Giáo án Ngữ văn 8 bài 13: Bài toán dân số

TUẦN 13: BÀI TOÁN DÂN SỐ
I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
-Biết đọc-hiểu một văn bản nhật dụng .
-Hiểu được việc hạn chế sự bùng nổ và gia tăng dân số là đòi hỏi tất yếu của sự phát
triển loài người .
-Thấy được sự kết hợp của phương thức tự sự và lập luận tạo nên sức thuyết phục của
bài viết .
-Thấy được cách trình bày một vấn đề của đời sống có tính chất toàn cầu trong văn bản
.
II.TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG:
1. Kiến thức:
-Sự hạn chế gia tăng dân số là con đường “ tồn tại hay không tồn tại”của loài người.
-Sự chặt chẽ, khải năng thuyết phục của cách lập luận bắt đầu bằng một câu chuyện
nhẹ nhàng mà hấp dẫn.
2. Kĩ năng:
-Tích hợp với phần tập làm văn , vận dụng kiến thức đã học ở bài phương pháp
thuyết minh để đọc – hiểu, nắm bắt được vấn đề có ý nghĩa thời sự trong văn bản .
-vận dụng vào việc viết bài văn thuyết minh
III.HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN:
HOẠT ĐỘNG THẦY

HOẠT ĐỘNG TRÒ

*Hoạt động 1:Khởi động .
1.Ổn định lớp:
2. KTBC:
-Giải thích nhan đề “Ôn
dịch, thuốc lá”? Tại sao
người viết coi thuốc lá và
hút thuốc lá là ôn dịch?

HS làm theo yêu cầu vủa GV.

NỘI DUNG BÀI HỌC


- Muốn đấu tranh với nạn
ôn dịch thuốc lá trong nhà
trường và trong gia đình có
hiệu quả, riêng em đã làm
gì và sẽ định làm gì?
3. Bài mới: Gv giới thiệu
bài.
*Hoạt động 2:Tìm hiểu
chung

I. Tìm hiểu chung.

- HS đọc văn bản tìm hiểu chú
- GV hướng dẫn HS đọc và thích.
tìm hiểu chú thích.
-HS đọc.

1. Thể loại:
Văn bản nhật dụng

- Yêu cầu đọc rõ ràng chú ý
những câu cảm, những con
số, những từ phiên âm.
- GV giảng thêm 1 số từ:
chàng Ađam và nàng Eva,

tồn tại hay không tồn tại.
- GV yêu cầu Hs xác định
thể loại văn bản.
- GV hướng dẫn HS xác
định bố cục văn bản.
GV phần b: có thể chia
làm, 3 đoạn nhỏ.
-GV chốt ý.

-HS nghe.
-HS xác định.

- HS xác định bố cục: 3 phần.
-HS chia.

2. Bố cục: 3 phần
a) Mở bài (Từ đầu . . .
sáng mắt ra): Tác giả nêu
vấn đề: Bai toán dân số
và kế hoạch hóa dường
như đã được đặt ra từ thời
cổ đại.
b) Thân bài: Từ đó. . . ô
thứ 31 của bàn cờ:
- Tập trung làm sáng tỏ
vấn đề: Tốc độ gia tăng


dân số rất nhanh.
c/ Kết bài( Còn lại): Kêu

gọi loài người cần hạn
chế sự bùng nổ và gia
tăng dân số.
*Hoạt động 3:Phân tích .

II. Phân tích:

- Vấn đề chính mà tác giả
đặt ra trong bài này là vấn
đề gì?

- HS: Văn bản nhật dụng nghị
luận CM – g thích vấn đề: Dân
số gia tăng và hậu quả của nó.

*Gợi ý:Ai sáng mắt ra?
Sáng mắt như thế nào?(HS
yếu kém)

-HS TL.

- Cách nêu vấn đề như thế
có tác dụng gì với người
đọc?
- GV chốt ý lại:
- GV cho HS dựa vào nội
dung của đoạn b1:

- HS: Giúp người đọc so sánh
hình dung ra tốc độ bùng nổ

dân số.

- GV: Câu chuyện này có ý
nghĩa, vai trò như thế nào
trong việc làm nổi bật và
gia tăng dân số vấn đề
chính?
- Đoạn b2 và b3 cách
chứng minh của người viết
có gì thay đổi?

a. Tác giả nêu vấn đề:

-Câu chuyện cổ về hạt
thóc trên bàn làm sáng tỏ
-HSTL:Tác giả tỏ ý nghi ngờ
hiện tượng tốc độ gia
và không tin. . . cuối cùng sáng tăng vô cùng nhanh
mắt ra -> tạo sự bất ngờ, hấp
chóng của dân số thế
dẫn.
giới.
- HS đọc thầm đoạn b1 kể tóm
tắt câu chuyện

Kể tóm tắt câu chuyện
kén rể của nhà thông thái.

