Giáo án Ngữ văn 8 bài 4: Liên kết các đoạn trong văn bản

Tuần 4 Tiết 16

Li ên kết các đoạn văn trong văn bản
A-MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:

1.Kiến thức: Giúp hs hiểu cách sử dụng các phương tiện để liên kết các đoạn văn
khiến chúng liền ý, liền mạch. Viết được các đoạn văn liên kết mạch lạc, chặt chẽ
2.Rèn luyện kĩ năng dùng phương tiện liên kết để tạo liên kết hình thức và liên kết
nd giữa các đoạn trong văn bản.
3.Thái độ: Giáo dục hs sinh có ý thức nghiêm túc trong việc rèn kĩ năng diễn đạt
mạch lạc.
B- CHUẨN BỊ:
1. Thầy: Sgk,sgv, giáo án, thiết kế ngữ văn 8
2. Trò: Vở ghi, sgk, chuẩn bị bài theo nd câu hỏi sgk
C- TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC:

Hoạt động 1. ÔĐTC:
Hoạt động 2.Kiểm tra sự chuẩn bị của hs::
? Bố cục văn bản gồm mấy phần?
? Nêu cách bố trí, sắp xếp phần thân bài trong văn bản?
Hoạt động 3.Tổ chức dạy - học bài mới:
Hoạt động của thầy và trò
-Đọc 2 đoạn văn ở mục I.1
? Hai đoạn văn có liên hệ gì
không? Tại sao?

-Đọc đoạn văn ở mục I.2
? Cụm từ “trước đó mấy hôm”
được thêm vào đầu đoạn văn có ý
nghĩa gì?
?Theo em, với cụm từ trên, hai

đoạn văn đã liên hệ với nhau ntn?
Td của việc liên kết hai đoạn văn

Yêu cầu cần đạt
I-Tác dụng của việc liên kết các đoạn văn
trong văn bản:
1.Hai đoạn văn cùng viết về 1 ngôi trường ( tả
và phát biểu cảm nghĩ) nhưng thời điểm tả và
phát biểu cảm nghĩ không hợp lí (đánh đồng
thời gian giữa hiện tại và quá khứ) nên sự liên
kết giữa hai đoạn còn lỏng lẻo-> Người đọc
cảm thấy bị hụt hẫng
2. Ý nghĩa của cụm từ “trước đó mấy hôm”:
-Bổ sung ý nghĩa về thời gian phát biểu cảm
nghĩ cho đoạn văn.
-Tạo sự liên kết về hình thức và nd với đoạn
văn thứ nhất-> Hai đoạn văn gắn bó chặt chẽ
với nhau (phân định rõ thời gian hiện tại và
quá khứ)
=> Hai đoạn văn liền mạch, có dấu hiệu về ý


I.2?
? Vậy, em hãy nêu td của việc liên
kết đoạn trong văn bản?
-Ycầu hs đọc 2 đoạn văn mục a
? 2 đoạn văn trên liệt kê 2 khâu
của quá trình lĩnh hội và cảm thụ
văn học, đó là những khâu gì?
? Tìm các từ ngữ liên kết 2 đoạn

văn trên?
? Để liên kết các đoạn có quan hệ
liệt kê, ta thường dùng các từ ngữ
có quan hệ liệt kê. Hãy kể tiếp các
từ ngữ có quan hệ liệt kê?
-Ycầu hs đọc 2 đoạn văn ở mục b
? Tìm quan hệ ý nghĩa giữa hai
đoạn
văn?
? Tìm từ ngữ liên kết giữa hai đoạn
văn?
? Để liên kết các đoạn văn có quan
hệ đối lập, người ta thường dùng
các từ ngữ có quan hệ đối lập. Hãy
tìm thêm các phương tiện liên kết
đoạn có ý nghĩa đối lập?
-Yêu cầu hs đọc đvănở mục I.2(50,
51) và cho biết “đó”thuộc từ loại
nào?
?Trước “đó” là khi nào?
?Td của từ “đó”?
? Đọc 2 đoạn văn II.1.d, phân tích
mối quan hệ ý nghĩa giữa hai đoạn
văn?
? Tìm từ ngữ liên kết hai đoạn văn
đó? Kể tiếp các phương tiện liên
kết mang ý nghĩa tổng kết khái
quát?
-Ycầu hs đọc 2 đoạn văn.

nghĩa xác định thời gian quá khứ của sự việc
và cảm nghĩ
=>Là phương tiện ngôn ngữ tường minh liên
kết hai đoạn văn về mặt hình thức, góp phần
làm nên tính hoàn chỉnh cho văn bản.
II-Cách liên kết các đoạn văn trong văn
bản:
1.Dùng từ ngữ để lliên kết các đoạn văn:
a.2 khâu:
.Khâu tìm hiểu:
.Khâu cảm thụ
-Từ ngữ liên kết: “Sau khâu tìm hiểu”
-Từ ngữ liên kết có quan hệ liệt kê: trước hết,
đầu tiên, cuối cùng, sau hết, mặt khác, một là,
hai là, thêm vào đó, ngoài ra,…
b.Quan hệ tương phản, đối lập:
-Từ liên kết “nhưng”
-Trái lại, tuy vậy, tuy nhiên, ngược lại, thế mà,
vậy mà, nhưng mà,…

c.Chỉ từ “đó”:
-Trước “đó” là thời gian quá khứ, còn trước
sân trường Mĩ Lí là thời điểm hiện tại.
-> Td: Liên kết 2 đoạn văn
d.Quan hệ tổng kết, khái quát:
“Nói tóm lại”
-Tóm lại, nhìn chung, tổng kết lại, nói một
cách tổng quát thì, nói cho cùng, có thể nói,…
2.Dùng câu nối để liên kết các đoạn văn:

? Xác định câu nối để liên kết giữa -Câu “Ái dà! lại có chuyện đi học nữa cơ đấy”
hai đoạn văn?
? Tại sao câu đó lại có td liên kết? -Vì nó nối tiếp và phát triển ý ở cụm từ “bố
đóng sách cho mà đi học” trong đoạn văn trên
? Từ những ví dụ trên, em hãy kể
=> Có thể sử dụng các phương tiện liên kết
các phương tiện liên kết để thể
sau để thể hiện quan hệ giữa các đoạn văn:
hiện quan hệ liên kết giữa các
-Dùng những từ ngữ có quan hệ liên kết:
đoạn văn?
qhtừ, đại từ, chỉ từ, các cụm từ chỉ ý liệt kê,
*Ghi nhớ: SgkT53
so sánh, đối lập, tổng kết khái quát.
-Dùng câu nối.
III-Luyện tập:
BT1:
? Tìm các từ ngữ có td liên kết
a. “nói như vậy”: qhệ tổng kết
đoạn văn trong những đoạn trích
b. “thế mà”
: qhệ tương phản
sau và cho biết chúng chỉ mqhệ ý
c. “cũng”
: qhệ nối tiếp, liệt kê
nghĩa gì?
“tuy nhiên”
: qhệ tương phản
BT2:

? Chọn các từ ngữ hoặc câu thích
a.Từ đó
b.Nói tóm lại
hợp điền vào chỗ trống để làm
c.Tuy nhiên
d.Thật khó trả lời
phương tiện liên kết đoạn văn?
Hoạt động 4.Củng cố:
-Td của việc liên kết các đoạn văn trong văn bản?
-Các cách liên kết các đoạn văn trong văn bản?
Hoạt động 5.HDVN:
-Nắm chắc nd bài học, làm bài tập 3
-Chuẩn bị bài “Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội”
-----------------------------------------------------------------------------------------------------