Giáo án Ngữ văn 8 bài 9: Nói quá

TiÕt 37 - TiÕng viÖt:

NÓI QUÁ
1. Mục tiêu:
a. Kiến thức: Giúp h/s hiểu được:
- Thế nào là nói qúa và tác dụng chung của biện pháp tu từ này trong văn
chương cũng như trong cuộc sống thường ngày.
- Phạm vi sử dụng BP tu từ núi quá.
b. Kĩ năng:
- Rèn kn sử dụng biện pháp tu từ nói qúa trong viết câu và trong giao tiếp.
- Rèn KN nhận thức, và giao tiếp.
c. Thái độ: HS có ý thức sd biện pháp nghệ thuật nói quá phù hợp với h/c giao
tiếp.
2. Chuẩn bị:
- GV: Giáo án, bảng phụ(máy chiếu).
- HS: Trả lời câu hỏi phần tìm hiểu bài.
3. Các hoạt động dạy và học:
a. Kiểm tra bài cũ: (5p)
- Nêu một số VD về từ ngữ địa phương nơi em ở tương ứng với từ toàn dân.
- Xác định từ địa phương trong ví dụ sau:
Năng mưa thì giếng năng đầy
Anh năng đi lại mẹ thầy năng thương.
b. Bài mới: Giới thiệu bài:
Trong tục ngữ, ca dao, trong thơ văn châm biếm, hài hước và cả trong thơ văn trữ
tình biện pháp nói qúa được sử dụng rất phổ biến. Vậy sử dụng phép tu từ nói qúa
có tác dụng gì? Chúng ta cùng tìm hiểu bài học.
HĐ của giáo viên
HĐ của HS
ND Cần đạt
HĐ1: HD tìm hiểu nói qúa và tác dụng của nói qúa. (15p)
I. Nói qúa và tác dụng của nói

Gv phỏt máy chiếu.
- Hs đọc VD.
qúa.
Gọi h/s đọc ví dụ .
1. Ví dụ:
? Nói '' Đêm tháng năm .... - Nói như vậy là
2. Nhận xét:
đã tối và mồ hôi thánh thót qúa sự thật, phóng
như mưa ruộng cày'' có
đại mức độ của sự - Đêm ....sáng: đêm tháng 5 rất
qúa sự thật không?
việc.
ngắn.
? Thực chất mấy câu này
- Ngày .....tối: ngày tháng 10 rất


nhằm nói điều gì? (ý nghĩa
hàm ẩn)
? Em hiểu thế nào là biện
pháp tu từ?
? Hãy so sánh các câu có
dùng phép nói qúa với câu
ko dùng phép nói qúa xem
cách nào hay hơn, gây ấn
tượng hơn?
? Vậy sử dụng phép nói
qúa có tác dụng gì?
Gọic h/s đọc ghi nhớ SGK/
102

? Tìm một số câu ca dao,
thơ có sử dụng biện pháp
nói qúa? Cho biết tác dụng
biểu cảm của biện pháp tu
từ ấy?

Là bpháp tu từ
phóng đại mức độ,
quy mô, tính chất
của sv, ht.

ngắn.
- Mồ hôi ... ruộng cày: mồ hôi ra
nhiều ướt đẫm.

- Trả lời.
- Các câu dùng phép nói qúa sẽ
sinh động hơn, gây ấn tượng hơn.

- Hs khái quát kt.
- Hs đọc ghi nhớ.

*) Ghi nhớ(sgk / 102).

- Gánh cực mà đổ
lên non - Còng
lưng mà chạy cực
còn theo sau
-> Quá cực khổ.
- Đêm nằm lưng

chẳng tới giường
Mong trời mau
sáng ra đường gặp
em.
HĐ 2: HD h/s luyện tập. (20p)
G treo bảng phụ bài tập 1. - Đọc yêu cầu bt.
II. Luyện tập.
Yêu cầu h/s đọc bài tập.
- Trả lời.
Bài 1.
- Nhận xét, đánh giá.
- Tiếp thu.
a, '' sỏi đá cũng thành cơn'': có sự
kiên trì, bền bỉ sẽ làm được tất cả.
b, '' đi lên đến tận trời'' vết thương
chẳng có ý nghĩa gì, không cần
phải bận tâm.
c, '' thét ra lửa '': kẻ có quyền sinh
quyền sát với người khác
Bài tập 2.


Gv phát máy chiếu ghi nội
dung bài tập 2.
Hình thức: chia 2 nhóm
thảo luận.
N1,2: Câu a và b.
N3,4: Câu c, d và e.
- Nhận xét, kết luận.

- Các nhóm thảo
luận. Đại diện
nhóm trình bày.

? Gọi h/s đặt câu với các
thành ngữ cho trước?

- Đặt câu.
- Nhận xét.

- Đánh giá, cho điểm.

- Tiếp nhận.

? Phân biệt nói qúa và nói
khoác?
- Nhận xét, chốt ý.

- HD BT 4, 5, giao về nhà.

- Phân biệt.
- Trình bày.

- Tiếp nhận.

- Nhóm 1,2:
a, Chó ăn đá, gà ăn sỏi.
b, Bầm gan tím ruột.
- Nhóm 3,4:
c, Ruột để ngoài da.

d, Nở từng khúc ruột.
e, Vắt chân lên cổ
Bài 3 .
a, Thúy Kiều có vẻ đẹp nghiêng
nước nghiêng thành.
b, Đoàn kết là sức mạnh giúp
chúng ta dời non lấp biển .
c, Công việc lấp biển, vá trời ấy
là công việc của nhiều đời, nhiều
thế hệ mới có thể làm xong
d, Những chiến sĩ mình đồng da
sắt đã chiến thắng.
e, Mình nghĩ nát óc mà vẫn chưa
giải được bài toán này.
Bài 6.
Nói qúa và nói khoác đều phóng
đại mức độ, qui mô, tính chất của
sự vật hiện tượng nhưng khác
nhau ở mục đích.
+ Nói qúa: là biện pháp tu từ
nhằm mục đích nhấn mạnh, gây
ấn tượng, tăng sức biểu cảm.
+ Nói khoác: nhằm giúp cho
người nghe tin vào những điều
không có thực. Nói khoác là hành
động có tác động tiêu cực.

c. Củng cố: (3p) Thế nào là nói quá, tác dụng của nói quá?
d. Dặn dò: (2p) Về nhà:
- Học thuộc phần ghi nhớ.

- làm bài tập còn lại:


- Sưu tầm thơ văn, thành ngữ...cú sử dụng BP nói quá.
- Soạn bài: '' Nói giảm, nói tránh ''.
__________________________________
------------