Giáo án Ngữ văn 9 bài 18: Luyện tập Phép phân tích và tổng hợp

Phép phân tích và tổng hợp
********************
A.Mục tiêu cần đạt : Giúp học sinh
1.Kiến thức,kĩ năng :
-Hiểu và biết vận dụng các phép lập luận phân tích ,tổng hợp trong tập làm văn nghị luận .
2. Thái độ:
- Nghiêm túc học tập.
B .Chuẩn bị : Thày – trò soạn bài.
C. Các hoạt động dạy – học :
1. ổn định .
2. Kiểm tra :
3. Bài mới :

I . Tìm hiểu phép lập luận phân tích và tổng hợp :
1. Ví dụ, nhận xét :
?Đọc văn bản “Trang phục “
trong sách giáo khoa ?
a-Tìm hiểu phép phân tích .
?Bài văn đã nêu những dẫn -Không ai ăn mặc chỉnh tề mà lại đi chân đất ,hoặc đi
chứng gì về trang phục ?
giầy có bít tất đầy đủ nhưng lại phanh hết cúc áo ,lộ cả da
?Vì sao “không ai “làm cái thịt .
điều phi lí như tác giả nêu -> Sự thiếu chỉnh tề , không đồng bộ ấy trông chướng
ra ?
mắt
?Việc không làm đó cho thấy b-Phép tổng hợp .
những quy tắc nào trong ăn
-ăn mắc phải phù hợp với hoàn cảnh chung ( công cộng )
mặc của con người ?
và riêng (tùy công việc , sinh hoạt )
-Ăn mặc phù hợp với đạo đức , giản dị ,hòa mình vào

cộng đồng .
?Bài viết đã dùng phép lập ->Trang phục hợp văn hóa , hợp đạo đức , hợp môi
luận gì để ‘chốt “lại vấn đề ? trường mới là trang phục đẹp
Phép lập luận này thường đặt
->Phép tổng hợp ,thường đặt ở vị trí kết bài .
ở vị trí nào trong văn bản ?

TaiLieu.VN

Page 1


?Vai trò của các phép phân 2. Ghi nhớ :
tích và tổng hợp đối với bài -Để làm rõ ý nghĩa của một sự vật , hiện tượng nào đó
nghị luận như thế nào ?
người ta thường dùng phép phân tích và tổng hợp .
?Khái niệm về phép phân -Phép phân tích .
tích ,tổng hợp ?
-Phép tổng hợp => Sách giáo khoa .
II. Luyện tập:
Tìm hiểu kĩ năng phân tích trong văn bản “Bàn về đọc
sách “ của Chu Quang Tiềm .
?Tác giả đã phân tích như thế 1.Gợi ý :
nào để làm sáng tỏ luận điểm
“Học vấn không chỉ là
chuyện đọc sách ,nhưng đọc Chú ý thứ tự khi phân ích :
sáh vẫn là một con đường
Học vấn là của nhân loại .
quan trọng của học vấn ?
Học vấn của nhân loại do sách lưu truyền lại .

->Sách là kho tàng quý báu .
?Tác giả đã phân tích những
lí do phải chọn sách để đọc -Nếu chúng ta …Nếu xóa bỏ …làm kẻ lạc hậu .
như thế nào ?
2.Những lí do phải chọn sách mà đọc :
-Do sách nhiều , chất lượng khác nhau cho nên phải chọn
sách tốt mà đọc mới có ích .
-Do sức người có hạn ,không chọn sách mà đọc thì lãng
phí sức mình .
-Sách có loại chuyên môn , có loại thưởng thức , chúng
liên quan nhau , là chuyên môn cũng cần đọc sách thưởng
?Em hiểu phân tích có vai trò thức .
như thế nào trong lập luận ?
*. Qua sự phân tích lợi –hại ,đúng – sai thì các kết
luận rút ra mới có sức thuyết phục :

4.Củng cố , hướng dẫn :
- Nắm nội dung bài .
5. hướng dẫn :
TaiLieu.VN

Page 2


– Soạn bài tiếp theo : ” Luyện tập phân tích và tổng hợp”.

