Giáo án Ngữ văn 8 bài 6: Cô bé bán diêm

Tuần 6 Tiết 21

Ngày soạn:
Ngày dạy:

Cô bé bán diêm
(An- đéc- xen)
A-MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:

1.Kiến thức: Giúp hs khám phá nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, có sự đan xen giữa
hiện thực và mộng tưởng với các tình tiết hợp lí của truyện, qua đó tác giả truyền
cho người đọc lòng thương cảm của ông đối với em bé bất hạnh.
2.Rèn luyện các kkĩ năng tóm tắt và phân tích bố cục văn bản tự sự, phân tích nhân
vật qua hành động và lời kể, phân tích td của biện pháp nghệ thuật tương phản
3.Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức nghiêm túc trong việc tìm hiểu tác phẩm tự sự
.
B- CHUẨN BỊ:
1.Thầy: Sgk, sgv, giáo án, thiết kế ngữ văn 8
2.Trò: Vở ghi, sgk, soạn bài theo nd câu hỏi sgk
C- TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC:

Hoạt động 1. Ổn định tổ chức:
Hoạt động 2. Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh:
? Trình bày ngắn gọn nguyên nhân và ý nghĩa cái chết của Lão Hạc?
Hoạt động 3. Tổ chức dạy - học bài mới:
*Giới thiệu bài:
Trên thế giới, có không nhiều những nhà văn chuuyên viết về truyện và truyện cổ
tích dân gian cho thiếu nhi. Những truyện cổ do nhà văn Đan mạch An- đec- xen
sáng tạo thì thật tuyệt vời. Không những trẻ em khắp nơi vô cùng yêu thích, say mê
đón đọc mà người lớn đủ mội lứa tuổi cũng đọc mãi không chán.
Hoạt động của thầy và trò

? Nêu những nét chính về tiểu sử tác
giả

-Gv hd hs đọc: giọng chậm, cảm
thông, cố gắng phân biệt những cảnh
thực và ảo ảnh trong và sau từng lần
cô bé quẹt diêm.

Yêu cầu cần đạt
I-Tìm hiểu chung:
1.Tác giả: (1805- 1875)
-Là nhà văn Đan Mạch nổi tiếng với loại
truyện kể cho trẻ em.
-Các tác phẩm tiêu biểu: Bầy chim thiên
nga, Nàng tiên cá,…
2. Đọc và tìm hiểu chú thích:
-Đọc:
-Chú thích: 2,3,5,7,8,10,11
3.Tác phẩm:
-Văn bản được trích học gần hết truyện


?Văn bản có thể chia làm mấy phần?
Nd từng phần?

-Gọi hs đọc lại P1?
? Theo dõi P1 của văn bản và cho
biết: gia cảnh của cô bé có gì đặc
biệt?
? Gia cảnh ấy đã đẩy em bé đến tình

trạng ntn?

? Cô bé cùng với những bao diêm
xuất hiện trong hoàn cảnh đặc biệt
nào?
? Thời điểm ấy có tđộng ntn đối với
mỗi con người?
? Cảnh tượng hiện ra ntn trong đêm
giao thừa ấy?
-Ở trong từng ngôi nhà?
-Ở ngoài đường phố?
? Hình ảnh cô bé bán diêm trong đêm
giao thừa được khắc họa bằng biện
pháp tu từ gì? Td?
? Trong cảm nhận của em, cô bé bán
diêm xuất hiện ntn?

“Cô bé bán diêm”
-Cấu trúc: 3 phần
.P1: Từ đầu -> “đến cứng đờ ra”: hoàn
cảnh của cô bé bán diêm
.P2: Tiếp -> “về chầu thượng đế”: Các lần
quẹt diêm và các mộng tưởng
.P3: Còn lại: Cái chết thương tâm của cô
bé bán diêm.
II-Phân tích:
1.Hoàn cảnh của cô bé bán diêm trong
đêm giao thừa:
-Bà nội hiền hậu mất, mồ côi mẹ, gia tài
tiêu tán, nơi ở của hai bố con là một xó tối

tăm.
*Tình trạng:
-Hoàn toàn cô đơn, đói rét.
-Luôn bị bố đánh.
-phải tự mình đi bán diêm ở ngoài đường
để kiếm sống và mang tiền về cho bố.
-Đêm giao thừa
-Thường nghĩ đến gia đình cùng sự sum
họp đầm ấm, con người tràn ngập niềm
vui, hạnh phúc…
-Cửa sổ mọi nhà đều sáng sủa…sực nức
mùi ngỗng quay.
-Em ngồi nép trong một góc tường, thu đôi
chân vào người nhưng mỗi lúc em càng
thấy rét buốt hơn. Em không thể về nhà,
cha em sẽ đánh em.
-NT: tương phản đối lập giữa cảnh sum
họp sung túc, ấm áp trong các nhà với
cảnh đơn độc, đói rét của cô bé ngoài
đường.
-> Nêu bật nỗi cực khổ của cô bé- gợi
niềm thương cảm cho người đọc.
=> Cô bé nhỏ nhoi, cô độc, đói rét, bị đầy
ải, không ai đoái hoài- một em bé hết sức
khốn khổ, đáng thương.


