thế giảm thế ( vào cao ra thấp )

SV: Phan Lê Quốc Chiến - 41401197

Page 22


Báo Cáo Thực Tập Điện Tử

GVHD:Th.S Nguy ễn Ki ều Tam

Biến thế thông dụng: loại biến thế thường gặp hiện nay nhất là biến
thế nguồn có nhiều kích cỡ khác nhau cho ra các điện thế thông dụng nh ư
3V, 6V, 9V, 12V,……

Ngoài ra còn tùy theo công dụng mà ta có biến thế âm, bi ến thế đảo pha
và biến thế đảo xung.

4. DIODE:
4.1. Diode bán dẫn:

Tiếp giáp P – N và cấu tạo của Diode bán dẫn .
Khi đã có được hai chất bán đẫn là P và N, nếu ghép hai chất bán d ẫn theo
một tiếp giáp P – N ta được một Diode, tiếp giáp P – N có đặc đi ểm: Tại bề
mặt tiếp xúc, các điện tử dư thừa trong bán dẫn N khuyếch tán sang vùng
bán dẫn P để lấp vào các lỗ trống=> tạo thành một lớp Ion trung hòa về
điện => lớp Ion này tạo thành miền cách điện giữa hai chất bán dẫn.

Mối tiếp xúc P – N

SV: Phan Lê Quốc Chiến - 41401197

Page 23


Báo Cáo Thực Tập Điện Tử

GVHD:Th.S Nguy ễn Ki ều Tam

Ký hiệu và hình dạng của Diode bán dẫn


Phương pháp đo kiểm tra Diode:

Đo kiểm tra Diode
Đặt đồng hồ ở thang x1Ω, đặt hai que đo vào hai đầu Diode, nếu:
 Đo chiều thuận que đen vào Anôt, que đỏ vào Katôt => kim lên, đảo
chiều đo kim không lên là => Diode tốt.
 Nếu đo cả hai chiều kim lên = 0Ω => là Diode bị chập.
 Nếu đo thuận chiều mà kim không lên => là Diode bị đứt.
 Nếu để thang 1KΩ mà đo ngược vào Diode kim vẫn lên một chút là
Diode bị dò.

Ứng dụng của Diode bán dẫn:
Do tính chất dẫn điện một chiều nên Diode thường được sử dụng trong
các mạch chỉnh lưu nguồn xoay chiều thành một chiều, các mạch tách
sóng, mạch gim áp phân cực cho transistor hoạt động. Trong mạch chỉnh
lưu Diode có thể được tích hợp thành Diode cầu có dạng:

Diode cầu trong mạch chỉnh lưu điện xoay chiều

4.2. Các loại Diode:



Diode Zener:

SV: Phan Lê Quốc Chiến - 41401197

Page 24