Luyện tập phân tích và tổng hợp
********************
A.Mục tiêu cần đạt : Giúp học sinh
1.Kiến thức, kĩ năng :

-Giúp học sinh có kĩ năng phân tích và tổng hợp trong lập luận .
2. Thái độ:
- Nghiêm túc học tập.
B .Chuẩn bị : Thày – trò soạn bài.
C. Các hoạt động dạy – học :
1. ổn định .
2. Kiểm tra :
- Khái niệm ,vai trò của phân tích và tổng hợp trong lập luận ?
3. Bài mới :
Bài tập 1
Giáo viên cho học sinh đọc a)Từ cái “hay cả hồn lẫn xác ,hay cả bài “,tác giả chỉ ra
đoạn văn (a)và thảo luận chỉ từng cái hay ,hợp thành cái hay cả bài .
ra trình tự phân tích của đoạn -Cái hay ở :+Các điệu xanh
văn?
+Những cử động
+Các vần thơ .
+Các chữ không non ép .
b)-Đoạn nhỏ mở đàu nêu cái quan niệm mấu chốt của sự
thành đạt .
?Đọc đoạn văn (b) và chỉ ra -Đoạn thơ tiếp theo phân tích từng quan niệm đúng sai
trình tự phân tích ?
thế nào và kết lại ở việc phân tích bản thân chủ quan của
mỗi người .
Bài tập 2 :
-Học đối phó là học mà không lấy việc học làm mục đích
Giáo viên : Hiện nay có một xem học là việc phụ.
số học sinh học qua loa ,đối -Học đối phó là học bị động ,cốt đối phó với thầy cô , thi
TaiLieu.VN

Page 3

phó ,không học thật sự .

cử .

?Em hãy phân tích bản chất -Do học bị động nên không thấy hứng thú -chán học hiệu
của lối học đối phó để nêu lên quả thấp .
những tác hại của nó?
-Không đi sâu vào thực chất kiến thức của bài học .
-Dù có bằng cấp nhưng đầu óc vẫn rỗng tuếch .
Bài tập 3:
Lí do bắt buộc mọi người phải đọc sách :
*Sách vở đúc kết tri thức của nhân loại đã tích lũy từ xưa
?Hãy phân tích các lí do bắt đến nay .
buộc mọi người phải đọc sách *Muốn tiến bộ ,phát triển thì phải đọc sách để tiếp thu tri
?
thức ,kinh nghiệm.
Gợi ý :Học sinh làm dàn ý *Đọc sách không cần đọc nhiều ,mà cần đọc kĩ , hiểu sâu
phân tích vào giấy .
đọc quyển nào nắm chắc được quyển đó.
*Bên cạnh đọc sách chuyên sâu cần đọc rộng .
Giáo viên gọi 1 số học sinh Bài tập 4
đọc và sửa chữa chung trước
lớp ,học sinh khác bổ sung . BT2:
Học đối phó là lối học bị động , hình thức ,không lấy việc
học làm mục đích chính .Lối học đó chẳng những làm
?Viết đoạn văn tổng hợp cho người học mệt mỏi , mà còn không tạo ra được
những điều đã phân tích trong những nhân tài đích thực cho đất nước .
bài “Bàn về đọc sách “?

BT4:
Gợi ý :Nêu tổng hợp tác hại
Tóm lại,muốn đọc sách có hiệu quả phải chọn những sách
của lối học đối phó .
quan trọng nhất mà đọc cho kĩ ,đồng thời chú trọng đọc
?Tổng hợp theo yêu cầu bài rộng thích đáng ,để hỗ trợ cho việc nghiên cứu chuyên
tập 4?
sâu.
4.Củng cố , hướng dẫn :
- Nắm nội dung bài .
5> Hướng dẫn: Soạn bài tiếp theo : ”Tiếng nói của văn nghệ ”.

TaiLieu.VN

Page 4