Giáo án Ngữ văn 9 bài 18: Luyện tập Phép phân tích và tổng hợp

Giáo án môn Ngữ Văn
Tiết:

94

PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP

Ngàysoạn:

14/1

Ngày dạy:

15/1

A. MỤC TIÊU:
1.Kiếnthức:

Nắm được khái niệm phép phân tích và tổng hợp; hiẻu và
vận dụng các phép lập luận phân tích, tổng hợp trong làm
văn nghị luận.

2. Kỹ năng:

Bước đầu rèn kĩ năng sử dụng thao tác phân tích, tổng hợp
trong làm văn nghị luận.

3. Thái độ:

Giáo dục HS có ý thức vận dụng phép phân tích và tổng
hợp trong làm văn nghị luận.

B. PHƯƠNG

Đàm thoại, thực hành.

PHÁP:
C. CHUẨN BỊ:
1.Giáoviên:

Soạn bài, bảng phụ, ngữ liệu.

2. Họcsinh:

Soạn bài, hệ thống các lập luận đã học (chứng minh, giải
thích (7).

D. TIẾN TRÌNH:
I. Ổnđịnh:

1’

Sĩ số:

Vắng:

II. Bài cũ:

2’

? Trình bày những phép lập luận đã học ở các lớp dưới?

III.Bàimới:
1.Đặtvấnđề: 1’

GV nêu yêu cầu của tiết học.

Giáo viên: Trịnh Thị Lan Anh

Trường THCS Lê Lợi


Giáo án môn Ngữ Văn
2.Triểnkhai:
Hoạt động của GV và HS

Nội dung kiến thức

Hoạt động 1: (20’) Hướng dẫn tìm hiểu phép lập luận phân tích và tổng hợp.
I. Tìm hiểu phép phân tích và tổng
* GV gọi HS đọc đoạn văn và trả lời câu

hợp:

hỏi.

1. Ví dụ: Văn bản “Trang phục”.

? Thông qua một loạt dẫn chứng ở đoạn
mở bài, tác giả đã rút ra nhận xét về vấn đề

* Vấn đề: trang phục(ăn mặc

gì?

phảichỉnhtề).

? Hai luận điểm chính trong văn bản là gì?

* Luận điểm chính:
- Ăn mặc phải phù hợp với hoàn
cảnh (ăn cho mình, mặc cho người).
-Ăn mặc phải thể hiện nhân cách
của mình (y phục xứng kì đức).

? Để xác lập hai luận điểm trên, tác giả đã

-> Dùng phép lập luận phân tích

dùng phép lập luận nào?

(nêu những hiện tượng, hình ảnh cụ
thể, phổ biến để phê phán những
hiện tượng ăn mặc không chỉnh tề,
không hợp hoàn cảnh, không thể
hiện nhân cách -> so sánh, đối
chiếu).

? Để “chốt” lại vấn đề, tác giả đã dùng

* Để chốt lại vấn đề, tác giả dùng

phép lập luận nào? Phép lập luận này

phép lập luận tổng hợp bằng một

thường đứng ở vị trí nào trong văn bản?

kết luận ở cuối văn bản: “Thế mới
biết, trang phục hợp văn hoá, hợp

Giáo viên: Trịnh Thị Lan Anh

Trường THCS Lê Lợi


Giáo án môn Ngữ Văn
? Từ bài tập trên, em hiểu thế nào là phép

đạo đức, hợp môi trường mới là

lập luận phân tích và tổng hợp?

trang phục đẹp”.

? Vai trò của phép phân tích và tổng hợp
đơi với bài nghị luận như thế nào?
* HS trả lời (dựa vào SGK).
* GV nhận xét, chốt ghi nhớ, cho HS đọc.

2. Ghi nhớ: SGK trang

Hoạt động 2: (15’) Hướng dẫn luyện tập.
II. Luyện tập:
? Tác giả đã phân tích như thế nào để làm

1. Bài tập 1: Phân tích ý: “Đọc sách

sáng tỏ luận điểm trên?

rốt cuộc là con đường của học vấn”.

* HS lên bảng trình bày.

- Thứ nhất, học vấn là thành quả

* GV nhận xét, chốt trên bảng phụ.

tích luỹ của nhân loại được lưu giữ
và truyền lại cho đời sau.
- Thứ hai, bất kì ai muốn phát triển
học thuật cũng phải bắt đầu từ “kho
tàng quý báu” được lưu giữ trong
sách....
- Thứ ba, đọc sách là hưởng thụ
thành quả về tri thức và kinh
nghiệm hàng nghìn năm của nhân
loại...

* GV nêu câu hỏi, HS thảo luận.

2. Bài tập 2, 3: SGK

? Tác giả đã phân tích những lí do phải
chọn sách để đọc như thế nào?
? Tác giả đã phân tích tâm quan trọng của
Giáo viên: Trịnh Thị Lan Anh

Trường THCS Lê Lợi


Giáo án môn Ngữ Văn
cách đọc sách như thế nào?
* HS thảo luận, cử đại diện trình bày.
* GV nhận xét, chốt trên bảng phụ.
? Qua đó, em hiểu phân tích có vai trò như
thế nào trong lập luận?

3. Bài tập 4: Vai trò của phân tích:

* HS thảo luận, trả lời.

- Phân tích là một thao tác bắt buộc

* GV nhận xét, bổ sung.

mang tính tất yếu, bởi nếu không
phân tích thì không thể làm sáng tỏ
được luận điểm và không thể thuyết
phục được người nghe, người đọc.
- Phân tích và tổng hợp giúp người

nghe, người đọc nhận thức đúng,
hiểu đúng vấn đề.
->Do đó, phương pháp phân tích rất
cần thiết trong lập luận, vì có qua
sự phân tích lợi - hại, đúng – sai, thì
các kết luận mới có sức thuyết
phục.

IV.Củngcố:

2’

? Thế nàp là phép phân tích và tổng hợp? Vai trò của chúng
đối với bài văn nghị luận?

V. Dặn dò:

4’

- Học thuộc lòng ghi nhớ.
- Hoàn thiện các bài tập ở lớp.
- Chuẩn bị bài: Luyện tập phép phân tích và tổng hợp
+ Đọc kĩ các đoạn văn và trả lời câu hỏi trong SGk trang

Giáo viên: Trịnh Thị Lan Anh

Trường THCS Lê Lợi


Giáo án môn Ngữ Văn

11,12.
+ Phân tích lối học đối phó.
+ Viết một đoạn văn ngắn tổng hợp những điều đã phân
tích trong bài “Bàn về đọc sách”.
VI. Bổsung:

Giáo viên: Trịnh Thị Lan Anh

Trường THCS Lê Lợi