Hoạt động 4.Củng cố:
-Cô bé bán diêm có hoàn cảnh sống ntn?
-Ở phần 1 tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì đặc sắc?

Hoạt động 5.HDVN:
-Tóm tắt nd truyện
-Soạn phần còn lại


Tuần 6 Tiết 22

Ngày soạn:
Ngày dạy:

Cô bé bán diêm

(tiếp)
(An- đéc- xen)

A-MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:

1.Kiến thức: Tiếp tục giúp hs khám phá nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, có sự đan
xen giữa hiện thực và mộng tưởng với các tình tiết hợp lí của truyện, qua đó tác giả
truyền cho người đọc lòng thương cảm của ông đối với em bé bất hạnh.
2.Rèn luyện các kĩ năng tóm tắt và phân tích bố cục văn bản tự sự, phân tích nhân
vật qua hành động và lời kể, phân tích td của biện pháp nghệ thuật tương phản
3.Thái độ: Giáo dục học sinh ý thức nghiêm túc trong việc tìm hiểu tác phẩm tự sự
.
B- CHUẨN BỊ:

1.Thầy: Sgk, sgv, giáo án, thiết kế ngữ văn 8
2.Trò: Vở ghi, sgk, soạn bài theo nd câu hỏi sgk
C- TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC:

Hoạt động 1. Ổn định tổ chức:
Hoạt động 2. Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh:
? Phân tích hoàn cảnh của cô bé bán diêm trong đêm giao thừa?
Hoạt động 3. Tổ chức dạy - học bài mới:
*Giới thiệu bài:
Ở tiết trước chúng ta đã tìm hiểu và biết được cô bé bán diêm có hoàn cảnh thật
đáng thương… và diễn biến tiếp theo của cau chuyện càng gợi sự cảm thông, đồng
cảm trong lòng người đọc.
Hoạt động của thầy và trò
? Theo dõi phần 2 của truyện và
cho biết cô bé quẹt diêm tất cả
mấy lần?
? Vì sao em phải quẹt diêm?
(Khi ánh lửa ấm áp bùng lên thì
cùng lúc thế giới tưởng tượng mơ
ước cũng xuất hiện)
? Trong lần quẹt diêm thứ nhất, cô
bé đã thấy những gì?
? Đó là cảnh tượng ntn?
? Điều đó cho thấy mong ước nào

Yêu cầu cần đạt
II-Phân tích: (tiếp)
2.Thực tế và mộng tưởng:
-Em bé quẹt diêm 5 lần, 4 lần đầu mỗi lần
quẹt 1 que, lần 5 em quẹt tất cả các que diêm
còn lại.
-Để sưởi ấm phần nào, để được đắm chìm
trong thế giới ảo ảnh do em tưởng tượng ra.
*LẦN 1:

-Hiện ra “lò sưởi tỏa hơi nóng dịu dàng”
-> Sáng sủa, ấm áp, thân mật
=> Mong ước được sưởi ấm.


của cô bé?
? Ở lần quẹt diêm thứ hai, qua ánh
lửa diêm, em đã thấy những gì?
? Đó là một cảnh tượng ntn?
? Điều này nói lên mong ước gì
của cô bé bán diêm?
? Trong hai lần quẹt diêm đó, thực
tế đã thay cho mộng tưởng ntn?

*LẦN 2:
-Bàn sang trọng, thức ăn ngon lành tỏa mùi
thơm ngào ngạt.
-> Sang trọng, đầy đủ, sung sướng.
-> Mong ước được ăn ngon
-Em bần thần cả người và chợt nghĩ rằng cha
em đã giao cho em đi bán diêm. Đêm nay về
nhà thế nào cũng bị cha mắng.
-Chẳng có bàn ăn thịnh soạn nào cả, chỉ có
phố xá vắng teo, lạnh ngắt…mọi người hoàn
toàn lãnh đạm với hoàn cảnh nghèo khổ của
em.
? Sự sắp đặt song song hai cảnh
-> Làm nổi rõ mong ước hạnh phúc chính
mộng tưởng và thực tế đó có ý
đáng và thân phận bất hạnh của cô bé bán