1. Nội dung:

-HS suy nghĩ trả lời.

- Hs lần lượt so sánh – thống
kê – phân tích và trả lời câu hỏi
người viết nêu giả thiết so sánh
từ -> 1995 rất tự nhiên và tán
phục.
- HSTL:Sự gia tăng dân số tỉ lệ
thuận với sự nghèo khổ lạc

- Cách nêu vấn đề tạo ra
bất ngờ, hấp dẫn lôi cuốn
người đọc.
b. Chứng minh, giải
thích tốc độ gia tăng dân
số rất nhanh:
- Tác giả so sánh, giúp
người đọc hình dung tốc
độ bùng nổ và gia tăng
dân số là rất nhanh.


-Việc đưa ra những con số
về tỉ lệ sinh con của phụ nữ
1 số nước nhằm mục đích
gì?

hậu, sự mất cân đối về XH tỉ lệ
nghịch với sự phát triển về
kinh tế và văn hóa. Hai yếu tố

đó tác động lẫn nhau vừa là
nguyên nhân vừa là kết quả.

- Sự gia tăng dân số
đồng nghĩa với đói
nghèo, lạc hậu; tỉ lệ
nghịch với phát triển kinh
tế, văn hóa.

- HS phát biểu.

c. Chứng minh đường
tồn tại và phát triển của
nhân loại.

- Có thể rút ra kết luận gì
về mối quan hệ giữa dân số - HS tự suy nghĩ trao đổi, phát
và sự phát triển XH?
biểu
- GV chốt lại:

- HSTL: ngắn gọn nhưng sâu
sắc.
- Văn bản này đem lại cho
em những hiểu biết gì?

HS trả lời như nội dung ghi.

- Em có nhận xét gì về cách
kết bài của tác giả ?

- Tại sao tác giả lại dẫn câu -HS trả lời như nội dung ghi.
đọc thoại nổi tiếng của
nhân vật Hăm –lét trong
vở kịch nổi tiếng của
Secpia ?
- GV cho HS rút ra nội
dung, ý nghĩa cần nhớ của
văn bản.

Tất cả những người trên
đất nước và trên thế giới
phải suy nghĩ vấn đề dân
số ngay từ bây giờ  giúp
đất nước tồn tại và phát
triển.
2. Nghệ thuật:
Sử dụng kết hợp các
phương pháp so sánh ,
dùng số liệu , phân tích .
-Lập luận chặt chẽ .
-Ngôn ngữ khoa học ,
giàu sức thuyết phục .
3. Ý nghĩa:
-văn bản nêu lên vấn đề
thời sự của đời sống hiện
đại :dân số và tương lai
của dân tộc , nhân loại Đất đai không sinh thêm
con người lại càng nhiều
lên gấp bội. Nếu không
hạn chế dự gia tăng dân

số thì con người sẽ tự làm
hại chính mình. Từ câu


chuyện 1 bài tóan cổ về
cấp số nhân, tác giả đã
đưa ra các con số buộc
người đọc phải liên tưởng
và suy ngẫm về sự gia
tăng dân số đáng lo ngại
của thế giới, nhất là ở
những nước chậm phát
triển.
*Hoạt động 4: Luyện tập

III.Luyện tập

1.Bài tập 1: Liên hệ phần -HS thực hiện.
đọc thêm để trả lời câu hỏi:
con đường nào là con
đường tốt nhất hạn chế sự
gia tăng dân số?

Bài tập 1: Đẩy mạnh
giáo dục là con đường tốt
nhất hạn chế sự gia tăng
dân số.

2.Bài tập 2: Hãy nêu các
lí do chính để trả lời câu

hỏi: vì sao sự gia tăng dân
số cótầm quan trọng to lớn
đối với tương lại nhân loại,
nhất là đối với dân tộc
nghèo nàn, lạc hậu

- Hướng dẫn HS nêu các
lí do:

*Hoạt động 5:Củng cố Dặn dò -Nguyên nhân
chính của sự gia tăng dân
số là gì?

-HS thực hiện.

2. Bài tập 2:

- Dân số phát triển nhanh
ảnh hưởng đến con
người ở các phươg diện
nào? (chỗ ở, lương thực,
môi trường, việc làm, lạc
hậu,. . . ) Nhất là vì nghèo
nàn lạc hạn chế sự phát
giáo dục, giáo dục không
phát triển lại lại tạo nên
nghèo nàn, lạc hậu.


-Theo em trong thực tế ,

đâu là con đường tốt nhất
để hạn chế sự gia tăng dân
số?
- Về học bài, làm bài tập 3.
-Chuẩn bị bài: Dấu ngoặc
đơn.
+ Công dụng của dấu
ngoặc đơn và dấu 2 chấm.
+ Xem phần luyện tập.