Giáo án Ngữ văn 9 bài 18: Luyện tập Phép phân tích và tổng hợp

Giáo án môn Ngữ Văn
Tiết: 95

LUYỆN TẬP
PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP

Ngàysoạn: 9/1/2010
Ngày dạy: 12/1/2010
A. MỤC TIÊU:
1.Kiếnthức: Ôn tập, củng cố kiến thức về phép phân tích và tổng hợp.
2. Kỹ năng: Rèn kĩ năng nhận diện cách phân tích và tổng hợp trong một số đoạn
văn; rèn kĩ năng viết văn bản phân tích và tổng hợp.
3. Thái độ: Giáo dục HS có ý thức vận dụng phân tích và tổng hợp
B. PHƯƠNG PHÁP: Đàm thoại, thực hành.
C. CHUẨN BỊ:
1.Giáoviên: Soạn bài, bài tập.
2. Họcsinh: Làm các bài tập trong SGK.
D. TIẾN TRÌNH:
I. Ổnđịnh: (1’)
II. Bài cũ: (3’)
? Phép phân tích giúp hiểu vấn đề cụ thể như thế nào?
? Phép tổng hợpgiúp khái quát vấn đề như thế nào?
III.Bàimới:
1.Đặtvấnđề: (1’) GV nhận xét bài cũ, chuyển ý giới thiệu bài mới.
2.Triểnkhai:
Hoạt động của GV và HS

Giáo viên: Cao Thị Hoài Phương

Nội dung kiến thức

Trường THCS Lê Lợi


Giáo án môn Ngữ Văn
Hoạt động 1: (15’) Hướng dẫn nhận diện văn bản phân tích.
1. Bài tập 1:
* GV cho HS đọc đoạn văn 1.a và trả lời câu

a)

hỏi.

- Phân tích vấn đề: Thế nào là thơ

? Tác giả phân tích vấn đề gì?

hay?

? Vấn đề đó được thể hiện ở câu nào? Câu

- Câu đầu đoạn nêu ra vấn đề cần

đó ở vị trí nào trong đoạn văn?

phân tích: “Thơ hay là hay cả hồn
lẫn xác..., mà phải đọc lại”.

? Tác giả đã phân tích vấn đề bằng cách nào? - Phân tích bằng cách chững minh
bài thơ hay ở nhiều bình diện.
? Cách phân tích bài thơ căn cứ vào các bình

- Các bình diện phân tích:
diện nào của thơ?
+ Màu sắc: các điệu xanh....
+ Những cử động...
+ Vần thơ...
+ Kết hợp với tứ thơ, với nghĩa
? Cách phân tích bắt đầu bằng câu khái quát
ở đầu đoạn là theo cách lập luận nào?

chữ...
-> Cách lập luận: diễn dịch.

* GV cho HS đọc đoạn văn 1.b.
? Tác giả phân tích vấn đề gì?

b)

? Vấn đề đó được thể hiện ở câu nào? Câu

- Phân tích vấn đề: Thé nào là thành

đó ở vị trí nào trong đoạn văn?

đạt?

? Tác giả đã phân tích vấn đề bằng cách nào? - Câu đầu đoạn nêu ra vấn đề cần
phân tích: “Mấu chốt của thành đạt

Giáo viên: Cao Thị Hoài Phương

Trường THCS Lê Lợi


Giáo án môn Ngữ Văn
là ở đâu?”
? Cách phân tích vấn đề theo cách lập luận

- Trình tự phân tích:

nào?

+ Nguyên nhân khách quan...

* HS trả lời.

+ Nguyên nhân chủ quan...

* GV nhận xét: Đây là một đoạn phân tích-

-> Cách lập luận: quy nạp.

tổng hợp theo cách lập luận quy nạp rất mẫu
mực.
Hoạt động 2: (10’) Hướng dẫn thực hành phân tích một vấn đề.
* GV nêu vấn đề cho HS thảo luận:

2. Bài tập 2:

1. Thế nào là học qua loa, đối phó?

* Biểu hiện:

2. Phân tích bản chất của lối học này và tác

- Học qua loa: học không có đầu có

haih của chúng?

đuôi....; học cốt chỉ để khoe mẽ...

* HS thảo luận theo nhóm (5’), cử đại diện

- Học đối phó: học chỉ để thầy cô,

trình bày, HS khác lắng nghe, nhận xét.

cha mẹ không trách mắng... học để

* GV nhận xét, chốt.

kiểm tra, lấy điểm...
* Bản chất:
- Không lấy việc học làm mục đích
chính.
- Hàng ngày không ngó ngàng đến
sách vở nhưng khi sắp kiểm tra mới
học...
* Tác hại:
- Không có hứng thú học tập, đầu óc
rỗng tuếch...

Giáo viên: Cao Thị Hoài Phương

Trường THCS Lê Lợi


Giáo án môn Ngữ Văn
- Trở thành gánh nặng cho
giađìnhvàxãhội
Hoạt động 3: (10’) Hướng dẫn thực hành phân tích một văn bản.
3. Bài tập 3:
* GV nêu vấn đề: Tại sao phải đọc sách?

- Sách vở tích luỹ tri thức của nhân

* HS dựa vào văn bản “Bàn về đọc sách”

loại từ xưa đến nay.

của tác giả Chu Quang Tiềm để trả lời.

- Muốn tiến bộ, phát triển thì phải

* HS trình bày.

đọc sách để tiếp thu tri thức, kinh

* GV nhận xét, nhấn mạnh: Đọc sách là vô

nghiệm.

cùng cần thiết, nhưng cũng phải biết chọn

- Càng đọc sách chúng ta càng thấy

sách mà đọc và phải biết cách đọc mới có

kiến thức của nhân loại thì mênh

hiệu quả.

mông như đại dương, còn hiểu biết
của chúng ta thì chỉ là vài ba giọt
nước vô cùng nhỏ bé; từ đó chúng ta
mới có thái độ khiêm tốn và ý chí
cao trong học tập.

IV.Củngcố: (2’)
GV khái quát lại kiến thức về phân tích và tổng hợp.
V. Dặn dò: ( 2’)
- Về nhà viết đoạn văn của bài tập 3, 4 vào vở.
- Sưu tầm những câu danh ngôn về việc học và đọc sách.
- Chuẩn bị bài: Tiếng nói của văn nghệ
+ Đọc và trả lời các câu hỏi SGK.
+ Tìm hiểu về tác giả Nguyễn Đình Thi.

Giáo viên: Cao Thị Hoài Phương

Trường THCS Lê Lợi

Giáo án môn Ngữ Văn
E.Rút kinh nghiệm:

Giáo viên: Cao Thị Hoài Phương

Trường THCS Lê Lợi