Giáo án Ngữ văn 9 bài 11: Tập làm thơ tám chữ

TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
A.MỤC TIÊU BÀI HỌC: Giúp học sinh:
- Nắm được đặc điểm, khả năng miêu tả, biểu hiện phong phú của thể thơ tám chữ
- Qua hoạt động làm thơ tám chữ mà phát huy tinh thần sang tạo, sự hứng thú học tập, rèn luyện
thêm năng lực cảm thụ thơ ca.
B.CHUẨN BỊ:
- GV: Sưu tầm những bài thơ tám chữ
- HS: chuẩn bị theo hướng dẫn
C.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
*Hoạt động 1: Khởi động:
1.Tổ chức:
2.Kiểm tra: KT sự chuẩn bị bài của H/s
3.Bài mới: Giới thiệu bài: GV dẫn vào bài
*Hoạt động 2:

Bài mới

- 1 HS đọc đoạn thơ a

I. Nhận diện thể thơ tám chữ:

- 1 HS đọc đoạn thơ b

- Số chữ trong mỗi dòng thơ: 8

- 1 HS đọc đoạn thơ c

- Những chữ có chức năng gieo vần

?Nhận xét số chữ trong mỗi a,Đoạn thơ a
dòng ở các đoạn thơ trên?

Tan - ngần, mới - gội, bừng - rừng, gắt - mật
?Tìm những chữ có chức năng - Cách ngắt nhịp:
gieo vần?
1: 2 / 3 / 3
?Nhận xét về cách gieo vần?
2: 3 / 2 / 3
?Cách ngắt nhịp ở mỗi đoạn
3: 3 / 2 / 3
thơ?
4: 3 / 3 / 2
b, Đoạn thơ b
về - nghe, học - nhọc, bà - xa
-> Gieo vần chân liên tiếp theo từng cặp
- Cách ngắt nhịp:
1. 3 / 3 / 2
TaiLieu.VN

Page 1


2. 4 / 2 / 2
?Cách gieo vần, ngắt nhịp ở 3. 4 / 4
đoạn thơ này?
4. 3 / 3 / 2
c,Đoạn c
- Gieo vần: các từ: ngát - hát; non - son; đứng - dựng;
tiên - nhiên hiệp vần với nhau -> vần chân giãn cách
- Ngắt nhịp:
1. 3 / 3 / 2
2. 3 / 2 / 3

?Qua các đoạn thơ vừa được tìm 3. 3 / 3 / 2
hiểu trên đây, hãy rút ra đặc 4. 3 / 2 / 3
điểm của thể thơ 8 chữ?
*Ghi nhớ: (SGK/150)
- Đặc điểm của thể thơ 8 chữ:
+ Mỗi dòng có 8 chữ
+ Cách ngắt nhịp đa dạng
+ Có thể gồm nhiều đoạn dài (không hạn định số
câu)
- HD H/s làm bài tập

+ Có thể chia thành các khổ (4 câu 1 khổ)
+ Phổ biến là cách gieo vần chân (được gieo liên
tiép hoặc gián tiếp)
II.Luyện tập nhận diện thể thơ 8 chữ:
1-Bài 1: Điền từ thích hợp
1. ca hát

3. bát ngát

2. ngày qua

4. muôn hoa

2-Bài 2: Điền từ thích hợp vào chỗ trống
1. cũng mất
hoàn

2. đất trời

3. tuần

3-Bài 3: Đoạn thơ trong bài "Tựu trường" - Huy Cận
- Sai ở câu thơ thứ 3
- Vì: Lẽ ra âm tiết cuối của câu thơ này phải mang
thanh bằng và hiệp vần với từ gương ở cuối câu thơ
trên
TaiLieu.VN

Page 2


- Chép đúng: cuối câu thứ 3 là từ: vào trường
4-Bài 4: Trình bày bài thơ, đoạn thơ tự làm
III.Thực hành làm thơ tám chữ:
1-Bài tập 1: Tìm những từ đúng thanh đúng vần để
điền vào chỗ trống trong khổ thơ sau:
Gợi ý: - Từ điền vào chỗ trống ở câu 3: phải là thanh B
- Ở câu thứ 4 phải có khuôn âm a để hiệp với
chữ xa ở cuối dòng thứ 2 và mang thanh B
- Khổ thơ này được chép chính xác là:
Trời trong biếc không qua mây gợn trắng
Gió nồm nam lộng thổi cánh diều xa
Hoa lựu nở đầy một vườn đỏ nắng
Lũ bướm vàng lơ đãng lướt bay qua
2-Bài tập 2: Làm thêm một câu thơ cho phù hợp với
- GV hướng dẫn H/s các bước ND cảm xúc và đúng vần của các câu thơ trước
thực hiện
- Gợi ý: Câu thơ này phải có 8 chữ và chữ cuối phải có
khuôn âm ương hoặc a, mang thanh bằng

3-Bài tập 3: Đại diện tổ, nhóm đọc và bình trước lớp
bài thơ đã chuẩn bị
- Trao đổi nhóm để chọn một bài đăc sắc hơn cả
- Trình bày trước lớp
- Cả lớp tham gia nhận xét, đánh giá
*Hoạt động 3: Luyện tập
Bài tập: Làm một bài thơ 8 chữ với nội dung tự chọn
*Hoạt động 4: Củng cố, dặn dò
- Nhắc lại đặc điểm thể thơ 8 - 1 H/s nhắc lại đặc điểm thể thơ 8 chữ
chữ
- Hoàn thành bài thơ
- Hướng dẫn H/s về nhà
- Sưu tầm những bài thơ 8 chữ
- Soạn "Khúc hát ru..."

TaiLieu.VN

Page 3