nghĩa gì?
diêm.
-Cho thấy sự thờ ơ, vô nhân đạo đối với người
nghèo của xã hội.
? Trong lần quẹt diêm thứ 3, cô bé *LẦN 3:
đã thấy những gì?
-Cây thông Nô-en với hàng nghìn ngọn nến
sáng rực
-Những ngôi sao trên trời
? Em đọc được mong ước gì của
-> Mong ước được vui đón Nô-en trong chính
cô bé từ cảnh tượng ấy?
ngôi nhà của mình
? Có gì đặc biệt trong lần quẹt
*LẦN 4:
diêm thứ 4? Em bé đã mong ước
-Bà nội hiện về
điều gì?
-Mong được mãi mãi ở cùng bà- người ruột
thịt duy nhất yêu thương em ở trên đời
=> Là những mong ước chân thành, chính
? Em có suy nghĩ gì về mong ước đáng, giản dị của bất cứ đứa trẻ nào trên thế
của cô bé bán diêm trong 4 lần
gian này.
quẹt diêm?
*LẦN 5: Lần cuối cùng: em đi theo bà-> Cs
? Khi tất cả các que diêm còn lại
trên thế giới chỉ là buồn đau và đói rét với
bùng cháy lên là lúc cô bé thấy
người nghèo khổ

mình bay lên cùng bà, “chẳng còn -Chỉ có cái chết mới giải thoát được nỗi bất
đói rét, đau buồn nào đe dọa họ
hạnh của họ.
nữa”. Điều đó có ý nghĩa gì?
=> Bị bỏ rơi, đói rét và cô độc, luôn khao khát
? Tất cả những điều kể trên nói với được ấm no, yên vui và đươc thương yêu.
ta về một em bé ntn?


Bình: Em bé thật tội nghiệp, người đời đối xử với em quá lạnh lùng, chỉ có bà em
và mẹ em là người thương yêu em nhất thì đã qua đời. Cha em vì nghèo khổ quá
nên cũng thiếu tình thương yêu em. Khách qua đường cũng không đoái hoài đến
lời chào hàng của em, và em đã chết vì quá rét trong đêm giao thừa.
? Tình cảm và thái độ của mọi người khi 3.Một cảnh thương tâm:
nhìn thấy cảnh tượng ấy ntn?
-Mọi người lạnh lùng, không đoái hoài.
? Kết thúc này gợi cho em suy nghĩ gì
-Số phận hoàn toàn bất hạnh.
về số phận của những con người nghèo -Xã hội thờ ơ với nỗi bất hạnh của người
khổ trong XH cũ?
nghèo.
? Mtả “thi thể một em bévới đôi má
hồng, đôi môi đang mỉm cười” đồng
thời hình dung ra cảnh huy hoàng: 2 bà -Tác giả có cái nhìn đầy thương cảm,
cháu bay lên trên trời để đón lấy niềm
cảm thông với em bé bất hạnh.
vui đầu năm-> Em có nhận xét gì về thái
độ của tác giả?
? Có gì đặc sắc trong nghệ thuật kể
III-Tổng kết:

chuyện của An-đéc-xen mà chúng ta cần 1.NT:
học tập?
-Đan xen yếu tố thật và huyền ảo
-Kết hợp mtả, biểu cảm và tự sự.
-Kết cấu chuyện theo lối tương phản,
đối lập.
-Trí tưởng tượng bay bổng.
2.ND:
? Đọc truyện, em nhận thức được điều
-Trên thế gian lạnh lùng và đói khát
sâu sắc nào về con người và xã hội mà
không có chỗ cho ấm no, niềm vui và
tgiả muốn nói với chúng ta?
hạnh phúc của trẻ thơ nghèo khổ.
? Từ đó em hiểu gì về tấm lòng nhà văn -Tác giả thương xót, đồng cảm, bênh
dành cho thế giới nhân vật tuổi thơ của
vực đối với thế giới nhân vật tuổi thơ.
ông?
*Ghi nhớ: Sgk
-Gọi 2 hs đọc ghi nhớ
IV-Luyện tập:
-Hd hs phát biểu cảm nghĩ về truyện và
đoạn kết của truyện
Hoạt động 4.Củng cố:
-Tại sao có thể nói câu chuyện là sự đan xen giữa thực và ảo?
-Hình ảnh, chi tiết nào trong truyện làm em cảm động nhất? Vì sao?
Hoạt động 5.HDVN:
-Học bài, nắm chắc nd và nt, tóm tắt tốt nd cốt truyện.
-Chuẩn bị bài: “Trợ từ, thán từ”.